Με τη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας να κλείνει και σήμερα σε πολύ υψηλά επίπεδα, στα 217,24 ευρώ ανά MWh - δηλαδή στα 0,21 ευρώ ανά Kwh, παρά την πτώση 6,5% σε σχέση με την Τετάρτη - έχει σημάνει συναγερμός στην κυβέρνηση.
«Δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσουμε αυτές τις τιμές, οι οποίες δεν αντανακλούν τα πραγματικά κόστη στην αγορά, να περάσουν στον καταναλωτή», δήλωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης. «Δεν πρόκειται να επιτρέψει το κράτος κάποιοι να κερδοσκοπήσουν σε βάρος των πολιτών. Δεν ποινικοποιείται το κέρδος, ποινικοποιείται η κερδοσκοπία. Και επειδή έχουμε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν τέτοια εργαλεία, να είστε σίγουροι ότι θα το κάνουμε ξανά, εφόσον παρατηρηθεί τέτοια ανάγκη» είπε από την πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης.
Σημειώνεται ότι την Πέμπτη, η τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν η έβδομη ακριβότερη στην Ευρώπη - με την Αλβανία, το Κόσοβο, την Βουλγαρία, τη Σερβία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία να είναι ακόμα πιο ακριβές, σε επίπεδα που έφτασαν ως τα 400 ευρώ ανά MWh. Αντίθετα, οι τιμές στη βόρεια, την κεντρική και την δυτική Ευρώπη παρέμειναν σε πιο χαμηλά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι το φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά TTF ανέβηκε πάνω από 4%, στα 45,89 ευρώ ανά MWh, καταγράφοντας αύξηση 41,7% από την αρχή του 2024.
Ο υπουργός Ενέργειας ανήγγειλε ότι την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου θα έρθει στην Αθήνα αρμόδια αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να συζητηθεί το ζήτημα με το χαρακτήρα του κατεπείγοντος. Το ευρωπαϊκό σύστημα πλαφόν στη χονδρική είναι πρακτικά ανεφάρμοστο, καθώς απαιτεί μια μακρά περίοδο υπερβολικών τιμών, προκειμένου να ενεργοποιηθεί.
Καθώς υπάρχει πολιτική απόφαση να μην περάσουν οι αυξήσεις στα τιμολόγια, σημειώνεται από κυβερνητικά στελέχη ότι υπάρχει έτοιμο το σύστημα που εφαρμόστηκε και τον Ιούλιο για τα τιμολόγια του Αυγούστου, δηλαδή πλαφόν στη χονδρική του αερίου από ένα σημείο και πάνω και στη συνέχεια επιδοτήσεις στους λογαριασμούς, προκειμένου αυτοί να διαμορφώνονται πέριξ των 15 λεπτών/κιλοβατώρα. Βεβαίως, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, εκτός ομπρέλας προστασίας θα συνεχίσουν να βρίσκονται οι επιχειρήσεις, λόγω των κανόνων για απαγόρευση κρατικών ενισχύσεων (state aid).
Την Παρασκευή 22/11 θα έρθει στην Αθήνα μια αντιπροσωπεία της Κομισιόν, θα συναντηθεί με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως ανακοινώθηκε, προκειμένου να αξιολογήσουν τη δυνατότητα ενός πιο μόνιμου μηχανισμού παρεμβάσεων που θα εξυπηρετεί κατά βάση τη ΝΑ Ευρώπη που πλήττεται δυσανάλογα από την απουσία διασυνδέσεων και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως της έκβασης της συζήτησης, η πολιτική απόφαση είναι ad hoc παρεμβάσεις, όποτε κρίνεται απαραίτητο.
Οι δηλώσεις Σκυλακάκη
Μιλώντας σε ραδιοφωνικούς σταθμούς της Αθήνας, ο κ. Σκυλακάκης επισήμανε ότι από τις αρχές Νοεμβρίου στη Βόρεια Ευρώπη υπάρχει μια περίοδος νηνεμίας (δηλαδή χαμηλής παραγωγής των αιολικών), που έσπρωξε ψηλά τις ευρωπαϊκές τιμές, αν και η Ελλάδα είχε λόγω των ΑΠΕ αισθητά χαμηλότερες τιμές από την υπόλοιπη Ευρώπη. Τις τελευταίες μέρες ωστόσο η έλλειψη διασυνδέσεων μεταξύ της Κεντρικής Ευρώπης με την Νοτιοανατολική Ευρώπη και άλλοι λόγοι, οδήγησαν στη υπερβολική αύξηση των τιμών χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος στην περιοχή μας. Όπως ανέφερε, «το πρόβλημα εντείνεται από έναν αλγόριθμο στην Κεντρική Ευρώπη, τον τρόπο λειτουργίας του οποίου δεν γνωρίζουμε και δεν επιτρέπει την μεγιστοποίηση του ενεργειακού φορτίου των καλωδίων εκείνης της περιοχής».
Τέλος, η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, με την τελευταία να εισάγει ολοένα και περισσότερη ενέργεια, συνεισφέρει στο τελικό αποτέλεσμα των πολύ μεγάλων αυξήσεων στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της χονδρικής στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. «Η αντιμετώπιση των δύο πρώτων δυσλειτουργιών απαιτεί χρόνο και θεσμικές παρεμβάσεις. Ενδιαμέσως χρειαζόμαστε όμως ένα εργαλείο που να μην επιτρέπει υπερέσοδα εις βάρος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων - προσθέτω και τις επιχειρήσεις σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση φαινόμενα βίαιων αναταράξεων των τιμών δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στη συνάντηση με την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε ότι «Στόχος της προσπάθειας είναι η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση που να αφορά στο φαινόμενο αυτό που εμφανίζεται στην ΝΑ Ευρώπη, ο οποίος δεν θα επιτρέπει αυτές τις δυσλειτουργίες στην χονδρική αγορά ενέργειας να περνούν στην λιανική και θα προστατεύει τους καταναλωτές από τις απότομες και υπερβολικά υψηλές αυξήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά και με την κοινή σχετική, πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας» ανέφερε μεταξύ άλλων.
Πρόσθεσε ακόμη, ότι διαπιστώνει μεγάλη δυναμική στην πρωτοβουλία αυτή, υπογραμμίζοντας ότι τα φαινόμενα αυτά δεν θα αφεθούν να περάσουν στον καταναλωτή. «Πλέον δεν είμαστε στη φάση συζήτησης, είμαστε -εμείς τουλάχιστον- στη φάση εύρεσης άμεσης λύσης» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν θα υπάρξει στήριξη των καταναλωτών σε περίπτωση που το πρόβλημα συνεχιστεί σε αυτή την ένταση, ο κ. Θ. Σκυλακάκης τόνισε ότι «δεν μπορούμε να αφήσουμε να υπάρχουν αυτά τα φαινόμενα που δεν έχουν να κάνουν με μια αντικειμενική αύξηση του κόστους. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσουμε αυτές τις τιμές, οι οποίες δεν αντανακλούν τα πραγματικά κόστη στην αγορά, να περάσουν στον καταναλωτή». Την ίδια στιγμή ωστόσο, επισήμανε ότι «όταν μένουμε χωρίς ΑΠΕ και είμαστε με λιγνίτη και φυσικό αέριο, και οι δικές μας τιμές "πάνε στον ουρανό". Το λέω για όσους νομίζουν ότι αν επιστρέψουμε στον λιγνίτη όλα θα είναι καλά».
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε ακόμα στο θέμα του επιδόματος θέρμανσης, το οποίο φέτος είναι μεγαλύτερο κατά 20% σε όσους θερμαίνονται με ηλεκτρικό ρεύμα. «Από τη στιγμή που ανεβαίνει το ρεύμα έχει πολύ μεγαλύτερο νόημα η επιδότησή του. Η επιδότηση αυτή είναι μεγαλύτερη γιατί το ρεύμα είναι πιο καθαρό από το πετρέλαιο, πολύ πιο καθαρό, αφού έχουμε πάνω από 50% σε ΑΠΕ στο μίγμα παραγωγής του».
Απαντώντας εξάλλου σε ερώτηση για το είδος τιμολογίου που θα πρέπει να επιλέξουν οι καταναλωτές, τόνισε ότι αυτό εξαρτάται από το ενεργειακό προφίλ του καθενός. «Εμείς σταδιακά, το μεγάλο κομμάτι των καταναλωτών που δεν παρακολουθούν την αγορά και που δεν έχουν υψηλές καταναλώσεις -για να έχει νόημα να "κυνηγούν" τις προσφορές-, ειδικά τους ευάλωτους, θα τους διευκολύνουμε με διάφορους τρόπους για να έχουν μια μεγαλύτερη σταθερότητα στην τιμή του ρεύματος και να μην απασχολούνται με τα σκαμπανεβάσματα των τιμών του». Ωστόσο επισήμανε πως όταν το ενεργειακό προφίλ του καταναλωτή αφορά μεγαλύτερες καταναλώσεις, ο τελευταίος μπορεί να θέλει να έχει τη δυνατότητα μιας ενεργητικής διαχείρισης του προφίλ του, της κατανάλωσής του δηλαδή, οπότε θα πρέπει να επιλέξει και το κατάλληλο τιμολόγιο.
Καταλήγοντας ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας τόνισε ότι η νέα ηλεκτρική αγορά ενέργειας θα έχει αυτές τις βίαιες αναταράξεις, ωστόσο η πορεία θα είναι γενικά πτωτική στην Ελλάδα στα επόμενα χρόνια. Τέλος, στάθηκε ιδιαίτερα και στην ανάγκη ανάπτυξης των ΑΠΕ, τονίζοντας ότι «αυτοί οι οποίοι εμποδίζουν πολιτικά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πρέπει να καταλάβουν ότι το μέλλον της φθηνής ενέργειας το οποίο έρχεται, στηρίζεται στις ανανεώσιμες πηγές. Έχει μεταβατικά και κάποιο φυσικό αέριο, ωστόσο οι μεγάλες ποσότητες είναι οι ΑΠΕ και η αποθήκευση ενέργειας. Αυτές προσφέρουν φθηνή ενέργεια στον καταναλωτή».
