Κουκούτσης: «Οι ακαδημίες του ΠΑΟΚ και του ΠΑΟ πατούν σε ευρωπαϊκά πρότυπα, οι ατζέντηδες αποπροσανατολίζουν τα παιδιά»
Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει ένας νεαρός ποδοσφαιριστής όταν μεταπηδάει από τις ακαδημίες στην πρώτη ομάδα; Τι χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στην πίεση του πρωταθλητισμού; Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένας προπονητής ακαδημιών στην Ελλάδα; Σε αυτά τα ερωτήματα και άλλα πολλά απάντησε ο προπονητής ακαδημιών του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα, Χρήστος Κουκούτσης, στο Metrosport.gr και στον Κωστή Παναγιώτου.
Ο Χρήστος Κουκούτσης βρίσκεται εδώ και 15 χρόνια στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο. Το έναυσμα να ασχοληθεί με τις μικρές ηλικίες το πήρε από τις ακαδημίες του Φιλύρου. Στη συνέχεια πέρασε από τα τμήματα υποδομής των Κανονιέρηδων, όπου συνεργάστηκε και με τον Φώτη Μούντα οποίος είναι διευθυντής των σχολών του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ μεταξύ άλλων διετέλεσε και προπονητής ακαδημιών στις ακαδημίες του Χορτιάτη. Από φέτος βρίσκεται στη σχολή του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα, η οποία είναι σε στενή συνεργασία με την «πράσινη» ΠΑΕ, αναλαμβάνοντας την Κ13 και Κ14, τη δεύτερη χρυσή ηλικία στο ποδόσφαιρο, όπως τόνισε και ίδιος.
«Η ηλικία των 13-14 ετών θεωρείται στο ποδόσφαιρο η δεύτερη χρυσή ηλικία, στην ουσία ξεκαθαρίζουν τα "καθαρά από τα πλυμένα"»
Πως προέκυψε η συνεργασία με τον Παναθηναϊκό;
«Υπήρξε και στο παρελθόν πρόταση από τον Παναθηναϊκό, από τον κ. Μούντα, οποίος γνώριζε τον τρόπο που δουλεύω από τον καιρό που συνεργαστήκαμε στην ακαδημία των Κανονιέρηδων. Τώρα ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να συνεργαστούμε ξανά σε κάτι πιο μεγάλο αυτή τη φορά, στην ακαδημία του Παναθηναϊκού. Ειδικά όταν με προσέγγισε ο κ. Μούντας ήταν αδύνατο να αρνηθώ αυτή την πρόταση.
Αυτή τη στιγμή είμαι προπονητής στο τμήμα των παιδιών που είναι γεννημένα το 2009, δηλαδή στην Κ14, και στο τμήμα Κ13. Η ηλικία των 13-14 ετών θεωρείται στο ποδόσφαιρο η δεύτερη χρυσή ηλικία, στην ουσία ξεκαθαρίζουν τα "καθαρά από τα πλυμένα". Θα ήταν παράλειψη σε αυτό το σημείο να μην αναφέρω τον κ. Τότα, οποίος είναι ο τεχνικός διευθυντής της ακαδημίας και με τον οποίο όλα τα παιδιά του τεχνικού επιτελείου έχουμε μια άψογη σχέση.
Επίσης, είναι σημαντικό ότι υπάρχει ένα φανταστικό τεχνικό επιτελείο, με παιδιά που βρίσκονται στο χώρο του αναπτυξιακού ποδοσφαίρου πάρα πολύ καιρό. Ουσιαστικά ο κ . Τότας μας δίνει τον μικρόκυκλο των προπονήσεων και βρίσκεται κοντά μας. Όλοι μαζί λειτουργούμε σαν μια καλοδουλεμένη μηχανή και σιγά σιγά βγαίνουν και αποτελέσματα.
Η σχολή στη Βόρεια Ελλάδα λειτουργεί ουσιαστικά τρία χρόνια και μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα είχαμε και την πανδημία του κορονοϊού, που λειτούργησε σαν τροχοπέδη στην εξέλιξη όλων των παιδιών, όχι μόνο για την ακαδημία του Παναθηναϊκού, αλλά για όλες».
Ποιες διαφορές μπορούμε να εντοπίσουμε στην προπόνηση βάσει την ηλικία;
«Η προπόνηση πάντα οδηγείται από το υλικό που υπάρχει. Σίγουρα υπάρχει μεγαλύτερη πίεση και ένταση στον Παναθηναϊκό αυτή τη στιγμή, είμαστε πιο απαιτητικοί προς τα παιδιά, σύμφωνα πάντα με την ποιότητα τους, τη νοητική αντίληψη και την επαφή με την μπάλα. Εγώ είμαι ευχαριστημένος από αυτές τις ηλικίες. Το τμήμα της Κ13 λαμβάνει μέρος στην κατηγορία 11 επί 11, σε μεγάλο γήπεδο, το οποίο είναι το μεταίχμιο, και συνήθως οι περισσότεροι προπονητές προβληματιζόμαστε αν σε αυτή την ηλικία μπορούμε να παίξουμε σε τόσο μεγάλο αγωνιστικό χώρο. Η σχολή του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα είναι όμως σε θέση να αγωνιστεί. Η ομάδα της Κ14 αγωνίζεται στον 4ο όμιλο της ΕΠΣΜ, εκεί είναι διαφορετικός ο προσανατολισμός. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε κάποιες αδυναμίες που υπάρχουν, πάντα όμως με γνώμονα τα παιδιά και τις ανάγκες τους».
«Σκεφτόμαστε πως θα βελτιώσουμε και πως θα βάλουμε ποιότητα στον χαρακτήρα των παιδιών»
Μου έκανες τρομερή πάσα σε αυτό το σημείο. Στον αθλητισμό υπάρχει νικητής και χαμένος αλλά ποιο πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα σε μια ακαδημία;
«Το πρώτο μας μέλημα είναι στο τέλος της ημέρας να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Σκεφτόμαστε πως θα βελτιώσουμε και πως θα βάλουμε ποιότητα στον χαρακτήρα των παιδιών. Μετά έρχεται το πως θα ανταγωνιζόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό, δηλαδή τα παιδιά κινούνται προς την κατεύθυνση να είναι καλύτερα σήμερα από το χθεσινό τους εαυτό. Δεν σκεφτόμαστε τον αντίπαλο που θα αγωνιστούμε την Κυριακή, ασχολούμαστε με τον εαυτό μας και πως θα γίνουμε καλύτεροι. Εγώ αυτή την κατεύθυνση δίνω στα παιδιά που έχω στα τμήματα που είμαι προπονητής και ταυτιζόμαστε απόλυτα με τη φιλοσοφία που έχει η σχολή του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα».
Αν υπάρχει ένα παιδί με εμφανή ταλέντο στο ποδόσφαιρο ποια είναι η σχέση του προπονητή με το παιδί και τους γονείς του; Και πως πρέπει να το συμβουλέψεις να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο, με τον κίνδυνο να παραμελήσει τη μόρφωσή του;
«Εμείς στα παιδιά μας δίνουμε την κατεύθυνση ότι πρώτα από όλα σημασία έχουν τα μαθήματά τους. Δηλαδή, αν μπορούμε να ιεραρχήσουμε τα πράγματα στη ζωή των παιδιών, είναι πρώτα να είναι καλοί μαθητές, να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις της εκπαίδευσης και μετά έρχεται η ψυχούλα τους, αν περνάνε καλά στο άθλημα που λέγεται ποδόσφαιρο.
Αργότερα αν υπάρχει ένα παιδί που μπορεί να διακριθεί και να σταθεί το υψηλότερο επίπεδο θα περάσει από τον κ. Τότα, ενώ παράλληλα θα είναι υπό την εποπτεία και του κ. Μούντα. Μετά ανά τακτά χρονικά διαστήματα υπάρχουν επισκέψεις των παιδιών μας στην Αθήνα για να τους δουν και άνθρωποι που έχουν μεγαλύτερη εμπειρία από εμάς, οι οποίοι μπορούν να στοχεύσουν καλύτερα στο τι ζητάει μια ομάδα από ένα παιδί σε αυτό το επίπεδο. Οπότε αντιλαμβάνεσαι ότι τα φίλτρα είναι πάρα πολλά και μακάρι να συνεχίσουμε να έχουμε αυτή τη σχέση με την ΠΑΕ.
Τώρα όσο αφορά το θέμα των γονέων, εμείς ως προπονητές του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα προσπαθούμε να μην δίνουμε φρούδες ελπίδες στους γονείς και στο παιδί. Το μόνο που λέμε είναι ότι όλα θα έρθουν μέσα από τη δουλειά, μέσα από την υπομονή και την επιμονή. Η ποιότητα των γονέων που υπάρχει στην ακαδημία μας είναι εξαιρετική, υπάρχει διακριτικότητα από την πλευρά τους. Βέβαια έχει δοθεί η γραμμή από το σύλλογο και τη σχολή και πιστεύω ότι οι σχέσεις μας είναι εξαιρετικές».
«Πιστεύω ακράδαντα ότι στην Ελλάδα πρώτα από όλα θέλουμε εκπαίδευση οι γονείς και μετά θα πρέπει να κινηθούμε προς τα παιδιά»
Η αντιμετώπιση των γονέων είναι ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια που έχει διαχειριστεί ένας προπονητής ακαδημιών;
«Πιστεύω ότι στην Ελλάδα ίσως είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που έχει αντιμετωπίσει ένας προπονητής, γιατί κάθε γονιός βλέπει ότι το παιδί του υπερτερεί των υπολοίπων. Πολλές φορές αντιλαμβάνεσαι ότι ένα παιδί μπορεί να δέχεται και "οδηγίες" από τον γονιό του στο σπίτι. Αυτό είναι στενάχωρο γιατί το μοναδικό πράγμα που καταφέρνουν μέσα από αυτό το γεγονός είναι ότι μπερδεύεται το παιδί. Στην πραγματικότητα ο μόνος που χάνει είναι το παιδί, γιατί αποπροσανατολίζεται, υπάρχει μια σύγχυση στο μυαλό του ποιον να ακούσει. Από τη μια ο γονιός και από την άλλη προπονητής.
Πιστεύω ακράδαντα ότι στην Ελλάδα πρώτα από όλα θέλουμε εκπαίδευση οι γονείς, γιατί και εγώ είμαι γονιός, και μετά θα πρέπει να κινηθούμε προς τα παιδιά. Λυπάμαι που το λέω, αλλά αυτή είναι η αλήθεια».
«Οι ακαδημίες του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα πατούν σε ευρωπαϊκά πρότυπα»
Η δημιουργία της σχολής του Παναθηναϊκού στη Βόρεια Ελλάδα είναι μια συνέχεια της προσπάθειας που κάνει η ΠΑΕ να ανοίξει περισσότερο τον ιστό της για να συγκεντρώσει περισσότερα παιδιά;
«Η κίνηση του Παναθηναϊκού να επεκταθεί στη Βόρεια Ελλάδα είναι εξαιρετική και πατάει σε ευρωπαϊκά πρότυπα πλέον. Ο Παναθηναϊκός ήταν από τους πρωτοπόρους, τρανταχτό παράδειγμα είναι ο Σωτήρης Νίνης. Εννοείται πρέπει να αναφέρουμε κα τους προπονητές που ήθελαν να παίξουν με διαφορετική φιλοσοφία και έδωσαν την ευκαιρία σε αυτά τα παιδιά.
Ο Παναθηναϊκός δεν δίστασε να βάλει νεαρά παιδιά στην πρώτη ομάδα και βλέπουμε πως αυτό έχει συνέχεια. Μάλιστα, πρόσφατο παράδειγμα η ευκαιρία που έδωσε σε παιδιά από τα σπλάχνα του να αγωνιστούν σε επίπεδο Α Εθνικής και τολμώ να πω ότι βγήκε ασπροπρόσωπος. Αυτή τη στιγμή στις Εθνικές ομάδες υπάρχουν παιδιά από τον Παναθηναϊκό που είναι από τα πρώτα «βιολιά». Κινείται εξαιρετικά στο κομμάτι αυτό».
Υπάρχει κάποιο παιδί στις ακαδημίες του Παναθηναϊκού που μπορεί να κάνει το παραπάνω βήμα και να βρεθεί στην πρώτη ομάδα;
«Αυτή τη στιγμή η σχολή του Παναθηναϊκού αριθμεί αρκετά παιδιά που θα μπορούσαμε να τα δούμε στο μέλλον να αγωνίζονται σε υψηλό επίπεδο, απλά το θέμα είναι κατά πόσο θα μείνουν πιστά στο όνειρο τους. Πολλές φορές λέω στα παιδιά ότι για να παίξεις ποδόσφαιρο πρέπει να το υπηρετήσεις σαν να είσαι "καλόγερός" του. Πρέπει να είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος στον στόχο, πάντα παράλληλα με τα μαθήματα. Ήδη υπάρχουν παιδιά που έχουν κατέβει κάτω, όπως ο Γιώργος Σώκος, οποίος έφυγε από εδώ και βρίσκεται στην Αθήνα, αγωνίζεται στην Κ16 του Παναθηναϊκού και οι πρώτες εντυπώσεις και τα σχόλια είναι θετικότατα».
«Δυστυχώς οι ατζέντηδες αποπροσανατολίζουν τα παιδιά»
Οι ατζέντηδες υπάρχουν στο ποδόσφαιρο εδώ και χρόνια, παίζοντας μάλιστα και σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της καριέρας ενός ποδοσφαιριστή. Ποια ηλικία θεωρείται κατάλληλη για να εκπροσωπηθεί ένας παίκτης από ένα ατζέντη;
«Αυτό το κομμάτι δεν το γνωρίζω και δεν θα κρύψω ότι το φοβάμαι κιόλας, γιατί πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν αποπροσανατολίσει πολλά παιδιά, δημιουργώντας μια εικόνα αλαζονείας και έπαρσης, το οποίο έρχεται ακριβώς αντίθετα από την κατεύθυνση που εμείς θέλουμε να τα δώσουμε. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη μπορεί να κάνω και λάθος.
Εγώ προσπαθώ στα παιδιά που έχω στη σχολή να τους περάσω το αίσθημα της ταπεινότητας. Δεν θα ήθελα να τοποθετηθώ παραπάνω για το θέμα των ατζέντηδων. Οι άνθρωποι κάνουν τη δουλειά τους, ζουν τις οικογένειές τους από αυτό, απλά πολλές φορές, δυστυχώς, έρχονται σε αντίθεση με τη δική μας δουλειά και τη δική μας φιλοσοφία. Για να απαντήσω και στο ερώτημα σου δεν ξέρω πότε θα έπρεπε να απευθυνθούν σε κάποιον ατζέντη. Για εμένα η μόνη κατεύθυνση που πρέπει να έχουν τα παιδιά θα έπρεπε να είναι η δουλειά και η ταπεινότητα».
Από πέρυσι με τη δημιουργία των Β ομάδων έχει ξεκινήσει η συζήτηση ότι πρέπει η δεύτερη ομάδα να ακολουθεί την ίδια τακτική προσέγγιση με την πρώτη, ώστε τα παιδιά να μπορούν πιο εύκολα να κάνουν αυτή τη μεταπήδηση. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να ισχύει και στις ηλικίες που προπονείς εσύ;
«Να ακολουθηθεί το παράδειγμα της πρώτη ομάδας στο έχει μια βάση όσο αφορά τη δεύτερη ομάδα, δηλαδή να υπάρχει μια συνέχεια έτσι ώστε να αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία και ανά πάσα στιγμή αν μπορεί κάποιο παιδί να μεταπηδήσει στην πρώτη ομάδα να μην δυσκολευτεί να ακολουθήσει τον τακτικό προσανατολισμό.
Στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο θεωρώ ότι τα παιδιά θα πρέπει να έχουν μια γνώση γύρω από όλους τους σχηματισμούς και τακτικούς προσανατολισμούς. Πρέπει να μάθουν να λειτουργούν υποομαδικά και ομαδικά έτσι ώστε όταν θα φτάσουν στην πρώτη ομάδα να έχουν μια γεμάτη φαρέτρα από εικόνες και παραστάσεις. Πιστεύω ότι οι γνώσεις στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο πρέπει να ευρύτερες».
«Στις ακαδημίες του ΠΑΟΚ γίνεται εξαιρετική δουλειά, το κλειδί σε ένα νεαρό παίκτη που ανεβαίνει στην πρώτη ομάδα είναι η ψυχολογική υποστήριξη και το "κλικ" του προπονητή»
Ο ΠΑΟΚ αυτή τη στιγμή είναι ο μοναδικός από τις μεγάλες ομάδες της Ελλάδας που έχει εντάξει στην πρώτη ομάδα νεαρούς παίκτες από τις ακαδημίες του. Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει ένα νεαρό παιδί όταν κάνει το άλμα και βρίσκεται από τις ακαδημίες στην πρώτη ομάδα;
«Αρχικά στις ακαδημίες του ΠΑΟΚ γίνεται εξαιρετική δουλειά, υπάρχει εξαιρετικό επίπεδο και άνθρωποι με γνώσεις. Τα λέω όλα αυτά γιατί τυγχάνει να γνωρίζω αρκετούς ανθρώπους που είναι στις ακαδημίες της ομάδας. Αυτή τη στιγμή ο ΠΑΟΚ είναι σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο, λειτουργεί σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Η συμμετοχή παιδιών από τα σπλάχνα του στην πρώτη ομάδα οφείλεται στην καταπληκτική δουλειά που γίνεται στις ακαδημίες. Φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού αυτό και ελπίζω να δούμε περισσότερα παιδιά στην πρώτη ομάδα.
Η ένταξη ενός νεαρού παιδιού στην πρώτη ομάδα είναι από τα δυσκολότερα πράγματα στον αθλητισμό. Δεν είναι μόνο τα σώματα που έχουν να αντιμετωπίσουν, αλλά ο ψυχικός κόσμος των παιδιών που πρέπει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις. Υπάρχουν άντρες, ολοκληρωμένες προσωπικότητες που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις μιας ομάδας, στην πίεση του κόσμου.
Επειδή νωρίτερα δεν το αναφέραμε, οι απαιτήσεις του κόσμου σε μια ομάδα όπως ο ΠΑΟΚ είναι τεράστιες, ειδικά σε ένα παιδί που ήταν στην αφάνεια και ξαφνικά βρίσκεται στο επίκεντρο. Το κλειδί σε ένα νεαρό παίκτη που ανεβαίνει στην πρώτη ομάδα είναι η ψυχολογική υποστήριξη και το "κλικ" του προπονητή, δηλαδή υπάρχουν προπονητές που σε παρακινούν εσωτερικά και αυτό κάνει τη διαφορά. Οι μεγάλοι προπονητές για εμένα ξεχωρίζουν στον τρόπο που παρακινούν εσωτερικά ένα παιδί, ώστε να αναρριχηθεί».
Πως εξηγείται όταν ένα παιδί σε νεαρή ηλικία δεν έχει δείξει πως διαθέτει το ταλέντο για να κάνει το παραπάνω βήμα, αλλά με την πάροδο του χρόνου αποδεικνύεται πως ήταν ταλαντούχο για να ασχοληθεί επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο;
«Οι γνώσεις που αποθηκεύονται σε ένα παιδί, οι πληροφορίες που δίνονται σε ένα παιδί στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο μπορεί να βγουν σε βάθος χρόνου, μέχρι και δύο έτη. Έτσι δείχνουν οι έρευνες. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να διακρίνει ένας προπονητής, ένα προπονητικό τιμ είναι η υπομονή του παιδιού. Βλέπουμε ακόμα και ποδοσφαιριστές σε υψηλό επίπεδο που μπορεί να μην αποδίδουν και μια αλλαγή προπονητή να τους δώσει την ευκαιρία και να παρουσιαστούν αγνώριστοι. Είναι αυτό που αναφέραμε και πριν, πως ένας προπονητής μπορεί να κάνει το κλικ στον παίκτη και να πάρει το μέγιστο των ικανοτήτων του και των δυνατοτήτων του. Συμβαίνουν πάντως τέτοια παραδείγματα και πόσο μάλλον σε μικρότερες ηλικίες που ο ψυχικός κόσμος των παιδιών είναι ακόμα πιο κλειδωμένος, που τα παιδιά δεν έχουν αναπτυχθεί συναισθηματικά».
Η τεχνολογία και οι αριθμοί ειδικά τα τελευταία χρόνια έχουν συνδεθεί άρρηκτα με το ποδόσφαιρο. Σε ποια τμήματα υποδομής μπαίνει η τεχνολογία στην καθημερινότητας των προπονητών;
«Από την Κ15 και μετά ανά τακτά χρονικά διαστήματα γίνονται κάποιες μετρήσεις, οι οποίες μας βοηθάνε ιδιαίτερα στο φυσικό κομμάτι, δηλαδή μπορούμε να δούμε αν τα παιδιά έχουν βελτιωθεί βάσει τον τρόπο που δουλεύουμε. Προσπαθούμε και εμείς ως προπονητές να ακολουθήσουμε την τεχνολογία και τους αριθμούς, γιατί δίνουν χρήσιμες πληροφορίες ώστε να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τα παιδιά μας. Πλέον είναι στενά συνυφασμένοι οι αριθμοί με τον αθλητισμό γενικότερα και όσο περνάει ο καιρός πιστεύω ότι οι αριθμοί θα μας βοηθάνε να εξελισσόμαστε και εμείς ως προπονητές και να βοηθάμε τα παιδιά να βελτιώνονται. Όταν υπάρχει κάτι απτό στα χέρια σου όπως μετρήσεις ή αριθμοί σε βοηθούν να κινηθείς προς τη σωστή κατεύθυνση και να μην γίνουν λάθη στα παιδικά σώματα που αναπτύσσονται ακόμα».
