To εγχώριο επαγγελματικό ποδόσφαιρο βασανίζεται από την κακοδιοίκηση των διοικητικών παραγόντων. Πλην μικρού αριθμού ΠΑΕ οι υπόλοιπες διοικούνται στη λογική του «μπάτε σκύλοι κι αλέστε…». Οι οδηγία των διεθνών φορέων του ποδοσφαίρου είναι οι ΠΑΕ να δαπανούν περίπου το 65% των εσόδων για το αγωνιστικό κομμάτι και τα υπόλοιπα για τη σύννομη λειτουργία της αθλητικής εταιρείας.
Ο κανόνας αυτός όμως παραβιάζεται, από τους περισσότερους Ελληνες παράγοντες. Κι αν υπάρχει η δυνατότητα να καλύπτεται η «μαύρη τρύπα», λίγο το κακό. Στην αντίθετη περίπτωση όμως οι ΠΑΕ φλερτάρουν με την καταστροφή. Μετά το διοικητικό πλιάτσικο, αναζητούνται λύσεις… κλωνοποίησης των ομάδων, προκειμένου να συνεχίσουν να έχουν παρουσία στις επαγγελματικές κατηγορίες, οι εργαζόμενοι αναζητούν επί πολλά χρόνια μέρος των δεδουλευμένων τους και τα χρέη προς το δημόσιο γράφονται στο χιόνι.
Όλα αυτά για την πρώτη τη τάξη κατηγορία γιατί παρακάτω επικρατεί χάος. Απολύτως ταυτόσημος με την πραγματικότητα, ο τίτλος του ομώνυμου ντοκυμαντέρ του συνδέσμου επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, για τα όσα συμβαίνουν στο πρωτάθλημα της Super League2.
Σ’ αυτό το σκηνικό και χωρίς να υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί οι οποίοι θα αποτελέσουν τη δικλίδα ασφαλείας για το μέλλον της ΠΑΕ, οι «καουμπόηδες» παράγοντες διοικούν για κάποια χρόνια και στη συνέχεια αφήνουν πίσω τους… ομάδες-κουφάρια ή σκελετούς στις ντουλάπες. Αποτέλεσμα; Ο διάδοχος τους, αν υπάρξει, προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, ενώ το μέλλον της ΠΑΕ είναι λίγο πολύ προδιαγεγραμμένο. Η ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου είναι γεμάτη από περιπέτειες που έχουν βιώσει ιστορικές ομάδες, οι οποίες πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της κακοδιαχείρισης.
Το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομιών Ερευνών, πραγματοποίησε το 2024 την τέταρτη ανάλυση επικαιρότητας.
Το ΚΕΠΕ εγκαινίασε την προσθήκη μίας καινούριας θεματικής ενότητας στην «ερευνητική φαρέτρα» του: αυτή της οικονομικής και χρηματοοικονομικής του αθλητισμού.
Στην πρώτη του έρευνα στον τομέα αυτό έκανε focus στις οικονομικές επιδόσεις των ΠΑΕ που συμμετείχαν στην μεγάλη κατηγορία του Ελληνικού Ποδοσφαίρου, καλύπτοντας τις αγωνιστικές περιόδους 2015/16 έως και 2021/22 με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).
Κατά την έρευνα εξετάστηκε εάν οι ελληνικές ΠΑΕ είναι κερδοφόρες ή ζημιογόνες, η οικονομική ενίσχυση από τους (μεγαλο)μετόχους τους, και παρουσιάζονται οι οφειλές προς το Δημόσιο/ ΕΦΚΑ
και οι εταιρικοί φόροι, ενώ υπολογίστηκαν και διάφοροι άλλοι δείκτες.
Τα συμπεράσματα ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα:
– Διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες ΠΑΕ (77,2%) είναι ζημιογόνες διαχρονικά
καθώς καταγράφουν ζημιά στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους. Οι συγκεντρωτικές ζημιές (296,33 εκατ. ευρώ) σε επίπεδο πρώτης εθνικής κατηγορίας ξεπερνούν κατά πολύ τα αθροιστικά κέρδη (28,61 εκατ. ευρώ). Το προκύπτον έλλειμμα εσόδων (267,72 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα έξοδα των ΠΑΕ αναπληρώνεται σε μεγάλο βαθμό από τους μεγαλομετόχους τους, οι οποίοι απολαμβάνουν μερισματική πολιτική εν αντιθέσει με την πλειονότητα των χρηματοοικονομικών (και μη χρηματοοικονομικών) επιχειρήσεων.
– Καταγράφονται 14 ΠΑΕ, οι οποίες έχουν υποστεί αρνητικά ίδια κεφάλαια έστω για μία φορά, όπως και αρκετές ΠΑΕ με συνεχείς αρνητικές τιμές στην καθαρή θέση τους.
– Το
ελληνικό Δημόσιο συγκεντρωτικά έχει λάβει καθαρούς εταιρικούς φόρους 14,34 εκατ. ευρώ για τέσσερις χρήσεις και έχει προβεί σε καθαρή επιστροφή φόρων 6,84 εκατ. ευρώ σε τρεις χρήσεις. Συγκεντρωτικά η καθαρή είσπραξη του Δημοσίου είναι 7,5 εκατ. ευρώ από εννέα ΠΑΕ.
– Οι οφειλές προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ ανέρχονται σε πάνω από 1,14 δισ. ευρώ
(επικαιροποίηση 4/9/23) με μόλις 9 από τις 24 ομάδες που έχουν συμμετάσχει στην πρώτη εθνική κατηγορία να διατηρούν καθαρό μητρώο στη λίστα οφειλετών της ΑΑΑΔΕ , όπου συνολικά υπάρχουν καταγεγραμμένα 21 διαφορετικά ΑΦΜ για τις εναπομείνασες 15 ομάδες.
– Όσον αφορά στην αξιοποίηση των εσόδων, μαζί με τις οικονομικές ενισχύσεις από τους μεγαλομέτοχος, ως προς την κατάκτηση του πρωταθλήματος είτε του κυπέλλου, προκύπτει πως ο ΠΑΟΚ φέρνει σχετικά καλύτερες επιδόσεις στην αποτελεσματικότητα διαχείρισης εσόδων σε σχέση με την ΑΕΚ και τον ΟΣΦΠ. Επιπροσθέτως, ο ΠΑΟ φέρει τον μικρότερο βαθμό αξιοποίησης των συνολικών εσόδων ανάμεσα στους «big 4», καθώς οι συνολικές πηγές εσόδων της ομάδας φαίνεται πως δεν «πιάνουν τόπο» σε επίπεδο κατακτήσεις τίτλων.
Επιπλέον, αποτυπώνεται ότι οι μεγαλομέτοχοι καταβάλουν, διόλου ευκαταφρόνητα χρηματικά ποσά, ενισχύοντας οικονομικά τις ζημιογόνες ομάδες τους. Συνολικά πάνω από 261 εκατ. ευρώ έχουν καταβληθεί στις ΠΑΕ από τους μεγαλομετόχους τους, πράξη η οποία έχει ποικιλόμορφα κίνητρα.
Είναι ολοφάνερο λοιπόν, ότι οι πολιτικές που ακολουθούν στη διοίκηση των επαγγελματικών ομάδων οι ιδιοκτήτες που δε διαθέτουν τα κεφάλαια για να καλύψουν τη χασούρα, οδηγεί σε αδιέξοδα και καταστρέφουν ιστορικές ομάδες. Εξέλιξη την οποία στο τέλος της ημέρας την πληρώνουν οι φίλαθλοι των ομάδων που βυθίζονται στην ανυποληψία και οι εργαζόμενοι. Ποια μπορεί να είναι η λύση; Αυστηριοποίηση των ελέγχων και εφαρμογή όλων των κανόνων λειτουργίας των ΠΑΕ, χωρίς εκπτώσεις. Αλλωστε ένα Πρωτάθλημα με υγιείς οικονομικά ομάδες, είναι περισσότερο ανταγωνιστικό.
FOCUS
Κάποια στιγμή, κάποιος, από την ΠΑΕ Αρης, με επιχειρήματα όμως, θα πρέπει να εξηγήσει τον λόγο που ο Βερστράτε αποτελεί παρελθόν, τη στιγμή μάλιστα που το ρόστερ είναι αδειανό. Γιατί ποδοσφαιριστής, που είχε 29 συμμετοχές και συνολικά 2000 λεπτά προσφοράς στην 11άδα, κάποιος λόγος θα πρέπει να υπάρχει που βρίσκεται στην πόρτα της εξόδου. Αυτό τουλάχιστον λέει η ποδοσφαιρική λογική.
