Η αύξηση του πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως σε όλο το φάσμα της οικονομίας από 96 σήμερα στη βιομηχανία και 120 στους άλλους κλάδους, αποτελεί μια κομβική διάταξη του νέου εργασιακού νόμου.
Το σύστημα αμοιβής των υπερωριών δεν αλλάζει, που σημαίνει ότι κάθε ώρα υπερωρίας πάνω από τις 9, που θεωρείται υπερεργασία, πληρώνεται με ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Επιπλέον, με την αύξηση του πλαφόν αλλάζει και το πλαίσιο για τις κατ' εξαίρεση υπερωρίες. Στο εξής η υπερωριακή απασχόληση που πραγματοποιείται χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων διατυπώσεων θα χαρακτηρίζεται ως παράνομη υπερωρία και θα αμείβεται με ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ήταν πριν).
Οι συνδικαλιστές επισημαίνουν ότι η αύξηση του πλαφόν των υπερωριών δίνει «όπλα» στους εργοδότες να μειώσουν το εργατικό κόστος με περισσότερες και φθηνότερες υπερωρίες. Υποστηρίζουν, μάλιστα, ότι η φθηνή υπερωρία, στην οποία αναφέρεται και η έκθεση Πισσαρίδη, συμφέρει περισσότερο τους επιχειρηματίες από την εμπλοκή τους στη διαδικασία της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, η οποία έχει στοχοποιηθεί και θα συνεχίσει να αποτελεί σημείο τριβής.
Οπως αναφέρει συγκεκριμένα η έκθεση Πισσαρίδη, «ο εξορθολογισμός και της χρήσης και του κόστους των υπερωριών είναι σημαντικός για την οικονομική δραστηριότητα, σε μια χώρα που έχει ήδη τα πρωτεία στη χρήση των περισσότερων ωρών εργασίας στο σύνολο της ΕΕ»
Τι προβλέπει η εγκύκλιος
Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας που εκδόθηκε τις προηγούμενες ημέρες:
Το όριο των επιτρεπόμενων υπερωριών αυξάνεται στις 150 ώρες το χρόνο και μέχρι 3 ώρες ημερησίως σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ενώ παράλληλα ισχύει η διάταξη (άρθρο 6 του Π.Δ. 88/1999) σύμφωνα με την οποία ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των μισθωτών δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ 4 μηνών, τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών και της υπερεργασίας. Οι υπερωρίες αμείβονται με το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%.
Σημειώνεται ότι για το 2021, οι ώρες υπερωριακής απασχόλησης που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, θα αφαιρεθούν από το νέο όριο των 150 ωρών ετησίως.
Σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, μπορεί να χορηγείται, όπως προβλέπεται από το νόμο, άδεια από τον Γενικό Διευθυντή Εργασιακών Σχέσεων (αντί για τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που ίσχυε ως τώρα) για υπέρβαση του ορίου των 150 ωρών ετησίως. Οι υπερωρίες αυτές αμείβονται με το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%.
Χαρακτηρίζεται ως παράνομη υπερωρία, αντί του όρου κατ' εξαίρεση υπερωρία που ίσχυε ως τώρα, η υπερωριακή απασχόληση που πραγματοποιείται χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων διατυπώσεων. Η αμοιβή για τις παράνομες υπερωρίες αυξάνεται και ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ήταν πριν).
Πώς αμείβεται η υπερωρία στους εργαζόμενους με μερική απασχόληση
Επιτρέπεται στους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης να παρέχουν, εφόσον συμφωνούν, εργασία πέρα από τη συμφωνημένη και σε ώρες που δεν είναι συνεχόμενες με το ωράριό τους, με προσαύξηση 12% επί της αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα, όπως ίσχυε, άλλωστε, και μέχρι σήμερα.
Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ήδη ότι σε περίπτωση που η επιπλέον εργασία ζητείται να παρασχεθεί σε ωράριο συνεχόμενο του μερικού ωραρίου, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να την παράσχει την επιπλέον εργασία, εκτός εάν η άρνησή του δεν αντίκειται στην καλή πίστη.
Σε κάθε περίπτωση, ισχύει ανώτατο όριο που είναι μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζόμενου.
