Η ενεργειακή κρίση …γκρέμισε το «Εξοικονομώ 2021». Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του προγράμματος από τους 25.300 υποψήφιους δικαιούχους για μονοκατοικίες, μεμονωμένα διαμερίσματα και πολυκατοικίες εγκρίθηκαν τελικά 17.252 αιτήσεις και απορρίφθηκαν 8.048 αιτήσεις. Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του ΕΜΠ και γραμματέας του τομέα Ενέργειας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κ. Χάρης Δούκας «βρισκόμαστε στο τέλος Απριλίου του 2023 και ακόμα δε μπορεί να ολοκληρωθεί το “Εξοικονομώ 2021”, για το οποίο, το ποσοστό εγκατάλειψης υποψηφίων δικαιούχων είναι άνω του 30%».
Το κόστος των οικοδομικών υλικώνΤα περισσότερα νοικοκυριά δεν προχώρησαν στις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης της κατοικίας τους λόγω της εκτόξευσης του κόστους των πρώτων υλών που ακολούθησε την ενεργειακή κρίση. Μάλιστα, μηχανικοί εκτιμούν ότι το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί καθώς ακόμη και πολίτες που έχουν ξεκινήσει τις εργασίες ενδέχεται να μην τις ολοκληρώσουν.
Ενεργειακή εξοικονόμηση: Η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το… τρένο
Οι αυξήσεις υλικών την τελευταία διετία κυμαίνεται στο 30% με 40%, ενώ ακόμη και σήμερα, που διαφαίνεται μια αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαίου οι τιμές στα οικοδομικά υλικά συνεχίζουν να αυξάνονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Μάρτιο 2023 συνεχίστηκε η άνοδος τιμών κατά 8,9% (σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2022), σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η αύξηση στο κόστος των εργασιών, άνοιξε την ψαλίδα με την επιλέξιμη τιμή ανά μονάδα παρέμβασης του προγράμματος.
Οι μηχανικοί
Γι΄ αυτό, εν όψει της δημοσίευσης του νέου «Εξοικονομώ 2023» η οποία αναμένεται στα τέλη Μαΐου, ο τεχνικός κόσμος πιέζει την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και του συναρμόδιου Υπουργείου Ανάπτυξης να αυξήσει τις τιμές μονάδας ανά παρέμβαση, καθώς και τον συνολικό προϋπολογισμό του προγράμματος. Όπως σημειώνουν οι μηχανικοί, οι τιμές των υλικών στο τρέχον πρόγραμμα έχουν βασιστεί σε δεδομένα του 2020, όταν το κόστος των πρώτων υλών ήταν έως και 40% χαμηλότερο.
Εξάλλου, εκτός από το «Εξοικονομώ 2023» αναμένονται το επόμενο διάστημα άλλα δύο προγράμματα, το «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» για νέους και το «Εξοικονομώ – Επιχειρώ» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Είναι εκκωφαντική η αποτυχία, σε μία συγκυρία που η ενεργειακή αυτονομία των καταναλωτών και η ενεργειακή θωράκιση των νοικοκυριών θα έπρεπε να αποτελεί βασική προτεραιότητα», επισημαίνει ο κ. Δούκας.
Σε κάθε περίπτωση στην νέα «γαλάζια» οικονομική ατζέντα της ΝΔ έως το 2027, την οποία παρουσίασε χθες ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, παραμένουν ψηλά οι στόχοι της πράσινης ανάπτυξης με επίκεντρο την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και την ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 κατοικιών μέσω προγραμμάτων «Εξοικονομώ», «Αλλάζω θερμοσίφωνα» και «Φωτοβολταϊκά στη στέγη».
Καθυστερήσεις στις πληρωμές
Όμως εκτός από τις αυξήσεις στο κόστος των υλικών, θα πρέπει να επιλυθούν κι άλλα προβλήματα. Σύμφωνα με τους μηχανικούς, αποτυχία διαπιστώνεται και στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ 2ο2ο» η οποία αποδίδεται στις μεγάλες πολύμηνες καθυστερήσεις στις πληρωμές, οι οποίες επιβαρύνουν δυσβάστακτα τα έργα του προγράμματος και τους καταναλωτές, στις γραφειοκρατικές διαδικασίες και στις δυσκολίες εξασφάλισης τραπεζικής χρηματοδότησης, κυρίως για τα φτωχά νοικοκυριά, καθώς και στις δυσχέρειες έκδοσης της απαιτούμενης Ταυτότητας Κτιρίου, εξαιτίας διαφόρων τεχνικών δυσκολιών, αλλαγών στα τετραγωνικά, αυθαιρεσιών κλπ. Επίσης, καταγράφονται καθυστερήσεις στις αποφάσεις υπαγωγής, κατά μέσο όρο 1,5 έτος από την προκήρυξη του προγράμματος, για τους περισσότερους δικαιούχους.