Η υπερβολική χρήση οθονών σχετίζεται με πληθώρα προβλημάτων, τόσο ψυχολογικής όσο και σωματικής φύσεως ή ακόμη και συνδυαστικά. Πλέον, οι επιστήμονες προσθέτουν έναν ακόμη λόγο για να απομακρυνθούμε από τις ψηφιακές μας συσκευές: τον κίνδυνο της αϋπνίας. Αξιοσημείωτο είναι πως δεν έχει διαπιστωθεί ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι περισσότερο επιβαρυντικά συγκριτικά με άλλες δραστηριότητες στην οθόνη.
«Το είδος της δραστηριότητας φαίνεται να παίζει μικρότερο ρόλο σε σύγκριση με τον συνολικό χρόνο που αφιερώνεται στην οθόνη κατά την κατάκλιση. Δεν εντοπίσαμε αξιοσημείωτες διαφορές ανάμεσα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες μορφές χρήσης, κάτι που υποδηλώνει πως το ίδιο το γεγονός της χρήσης είναι ο καθοριστικός παράγοντας διαταραχής του ύπνου -πιθανότατα εξαιτίας της χρονικής μετάθεσης, κατά την οποία η ώρα του ύπνου μετατίθεται και ο χρόνος ανάπαυσης συρρικνώνεται», δήλωσε η Δρ. Gunnhild Johnsen Hjetland, ερευνήτρια του Νορβηγικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychiatry.
Το να κοιμόμαστε καλά είναι το Α και το Ω
Ο ύπνος είναι απαραίτητος για τη σωματική και ψυχική μας ισορροπία. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί δεν κοιμόμαστε όσο απαιτείται. Ταυτόχρονα, αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός όσων κάνουν χρήση οθονών στο κρεβάτι, γεγονός που ενδέχεται να συνδέεται με ποιοτικά κακό ύπνο. Η επίδραση της χρήσης οθόνης εκτιμάται ότι εκδηλώνεται με 4 βασικούς τρόπους:
Οι ειδοποιήσεις διακόπτουν τον ύπνο
Ο χρόνος στην οθόνη αντικαθιστά τον χρόνο ανάπαυσης
Οι δραστηριότητες προκαλούν αυξημένη εγρήγορση
Το φως από την οθόνη απορρυθμίζει τους κιρκάδιους ρυθμούς
«Τα προβλήματα ύπνου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα μεταξύ των φοιτητών. Επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική τους υγεία, τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις και τη συνολική ποιότητα ζωής τους» ανέφερε η Δρ. Hjetland.
Για τις ανάγκες της έρευνας, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη μελέτη του 2022 για την υγεία και ευημερία των φοιτητών, η οποία αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα του φοιτητικού πληθυσμού της Νορβηγίας. Συγκεκριμένα, συμμετείχαν 45.202 φοιτητές πλήρους φοίτησης, ηλικίας 18 έως 28 ετών. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν χρησιμοποιούσαν οθόνες, αφού είχαν ξαπλώσει και για πόσο χρόνο, καθώς και ποιες δραστηριότητες επέλεγαν: παρακολούθηση σειρών ή ταινιών, παιχνίδια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλοήγηση στο διαδίκτυο, ακρόαση ήχου (π.χ. podcasts) ή ανάγνωση υλικού σχετικού με τις σπουδές τους.
Επιπροσθέτως, ζητήθηκε να δηλώσουν την ώρα κατάκλισης και αφύπνισης, τον χρόνο που χρειάζονταν για να αποκοιμηθούν, τη συχνότητα προβλημάτων κατά την έλευση ή διατήρηση του ύπνου, πόσο συχνά ένιωθαν υπνηλία μέσα στην ημέρα και για πόσο διάστημα αντιμετώπιζαν τέτοιου είδους προβλήματα. Η αϋπνία ορίστηκε ως ύπαρξη διαταραχών ύπνου και ημερήσιας υπνηλίας τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα επί 3 ή περισσότερους μήνες.
Κατόπιν, οι απαντήσεις κατηγοριοποιήθηκαν σε 3 ομάδες: εκείνους που χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκείνους που δεν ανέφεραν τέτοια χρήση και όσους συνδύαζαν διαφορετικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των social media.
Με ποιους τρόπους επηρεάζεται ο ύπνος και τι μπορούμε να κάνουμε;
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι κάθε επιπλέον ώρα χρήσης οθόνης πριν τον ύπνο συνδέεται με αύξηση κατά 59% στην πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων αϋπνίας, ενώ μειώνει τη διάρκεια του ύπνου κατά 24 λεπτά. Ωστόσο, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αποδείχθηκε πιο επιζήμια σε σχέση με άλλες δραστηριότητες στην οθόνη, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι ο συνολικός χρόνος -και όχι το περιεχόμενο -επηρεάζει τον ύπνο.
Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι οθόνες μειώνουν τον χρόνο ύπνου, κυρίως επειδή εκτοπίζουν τις ώρες ανάπαυσης, όχι απαραίτητα επειδή αυξάνουν την εγρήγορση, αφού διαφορετικές δραστηριότητες θα ανέμενε κανείς να έχουν διαφορετικό επίπεδο διέγερσης. «Αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε και υποψιάζεστε πως η χρήση οθόνης ίσως παίζει ρόλο, δοκιμάστε να τη μειώσετε, κατά προτίμηση αποφεύγοντάς την τουλάχιστον 30 με 60 λεπτά πριν τον ύπνο. Σκεφτείτε, επίσης, να απενεργοποιήσετε τις ειδοποιήσεις, ώστε να ελαχιστοποιήσετε τις διακοπές στη διάρκεια της νύχτας», προτείνει η Δρ. Hjetland.
Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν πως η μελέτη είναι πολιτισμικά περιορισμένη. Ενδέχεται να υπάρχουν διαφορές στη σχέση μεταξύ χρήσης οθόνης και ύπνου σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, για τη σύγκριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με άλλες δραστηριότητες που ενδέχεται να επιδρούν διαφορετικά -όπως η ακρόαση μουσικής ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια -ομαδοποιήθηκαν σε μία ενιαία κατηγορία. Όπως εξηγεί η Δρ. Hjetland, η μελέτη δεν τεκμηριώνει αιτιώδη σχέση: δεν έχει διαπιστωθεί αν η χρήση οθονών προκαλεί αϋπνία ή αν τα άτομα με αϋπνία τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερο τις οθόνες.
ygeiamou.gr
Ακολουθήστε τη σελίδα του metrosport.gr και στο google news
Μπείτε στην παρέα μας στο instagram
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook
Εγγραφείτε στο κανάλι του metrosport.gr και του Metropolis 95.5 στο youtube
Βρείτε μας και στο spotify
