Αποκαλυπτική και διαφωτιστική συνέντευξη του δικηγόρου Νίκου Λαγαρία με την πολυετή ανεπίληπτη και επιτυχημένη θητεία στην αθλητική δικαιοσύνη, αλλά και την καταπολέμηση της διαφθοράς στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, στον Δημήτρη Κανελάκη στο Metropolis 95,5.
Μίλησε για το αυτοδιοίκητο, τονίζοντας ότι δεν είναι το … «γαλατικό χωριό», το μνημόνιο με την UEFA που έρχεται μέσα στο Φεβρουάριο.
Τι είναι το λεγόμενο «αυτοδιοίκητο» του ποδοσφαίρου, για το οποίο ξαναγίνεται πολύς λόγος και έχει γίνει λίγο «λάστιχο» τις τελευταίες ημέρες;
«Ο όρος «αυτοδιοίκητο» δεν υπάρχει διεθνώς. Ο όρος που χρησιμοποιείται είναι «αυτονομία του αθλητικού κινήματος». Σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του Ολυμπισμού, όπως καταγράφονται στον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, ο αθλητισμός πρέπει να είναι πολιτικά ουδέτερος και να λειτουργεί υπό καθεστώς αυτονομίας, θεσπίζοντας ο ίδιος τους κανόνες του και καθορίζοντας τη διάρθρωση και διακυβέρνηση των οργάνων του, χωρίς καμία εξωτερική επιρροή, υπό τη δέσμευση να εφαρμόζει τις αρχές της καλής διακυβέρνησης. Το λεγόμενο ‘αυτοδιοίκητο’, όπως το λέμε στην Ελλάδα, κατά τη γνώμη μου κακώς, δεν είναι τίποτε άλλα παρά η υπεύθυνη αυτονομία του αθλητικού κινήματος, στη βάση της αρχής της ενότητας μέσα στη διαφορετικότητα. Αυτό που λέγεται «principle of unity in diversity». Της ενότητας, δηλαδή, του αθλητισμού, μέσα στη διαφορετικότητα των εθνικών αρχών. Το ποδόσφαιρο δεν παίζεται μόνο στην Ελλάδα, παίζεται σ’ όλο τον κόσμο. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές εθνικές αρχές και νομοθεσίες. Όμως, οι κανόνες του παιχνιδιού, οι «Laws of the Game», είναι ίδιοι σ’ όλο τον κόσμο, δεν μπορεί δηλαδή να παρεμβαίνει η κάθε κυβέρνηση και να αλλάζει τους κανόνες και να κάνει ένα άλλο παιχνίδι. Είναι τόσο απλό, όμως εδώ το «αυτοδιοίκητο» είναι «α λα καρτ», όποτε μας εξυπηρετεί το λέμε «αυτοδιοίκητο, άλλες φορές κάμπτεται υπέρ του νόμου, όπου «εξυπηρετεί».
Άρα, οι κυβερνητικές παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να επιτρέπονται, έτσι δεν είναι;
«Στο καταστατικό της FIFA και της βεβαίως προβλέπεται ρητά ότι το ποδόσφαιρο δεν πρέπει να επιτρέπει να γίνονται πολιτικές παρεμβάσεις. Αλλά η αυτονομία του ποδοσφαίρου, δεν σημαίνει ότι είναι και το «γαλατικό χωριό». Όταν είσαι εγκατεστημένος σε μια χώρα, πρέπει να σέβεσαι και την έννομη τάξη της. Είναι πάρα πολύ «Λεπτά» ζητήματα αυτά, και για να τα χειριστεί και να διαχειριστεί καταστάσεις κάποιος, πρέπει να έχει γνώση πάνω στο αντικείμενο».
Είναι μια περίπτωση πολιτικής παρέμβασης, αυτό που ζήσαμε τις προηγούμενες μέρες, με την πολυϊδιοκτησία; Ήταν τόσο σοβαρός ο λόγος για να παρέμβει η κυβέρνηση και να πει όχι υποβιβασμός, αν υπάρχει πολυϊδιοκτησία, αλλά αφαίρεση βαθμών;
«Με τον λεγόμενο «νόμο Κοντονή» του 2015, υποτίθεται ότι καταργήθηκε το «αυτοδιοίκητο». Τι λέει αυτός ο νόμος; Ότι η ΕΠΟ αυτοδιοικείται μεν στη βάση των καταστατικών και κανονιστικών της κειμένων, και του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, αλλά υπόκειται και στον ελληνικό νόμο και το Σύνταγμα βέβαια. Πρέπει να παρατηρήσω όμως ότι αυτό είναι αυτονόητο, δεν χρειαζόταν να το πει κάποιος νόμος. Αλλά εδώ, ακροβατούμε πάρα πολλές φορές μεταξύ των νόμων και των κανονισμών. Δηλαδή υπάρχουν περιπτώσει, όπως είναι το άρθρο 111 του αθλητικού νόμου για τη διαγραφή των χρεών των ποδοσφαιρικών ανωνύμων εταιριών που υποβιβάζονται σε ερασιτεχνική κατηγορία, τον οποίο νόμο πολύ ευχαρίστως, όπως όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε, το ελληνικό ποδόσφαιρο εφαρμόζει. Αλλά υπάρχουν και άλλοι νόμοι, που το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν θέλει να τους εφαρμόζει, επικαλούμενο το λεγόμενο «αυτοδιοίκητο». Αυτό είναι ένα ζήτημα εκκρεμές στην Ελλάδα, που πρέπει να το αντιμετωπίσει κανείς με πολύ μεγάλη σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα, ώστε να τεθούν τα όρια και να πούμε «μέχρι εδώ είναι το ποδόσφαιρο», «από εδώ και πέρα είναι η πολιτεία» και έτσι να τακτοποιηθεί η σχέση μεταξύ των κανονισμών του ποδοσφαίρου και του ελληνικού νόμου».
Πάρα πολύ ωραίο το λέτε. Δεν είναι μια ευκαιρία, αυτό που ζούμε αυτές τις μέρες, για να λυθεί αυτό το ζήτημα; Αυτή η επικοινωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση και την UEFA και τη FIFA;
«Ναι, είναι μια ευκαιρία. Μάλιστα θα ήθελα να πω κάτι και γι’ αυτό το εξαγγελθέν μνημόνιο συνεργασίας».
Η κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός, παραβιάζουν το αυτοδιοίκητο μ’ αυτό το μνημόνιο, ή όχι;
«Όχι, καθόλου. Απεναντίας, το σέβεται. Ήμουν εισηγητής στην τελευταία ετήσια σύνοδο του Ινστιτούτου Διεθνούς και Ελληνικού Αθλητικού Δικαίου και είχα αναπτύξει ακριβώς αυτό το θέμα, της καλής διακυβέρνησης, ως λύσης κατά της διαφθοράς στο ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό γενικότερα. Διότι, να μην κρυβόμαστε, το πρόβλημα του ελληνικού ποδοσφαίρου και στον αθλητισμό γενικότερα, είναι η διαφθορά, η βία και η νοθεία. Αυτό το μνημόνιο που έχει εξαγγελθεί, σέβεται το «αυτοδιοίκητο». Και θα σας πω κάτι πολύ συγκεκριμένο, που το είπα και στην ετήσια σύνοδο του ΙΔΕΑΔ (σ.σ.: τον Οκτώβριο του 2019). Για τη διευκόλυνση της συνεργασίας των εθνικών αρχών με τους εθνικούς αθλητικούς οργανισμούς, το Δεκέμβριο του 2014 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή κατάρτισε στα πλαίσια των μεταρρυθμίσεων «Olympic Agenda 2020» ένα πρότυπο με τίτλο «Support autonomy», το Recommendation 28, που περιλαμβάνει συστάσεις και βέλτιστες πρακτικές, τόσο για την προστασία της αυτονομίας του αθλητικού κινήματος, όσο και για τη διευκόλυνση της συνεργασίας των εθνικών και υπερεθνικών αθλητικών αρχών με τις κυβερνήσεις. Στα πλαίσια αυτά προτείνεται ένας τακτικός και εποικοδομητικός διάλογος, αλλά και η κατάρτιση τέτοιων Μνημονίων Κατανόησης-συμφωνιών συνεργασίας. Για να καθορίζεται το πεδίο δράσης του καθενός, επακριβώς, και να λέει «αυτό είναι δικό σου και πρέπει να το κάνεις», «αυτό είναι δικό μου και πρέπει να το κάνω». Γιατί πολλές φορές στην Ελλάδα βλέπουμε ότι υπάρχει ασάφεια στα όρια, μέχρι πού φτάνει η κυβερνητική δράση και πού αρχίζει η δράση του αυτόνομου ποδοσφαίρου. Επομένως, μέσα σ’ αυτή την ασάφεια, που είναι ένα μεγάλο πεδίο, βλέπουμε να μην είναι κανείς υπεύθυνος. Και έτσι λοιπόν όταν έχουμε προβλήματα, λέμε «δε φταίω εγώ, δε φταις εσύ», αλλά το πρόβλημα παραμένει. Πρέπει να καθοριστούν τα διακριτά πεδία, μέχρι πού πάει η κυβέρνηση, μέχρι πού πάει το ποδόσφαιρο και ο καθένας να είναι υπεύθυνος και υπόλογος για το πεδίο το δικό του».
Ποιες συμφωνίες μπορεί να περιλαμβάνει ένα τέτοιο μνημόνιο, σαν αυτό πους συζητάμε; Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της πολιτείας εν τέλει σ’ αυτό το μνημόνιο; Αυτό που λέτε, τα διακριτά όρια;
«Αυτό θα ήταν το καλύτερο. Δηλαδή να δουν το recommendation 28 της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και στη βάση αυτή να κάνουν μια συνεργασία. Ο ρόλος της πολιτείας θα είναι οπωσδήποτε εποπτικός, αφενός, όπως άλλωστε προβλέπει και το Σύνταγμά μας. Και οπωσδήποτε, όπως έχει ήδη εξαγγελεθεί, η πολιτεία θα εγγυάται την εφαρμογή των όρων του μνημονίου, όπου και όπως χρειάζεται. Κυρίως με τις απαραίτητες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, ακόμα εκκρεμεί η κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης «για μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Ασφάλειας, Προστασίας και Παροχής Υπηρεσιών σε αγώνες ποδοσφαίρου και σε άλλες αθλητικές διοργανώσεις», με αριθμό 128, που εγκρίθηκε στο Σεν Ντενί του Παρισιού το καλοκαίρι του 2016.
Η Ελλάδα είναι μια από τις 14 χώρες που την υπέγραψαν αμέσως, αλλά δυστυχώς, όπως συνέβαινε πρόσφατα και με τη Σύμβαση Macolin, που είναι και αυτή του Συμβουλίου της Ευρώπης, δεν την έχει κυρώσει ακόμα, δεν την έχει θέσει σε ισχύ. Η Σύμβαση αυτή δίνει τις λύσεις στο πρόβλημα της βίας και της ασφάλειας».
Από πότε θα έπρεπε να την έχει κυρώσει η Βουλή;
«Την έχουμε υπογράψει από το καλοκαίρι του 2016 και τώρα έχουμε Φεβρουάριο του 2020. Εδώ δεν μπορεί να πει κανείς ότι έχει ευθύνη το ποδόσφαιρο. Και πρέπει να σας πω και κάτι ακόμη, η UEFA έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το Συμβούλιο της Ευρώπης, για να εφαρμόζει αυτή τη Σύμβαση. Θα μου πείτε, γιατί η UEFA δεν πίεσε μέχρι στιγμής, για να κυρωθεί αυτή η σύμβαση από την Ελλάδα; Δεν το ξέρω».
Η επόμενη μέρα στην ΕΠΟ, ποια θα είναι. Είναι κρίσιμο το θέμα των εκλογών. Θα γίνουν ή μπορεί να ματαιωθούν;. Θα μπορούσε να διοριστεί ξανά μια Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή από τη FIFA, ή θα πρέπει να αποκλείσουμε αυτό το ενδεχόμενο, με βάση κάποιες δηλώσεις που άκουσα του κ. Γεραπετρίτη, τις τελευταίες ημέρες;
«Δεν είναι απ’ αυτούς που αποκλείουν εύκολα τίποτα. Δεν έχω γνώση, βέβαια, του τι θα γίνει, τι έχει προηγηθεί και τι έχει λεχθεί μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της UEFA ή της FIFA. Να τα πάρουμε με τη σειρά. Για το αν θα γίνουν εκλογές, ή θα ματαιωθούν. Αυτό, είναι ένα ερώτημα που δεν το βάζετε εσείς ή εγώ, αλλά το έχουν βάλει ήδη οι αρμόδιοι της πολιτείας, δηλαδή το αν θα γίνουν στην ώρα τους, δηλαδή τον Οκτώβριο όπως προβλέπει το καταστατικό της ΕΠΟ, ή τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο, όπως λέγεται. Δεν θα γίνουν καθόλου, όπως λένε άλλοι και δα οριστεί μια άλλη μορφή διακυβέρνησης της ΕΠΟ, είτε θα λέγεται προσωρινή διοικούσα επιτροπή, είτε θα λέγεται ειδική μνημονιακή επιτροπή; Αυτό θα το δούμε. Το κρίσιμο εδώ είναι το εξής. Η ΕΠΟ τελικά υπόκειται στον ελληνικό νόμο; Έχει καταργηθεί το αυτοδιοίκητο, ναι ή όχι; Αυτό δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς. Κι αν το απαντήσει, σας λέω με βεβαιότητα ότι θα εκτεθεί. Γιατί ο ελληνικός νόμος λέει άλλα και το καταστατικό της ΕΠΟ λέει άλλα. Και θα σας πω επίσης ότι το καλοκαίρι του 2017, που έγιναν εκλογές και αναδείχθηκε η σημερινή αιρετή διοίκηση της ΕΠΟ, ψηφίστηκαν από τη Βουλή δύο διαφορετικές διατάξεις μέσα σε χρονικό διάστημα είκοσι ημερών. Με την πρώτη διάταξη είχε ψηφίσει η Βουλή των Ελλήνων ότι οι εκλογές στην ΕΠΟ θα διεξαχθούν με βάση τον αθλητικό νόμο. Και μέσα σε είκοσι μέρες, δυστυχώς, η Βουλή των Ελλήνων αναγκάστηκε να ψηφίσει μια εκ διαμέτρου αντίθετη διάταξη, που έλεγε ότι οι εκλογές θα γίνουν με βάση το καταστατικό της ΕΠΟ. Εάν αυτή τη στιγμή συζητάνε να γίνουν οι εκλογές πρόωρα, αυτό θα πρέπει να γίνει στη βάση μιας διάταξης νόμου που θα ψηφιστεί. Και, τελικά, ξαναβάζουμε το ερώτημα: Η ΕΠΟ υπόκειται στον ελληνικό νόμο, ναι ή όχι;»
Πιθανότατα θα ακολουθηθούν οι ίδιες διαδικασίες, όπως ακολουθήθηκαν και επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
«Αυτό δεν τω γνωρίζω».
Ενδεχομένως και με αλλαγή του εκλογικού συστήματος;
«Αυτό είναι ένα ζήτημα που συζητιέται πάρα πολύ. Στο καταστατικό της ΕΠΟ προβλέπεται ο τρόπος που γίνονται οι εκλογές και ποιο είναι το εκλογικό σώμα. Αυτό το συρρικνωμένο εκλογικό σώμα που οι περισσότεροι το κριτικάρουν με τον τρόπο που το κριτικάρουν. Και λένε, δεν μπορεί 70 άτομα απ’ όλη την Ελλάδα να εκλέγουν τη διοίκηση της ΕΠΟ, για τους λόγους τους γνωστούς και δεν χρειάζεται τώρα να επαναλαμβανόμαστε. Έχει μπει τώρα στο κάδρο η συζήτηση ότι θα διευρυνθεί η εκλογική βάση. Αλλά αυτό για να γίνει, είτε πρέπει να τροποποιηθεί το καταστατικό της ΕΠΟ, είτε πρέπει να υπάρξει μια νομοθετική παρέμβαση, την οποία πρέπει να σεβαστεί η ΕΠΟ και να πει «όχι, αυτό δεν πλήττει την αυτονομία του ποδοσφαιρικού κινήματος και συμβιβάζομαι». Αυτά είναι, τελικά, ζητήματα που πρέπει να απαντηθούν μέσα από ένα διάλογο, πρέπει να καθοριστούν τα όρια της αυτονομίας και τη μη αυτονομίας».
Ποιες αλλαγές θεωρείτε ότι πρέπει να γίνουν την επόμενη μέρα σε βασικούς τομείς, όπως είναι τα δικαιοδοτικά όργανα του ποδοσφαίρου, όπως είναι η επιτροπή επαγγελματικού αθλητισμού, την οποία πολυσυζητάμε το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω της εισήγησής της, της γνωμοδότησης να πω, για το θέμα των καταγγελιών του Ολυμπιακού για ΠΑΟΚ και Ξάνθη.
«Για την Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού έχω να σημειώσω ότι, παρά τα όσα λέγονται, στην ουσία είναι ένα δικαιοδοτικό όργανο, το οποίο όμως δεν βρίσκεται μέσα στους κόλπους του ποδοσφαίρου. Δηλαδή δεν είναι ενταγμένο μέσα στην αυτονομία, στο αυτοδιοίκητο όπως το λέει ο κόσμος. Διότι είναι ένα δικαιοδοτικό όργανο που συγκροτείται με απόφαση του υφυπουργού Αθλητισμού. Και εδώ λοιπόν μπαίνει το ερώτημα, όταν αυτό το όργανο δημιουργήθηκε, έγινε μια κάποια συζήτηση ότι, εδώ μας λέει το καταστατικό της FIFA στο άρθρο 59 ότι οι διαφορές του ποδοσφαίρου δεν επιτρέπεται, κατά κανόνα, εκτός αν υπάρχουν ζητήματα δημόσιας τάξης και αναγκαστικού δικαίου, να επιλύονται σε δικαιοδοτικά όργανα έξω από τους κόλπους του ποδοσφαίρου. Τι ρόλο παίζει η ΕΕΑ;»
Άρα λέτε ότι δεν θα έπρεπε να επιληφθεί του ζητήματος της πολυϊδιοκτησίας η ΕΕΑ;
«Όχι μόνο του ζητήματος της πολυϊδιοκτησίας, αλλά γενικότερα πρέπει να γίνει μια συζήτηση για το ρόλο της ΕΕΑ. Βεβαίως, σύμφωνα με τα διεθνή standards, προβλέπεται το εξής σχήμα στην αυτονομία του αθλητικού κινήματος. Ότι πρέπει κάποιος, και αυτός πρέπει να είναι ένας τρίτος αμερόληπτος φορέας, να δημιουργήσει πρότυπα διακυβέρνησης. Σας λέω ποιο είναι το μέλλον, όχι το παρελθόν και το παρόν. Για να στηριχθεί η αυτονομία του αθλητισμού, κάποιος φορέας όπως είναι ο ISO, ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης, να φτιάξει τα πρότυπα διακυβέρνησης για το αθλητικό κίνημα. Και όταν έχουμε πρότυπα λοιπόν, έχουμε κάποιον που τα εφαρμόζει, όπου αυτή θα είναι η ΕΠΟ ή οποιοσδήποτε άλλος, και πρέπει να υπάρχει ένα άλλο μέρος, ένας fit for purpose agent, πως είναι οι εταιρείες πιστοποίησης, που θα έρχεται και θα σε πιστοποιεί ότι είσαι εναρμονισμένος με το πρότυπο. Υπό αυτή την έννοια θα έβλεπα το μέλλον της ΕΕΑ, αλλά όμως χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά για γίνει αυτό, πρέπει να γίνουν τα πρότυπα, είναι μια καλή ευκαιρία τώρα με το μνημόνιο. Θα πρέπει οπωσδήποτε να αναβαθμιστεί η ΕΕΑ και να έχει και άλλα θεσμικά εχέγγυα και οπωσδήποτε ως προς τον τρόπο επιλογής των μελών της. Θα μπορούσα να τη φανταστώ την ΕΕΑ, στο μέλλον, να παίζει αυτό το ρόλο. Σήμερα όμως, συμβαίνει το εξής που δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Για να αδειδοτηθεί μια ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία για να παίξει στο πρωτάθλημα της Superleague 1 , πρέπει να πάρει ένα πιστοποιητικό από την ΕΕΑ, που δεν έχει σχέση με το επαγγελματικό ποδόσφαιρο υπό την έννοια ότι δεν είναι όργανό του, δηλαδή δεν είναι όργανο απ’ αυτά που προβλέπει το άρθρο 59 του καταστατικού της FIFA. Και το πιστοποιητικό αυτό πρέπει να προσκομιστεί στην ΕΠΟ, στην επιτροπή αδειοδότησης, για να σου δώσει την άδεια να παίξεις στο πρωτάθλημα. Αυτά τα πράγματα δεν συμβαίνουν αλλού. Στην UEFA δεν υπάρχει επιτροπή επαγγελματικού αθλητισμού. Και το θέμα της πολυϊδιοκτησίας, στην UEFA, όπως έχουμε δει και στη γνωστή υπόθεση Red Bull-Σάλτσμπουργκ-Λειψία, δεν κρίθηκε σε καμία επιτροπή επαγγελματικού αθλητισμού, όπου τα μέλη τα διόριζε ο υφυπουργός ή ο υπουργός. Κρίθηκε στο Σώμα Οικονομικού Ελέγχου των Ομάδων, το οποίο σχετίζεται άμεσα και άρρηκτα με την αδειοδότηση των ομάδων. Είναι απλά τα πράγματα. Αυτό πρέπει να γίνεται».
Άρα δηλαδή τι ισχύει;
«Στην αθλητική δικαιοσύνη, που έτυχε να την υπηρετήσω για 7 χρόνια, υπάρχει μια βασική αρχή. Και όποιος δεν την έχει καταλάβει, πρέπει να πάψει να ασχολείται. Πρέπει να λαμβάνεις υπόψη σου την ιδιαιτερότητα του αθλήματος. Οι χρόνοι στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ και αλλού, είναι διαφορετικοί. Ένας ποδοσφαιριστής, όταν κάνει μια προσφυγή για να λύσει το συμβόλαιό του και η μεταγραφική περίοδος είναι τώρα, η απόφαση πρέπει να βγει τώρα και όχι μετά από 5 μήνες. Εάν το ζήτημα της πολυϊδιοκτησίας κρινόταν στους κόλπους του ποδοσφαίρου, και αυτή είναι η άποψή μου, θα έπρεπε να λυθεί σε 10-20 μέρες και όχι να «σέρνεται» εδώ και μήνες και «έχει ο Θεός».
Τι ισχύει τελικά στην πολυϊδιοκτησία. Ο νόμος, δηλαδή η πρόσφατη τροπολογία, ή οι κανονισμοί της ΕΠΟ;
«Διατυπώθηκε η άποψη ότι ο νόμος έχει αυξημένη τυπική ισχύ, έναντι των κανονισμών της ΕΠΟ. Και υπάρχει η αξίωση ότι πρέπει να υπερισχύει ο νόμος. Ναι, αλλά από την άλλη όμως υπάρχει και μια διάταξη που λέει ότι η ΕΠΟ αυτοδιοικείται με βάση τους κανονισμούς. Τώρα, ότι υπάρχει απόκλιση μεταξύ του νόμου και των κανονισμών της ΕΠΟ, αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο καλείται να λύσει και η πολιτεία και το ποδόσφαιρο. Κάποια στιγμή πρέπει να συντονιστούν, δεν γίνεται διαφορετικά. Αλλά να πω και κάτι τελευταίο, που δεν γνωρίζει ο κόσμος, τολμώ να πω ότι δεν το γνωρίζει και ο χώρος του ποδοσφαίρου, ότι οι κανόνες του ποδοσφαίρου δεν είναι απλοί κανονισμοί. Θα το πω όπως μπορώ να το πω πιο απλά. Αποτελούν πηγή δικαίου κατά παραπομπή. Δηλαδή, όταν ο ελληνικός νόμος λέει ότι η ΕΠΟ αυτοδιοικείται με βάση τους κανονισμούς της, τότε αποδέχεσαι ως πολιτεία ότι οι κανονισμοί της ΕΠΟ είναι και «νόμος» που εφαρμόζεται, και από την ΕΠΟ, αλλά τελικά και στα Δικαστήρια. Είναι δηλαδή, το επαναλαμβάνω, πηγή δικαίου κατά παραπομπή. Πάντως, δεν μπορεί ο νόμος να λέει άλλο πράγμα, και άλλο πράγμα ο κανονισμός. Διότι δεν δίνουμε, τελικά, την εικόνα μιας συντεταγμένης πολιτείας στα θέματα του αθλητισμού. Είναι μι ευκαιρία να λυθούν αυτά τα προβλήματα, το εύχομαι».