«Σπουδές ή επάγγελμα»; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα, στο οποίο καλούνται να απαντήσουν οι υποψήφιοι προτού ξεκινήσουν τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου, που αρχίζει από σήμερα ή αύριο και τελειώνει στις 18 Ιουλίου. Τον σημαντικότερο ρόλο, όμως, για τη σειρά επιλογής τμήματος ΑΕΙ παίζει η προσεκτική μελέτη του Οδηγού Σπουδών των τμημάτων και των μαθημάτων που περιέχουν.
Οι επαγγελματικές προοπτικές σε ό,τι αφορά τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας σαφώς θα συνεκτιμηθούν, ενώ την επιλογή των σχολών επηρεάζουν και τυχόν οικογενειακά και κοινωνικά κριτήρια, όπως το αν υπάρχει η δυνατότητα να υποστηριχθούν σπουδές σε πανεπιστήμιο της περιφέρειας, εάν συγκεντρώνονται τα απαραίτητα μόρια για μετεγγραφή ή αν υπάρχει αντιστοιχία στις σχολές για μετεγγραφή. Με τις προτιμήσεις τους να τοποθετούνται στην κορυφή της λίστας των κριτηρίων επιλογής σχολών στο μηχανογραφικό, οι υποψήφιοι θα πρέπει να θέσουν στον εαυτό τους και μια σειρά από ερωτήματα, όπως:
«Θέλω πολύ ελεύθερο χρόνο ή πολύ χρήμα; Θέλω να δουλεύω με άλλον κόσμο ή μόνος μου; Θέλω να έχει ταξίδια η δουλειά μου ή όχι; Θέλω να γίνω ελεύθερος επαγγελματίας ή θέλω να είμαι μισθωτός;
Ο συνδυασμός των εργασιακών αξιών με το πτυχίο, το μεταπτυχιακό και φυσικά, τον παράγοντα “τύχη’’, οδηγούν στο επάγγελμα», λέει ο μαθηματικός-αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης. Πρέπει, τέλος, να λαμβάνονται υπόψη οι προοπτικές περαιτέρω εξειδίκευσης μέσω μεταπτυχιακών ή διδακτορικών προγραμμάτων, αλλά και η ακαδημαϊκή επάρκεια των τμημάτων, ως παράγοντες διασφάλισης του επιπέδου ποιότητας των σπουδών.
Σχολές με άμεση επαγγελματική αποκατάσταση
1η Ομάδα Προσανατολισμού: Ανθρωπιστικών Σπουδών Άμεση επαγγελματική αποκατάσταση έχουν οι περιζήτητες Σχολές Ψυχολογίας. «Υπάρχει μεγάλη ανάγκη στην αγορά. Αυτή τη στιγμή οι αμοιβές των ψυχολόγων είναι πολύ υψηλές», υπογραμμίζει ο κ. Κωνσταντίνος Κότιος, σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού, ιδρυτής της LABORA. Φέτος, ιδρύεται νέο Τμήμα Ψυχολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, στο Διδυμότειχο. Η βάση θα είναι η χαμηλότερη όλων των τμημάτων Ψυχολογίας, σίγουρα 200-300 μόρια λιγότερα από εκείνη της Φλώρινας», προσθέτει ο κ. Στρατηγάκης.
«Οι κοινωνικοί λειτουργοί αποκαθίστανται επαγγελματικά σχεδόν άμεσα, δεδομένης και της εφαρμογής των σύγχρονων κοινωνικών πολιτικών για τις ευάλωτες ομάδες, όπως οι κακοποιημένες γυναίκες ή οι μετανάστες», επισημαίνει ο κ. Κότιος.
«Ισχυρή επιστήμη παραμένει η Νομική», αναφέρει ο κ. Στρατηγάκης: «Έχουν προστεθεί νέες ειδικότητες, όπως το Δίκαιο Διαστήματος, το Αθλητικό Δίκαιο, το Δίκαιο Περιβάλλοντος, τα Πνευματικά Δικαιώματα στο Διαδίκτυο… Επίσης, στην 1η Ο.Π. υπάρχουν 5 Σχολές -Δημόσιας Διοίκησης στην Αθήνα, Διαβαλκανικών στη Θεσσαλονίκη και τα τρία τμήματα Διεθνών Ευρωπαϊκών Σπουδών- όπου με την επιλογή συγκεκριμένων μαθημάτων μπορεί κανείς να πάρει το επαγγελματικό δικαίωμα του οικονομολόγου. Ακόμη, απόφοιτοι του 1ου Πεδίου μπορεί να βρουν διέξοδο στον κόσμο των επιχειρήσεων - διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, management, marketing (όπου δεν απαιτούνται Μαθηματικά)».
2η Ομάδα Προσανατολισμού: Θετικών Σπουδών
Ο κανόνας είναι πως «οτιδήποτε έχει να κάνει με τεχνολογία οδηγεί αμέσως σε δουλειά». Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, (την οποία παρουσίασε το protothema.gr), η ανεργία δεν ξεπερνά το 2% των αποφοίτων του.
«Οι Ηλεκτρολόγοι και οι Μηχανολόγοι είναι σχολές δύσκολες αλλά οδηγούν παντού: ενέργεια, περιβάλλον, τηλεπικοινωνίες, δίκτυα, πληροφορική, γεωργία, Τεχνητή Νοημοσύνη. Σημαντικές παραμένουν οι σχολές Πληροφορικής, εξαιτίας της έλλειψης σε προγραμματιστές παγκοσμίως. Τέλος, καλή εξειδίκευση είναι εκείνη του χημικού, καθώς έχει μεγάλο εύρος επαγγελματικών προοπτικών, όπως στα τρόφιμα, καθώς και του χημικού μηχανικού, ο οποίος απορροφάται στις βιομηχανίες».
3η Ομάδα Προσανατολισμού: Σπουδών Υγείας
Το πτυχίο Ιατρικής όχι μόνο ανοίγει όλες τις πόρτες σε όλα τα κράτη, αλλά ως επιστήμη, τους «χωράει» όλους: «Οσοι εισαχθούν θα βρουν μία από τις 41 ειδικότητες, που να ταιριάζει στην προσωπικότητά τους», αναφέρει ο κ. Στρατηγάκης.
Επιπλέον, «επειδή ο δυτικός κόσμος “γερνάει’’, χρειάζονται νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, μεταξύ άλλων», εξηγεί ο κ. Κότιος, υπογραμμίζοντας: «Πρώτη σε επαγγελματικές ευκαιρίες είναι η Εργοθεραπεία. Υπάρχει μία σχολή στην Αθήνα, μία στην Πτολεμαΐδα, 60 φοιτητές στο ένα πανεπιστήμιο, 80 στο άλλο. Η Κτηνιατρική έχει, επίσης, άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Δύο σχολές μόνο - στη Θεσσαλονίκη και την Καρδίτσα. Η ζήτηση έχει “εκτοξευθεί’’ λόγω της καλλιέργειας φιλοζωικής κουλτούρας», συνεχίζει ο κ. Κότιος.
4η Ομάδα Προσανατολισμού: Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής
Ψηλά στις προτιμήσεις όσων θέλουν να κερδίσουν χρήματα βρίσκεται το Business Management. «Ολα τα golden boys που θαυμάζουν τα παιδιά προέρχονται από Οικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων», καταγράφει τις τάσεις ο κ. Στρατηγάκης και επισημαίνει ότι «τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζει τόσο σε μόρια όσο και σε ζήτηση, το Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), όπως και το Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας.
Επαγγελματικές ευκαιρίες προσφέρει και το Τμήμα Ναυτιλιακών στη Χίο, με σπουδές αντίστοιχες του Πανεπιστημίου Πειραιά -με εξαίρεση τα Αγγλικά- αλλά με περίπου 7.000 λιγότερα μόρια: 10.150 η περσινή βάση εισαγωγής στη Χίο, 17.780 στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Οι ναυτιλιακές εταιρείες προσλαμβάνουν και από τις δύο σχολές ισότιμα. Αξιόλογο είναι, επίσης, το νεοσύστατο τμήμα Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας στα Ψαχνά Ευβοίας, που συνδυάζει Logistics και Nαυτιλιακά. Ομοίως καλή επιλογή είναι και τα Tμήματα Στατιστικής: εκτός του ΟΠΑ με βάση τα 14.000 μόρια, υπάρχουν τα τμήματα σε Γρεβενά και Σάμο, που ξεκινούν λίγο πάνω από 8.000 μόρια», καταλήγει.
Τα κρυμμένα «διαμάντια»
Υπάρχουν περιπτώσεις τμημάτων που εκ πρώτης όψεως δεν διακρίνεται ούτε το ακριβές αντικείμενο σπουδών ούτε οι επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων στον Πειραιά - πρόκειται για Τμήμα Πληροφορικής. Ή το Τμήμα Διοίκησης Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Κατερίνη, κοινό στο 2ο και 4ο Πεδίο με 9.275 μόρια την περσινή χρονιά: τα Logistics, οι διεθνείς μεταφορές και το εμπόριο δηλαδή, είναι μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη επιστήμη με γρήγορη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. ‘’Παρεξηγημένη’’ είναι και η Γεωπονική - σκεφτείτε τον απόφοιτο, που ίδρυσε την εταιρεία Augmenta και με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης δημιούργησε ένα σύστημα ανάλυσης για μεταβλητή λίπανση σύμφωνα με τις ανάγκες του χωραφιού.
Μετά, την πούλησε προς 111 εκατομμύρια!», θα πει ο κ. Κότιος. Εξαιρετικές δυνατότητες προσφέρει και το Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού στη Σπάρτη, όπου οι απόφοιτοι μαθαίνουν σύγχρονη διοίκηση επιχειρήσεων, προσαρμοσμένη στην αθλητική βιομηχανία και μπορούν να απασχοληθούν ως sports managers σε ομάδες ή ως event managers με τη διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων. Δυνατές επιλογές του μηχανογραφικού αποτελούν τα Τμήματα Περιβάλλοντος στη Μυτιλήνη, στη Ζάκυνθο, στη Λάρισα.
Οσο για τις «κρυμμένες» επαγγελματικές προοπτικές, ο κ. Κότιος αναφέρει χαρακτηριστικά παραδείγματα: «Μία φιλόλογος, που ειδικεύτηκε στην Υπολογιστική Γλωσσολογία και δουλεύει σε εταιρεία ρομποτικών συστημάτων που απαντούν μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Ενας ιστορικός αρχαιολόγος, ο οποίος εργάζεται στο αντικείμενο της ψηφιοποίησης μουσείων, αναλαμβάνοντας την ιστορική αναγνώριση των αντικειμένων ή άλλος, επίσης, ιστορικός αρχαιολόγος, ο οποίος δημιουργεί video games για φορείς πολιτισμού.
Με μια ματιά στη μηχανή αναζήτησης εργασίας LinkedΙn, διαπιστώνεται πως πολλές εταιρείες αναζητούν ειδικό “να τους φτιάξει βιντεάκια για το TikTok’’ και τα social γενικά - ένας απόφοιτος της Καλών Τεχνών μπορεί να προσανατολιστεί στο Digital Marketing, αν και νούμερο ένα για το συγκεκριμένο είναι το Tμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο με περσινή βάση 16.500».
Τα αγκάθια του μηχανογραφικού
Σχολές που είναι κοινές σε περισσότερα επιστημονικά πεδία μπορεί να περιέχουν μαθήματα που θα δυσκολέψουν τα παιδιά εφόσον δεν τα διδάχθηκαν στη Γ’ Λυκείου. «Το πρόβλημα ξεκινά όταν δεν αντιστοιχούν οι γνώσεις που έχουν τα παιδιά από το σχολείο με εκείνο, που επιλέγουν να σπουδάσουν», εκτιμά ο κ. Στρατηγάκης, ο οποίος φέρνει ως παράδειγμα τα τμήματα Περιβάλλοντος που εντάχθηκαν και στο 4ο Πεδίο: «Οι σπουδές Περιβάλλοντος έχουν να κάνουν με Χημεία και Βιολογία, μαθήματα που έχουν αφήσει στην Α’ Λυκείου τα παιδιά του 4ου Πεδίου - πώς θα ανταποκριθούν; Ή στα Τμήματα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης βγαίνουν μηχανολόγοι και υπάρχουν πολλά μαθήματα Φυσικής - πάλι θα δυσκολευτούν τα παιδιά του 4ου».
Από την άλλη, υπάρχουν κοινά τμήματα μεταξύ του 2ου και του 4ου Πεδίου, στα οποία τα παιδιά του 4ου έχουν πλεονέκτημα, λόγω των μαθημάτων, που εξετάστηκαν. Συγκεκριμένα, ενώ στο 2ο εξετάστηκαν στη Φυσική, όπου σημείωσαν χαμηλές επιδόσεις, στο 4ο διαγωνίστηκαν σε Πληροφορική και Οικονομία, με σαφώς καλύτερες βαθμολογικές επιδόσεις, οι οποίες δίνουν προβάδισμα στους συγκεκριμένους υποψηφίους. Με αυτό το δεδομένο θα ευνοηθούν οι δεύτεροι (του 4ου Πεδίου, δηλαδή) σε ό,τι αφορά την εισαγωγή τους στα κοινά τμήματα όπως φαίνεται στον πίνακα αριστερά.
Οι Σχολές Μηχανικών που αναγνωρίστηκαν ως αντίστοιχες με Πολυτεχνικές
Κατά τη συμπλήρωση του φετινού μηχανογραφικού αντικείμενο προβληματισμού ίσως αποτελέσουν τα 18 συνολικά Τμήματα Μηχανικών που αναγνωρίστηκαν ως αντίστοιχα με Πολυτεχνικές Σχολές. Οι υποψήφιοι που δεν συγκεντρώνουν τα μόρια για τους Πολιτικούς Μηχανικούς στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, θα αμφιταλαντευτούν στο αν θα δηλώσουν τους Πολιτικούς Μηχανικούς στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής ή τους Πολιτικούς Μηχανικούς της Πάτρας. Οι Σχολές Μηχανικών με αναγνώριση αντιστοιχίας Πολυτεχνικών Σχολών είναι:
■ Στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ): Ναυπηγών Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών, Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής, Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής (αντιστοιχίζεται με Μηχανικούς Παραγωγής και Διοίκησης) και Μηχανικών Βιοϊατρικής (αναγνώριση Πολυτεχνικής χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, καθώς δεν υπάρχει η ειδικότητα στο ΤΕΕ).
■ Στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ): Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Ηράκλειο), Ηλεκτρονικών Μηχανικών (Χανιά), Μηχανολόγων Μηχανικών (Ηράκλειο).
■ Στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου: Μηχανολόγων Μηχανικών (Πάτρα) και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Πάτρα).
■ Στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας: Μηχανολόγων Μηχανικών (Σέρρες), Μηχανικών Περιβάλλοντος (Θεσσαλονίκη), Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης (Θεσσαλονίκη), Μηχανικών Πληροφορικής, Υπολογιστών και Τηλεπικοινωνιών (Σέρρες), Μηχανικών Πληροφορικής, Ηλεκτρονικών Συστημάτων (Θεσσαλονίκη) και Πολιτικών Μηχανικών (Σέρρες).
