Παγίδες καραδοκούν στη γωνία για ανέργους και χαμηλοσυνταξιούχους με τα τεκμήρια το οποία έρχονται στο προσκήνιο.
Χιλιάδες άνεργοι, χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι, αναμένεται να πέσουν και φέτος στην παγίδα των τεκμηρίων, ιδίως στην περίπτωση που έχουν εξαντλήσει τα αναλωθέντα ποσά από προηγούμενα φορολογικά έτη.
Η πρώτη κατοικία, η δευτερεύουσα ή εξοχική, ένα αυτοκίνητο και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, μπορεί να οδηγήσουν σε ένα φορολογητέο εισόδημα κοντά στις €16.000 - €19.000, βάζοντας σε περιπέτειες κυρίως τους αδύναμους, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν φόρους για εισοδήματα που δεν έχουν αποκτήσει. Όσοι μάλιστα είναι "στεγνοί" και δεν διαθέτουν καταθέσεις, τότε τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. Σημειώνεται ότι για όσους είναι άνω των 65 ετών, τα τεκμήρια είναι μειωμένα κατά 30%.
Οι παγίδες για όσους έχουν πολύ χαμηλά ή καθόλου εισοδήματα σχετίζονται με τη μισθωμένη κατοικία, τη δευτερεύουσα αλλά και αυτήν, που έχει παραχωρηθεί σε κάποιο τέκνο, ενώ στο τεκμήριο προστίθενται και τα τετραγωνικά των βοηθητικών χώρων (αποθήκες, πάρκινγκ). Στο τεκμαρτό εισόδημα από την κατοικία, προστίθενται οι δαπάνες επιβατικών αυτοκινήτων, τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων και φροντιστηρίων, τα ποσά που καταβάλλονται για οικιακή βοηθό ή γυναίκα που παρέχει τις υπηρεσίες της σε ηλικιωμένους. Όσο για τα σκάφη και τις πισίνες, αυτά αφορούν τους έχοντες και κατέχοντες.
Το... κερασάκι στην τούρτα είναι οι ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης, οι οποίες για τον άγαμο, τον χήρο ή τον διαζευγμένο ορίζονται στις €3.000, ενώ για τα ζευγάρια σε €5.000.
Οι αντικειμενικές δαπάνες δεν εφαρμόζονται για φυσικά πρόσωπα, που κατοικούν στην αλλοδαπή. Από την άλλη, σε περίπτωση που εξαρτώμενο μέλος μισθώνει κατοικία, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας και, εφόσον δεν έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, τότε η εν λόγω κατοικία δηλώνεται ως δευτερεύουσα από τον γονέα, που είναι υπόχρεος να περιλάβει τα εισοδήματα του εξαρτώμενου μέλους στη δική του δήλωση. Αν ένας φορολογούμενος δεν καλύπτει τα τεκμήρια, τότε του δίνεται η δυνατότητα να επικαλεστεί εισοδήματα παρελθόντων φορολογικών ετών, τα οποία να είναι υπαρκτά και όχι... φανταστικά.
Για τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους, που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος για την κάλυψη της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης από τα πραγματικά εισοδήματα, που έχουν φορολογηθεί ή νόμιμα έχουν απαλλαγεί της φορολογίας, καθώς και από οποιοδήποτε άλλο ποσό, το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί, εκπίπτουν οι ετήσιες τεκμαρτές δαπάνες. Διευκρινίζεται ότι τα έτη, για τα οποία γίνεται επίκληση με σκοπό την ανάλωση, πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φθάνουν μέχρι το προηγούμενο του έτους φορολογίας.
Αναλυτικό παράδειγμα επί του θέματος
Έστω κύρια κατοικία στην Αθήνα, εμβαδού 80 τ.μ., με τιμή ζώνης κάτω από €1.000/τ.μ., το τεκμήριο διαμορφώνεται στις €4.000 και, εφόσον υπάρχει και εξοχικό στο χωριό 50 τ.μ., προστίθενται επιπλέον €2.500. Αν ο φορολογούμενος είναι άγαμος, θα φορολογηθεί όχι για €6.500, αλλά για €9.500, ή €11.500 αν είναι έγγαμος, λόγω της ελάχιστης δαπάνης διαβίωσης.
Για τη διαφορά αυτή θα κληθεί να πληρώσει επιπλέον φόρο €467. Αν μάλιστα κατέχει και αυτοκίνητο 1.400 κ.ε., τότε θα προστεθούν επιπλέον €4.000 και το τεκμαρτό εισόδημα θα διαμορφωθεί στα €15.500, ενώ ο τελικός φόρος θα... απογειωθεί στα €1.267! Αν στο συγκεκριμένο παράδειγμα έχουμε ζευγάρι συνταξιούχων, τότε το τεκμαρτό εισόδημα μειώνεται κατά 30%, δηλαδή από τα €11.500 μειώνεται κατά €3.450 (στα €8.050). Επιπλέον, αν υπάρχει αυτοκίνητο 1.400 κ.ε., τότε το φορολογητέο εισόδημα διαμορφώνεται στα €10.850.