Οι τερμίτες-«καμικάζι» στη Γαλλική Γουιάνα έχουν αναπτύξει έναν μοναδικό μηχανισμό άμυνας, προκειμένου να προστατέψουν την φωλιά-αποικία τους και να εξολοθρεύσουν τους εχθρούς τους.
Σε περίπτωση ανάγκης, τα μικροσκοπικά αυτά έντομα «αυτοανατινάζονται», πυροδοτώντας «σακίδια» γεμάτα με ένα τοξικό υγρό που μεταφέρουν στον θώρακά τους, δηλητηριάζοντας τους εχθρούς τους.
Τώρα, οι επιστήμονες έχουν λύσει το μυστήριο του τρόπου με τον οποίο οι τερμίτες μεταφέρουν με ασφάλεια τα θανατηφόρα σακίδια.
Σε σταθερή μορφή το φονικό ένζυμο
Σύμφωνα με παλιότερη έρευνα, οι τερμίτες -εργάτες του είδους Neocapritermes taracua, φέρουν στο θώρακα «σακίδια» από τοξικούς μπλε κρυστάλλους χαλκού, με το ένζυμο μπλε λακκάση BP76, που παράγονται από ειδικούς αδένες στην κοιλιά.
Οσο το έντομο γερνάει, τόσο περισσότερο γεμίζουν τα θανατηφόρα σακίδια. Όταν οι ηλικιωμένοι τερμίτες δεχθούν επίθεση σπάζουν το σώμα τους, αναμιγνύοντας το ένζυμο BP76 με εκκρίσεις που παράγονται στους σιελογόνους αδένες τους. Το αποτέλεσμα είναι ένα κολλώδες υγρό, πλούσιο σε εξαιρετικά δηλητηριώδεις βενζοκινόνες που μπορεί να ακινητοποιήσει ή να σκοτώσει τον εχθρό.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Live Science, οι ερευνητές ήταν προβληματισμένοι με το πώς το BP76 μπορούσε να παραμένει αποθηκευμένο σε στερεή κατάσταση στην πλάτη των τερμιτών, ώστε να μην κινδυνεύουν - και παράλληλα έτοιμο για τη φονική του «χρήση».
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 15 Αυγούστου στο περιοδικό Structure, έλυσε το μυστήριο παρέχοντας την πρώτη κρυσταλλική δομή υψηλής ανάλυσης αυτού του ενζύμου.
«Η τρισδιάστατη δομή του ενζύμου αποκαλύπτει ότι το BP76 χρησιμοποιεί μια ποικιλία στρατηγικών σταθεροποίησης», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Jana Škerlová, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Οργανικής Χημείας και Βιοχημείας της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών.
Το ένζυμο είναι σφιχτά διπλωμένο, σαν να διπλώνεις ένα κομμάτι χαρτί σε συμπαγές σχήμα. Ένα άλλο στρώμα προστασίας προέρχεται από μόρια ζάχαρης που συνδέονται με την πρωτεΐνη, σχηματίζοντας μια προστατευτική ασπίδα που το σταθεροποιεί περαιτέρω.
