Το ελληνικό
Πολεμικό Ναυτικό έχει συνδέσει το όνομά
του με τις πιο ένδοξες στιγμές της
ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας, μέσα
από τον ηρωισμό, την αυτοθυσία και την
αίσθηση καθήκοντος και πίστης στην
πατρίδα που επέδειξαν τα πληρώματα και
το προσωπικό του.
Το 1912, το
ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό παρέλαβε τα
αντιτορπιλικά ΘΗΡΙΑ, όπως ονομάστηκαν
το «ΠΑΝΘΗΡ», το «ΑΕΤΟΣ», το «ΛΕΩΝ» και
το «ΙΕΡΑΞ», που έγραψαν ιστορία κατά
την διάρκεια των επιχειρήσεων στους
Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι και τον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πάνθηρ D-72
(1912-1946)
Διαστάσεις:
89,4 / 8,3 / 3 μέτρα
Εκτόπισμα:
880 / 1.033 τόν.
Πρόωση: Αρχικά
το πλοίο είχε 5 λέβητες (4 ανθρακολέβητες
και 1 πετρελαιολέβητα), 5 καπνοδόχους
και ταχύτητα 31 κόμβων. Το 1925 έκανε στην
Αγγλία εκτεταμένη μετασκευή των λεβήτων
του που
απέδωσαν
μέγιστη ταχύτητα 32 κόμβων.
Ταχύτητα: 31
κόμβοι, μετά τη μετασκευή 32 κόμβοι
Οπλισμός:
(1912) 4 πυροβόλα Betheleem των 10,2 εκ., 1 Α/Α
πυροβόλο 75 χιλ., 6 Τ/Σ 21 ιντσών και 3
ηλεκτρικοί προβολείς. Το 1925 αφαιρέθηκε
το πυροβόλο των 75 χιλ., και τοποθετήθηκε
1 πυροβόλο Α/Α των 37 χιλ., 1 πυροβόλο
τετράκαννο των 40 χιλ. και 2 βομβοβόλα.
Ήταν διασκευασμένο για την πόντιση 40
ναρκών. Το 1942 αφαιρέθηκαν το 3ο και 4ο
πυροβόλο και οι τορπιλοσωλήνες της
πρύμης. Προστέθηκαν 1 πυροβόλο 3 ιντσών
Α/Α, 1 πυροβόλο 20 χιλ. Oerlicon και η συσκευή
Α/Υ τύπου 123Α.
Έλαβε μέρος
στους πολέμους 1912-13, 1917-19 και 1920-22. Όταν
έγινε από τους Συμμάχους η κατάσχεση
του Στόλου (1916), χρησιμοποιήθηκε περίπου
ένα χρόνο, υπό γαλλική σημαία και πλήρωμα,
σε συνοδείες νηοπομπών και Α/Υ επιχειρήσεις.
Με την είσοδο
της Ελλάδος στον πόλεμο, επεστράφη και
εκτέλεσε συναφείς αποστολές. Το 1919-20
έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της
Κριμαίας μαζί με τα ΚΙΛΚΙΣ, ΛΗΜΝΟΣ και
ΛΕΩΝ, παραμένοντας στον Εύξεινο Πόντο
263 ημέρες. Κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία
συμμετείχε στις επιχειρήσεις αποκλεισμού
των παραλίων της Μ. Ασίας.
Το 1924-25 έκανε
γενική επισκευή στην Αγγλία μαζί με τα
άλλα πλοία του ιδίου τύπου για το Πολεμικό
Ναυτικό.
Έλαβε μέρος
στις επιχειρήσεις του πολέμου 1940-45, όπου
πρόσφερε αναλόγως με την ηλικία του
πολλές υπηρεσίες ως συνοδό και περιπολικό.
Μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου 1942,
πραγματοποίησε στη Βομβάη μετασκευή
οπλισμού Α/Α καλύτερης προστασίας για
την εκτέλεση των νέων αποστολών του.
Οδηγήθηκε σε παροπλισμό το 1946.
Αετός D-01
(1912-1946)
Διαστάσεις:
89,4 / 8,3 / 3 μέτρα
Εκτόπισμα:
880 / 1.033 τόν.
Πρόωση: 4
ανθρακολέβητες και 1 πετρελαιολέβητας,
5 καπνοδόχοι. Το 1925 έκανε στην Αγγλία
εκτεταμένη μετασκευή των λεβήτων του.
Ταχύτητα: 31
κόμβοι, μετά τη μετασκευή 32 κόμβοι
Οπλισμός:
(1912) 4 πυροβόλα Betheleem των 10,2 εκ., 1 Α/Α
πυροβόλο 75 χιλ., 6 Τ/Σ 21 ιντσών και 3
ηλεκτρικοί προβολείς. Το 1925 αφαιρέθηκε
το πυροβόλο των 75 χιλ., και τοποθετήθηκε
1 πυροβόλο Α/Α των 37 χιλ., 1 πυροβόλο
τετράκαννο των 40 χιλ. και 2 βομβοβόλα.
Ήταν διασκευασμένο για την πόντιση 40
ναρκών. Το 1942 αφαιρέθηκαν το 3ο και 4ο
πυροβόλο και οι τορπιλοσωλήνες της
πρύμης. Προστέθηκαν 1 πυροβόλο 3 ιντσών
Α/Α, 1 πυροβόλο 20 χιλ. Oerlicon και η συσκευή
Α/Υ τύπου 123Α.
Έλαβε μέρος
στους Βαλκανικούς πολέμους (κυβερνήτης
Ανπχος Α. Δουρούτης) και στη συνέχεια
στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ήρθε η
κατάσχεσή του από τους Γάλλους που είχε
επιβληθεί το 1916 και διήρκεσε μέχρις
ότου η Ελλάδα βγήκε στον πόλεμο στο
πλευρό της Entente.
Έλαβε επίσης
μέρος στις επιχειρήσεις του Εύξεινου
Πόντου μεταξύ 1919-1920, στην Μικρασιατική
Εκστρατεία και τέλος στις επιχειρήσεις
της περιόδου 1940-45, όπου πρόσφερε πολλές
υπηρεσίες, ανάλογες με την ηλικία και
τον εξοπλισμό του, η δε δράση του το
έφερε μέχρι τον Ινδικό ωκεανό.
Μεταξύ
Δεκεμβρίου 1941 και Φεβρουαρίου 1942,
πραγματοποίησε μετασκευή του οπλισμού
του στην Καλκούτα για την καλύτερη
εκτέλεση των νέων του αποστολών.
Παροπλίσθηκε το 1946.
Λέων D-50
(1912-1941)
Διαστάσεις:
89,4 / 8,3 / 3 μέτρα
Εκτόπισμα:
880 / 1.033 τόν.
Πρόωση: 4
ανθρακολέβητες και 1 πετρελαιολέβητας,
5 καπνοδόχοι. Το 1925 έκανε στην Αγγλία
εκτεταμένη μετασκευή των λεβήτων του.
Ταχύτητα: 31
κόμβοι, μετά τη μετασκευή 32 κόμβοι
Οπλισμός:
(1912) 4 πυροβόλα Betheleem των 10,2 εκ., 1 Α/Α
πυροβόλο 75 χιλ., 6 Τ/Σ 21 ιντσών και 3
ηλεκτρικοί προβολείς. Το 1925 αφαιρέθηκε
το πυροβόλο των 75 χιλ., και τοποθετήθηκε
1 πυροβόλο Α/Α των 37 χιλ., 1 πυροβόλο
τετράκαννο των 40 χιλ. και 2 βομβοβόλα.
Έλαβε μέρος
στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13
(Κυβερνήτης Πχης Ι. Ραζηκότσικας) και
επ’ αυτού επέβαινε ο Διοικητής της
Μοίρας Ανπχος Δ. Παπαχρήστος. Κατασχέθηκε
το 1916 και χρησιμοποιήθηκε από τους
Γάλλους κατά την περίοδο 1917-1918.
Μετά την
απόδοσή του, με την έξοδο της Ελλάδος
στον πόλεμο στο πλευρό της Entente, έδρασε
στον αποκλεισμό των ακτών του Ευξείνου
από τον Βόσπορο μέχρι την Τραπεζούντα
και το 1919 στις επιχειρήσεις της Κριμαίας.
Στις 22
Δεκεμβρίου 1921, και ενώ ήταν πρυμνοδετημένο
στον Πειραιά μαζί με το ΙΕΡΑΞ, υπέστη
πολύ σοβαρές ζημιές από έκρηξη βόμβας
βάθους που συνέβη κατά τη μεταφορά της.
Από το ΛΕΩΝ σκοτώθηκαν 2 αξιωματικοί, 1
υπαξιωματικός και 2 ναύτες, ενώ από το
ΙΕΡΑΞ 2 αξιωματικοί. Καταστράφηκε επίσης
τελείως το πρυμναίο τμήμα του πλοίου
μέχρι και του πρυμναίου πυροβόλου.
Επισκευάστηκε
και έλαβε μέρος στον πόλεμο 1940-41. Στις
18 Απριλίου 1941, κατά τη συνοδεία νηοπομπής,
συγκρούστηκε με το επιβατηγό ΑΡΤΕΝΑ.
Ακολούθησε
έκρηξη δυο βομβών βάθους, με αποτέλεσμα
να αποκοπεί το πρυμναίο τμήμα του πλοίου
και να φονευθούν 2 αξιωματικοί. Τελικά
βυθίστηκε από γερμανικά αεροσκάφη στις
15 Μαίου 1941 στον όρμο της Σούδας, όπου
είχε ρυμουλκηθεί από τη Σαλαμίνα.
Ιέραξ D-36
(1912-1946)
Διαστάσεις:
89,4 / 8,3 / 3 μέτρα
Εκτόπισμα:
880 / 1.033 τόν.
Πρόωση: 4
ανθρακολέβητες και 1 πετρελαιολέβητας,
5 καπνοδόχοι. Το 1925 έκανε στην Αγγλία
εκτεταμένη μετασκευή των λεβήτων του.
Ταχύτητα: 31
κόμβοι, μετά τη μετασκευή 32 κόμβοι
Οπλισμός:
(1912) 4 πυροβόλα Betheleem των 10,2 εκ., 1 Α/Α
πυροβόλο 75 χιλ., 6 Τ/Σ 21 ιντσών και 3
ηλεκτρικοί προβολείς. Το 1925 αφαιρέθηκε
το πυροβόλο των 75 χιλ., και τοποθετήθηκε
1 πυροβόλο Α/Α των 37 χιλ., 1 πυροβόλο
τετράκαννο των 40 χιλ. και 2 βομβοβόλα.
Το 1942 αφαιρέθηκαν το 3ο και 4ο πυροβόλο
και οι τορπιλοσωλήνες της πρύμης.
Προστέθηκαν 1 πυροβόλο 3 ιντσών Α/Α, 1
πυροβόλο 20 χιλ. Oerlicon και η συσκευή Α/Υ
τύπου 123Α.
Η παραλαβή
του από το Πολεμικό Ναυτικό έγινε στο
Palermo της Σικελίας, όπου είχε καταπλεύσει
με ξένο πλήρωμα, από τον Πχο Αθ. Μιαούλη.
Στις 21 Οκτωβρίου 1912, με κυβερνήτη τον
Ανπχο Α. Βρατσάνο, κατέλαβε τα Ψαρά.
Έλαβε μέρος
στις επιχειρήσεις του Α’ Παγκοσμίου
Πολέμου, στις επιχειρήσεις του Ευξείνου
(1919-1920) και στη Μικρασιατική Εκστρατεία.
Επίσης συμμετείχε και στις ναυτικές
επιχειρήσεις του πολέμου 1940-45, όπου παρά
την ηλικία του προσέφερε πολύτιμες
υπηρεσίες ως συνοδό και περιπολικό για
το Πολεμικό Ναυτικό. Τέθηκε σε παροπλισμό
το 1946.
Πηγή και
φωτογραφίες από: Hellenic Navy