Ζοσέ Μπότο: «Υπεύθυνος του πρότζεκτ εγώ, άδικη η κριτική στον Σαββίδη»
Του απεσταλμένου μας στην Κύπρο: Γιώργου Ζαϊρη
Ισως πρόκειται για την μεγαλύτερη αλλά και πιο ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε αθλητικός διευθυντής του ΠΑΟΚ. Για τρεις ώρες ο Ζοσέ Μπότο ανακρίθηκε από τους δημοσιογράφους που καλύπτουν την προετοιμασία του ΠΑΟΚ στην Λάρνακα και απάντησε σε όλα.
Ξεκαθάρισε πως απόλυτα υπεύθυνος για το πρότζεκτ είναι αυτός και είναι άδικο να καταλογίζουν ευθύνες στον Σαββίδη χρεώνοντας του πως έχει αποστασιοποιηθεί κάτι που όπως είπε ο Πορτογάλος είναι μεγάλο ψέμα.
Ξεκαθάρισε πως μονόδρομος για τον ΠΑΟΚ είναι να φτιάξει το δικό του brand name για να πουλά ακριβά παίκτες. «Πέντε εκατομμύρια κοστίζει μόνο το ένα πόδι του Κουλιεράκη» σχολίασε και αποκάλυψε πως είπε στον Κωνσταντέλια πως πρέπει να γεννήθηκε στη Βραζιλία και όχι στην Ελλάδα.
Τόνισε πως υπάρχουν στιγμές διαφωνίας με τον Λουτσέσκου αλλά υποστηρίζει ο ένας τον άλλο. Σημείωσε πως πρέπει να βελτιωθεί η επικοινωνία της πρώτης με τη δεύτερη ομάδα.
Τόνισε πως ο ένας χρόνος παρουσίας του στον ΠΑΟΚ τον έχει κάνει πιο δυνατό και αν κάποια στιγμή αποχωρήσει αυτό θα το κάνει έχοντας συνεισφέρει στο να πάρει η ομάδα τίτλους. Εξήγησε την πολιτική στη επικείμενη μεταγραφική περίοδο και ποια είναι η στόχευση της ομάδας Καθίστε αναπαυτικά και διαβάστε την συνέντευξη του Ζοσέ Μπότο:
Με τον Γιώργο Ζαϊρη
«Δεν υποθηκεύουμε το μέλλον…»
Πώς διαχειρίζεστε την μεταγραφική περίοδο που αρχίζει σε λίγο;
«Πρώτα απ' όλα η μεταγραφική περίοδος αρχίζει την 1η Ιανουαρίου. Ακούω και διαβάζω πως ο ΠΑΟΚ έχει αργήσει ήδη αρκετά στην μεταγραφική περίοδο και σκέφτομαι αν έχουν αλλάξει οι κανονισμοί και δεν το έχω αντιληφθεί και επιβεβαιώνω ανατρέχοντας σε αυτούς πως η μεταγραφική περίοδος αρχίζει την 1η Ιανουαρίου.
Αντιλαμβάνομαι την επιθυμία του κόσμου για μεταγραφές και αυτό συμβαίνει παγκοσμίως. Ακόμη και εγώ που έχω την εμπειρία να αντιληφθώ πως αυτό συμβαίνει παγκοσμίως για όλες τις ομάδες, όταν ήρθα εδώ έκανα λάθη παρασυρόμενος από αυτή την πίεση της μεταγραφολογίας. Η πραγματικότητα είναι μια: εμείς αναλύουμε, εμείς καταστρώνουμε το πλάνο μας και εμείς αποφασίζουμε μαζί με τον ιδιοκτήτη αν χρειαζόμαστε μια, πέντε μεταγραφές ή οτιδήποτε άλλο.
Γιατι ακούω συνεχώς πως το αφεντικό δεν είναι εδώ και όμως πρέπει να πω ότι είναι συνεχώς εδώ, δίπλα μας. Αυτό δεν το αποφασίζει ο κόσμος. Εδώ λοιπόν θέλω να πω ότι είναι τεράστια ευθύνη η απόφαση για τις μεταγραφές γιατί έτσι μπορείς να υποθηκεύσεις το μέλλον του σωματείου. Να βλέπουμε τις ανάγκες και του σήμερα αλλά και του αύριο.
Θα σας θέσω ένα παράδειγμα: το περασμένο καλοκαίρι αρκετοί τόνιζαν πως η ομάδα χρειάζεται έναν ακόμη κεντρικό αμυντικό. Αν παίρναμε και υποκύπταμε σε αυτή την πίεση, που θα ήταν ο Κουλιεράκης τώρα; Εχει γίνει μια τεράστια επένδυση στις Ακαδημίες και ο ΠΑΟΚ θα πρέπει να τις αξιοποιήσει και να καρπωθεί πράγματα από αυτές. Πλέον μπορώ να πω πως έχουμε πολύ καλές Ακαδημίες και είναι το μέλλον της ομάδας και υπάρχει τεράστια πρόοδος. Σαφώς και πρέπει να βελτιωθούν πράγματα αλλά το μέλλον είναι εκεί».
«Ο ΠΑΟΚ πρέπει να φτιάξει brand name»
Στην πρώτη σας συνέντευξη Τύπου είχατε πει πως θέλετε να κάνετε τον ΠΑΟΚ ένα εργοστάσιο παραγωγής παικτών. Είναι προτεραιότητά σας οι πωλήσεις και πως διαχειρίζεστε όλα όσα ακούγονται για παράδειγμα για τον Κουλιεράκη;
«Ομάδες από περιφερειακά Πρωταθλήματα όπως είναι της Ελλάδας ή της Πορτογαλίας, που δεν έχουν πολλά έσοδα όπως για παράδειγμα είναι τα τηλεοπτικά δικαιώματα, πρέπει να δημιουργήσουν ένα επιχειρηματικό πλάνο. Ποιο είναι αυτό στο ποδόσφαιρο; Να πουλάς παίκτες. Για παράδειγμα σκεφτείτε πως όταν μια ομάδα ανεβαίνει στην Πρέμιερ της Αγγλιας, αυτομάτως έχει 100.000.000 λίρες έσοδα. Δεν έχουμε κάτι τέτοιο εδώ. Ούτε στην Πορτογαλία και επομένως πρέπει να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο. Αυτό το μοντέλο είναι να πουλάς παίκτες ή ακόμη και έναν παίκτη που τα έσοδα από την πώληση του μπορεί να είναι το μπάτζετ της επόμενης χρονιάς.
Αυτό δεν σημαίνει πως γίνεσαι ένα εργοστάσιο πώλησης ποδοσφαιριστών και να ξεχάσεις τους τίτλους και τους στόχους που έχεις ως ομάδα. Η εμπειρία μου λέει πως μπορείς να συνδυάσεις και τα δυο: πώληση και εξέλιξη της ομάδας. Δεν είναι προτεραιότητα μου να πουλήσω παίκτες, το αν είναι προτεραιότητα του σωματείου δεν είμαι υπεύθυνος εγώ για να το απαντήσω.
Αυτό που ξέρω και είναι η γνώμη μου είναι πως ο ΠΑΟΚ πρέπει να φτιάξει το brand name του. Στον ένα χρόνο που είμαι εδώ έχω αντιληφθεί πως έχουμε τις καλύτερες ακαδημίες στην Ελλάδα. Πλέον πρέπει να επενδύσουμε σε ένα ισχυρό brand name του ΠΑΟΚ. Και το λέω αυτό γιατί συμμετείχα στη δημιουργία του ανάλογου στη Μπενφίκα. Πλέον μπορεί να κλωτσά εκεί τη μπάλα ένας παίκτης και να κοστολογείται 65 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει brand name.
Αυτό δεν σημαίνει πως η Μπενφίκα άφησε πίσω τον πρωταθλητισμό όσο επένδυε σε αυτό, πήρε τίτλους, έφτασε σε τελικούς ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Είναι σημαντικό για τον ΠΑΟΚ και την Ελλάδα να κινηθεί με ένα τέτοιο μοντέλο. Αυτό ήταν το μυστικό της Πορτογαλίας. Η οικονομία της Πορτογαλίας είναι όμοια με της Ελλάδας. Δεν υπάρχουν διαφορές, δεν έχουν λεφτά και εκεί. Αλλά οι ομάδες δημιούργησαν αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο και όλες πουλάνε παίκτες και έχουν χρήματα από την πώληση παικτών».
«Με πέντε εκατομμύρια αγοράζουν το… ένα πόδι του Κουλιεράκη, είπα στον Κωνσταντέλια πως γεννήθηκε στη Βραζιλία»
Δημοσιεύματα από την Γερμανία υποστηρίζουν πως η Γκλάντμπαχ με 5.000.000 ευρώ μπορεί να κάνει δικό της τον Κουλιεράκη. Ο Μπότο ήταν ξεκάθαρος:
«Με πέντε εκατομμύρια μπορεί κάποιος να αγοράσει το ένα του πόδι. Τίποτα παραπάνω. Το είπα στη Πορτογαλία χωρίς να υπάρχει ανάγκη, για εμένα ο Κουλιεράκης είναι καλύτερος από τον Σίλβα της Μπενφίκα, αν ο Σίλβα κοστίζει 65 εκ. ο Κουλιεράκης κοστίζει τουλάχιστον 15 εκατομμύρια. Αν έρθει μια μεγάλη πρόταση είναι δύσκολο να διαχειριστείς μεταξύ άλλων και το μυαλό του παίκτη.
Όλοι σας καταλαβαίνετε πως όταν εμφανίζεται ένας νεαρός ταλαντούχος παίκτης, που αγωνίζεται κιόλας ανάβουν... λαμπάκια σε όλους του σκάουτερς. Όλοι αυτοί οι παίκτες λόγω των τουρνουά και των εθνικών ομάδων βρίσκονταν στα ραντάρ των ομάδων. Στην Ελλάδα πρέπει να καταλάβουν πως δεν μπορείς να πουλήσεις έναν παίκτη 28-29 χρονών. Πουλάς νεαρούς ποδοσφαιριστές. Άλλωστε στην ηλικία 24-25 είναι το καλύτερο τους σημείο.
Ωστόσο, οι ομάδες θέλουν να αγοράζουν νεαρούς ποδοσφαιριστές, έτσι ώστε να είναι μέρος της διαδικασίας ανάπτυξης τους. Πρέπει να σεβαστούμε και να καταλάβουν πως αν αυτοί οι παίκτες συνεχίσουν να είναι σημαντικά κομμάτια της ομάδας θα έρθουν προτάσεις για αυτούς. Όταν ήμουν στην Μπενφίκα, με πλησίαζαν ομάδες και με ρωτούσαν πόσο κάνει αυτός ο παίκτης, που δεν αγωνίζεται. Εγώ ρώτησα τον πρόεδρο τότε και μου είπε πως η απάντηση είναιι15 εκατομμύρια. Εγώ πραγματικά ντράπηκα να πω αυτή την τιμή για έναν παίκτη, που είχε μόλις 5 λεπτά αγωνιστικής συμμετοχής. Τότε ο πρόεδρος με έπιασε και μου είπε. «Ζοσέ όταν μπεις στη Λουί Βιτόν, και πας να αγοράσεις ένα μικρό πορτοφόλι θα πληρώσεις 500 ευρώ».
Εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα brand name να πουλάμε ακριβά Τα ταλέντα που έχουμε δεν πρέπει να πωλούνται για το τίποτα. Θέλουμε να δημιουργήσουμε το δικό μας brand name στον ΠΑΟΚ. Στον Κωνσταντέλια εγώ ο ίδιος λέω πως αποκλείεται να γεννήθηκε στην Ελλάδα, αλλά στη Βραζιλία. Είναι τεράστιο ταλέντο και ένα τέτοιο ταλέντο πρέπει να κοστίζει ακριβά σε όποιον θέλει να το αγοράσει. Στο εξωτερικό πιστεύουν πως με 5 εκατομμύρια ευρώ μπορούν να αγοράσουν ένα ταλέντο από την Ελλάδα, γιατί αυτή δεν δίνει σημασία στους νεαρούς παίκτες. Αν θέλουν τον Κουλιεράκη ή οποιονδήποτε άλλον θα πρέπει να πληρώσουν ακριβά».
«Υπεύθυνος για το πρότζεκτ αποκλειστικά εγώ»
Αυτό το πρότζεκτ το οποίο αποφασίσατε να ακολουθήσετε μπορείτε να το αξιολογήσετε ασχέτως αν είναι ακόμη νωρίς;
«Είμαι ο μόνος υπεύθυνος για αυτός φυσικά με τη σύμφωνη γνώμη του προπονητή και την υποστήριξη του Ιβάν Σαββίδη. Καμιά φορά κριτικάρουν τον κύριο Σαββίδη, εγώ είμαι ο απόλυτα υπεύθυνος για αυτό το πρότζεκτ. Όταν είσαι υπεύθυνος για κάτι δεν σκέφτεσαι σαν οπαδός. Δεν μπορώ ακόμα να το αξιολογήσω. Έχω ανθρώπους που μου στέλνουν μηνύματα στο Ίνσταγκραμ και το βράδυ αν δεν έχω δουλειά θα μπω στον φάκελο με τα αιτήματα μηνυμάτων και θα τα δω.
Υπάρχουν κάποιοι που πριν μερικούς μήνες που έλεγαν για συγκεκριμένους παίκτες πως ήταν χάλια και τώρα μου γράφουν πως οι ίδιοι παίκτες είναι οι καλύτεροι. Εγώ εξισορροπώ τα πράγματα και κάνω την αξιολόγηση στο τέλος. Το μόνο που μετανιώνω είναι πως δεν βρήκα τον τρόπο ώστε η διαδικασία της εξέλιξης να είναι πιο γρήγορη. Στο τέλος της σεζόν θα κάνουμε την τελική αξιολόγηση. Το καλοκαίρι μπορούμε να συζητήσουμε να δούμε τι πήγε καλά τι όχι. Ακόμα και τότε μπορεί κάποιος παίκτης να μην έχει προλάβει να προσαρμοστεί και να χρειάζεται επιπλέον χρόνο. Τότε (σ.σ εννοεί το καλοκαίρι) δεν θα φοβηθώ να πω ότι ίσως κάναμε και λάθη τελικά. Αλλά θα είναι λάθη που δεν θα έχουν μεγάλη απόκλιση. Για παράδειγμα δεν θα μιλάμε για παίκτη-παίκτες που αγοράστηκαν ως τοπ και δεν απέδωσαν καθόλου».
«Δεν κάναμε κουβέντα με τον Ολιβέιρα ακόμη»
Υπάρχει σκέψη ή έχει γίνει ήδη κουβέντα για ανανέωση του συμβολαίου του Ολιβέιρα;
«Για τον Ολιβέιρα δεν έχουμε ακόμη σκεφτεί ή πολύ περισσότερο μιλήσει μαζί του για αυτό το θέμα. Γνωρίζω πολύ καλά πόσο υπέφερε με τον σοβαρό τραυματισμό του και τι προσπάθεια έκανε για να επιστρέψει. Και επειδη ακριβώς γνωρίζω πολύ καλά τον Νέλσον ξέρω πως και αυτός στην παρούσα φάση δεν σκέφτεται τις συζητήσεις αλλά το πως θα βοηθήσει την ομάδα και θα επιστρέψει στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Νομίζω πως θα έχουμε χρόνο να συζητήσουμε αυτό το θέμα».
«Όταν φύγω από τον ΠΑΟΚ θα έχω γίνει πιο δυνατός»
Σε αυτό τον ένα χρόνο παρουσίας σας στον ΠΑΟΚ μπορείτε να πείτε πως γίνατε κάπου σοφότερος;
«Ηταν μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα για μένα. Επρεπε να προσαρμοστώ σε διαφορετικά δεδομένα και ίσως ξένα για μένα. Για παράδειγμα άφησα μια ομάδα που έπαιζε στο CHL για να έρθω σε ένα Πρωτάθλημα που δεν είναι τα τοπ της Ευρώπης. Δημιουργούνται δηλαδή εκείνη τη στιγμή κάποιες σκέψεις αν έκανες το σωστό βήμα. Αλλά αυτή τη στιγμή μπορώ να πω ότι απολαμβάνω την παρουσία μου στην Θεσσαλονίκη και τη ζωή που δεν διαφέρει από αυτή στην Πορτογαλία. Η Θεσσαλονίκη είναι μια ιδανικη πόλη για να μένεις.
Και κυρίως αυτό που μπορώ να πω είναι πως έχω γίνει πιο δυνατός με την ενασχόληση μου με τον ΠΑΟΚ και όταν κάποτε θα φύγω σίγουρα θα φύγω πιο δυνατός και ολοκληρωμένος. Γιατί προσαρμόστηκα και στα δεδομένα που είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που είχα στη Σαχτάρ. Εκεί για παράδειγμα μπορεί να αγοράσει η Σαχτάρ έναν παίκτη με 10.000.000 ευρώ και να μην παίξει για δυο χρόνια και κανείς να μην ασχοληθεί με αυτό. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Το βρήκα ως πρόκληση να γίνω δημιουργικός και να προτείνω λύσεις που θα συμβαδίζουν με την φιλοσοφία της ομάδας».
«Ψάχνουμε μεσοεπιθετικό με … αποφασιστικότητα»
Για το τι θα ψάξει ο ΠΑΟΚ στις μεταγραφές τον Ιανουάριο και τα χαρακτηριστικά των παικτών που θέλει να φέρει στην ομάδα:
«Αυτή η υπόθεση για τον μεσοεπιθετικό έχει την πλάκα της. Για το νο10 είναι μια κατάσταση που την ζω σχεδόν καθημερινά. Πηγαίνω στην παραλία της Θεσσαλονίκης και εκεί που περπατάω ακούω «πάρτε 10αρι». Το πραγματικό 10άρι ήταν ο Ντιέγκο Μαραντόνα, αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι στο σύγχρονο ποδόσφαιρο το 10αρι πρέπει να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Εμένα προσωπικά μου αρέσει αυτή η κατηγορία παικτών επιτελικών, τα old fashion 10αρια, αλλά πλέον το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει. Πιστεύω ότι πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο και να πω για το τι ζήτησε ο κόουτς να γίνει κατά την διάρκεια της μεταγραφικής περιόδου του Ιανουαρίου. Μιλάμε κάθε μέρα στην προπόνηση με τον προπονητή και αναλύουμε μαζί όλα τα θέματα της ομάδας και αυτό που θέλει είναι έναν παίκτη με αποφασιστικότητα μέσα το γήπεδο, έναν παίκτη καθοριστικό που θα μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες.
Αυτός ο παίκτης μπορεί να είναι εξτρέμ, μπορεί να είναι 10αρι, μπορεί να είναι και τα δυο, αλλά δεν εννοούμε έναν παίκτη που είναι καθαρό 10αρι. Αν βρούμε έναν παίκτη που μπορεί να παίξει και τις δυο θέσεις, τόσο 10αρι όσο και εξτρέμ τότε θα είναι το καλύτερο, το ιδανικό για εμάς. Αυτό ζητάμε εμείς τον Γενάρη και αυτό ψάχνουμε. Να φέρουμε στην ομάδα κάποιον παίκτη που θα μπορεί να κάνει την διαφορά με αποφασιστικότητα στο γήπεδο και κυρίως να μπει και να βοηθήσει άμεσα.
Κάποιες φορές έχουμε δει παίκτες που έρχονται σε ομάδες να κλείνουν τον δρόμο σε κάποιους άλλους παίκτες. Θα ήταν ανόητο απο την πλευρά μας να φέρουμε έναν παίκτη που θα κόψει την βελτίωση και την πρόοδο ενός παίκτη που βρίσκεται ήδη μέσα στο σύνολο και παίρνουν χώρο και χρόνο όσο περνάει ο καιρός για να δείξουν ότι μπορούν να προσφέρουν.
Συμφωνούμε όλοι σε αυτό, το να φέρουμε έναν παίκτη που θα βοηθήσει άμεσα, αλλά θα πρέπει να δείξουμε υπομονή για να βρούμε τον κατάλληλο. Δεν θα πρέπει να βιαστούμε, γιατί συνήθως όταν υπάρχει βιασύνη στις μεταγραφές, γίνονται λάθη. Και αυτά τα λάθη σημαίνουν ότι πληρώνεις περισσότερο. Είναι δυο λάθη, σε ένα. Δεν θα πάρουμε παίκτη, μόνο για να πάρουμε. Αν φέρουμε έναν παίκτη, που δεν θα παίζει θα είναι αρνητικό για εμάς, όχι θετικό.
Τα χαρακτηριστικά που ζητάμε στις μεταγραφές του Γενάρη είναι συγκεκριμένα. Θέλουμε έναν παίκτη να μπορέσει να δημιουργήσει καταστάσεις στην αντίπαλη περιοχή και γύρω από αυτή, με ατομική ενέργεια και να μπορέσει να δώσει βοήθεια και στο σκοράρισμα. Δεν έχει σημασία αν ειναι εξτρέμ ή 10αρι, αυτό μου είπε ο προπονητής και με αυτό θα προχωρήσουμε. Το πιο σημαντικό στοιχείο για εμάς είναι να βρούμε έναν παίκτη αποφασιστικό, αν μπορεί να παίξει και τις δυο θέσεις, είναι ακόμα καλύτερο».
«Θέλει να μείνει στον ΠΑΟΚ ο Ντάντας»
Για την περίπτωση του Τιάγκο Ντάντας... έχουν γίνει σκέψεις-συζητήσεις για την παραμονή του;
Υπάρχει πλάνο για να αποκτηθεί το καλοκαίρι, γιατί υπάρχει και ιδιαιτερότητα της συμμετοχής του στο EURO U21 στο τέλος της σεζόν; «Ναι, μπορώ να σας πω ότι έχουμε καλές πιθανότητες για να κρατήσουμε τον Τιάγκο στην ομάδα και μετά το τέλος της σεζόν. Υπάρχουν λόγοι που με κάνουν να είμαι αισιόδοξος για αυτό.
Πρώτα από όλα επειδή ο ίδιος ο παίκτης είναι χαρούμενος και απολαμβάνει την παρουσία του στον ΠΑΟΚ. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Η τιμή του σίγουρα δεν είναι καλή για εμάς, αλλά αν σκεφτούμε ότι θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα στην Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια και οτι δεν πήγε... κατά λάθος στην Μπάγερν Μονάχου, έχει την σημασία της και η τιμή που υπάρχει για τον παίκτη.
Βλέπω να λένε κάποιοι για τον Τιάγκο Ντάντας πήγε στην Μπάγερν και δεν έπαιξε, αλλά εκεί ακόμα και απλά να κάτσεις στον πάγκο είναι δύσκολο. Επειδή ο πρόεδρος που πουλούσε τους παίκτες στην Μπενφίκα σαν να ήταν στην... Louis Vuitton έχει φύγει και πλέον έχει αναλάβει ο Ρουί Κόστα, υπάρχουν πιθανότητες. Εκτιμώ ότι έχουμε ευκαιρία να τον αποκτήσουμε το καλοκαίρι και να εκμεταλλευτούμε την καλή σχέση που έχω με τον νυν πρόεδρο της Μπενφίκα.
Μπορεί να γίνει μια έκπτωση στην τιμή που έχουμε ορίσει στην συμφωνία μας, να βρούμε μια λύση γενικότερα και να τον κρατήσουμε μόνιμα στον ΠΑΟΚ. Φυσικά θέλουμε να παραμείνει και ο ίδιος αισθάνεται καλά εδώ και θέλει να συνεχίσει. Με τον νυν πρόεδρο της Μπενφίκα, τον Ρουί Κόστα έχω μια εξαιρετική σχέση και θα συζητήσουμε για τον Τιάγκο, με καλές προϋποθέσεις για εμάς.
Το δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης αυτής είναι ότι θα συμμετάσχει στο EURO U21, επειδή δεδομένα θα παίξει σε αυτό το τουρνουά ο Τιάγκο. Ίσως να είναι και αρχηγός της εθνικής Πορτογαλίας, αλλά ακόμα και αρχηγός να μην είναι, σίγουρα θα είναι στην ενδεκάδα και αυτή η διοργάνωση είναι μια από τις καλύτερες βιτρίνες στην παγκόσμιο ποδόσφαιρο για τους νεαρούς παίκτες. Το ενδιαφέρον για τα τουρνουά σε αυτές τις ηλικίες από όλες τις ομάδες είναι τεράστιο και δίνουν πολύ μεγάλη προσοχή ειδικά σε EURO U21.
Είναι επίσης η βιτρίνα του πορτογαλικού ποδοσφαίρου η U21 και ποντάρουν πολλά οι Πορτογάλοι σε αυτή την ομάδα. Η δική μας στρατηγική έχει να κάνει με το να τον κρατήσουμε στην ομάδα πριν ξεκινήσει η διοργάνωση και έχουμε πιθανότητες για να τον διατηρήσουμε στο ρόστερ. Το πιστεύω αυτό και το λεω γιατί μιλάμε κάθε μέρα σχεδόν και γνωρίζω οτι θέλει να μείνει. Και αφού θέλει να είναι εδώ, μπορούμε να το πετύχουμε».
«Η μεταγραφή είναι σαν… γάμος»
Για τις διαπραγματεύσεις με τον Φάμπιο Μαρτίνς επισήμανε:
«Πρώτα απ όλα, μία μεταγραφή είναι σαν έναν γάμο. Δεν γίνεται να θέλω μόνο εγώ, πρέπει να θέλει και η γυναίκα. Είναι πολλά που δεν γίνεται να τα συζητάμε δημοσίως. Μπορεί να έχει κάποια θέματα ο παίκτης ή και να είναι θέμα απόφασης του κλαμπ. Δεν θέλουμε να δημοσιοποιούμε μεταγραφικά θέματα, γιατί πολλές φορές μπορεί για αυτόν τον λόγο να χαλάσει μία δουλειά. Θυμάστε τι έγινε το καλοκαίρι με τον Κοτάρσκι. Καμιά φορά χρειάζεται να περιμένεις. Θυμάστε τι έγινε και με τον Νάρεϊ. Πρέπει να κοιτάμε το πως θα γίνει μία μεταγραφή με τις καλύτερες συνθήκες για το κλαμπ. Στη περίπτωσή μας ο Φάμπιο Μάρτινς είναι ένας ποδοσφαιριστής που θέλει ο Ράζβαν Λουτσέσκου, του αρέσει και εγώ τον γνωρίζω και προσωπικά και μου αρέσει. Όμως από αυτό το σημείο μέχρι να γίνει η μεταγραφή, υπάρχει μία απόσταση».
«Ο μοναδικός τρόπος του Λουτσέσκου»
Στο δεύτερο μισό της σεζόν, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε αρκετούς σημαντικούς ποδοσφαιριστές που θα οδηγούνται προς την ολοκλήρωση του συμβολαίου τους. Σας προβληματίζει το γεγονός αυτό;
«Συνήθως όταν ένας παίκτης μπαίνει σε αυτό το τάιμινγκ της σεζόν χωρίς να έχει εξασφαλισμένο το μέλλον του, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις και σκέφτεται τις επιλογές του. Για να είμαι ειλικρινής, ποντάρω πάρα πολύ στην ικανότητα του προπονητή να διαχειρίζεται τέτοιες καταστάσεις. Έχει έναν μοναδικό τρόπο και όταν λέω μοναδικό εννοώ πως με τους προπονητές που έχω συνεργαστεί, είναι πολύ διαφορετική η διαχείρισή του.
Έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να συνδέεται με τους ποδοσφαιριστές και αυτό με κάνει να αισιοδοξώ πως θα βρει τον τρόπο να μην επηρεαστεί η καθημερινότητα της ομάδας μέχρι το τέλος της σεζόν. Μερικές φορές ψάχνουμε, ψάχνουμε και η λύση είναι μέσα στα πόδια μας. Και αυτό συμβαίνει πολλές φορές, όχι μόνο στον ΠΑΟΚ. Σε πολλά κλαμπ. Πολλές φορές ψάχνεις για να ικανοποιήσεις το κοινό αίσθημα και η λύση είναι εντός της ομάδας. Είναι ξεκάθαρο, και αυτό ισχύει και για τον προπονητή, πως βλέπει διαφορετικά τα πράγματα συγκριτικά με την αρχή της σεζόν.
Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι παίκτες έχουν παρουσιάσει μία εξέλιξη. Εξέλιξη που εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Κάποιοι έρχονται και παίζουν αμέσως, είναι απόλυτα έτοιμοι κι αυτό δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την ηλικία τους. Εξαρτάται από την πνευματική ετοιμότητά τους. Από την άλλη, και ο προπονητής θέλει χρόνο για να τους εντάξει στο γκρουπ και να καταλάβει τι μπορούν να του δώσουν οι παίκτες. Αυτό απαιτεί μία διαδικασία που θέλει χρόνο».
«Διαφωνούμε αλλά υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλο»
Ο Μπότο απάντησε και για το πώς κυλάει η συνεργασία του με τον Λουτσέσκου:
«Προσωπικά, είμαι πάντα με την ομάδα και προσπαθώ να βοηθήσω σε αυτήν την διαδικασία. Δεν επιχειρώ κάτι άλλο, ποτέ στην ζωή μου δεν έχω πει σε έναν προπονητή «γιατί δεν βάζεις αυτόν;», δεν το έκανα ποτέ. Μερικές φορές μπορεί να μην συμφωνούμε με τον Ραζβάν, ενδεχομένως σε πολλά πράγματα, αλλά πάντα υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Αν σας ζητήσω να γράψετε ένα άρθρο για πρώτη φορά και δεν είναι τόσο καλό και το απορρίψω και σας ισοπεδώσω, στη δεύτερη προσπάθεια που θα κάνετε, θα είστε πιο φοβικοί.
Και εδώ τίθεται θέμα αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης, εκεί όπου οι άνθρωποι μπορούν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό. Κάποιες στιγμές μπορεί να αισθάνθηκα άσχημα με τον εαυτό μου που δεν διευκόλυνα αυτήν την διαδικασία, να αποκτήσει πιο γρήγορα ρυθμό. Από εκεί και έπειτα, όλοι βλέπουν ότι ο ΠΑΟΚ δεν έχει ένα ρόστερ που μπορεί να είναι ενεργό σε ένα μόνο ποσοστό του, το ρόστερ έχει ανοίξει. Είδαμε ποδοσφαιριστές που ήρθαν και κέρδισαν το δικαίωμα να θεωρούνται αξιόπιστες λύσεις και να μην μας αναγκάζουν να ψάχνουμε εναλλακτικές.
Η αλήθεια είναι πως ο προπονητής θέλει κάτι «τώρα». Και αυτό το καταλαβαίνω απόλυτα. Δεν παραπονιέμαι για κανέναν. Είναι νορμάλ. Αλλά αν κάτι μου έμαθε το ποδόσφαιρο είναι πως ο χρόνος ανταμείβει εκείνους που δουλεύουν σωστά. Πάντα η μεταγραφική περίοδος του Ιανουαρίου είναι η πιο δύσκολη, πόσω μάλλον αυτή λόγω του Μουντιάλ. Κανείς δεν θα κινηθεί μέχρι να τελειώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Αν θέλεις κάποιον παίκτη ενεργό που έχει ρυθμό και παιχνίδια με την ομάδα του, θα πληρώσεις παραπάνω την αξία του.
Η δεύτερη περίπτωση είναι αυτή των δανεισμών, και επειδή οι ομάδες θα περιμένουν να δουν την εξέλιξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου και το πως θα επιστρέψουν οι διεθνείς τους, πράγμα που επηρεάζει και τις εφεδρείες τους, η ιδιαιτερότητα αυτή θα κάνει πολλές ομάδες να περιμένουν μέχρι ως το τέλος των μεταγραφών. Ακόμη και για τους αναπληρωματικούς τους, όλοι θα προσπαθήσουν να μειώσουν τη ζημιά. Αν δουν ότι δεν μπορούν να τους πουλήσουν, τότε θα προχωρήσουν στη λογική του δανεισμού.
Είναι ιδιαίτερη περίοδος. Κανείς δεν ξέρει πως θα παρουσιαστούν οι ομάδες μετά από ένα πρωτοφανές γεγονός, όπως το Μουντιάλ, μεσούσης της σεζόν. Σας φέρνω παράδειγμα την Σαχτάρ, που παίξαμε πρώτα τα ευρωπαϊκά παιχνίδια πριν από τα ματς του πρωταθλήματος: Η ομάδα δεν ήταν καθόλου καλή και έτοιμη γιατί οι παίκτες ήταν χωρίς παιχνίδια και ανταγωνισμό στα πόδια τους».
Επιστρέφοντας στο καλοκαίρι, έμεινε η αίσθηση πως ο προπονητής περίμενε κάτι περισσότερο μεταγραφικά. Έχετε την ίδια αίσθηση; Και πώς λειτουργεί στον ΠΑΟΚ το τρίγωνο ανάμεσα σε εκείνον, τον προπονητή και την διοίκηση.
«Για να είμαι ειλικρινής, πιστεύω πως ο προπονητής εκείνη την περίοδο σκεφτόταν ότι χρειάζεται περισσότερους από έναν. Και το καταλαβαίνω. Όπως σας έχω πει είναι πολλές οι φορές που μπορεί να διαφωνούμε μεταξύ μας αλλά στηρίζουμε ο ένας τον άλλον και αυτό σημαίνει καλή συνεργασία. Είναι ένας προπονητής που έχει μάθει να κερδίζει και να μάχεται και εγώ έχω έρθει εδώ για να κερδίζω και επίσης έχω την άποψή μου. Τα συζητάμε και καταλήγουμε σε μία αμοιβαία απόφαση. Και σε κάθε απόφαση, στηρίζουμε ο ένας τον άλλον.
Το χειρότερο για μένα είναι να συμφωνείς πάντα με έναν άνθρωπο που έχεις μπροστά σου και όταν απομακρύνεσαι από πίσω να υπονομεύεται η κοινή απόφαση. Πρέπει να εκτιμήσουμε το γεγονός ότι ο προπονητής έκανε ορισμένα βήματα πίσω για να στηρίξει και να βοηθήσει αυτό το πρότζεκτ. Όσο για την ιδιοκτησία; Είναι πάντα παρούσα. Μιλάμε συνέχεια με τον πρόεδρο, προσπαθεί διαρκώς να πάρει την πληροφορία για το τι χρειαζόμαστε εμείς και το κλαμπ για να κάνει διαρκώς βήματα μπροστά. Και αισθανόμαστε την υποστήριξή του».
«Μου ζήτησαν να φέρω τον Ρονάλντο στον ΠΑΟΚ…»
Για τις απαιτήσεις του κόσμου και αν επηρεάζεται είπε:
«Στο πρώτο κομμάτι για τον κόσμο δεν ξέρω ακριβώς. Οι αντιδράσεις που παίρνω είναι όταν βγαίνω έξω στην πόλη. Για τα Μedia ξέρω ότι πολλές φορές τοποθετούν τον κόσμο όπως θέλουν. Ο κόσμος κάποιες φορές υποστηρίζει, κάποιες όχι. Εγώ και όλα τα Club στον κόσμο δεν μπορώ να ζήσουμε με αυτό. Αν ακούσουμε τον κόσμο θα φέρουμε 1000 παίκτες.
Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο μηνύματα λαμβάνω και με έξυπνες ιδέες για να φέρουμε ακόμη και τον Κριστιάνο Ρονάλντο. Προτείνουν ακόμη και να του δώσουμε το 80% από τις πωλήσεις φανέλας! Μου αρέσει βέβαια μετά από 3,5 χρόνια στη Σαχτάρ να νιώθω αυτό το πάθος για το ποδόσφαιρο».
Μπορεί να συνδυαστεί το πρότζεκτ με τον πρωταθλητισμό;
«Εγώ πιστεύω στις δικές μου ιδέες και πράξεις. Όχι των άλλων. Αν αυτό το σχέδιο πετυχαίνει σε άλλες χώρες, γιατί όχι και στην Ελλάδα; Ειδικά όταν κανείς δεν το επιχείρησε νωρίτερα. Είχα ένα δάσκαλο όταν έκανα τα πρώτα μαθήματα ως κόουτς που έλεγε… Αν έχεις μία λίγκα και όλοι εκεί είναι μανάβηδες, ένας θα κερδίσει το πρωτάθλημα και δύο θα υποβιβαστούν. Αυτό δεν κρίνει αν ένας μανάβης μπορεί να γίνει καλός προπονητής. Αν δεν δοκιμάσεις πώς θα μάθεις; Στο τέλος εγώ θα πληρώσω γι’ αυτό.
Πιστεύω στο σχέδιο που υλοποιούμε. Και στο κάτω-κάτω δεν γίνεται ό τι γίνεται για να πάρουμε ένα τίτλο, αλλά να τους κερδίζουμε για χρόνια. Αν δείτε έχουμε μία ομάδα με πολλούς νεαρούς παίκτες 22-23 να υπολογίζονται ως βασικοί. Μπορούμε να κοιτάξουμε στα μάτια τον οποιονδήποτε αντίπαλο. Αυτοί οι παίκτες έχουν προοπτική,. Άλλοι μεγάλη, άλλη μικρότερη. Όταν αυτή η ομάδα φθάσει στο ανώτερο επίπεδο πιστεύω ότι θα κυριαρχήσει στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Επειδή οι άλλοι αγοράζουν έμπειρους παίκτες. Από τους δέκα οι δύο θα είναι χρήσιμοι και οι άλλοι έρχονται για διακοπές.
Συμφωνώ ότι είναι δύσκολο να φθάσουμε την πρώτη θέση επειδή ο Παναθηναϊκός είναι σε μία δυναμική νικών όχι λόγω ποιότητας, αλλά γιατί έχει την ικανότητα με 2-3 φάσεις που δεν μπαίνουν γκολ να το βάζει ο τερματοφύλακας και να κερδίζει χωρίς να κριτικάρω το τέρμα. Το ίδιο και με τα γκολ στο 90΄. Όλα γίνονται όμως. Έτσι το πήρε και η Σπόρτινγκ με τον Κοάτες φορ.
Για τη δεύτερη θέση δεν είναι αδύνατο. Η διαφορά δεν είναι μεγάλη, ειδικά έχοντας και τα πλέι οφ. Για εμένα η επιτυχία είναι να κατακτάς τίτλους. Μετά πρέπει να αναλύσεις αν όσα πέτυχες μέχρι εκεί που κανείς δεν ξέρει που θα φθάσουμε είναι χρήσιμα για να συνεχίσεις στον ίδιο δρόμο. Το χειρότερο είναι όταν κάνεις βήματα και φτιάχνεις πράγματα όταν είσαι δεύτερος ή τρίτος τα καταστρέφεις όλα και ξεκινάς από την αρχή. Και όταν ξεκινάς από την αρχή ακόμη και με άλλο τρόπο με 35 χρονών παίκτες πάλι θα χρειαστείς πολύ χρόνο. Αυτό είναι για εμένα το χειρότερο που μπορεί να πάθει ο ΠΑΟΚ».
«Θέλω καλύτερη σχέση ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη ομάδα»
Πρέπει να αναφερθούμε και στον ΠΑΟΚ Β. Είναι πολύ σημαντική για τον ΠΑΟΚ, νιώθουμε ότι υπάρχει μία επαφή πρώτης με δεύτερη ομάδα, αλλά σίγουρα δεν είναι αυτή που θα έπρεπε. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Πρώτα από όλα έχουμε πολλά πράγματα να βελτιώσουμε σε όλη την ακαδημία. Όταν μίλησα πρώτη φορά είπα ότι η Β ομάδα αποτελεί το τελευταίο βήμα πριν την πρώτη ομάδα. Αλήθεια είναι ότι όλα όσα έπρεπε να κάνω γι αυτό το ζήτημα τα άργησα και είναι δικό μου λάθος γιατί έπρεπε πρώτα να γνωρίσω καλά, ειδικά την πρώτη ομάδα.
Τώρα έχω περισσότερο χρόνο να δω και τη β ομάδα της οποία παρακολουθώ τα παιχνίδια. Πρέπει να φτιάξω μία καλύτερη σχέση μεταξύ πρώτης και δεύτερης ομάδας. Είναι ο ρόλος μου και τώρα αρχίζω να το κάνω. Έρχονται ήδη περισσότεροι παίκτες και οι ποδοσφαιριστές που πάνε στη Β παίζουν εκεί που θέλουμε. Ότι αυτό άργησε είναι λάθος μου επειδή δεν είχα χρόνο να το τακτοποιήσω στην αρχή. Και στην Μπενφίκα και στη Σαχτάρ ήταν έτσι. Δε πιστεύω σε ομάδες που δεν έχουν παίκτες από ακαδημίες.
Η Μπενφίκα δεν χρειάζεται πλέον τμήμα σκάουτινγκ γιατι έχει παίκτες δικούς της και στη Σασχτάρ όταν όλοι πίστευαν ότι θα καταστραφεί, τώρα έχει πολλούς παίκτες από ακαδημίες. Ήμουν υπεύθυνος για αυτές τις ακαδημίες και για τη στρατηγική τους. Το σχέδιο αυτό δεν είναι για 2-3 μήνες αλλά για χρόνια. Από όλη την εξέλιξη που θα έχουμε πιστεύω ότι μία από τις δυνάμεις του ΠΑΟΚ θα είναι τα πολλά ταλέντα από τις ακαδημίες του».
«Μεγάλο ψέμα το ότι ο Σαββίδης δεν ασχολείται»
Αρκετοί σημειώνουν πως ο Ιβάν Σαββίδης έχει αποστασιοποιηθεί και ο Μπότο ήταν ξεκάθαρος:
«Δεν αισθάνομαι κανένα πρόβλημα ή πισωγύρισμα σε ότι αφορά τη διάθεση του μεγαλομετόχου. Είναι πάντα παρών. Μιλάει μαζί μου και με τον κόουτς κάθε εβδομάδα, ο Γιώργος Σαββίδης μιλάει μαζί μας κάθε μέρα. Κάποιες κριτικές σαν και αυτές, δεν είναι καθόλου δίκαιες για τον μεγαλομέτοχο. Είναι μεγάλο ψέμα το ότι ο Σαββίδης δεν ασχολείται».
Πόσο επηρέασε ο αποκλεισμός από την Λέφσκι και δεν αναφερόμαστε μόνο στο αγωνιστικό σκέλος…
«Σχετικά με την πρόοδο και την εξέλιξη της ομάδας, σίγουρα την επηρέασε ο αποκλεισμός. Ήταν μία πολύ σκληρή περίοδος, ειδικά για τους καινούργιους ποδοσφαιριστές. Όχι για τους νεαρούς παίκτες, για όλους τους καινούργιους, που ήρθαν από διαφορετικές κουλτούρες και από διαφορετικά πρωταθλήματα. Δεν είναι μυστικό πως πριν από τον εντός έδρας αγώνα με τη Λέφσκι, ήρθαν οπαδοί στο γεύμα της ομάδας για να εμψυχώσουν. Πολλοί παίκτες δεν ήταν συνηθισμένοι σε τέτοιες καταστάσεις. Και για μένα ήταν πρωτόγνωρο, αλλά μαθαίνω και προσαρμόζομαι γρήγορα. Δεν είχε συμβεί ποτέ ξανά στη ζωή τους!
Ακόμα και για μένα, παρότι ήμουν σε ένα κλαμπ όπως στην Μπενφίκα, με πολύ μεγάλη πίεση, δεν το είχα συναντήσει ποτέ μέχρι τότε. Επίσης, μετά τον αποκλεισμό, υπήρξε πολύ μεγάλη αρνητικότητα γύρω από την ομάδα και αυτό ήταν ένα ακόμα πρόβλημα, για μία καινούργια ομάδα που έψαχνε την ταυτότητά της. Να πω όμως και το εξής, για να μην θεωρήσει κάποιος πως κάνω κριτική στον κόσμο ή τον θεωρώ υπεύθυνο για την κακή εικόνα της ομάδας.
Ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος ενθαρρύνει την ομάδα, ακόμα και όταν δεν παίζει καλά, ακόμα και όταν το αποτέλεσμα είναι 0-0, ειδικά τα παιδιά στη Θύρα 4, είναι επίσης κάτι που δεν έχω συναντήσει στην καριέρα μου. Το λέω και στους ποδοσφαιριστές, πρέπει να νιώθετε ευγνωμοσύνη για την συμπαράσταση που σας προσφέρουν οι οπαδοί μας. Για παράδειγμα, στο παιχνίδι με τον Ατρόμητο, ο κόσμος δεν σταμάτησε να ενθαρρύνει την ομάδα ούτε και μετά το 1-1 και προσωπικά πιστεύω πως το δεύτερο γκολ το πέτυχαν οι φίλαθλοι μας».
«Αυτό ισχύει για τον Κουαλιάτα»
Ο Ουρουγουανός για πολλούς είναι το μεγάλο ερωτηματικό και ο Μπότο το σχολίασε:
«Είναι αλήθεια πως παλεύει να βρει τον ρόλο του και τον χρόνο του στην ομάδα. Είχε αρκετά προβλήματα προσαρμογής λόγω της γλώσσας. Κάνει μαθήματα αγγλικών, όμως η πρόοδός του είναι αργή. Πολλές φορές δυσκολεύεται να καταλάβει γρήγορα τι ζητάει ο προπονητής. Πολλές φορές επίσης, ορισμένα θέματα που δεν έχουν να κάνουν με το ποδόσφαιρο, επηρεάζουν την απόδοση ενός ποδοσφαιριστή που είναι καινούργιος σε μία ομάδα. Είχε κάποια θέματα προσωπικής φύσεως, τα οποία δεν μπορώ φυσικά να τα δημοσιοποιήσω, γιατί ακριβώς είναι προσωπικά. Ψάχνουμε να βρούμε τον καλύτερο τρόπο να τον βοηθήσουμε, γιατί ούτε εγώ ούτε ο προπονητής έχουμε αμφιβολίες για την ποιότητα του. Το μεγαλύτερο λάθος είναι να σταματήσουμε να προσπαθούμε…».
«Όταν κάποια στιγμή φύγω, θέλω να το κάνω με τίτλους»
Ο Μπότο ρωτήθηκε για το αν ισχύουν τα κατά καιρούς δημοσιεύματα που τον θέλουν στο στόχαστρο άλλων ομάδων και απάντησε: «Νομίζω πως είναι φυσιολογικό. Θεωρώ πως έχω καλό όνομα στην αγορά. Όταν κάποια ομάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα με τον αθλητικό διευθυντή της σκέφτεται εμένα, ή ακόμα και ο Τύπος σκέφτεται εμένα. Η απάντησή μου πάντα είναι η ίδια, σε όποιον και αν επικοινωνήσει μαζί μου. Τους παραπέμπω στη διοίκηση του ΠΑΟΚ, τους λέω πως πρώτα πρέπει να μιλήσουν με το κλαμπ. Εάν η διοίκηση με θέλει στην ομάδα ή δεν μπει σε διαδικασία να διαπραγματευτεί για την αποχώρησή μου, δεν υπάρχει λόγος να μιλάω με κάποια ομάδα.
Την παρούσα στιγμή, δεν είναι πάντως κάτι που με απασχολεί, δεν θέλω να φύγω. Όταν θα φύγω από τον ΠΑΟΚ, θα ήθελα πρώτα να έχω κατακτήσει τίτλο ή τίτλους. Ο στόχος μου είναι να δώσω χαρά ή καλύτερα να βοηθήσω τον προπονητή και τους ποδοσφαιριστές να δώσουν χαρά στον κόσμο, που πάντα είναι κοντά μας και υποστηρίζουν την ομάδα. Είναι καλό για μένα και την αυτοπεποίθησή μου να ξέρω πως έχω αξία στην αγορά, προκειμένου να συνεχίσω να καλά τη δουλειά μου».
Διαβάστε σχετικά
- Ο Ράφα Σοάρες κέρδισε το πρώτο στοίχημα
- Ο σούπερ Τζίμας είναι στην πιο κρίσιμη ηλικία
- Επικίνδυνα... αφελής η άποψη ότι δεν απαιτείται ποιοτική ενίσχυση στον ΠΑΟΚ
- «Κρυφό ταλέντο στο τραγούδι ο Λύρατζης, θα τον ζήλευε και ο Καζαντζίδης»
- ΠΑΟΚ: Δύο ενδεκάδες με τον Άρη Λεμεσού