Nέα επιστημονικά δεδομένα προειδοποιούν για μία κλιματική καταστροφή που μπορεί να βυθίσει τον πλανήτη σε μια νέα εποχή παγετώνων, καθώς σε λίγα χρόνια, τα παγόβουνα που λιώνουν θα μπορούσαν να σταματήσουν το Ρεύμα του Κόλπου -το σύστημα ζεστών ρευμάτων που συντηρεί το βόρειο ημισφαίριο.
Όπως πληροφορεί η Daily Mail, χωρίς αυτή την πρόσθετη πηγή θερμότητας, οι μέσες θερμοκρασίες θα μπορούσαν να μειωθούν κατά αρκετούς βαθμούς στη Βόρεια Αμερική, σε μέρη της Ασίας και της Ευρώπης και οι άνθρωποι θα έβλεπαν «σοβαρές και κατακλυσμιαίες συνέπειες σε όλο τον κόσμο».
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μια απότομη διακοπή των ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού φαίνεται πιο πιθανή από ποτέ, καθώς οι προσομοιώσεις σε υπολογιστή προέβλεψαν ένα απότομο σημείο καμπής στο εγγύς μέλλον.
Ποιες περιοχές θα παγώσουν
Οι συγγραφείς της μελέτης, από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία, δεν γνωρίζουν πότε ακριβώς θα συμβεί η κατάρρευση, αν και μια προηγούμενη μελέτη εκτίμησε πώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και μέσα στο 2025.
Κατά την προσομοίωσή τους, το ευρωπαϊκό κλίμα θα ψύχεται κατά περίπου 1 βαθμό Κελσίου ανά δεκαετία και σε ορισμένες περιοχές θα σημειώνεται ψύξη πάνω από 3°C ανά δεκαετία -πολύ πιο γρήγορα από τη σημερινή υπερθέρμανση του πλανήτη.
Εκτός από τη βύθιση των χωρών σε βαθιά κατάψυξη, αυτό θα επεκτείνει τον αρκτικό πάγο νοτιότερα, θα αυξήσει τη ζέστη ακόμη περισσότερο στο νότιο ημισφαίριο, θα αλλάξει τα παγκόσμια πρότυπα βροχοπτώσεων και θα διαταράξει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Το μόνο πράγμα που δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν είναι πότε ακριβώς θα φτάσει αυτό το σημείο καμπής.
«Οδεύουμε πιο κοντά στην κατάρρευση, αλλά δεν είμαστε σίγουροι πόσο πιο κοντά», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Rene van Westen, μετεωρολόγος και ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. «Προσεγγίζουμε ένα σημείο καμπής», πρόσθεσε.
«Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου είναι αν μπορεί να συμβεί μια παγκόσμια κλιματική καταστροφή όπως αυτή στο The Day After Tomorrow», είπε χαρακτηριστικά. «Δυστυχώς δεν μπορούμε να το απαντήσουμε επί του παρόντος. Εξαρτάται από τον ρυθμό της κλιματικής αλλαγής που προκαλούμε ως ανθρωπότητα», παρατήρησε.
Συνέβη ξανά τον 19ο αιώνα
Υπάρχει μάλιστα και ένα σχετικά πρόσφατο παράδειγμα του πώς θα έμοιαζε μία νέα εποχή παγετώνων. Μέχρι το 1800, το Ρεύμα του Κόλπου ήταν σχετικά σταθερό, αλλά αποδυναμώθηκε μετά το τέλος της λεγόμενης «Μικρής Εποχής των Παγετώνων» το 1850.
Οι θερμοκρασίες έπεσαν αρκετά χαμηλά ώστε ο ποταμός Τάμεσης πάγωσε εντελώς και τα αρχεία δείχνουν Λονδρέζους να διασχίζουν την πλωτή οδό με τα πόδια. Η τελευταία μεγάλη καταστροφή ήρθε όμως στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων, πριν από 12.000 χρόνια, και προκάλεσε πτώση της θερμοκρασίας από 5°C έως 10°C στη δυτική Ευρώπη.
Σε περίπτωση άλλης κατάρρευσης, όχι μόνο οι ευρωπαϊκοί χειμώνες θα γίνονταν πολύ πιο κρύοι, αλλά και οι καλοκαιρινές ξηρασίες, οι καταιγίδες και οι καύσωνες πιθανότατα θα γίνονταν πιο συνηθισμένες. Η στάθμη της θάλασσας θα μπορούσε να ανέλθει έως και σχεδόν 20 ίντσες γύρω από τη λεκάνη του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιβάλλει την ανατολική ακτή των ΗΠΑ.
Αυτό θα ωθούσε τελικά τους ανθρώπους που ζουν κατά μήκος της ακτής πιο μέσα στην ενδοχώρα για να γλιτώσουν από τις πλημμύρες. Θα συνέβαινε μια εκτεταμένη κατάρρευση των οικοσυστημάτων βαθέων υδάτων, χωρίς να ανσφερθούμε στη μεταναστευτική και δημογραφική κρίση.
Τι είναι το Ρεύμα του Κόλπου
Το Ρεύμα του Κόλπου είναι μέρος ενός πολύ ευρύτερου συστήματος ρευμάτων, που επίσημα ονομάζεται Atlantic Meridional Overturning Circulation ή AMOC. Θεωρείται «ο μεταφορικός ιμάντας του ωκεανού», καθώς μεταφέρει ζεστό νερό κοντά στην επιφάνεια του ωκεανού, από τους τροπικούς μέχρι το βόρειο ημισφαίριο.
Όταν το ζεστό νερό φτάσει στον Βόρειο Ατλαντικό (γύρω από την Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο και την ανατολική ακτή των ΗΠΑ), απελευθερώνει τη θερμότητα και παγώνει. Καθώς σχηματίζεται αυτός ο πάγος, το αλάτι που μεταφέρει συσσωρεύεται στο νερό του ωκεανού. Η μεγάλη ποσότητα αλατιού ακολούθως κάνει πιο πυκνό το νερό τοπικά, το οποίο σχηματίζει ένα βαθύ κρύο ρεύμα που αρχίζει να ταξιδεύει νότια προς τους τροπικούς, όπου θερμαίνεται εκ νέου, ολοκληρώνοντας τον κύκλο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το AMOC είναι τόσο ζωτικό για το κλίμα στο βόρειο ημισφαίριο, που χωρίς αυτό μεγάλα τμήματα της Ευρώπης ίσως εισέρχονταν σε «βαθιά κατάψυξη». Προηγούμενες μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι λόγω της κλιματικής αλλαγής, το AMOC επιβραδύνεται και μας απειλεί με έναν παγωμένο όλεθρο.
