Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση των τουρκικώναρχών να αναβάλλουν για τις 23 Αυγούστου τη Θεία Λειτουργία που επρόκειτο να γίνει στην Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στις 15 Αυγούστου, λόγω πιέσεων από εθνικιστικούς κύκλους, καθώς συμπίπτει με την ημέρα κατάκτησης της Τραπεζούντας.
Τι λέει ο Τουρκικός Τύπος
Δημοσιεύματα σε τοπικούς ιστότοπους της Τραπεζούντας (61 saat, Haber anlik, Akcaabat gazetesi, Gune bakis) αναφέρονται στην αλλαγή ημερομηνίας της λειτουργίας του Δεκαπενταύγουστου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του ιστότοπου 61 saat με τίτλο «Για ποιο λόγο αναβλήθηκε η λειτουργία που επρόκειτο να γίνει στη Μονή της Σουμελά; Ιδού αιτία» επισημαίνεται ότι «Στο ιστορικό μοναστήρι της Σουμελά, κάθε χρόνο πραγματοποιούνταν τελετή στις 15 Αυγούστου. Φέτος η τελετή, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί για 11η φορά, (σ.σ. από το 2010) αναβλήθηκε για μια εβδομάδα αργότερα λόγω της σύμπτωσης με την κατάκτηση της Τραπεζούντας την ίδια μέρα και τις αντιδράσεις που ξέσπασαν για αυτό το λόγο. Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία επίσημη ανακοίνωση για το θέμα, η ημέρα της τελετής θα γίνει γνωστή με την ανακοίνωση».
Στο δημοσίευμα του ιστότοπου Gunebak?s αναφέρονται οι αντιδράσεις του Προέδρου της τοπικής οργάνωσης Τραπεζούντας του κόμματος Iyi Parti ( σ.σ. Καλό Κόμμα) Muhammet Erkan, ο οποίος μετά την αλλαγή της ημερομηνίας της Λειτουργίας, δήλωσε: «Σύμφωνα με τα νέα, η βρώμικη Ποντιακή παράσταση που πραγματοποιείται στη Μονή Σουμελά στις 15 Αυγούστου κάθε έτους αναβλήθηκε για τις 23 Αυγούστου. Λέγεται ότι η απόφαση αυτή ελήφθη προκειμένου να μην πραγματοποιηθεί η τελετουργική παράσταση που εξυπηρετεί βρώμικους σκοπούς την ημέρα της κατάκτησης της Τραπεζούντας μετά τις αντιδράσεις. Με άλλα λόγια, για άλλη μια φορά, κοροϊδεύουν τα μυαλά των πατριωτών και του τουρκικού έθνους. Η αλλαγή της ημερομηνίας ανακουφίζει σε κάποιο βαθμό τα οστά του Fatih Sultan Mehmet Han (σ.σ. Πορθητής)- ωστόσο, δεν αλλάζει το νόημα, τη φύση και τη σημασία του γεγονότος. Τι θα αλλάξει αν συμβεί πριν από μια εβδομάδα ή μια εβδομάδα αργότερα; Είτε θα ακυρώσετε εντελώς αυτή τη Λειτουργία είτε θα το καθαρίσετε από αποσχιστικά στοιχεία και καταστροφικές δραστηριότητες. Αν το ονομάσετε θρησκευτικό τουρισμό, θα επιτρέψετε τον πραγματικό θρησκευτικό τουρισμό. Θα διασφαλίσετε ότι όλοι υπακούουν στους νόμους του τουρκικού κράτους. Η μεταφορά της Λειτουργίας για μια εβδομάδα αργότερα δεν αλλάζει τίποτα».
Αναφέροντας ότι η χρήση του τίτλου «Οικουμενικός» από τον Ρωμιό Πατριάρχη Φαναρίου Βαρθολομαίο αντιτίθεται στη Συνθήκη της Λωζάννης και τους νόμους της Τουρκικής Δημοκρατίας Erkan δήλωσε: "Και πάλι ο ιερέας θα έρθει, θα παίξει το βρώμικο παιχνίδι του Πόντου και θα φύγει. Το λέω για άλλη μια φορά: Το να επιτραπεί το τελετουργικό, το οποίο αποτελείται από τις πρόβες του Πόντου και την επίδειξη ισχύος των Ελλήνων, είναι μεγάλη προδοσία εναντίον της Τραπεζούντας και επιπλέον της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Αυτή η άδεια αποτελεί παραβίαση της Λωζάνης. Πρόκειται για την υποστήριξη των ιδανικών των Ελλήνων. Οι συμβολικές τελετές που πραγματοποιεί ο Ρωμιός Πατριάρχης Φαναρίου Βαρθολομαίος στη Μονή της Σουμέλα δεν είναι παρά μια επίδειξη τιμής για όσους επιδιώκουν τα ποντιακά όνειρα. Τι θα αλλάξει μετά από μια εβδομάδα; Θα εγκαταλείψει ο Ρωμιός Πατριάρχης το οικουμενιστικό του σόου; Θα αναγνωρίσει τους νόμους του τουρκικού κράτους; Φυσικά όχι. Πρόκειται για μια πλήρη εξαπάτηση. Η χρήση του τίτλου «Οικουμενικός» από τον Ρωμιό Πατριάρχη Φαναρίου Βαρθολομαίο είναι αντίθετη με τη Συνθήκη της Λωζάνης και τους νόμους της Τουρκικής Δημοκρατίας".
Τέλος επισημαίνοντας ότι παρακολουθούν στα μέσα κοινωνικών δικτύων αναρτήσεις με λύρα με Ποντιακούς χορούς οι οποίοι όπως αναφέρει είναι «τουρκικοί» υπογραμμίζει για άλλη μία φορά τα όρια δικαιοδοσίας του «Ρωμιού Πατριάρχου Φαναρίου Βαρθολομαίου» υπενθυμίζοντας ότι υπάγεται στο Επαρχείο του Fatih και ότι αντιτίθεται στη Συνθήκη της Λοζάνης κάθε φορά που ταξιδεύει στο εξωτερικό και κυκλοφορεί ως εκπρόσωπος της Μεγάλης Ιδέας και του φανταστικού Ποντιακού Κράτους. Υπογραμμίζει δε ότι «Η απόδοση του τίτλου του "Οικουμενικού Πατριάρχη" στον ΠατριάρχηΦαναρίου, με οποιαδήποτε μορφή και από όποιον ή όποιους, είναι η αποδοχή του ως "πατριάρχη του κόσμου", κάτι που είναι απαράδεκτο και αποτελεί δυναμίτη με υψηλή καταστροφική δύναμη που τοποθετείται στα θεμέλια της Τουρκικής Δημοκρατίας. Είναι η αποδοχή ενός αμερικανικού και ελληνικού ονείρου που συνεχίζεται εδώ και χρόνια. Ως κόμμα, δεν αποδεχόμαστε και δεν θα αποδεχθούμε ποτέ αυτή την ατίμωση. Αυτό που θα δεχτούμε είναι η ακύρωση αυτής της βρώμικης Ποντιακής παράστασης, που δεν θα ξαναγίνει ποτέ. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση του κόμματος ΑΚ που υποστηρίζεται από το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος ΜΗΡ, δεν θα το κάνει και δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Εμείς όμως μπορούμε. Ένα από τα πρώτα πράγματα που θα κάνουμε για την Τραπεζούντα στην κυβέρνηση του κόμματος θα βάλει τέλος σε όλες αυτές τις ντροπές και θα προστατεύσει κάθε σπιθαμή της τουρκικής πατρίδας».
Αντιδρά το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ποντιακού Ελληνισμού απέστειλε επιστολή προς τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Υπουργό εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη για τη λειτουργία της Μονής Παναγίας Σουμελά. Όπως τονίζουν «είναι η πρώτη φορά μετά την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο, το 2010, όπου δεν παρίσταται ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, και της Θείας Λειτουργίας θα προστή ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος.
Η επιστολή
Συμπληρώθηκαν εκατό (102) χρόνια από την μέρα που οι παππούδες, οι γονείς και οι πρόγονοι μας, λόγω της εθνικο- θρησκευτικής διαφορετικότητας τους, όπως οι Αρμένιοι και οι Ασσύριοι, έπεσαν θύματα της γενοκτονίας που υπέστησαν και εγκατέλειψαν την ιστορική τους πατρίδα τον Πόντο, όπου έζησαν αρμονικά και δημιουργικά για χιλιάδες χρόνια, αδέλφια, συγχωριανούς και φίλους.
Κουβάλησαν μαζί τους ιστορία χιλιάδων χρόνων, τους καημούς και τους πόνους τους, τους πόθους, και τα οράματα της γενιάς τους.
Κάποιες από τις αγαπημένες τους Εικόνες, χωμένες βαθιά στον κόρφο τους, στη θέση της ψυχής, και λίγο χώμα από την αυλή του σπιτιού τους, για να κρατήσουν ζωντανές μνήμες και μυρωδιές της γης που γεννήθηκαν, για να ζητήσουν να ριχτεί πάνω τους, όταν θα κλείσουν τα μάτια τους.
Μετά τον ξεριζωμό τους όμως, πίσω τους αφήσαν τα σημάδια της ιστορίας και του πολιτισμού τους, τα Ιερά και τα Όσια, έρημα τα εκατοντάδες ιστορικά μνημεία, πνευματικά ιδρύματα και σχολεία, ακάνδηλες τις εκκλησίες και τα μοναστήρια, που δημιούργησαν οι ίδιοι και οι πρόγονοι τους.
Παρόλα αυτά τα ερείπια τους και ότι άλλο έχει απομείνει από την αίγλη τους στις πόλεις, τα χωριά και τα μέρη που δημιουργήθηκαν, ακόμη και σήμερα, μοιάζουν να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός πολιτισμού που τα μέσα καταστροφής, φυσικά ή ανθρώπινα που επέδρασσαν πάνω τους, είναι ανίσχυρα να θίξουν την ιστορία και την ακτινοβολία που για αιώνες εκπέμπανε, όχι μόνο στις περιοχές του ιστορικού Πόντου, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.
Κορυφαίο εθνικο-θρησκευτικό μνημείο για δεκαέξι αιώνες και μέχρι σήμερα για τους όπου γης Έλληνες ποντιακής καταγωγής αποτελεί και η ιστορική Μονή της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ» στην περιοχή Ματσούκας της Τραπεζούντας.
Την Μονή, που μέσα στους αιώνες οι Σουλτάνοι, στους οποίους τόσο συχνά αναφέρεστε, σεβάστηκαν την προσφορά της και με φιρμάνια και χρυσόβουλα την απάλλαξαν από τους φόρους, της παραχώρησαν πολλά προνόμια και ουσιαστικά την κατέστησαν Κράτος εν Κράτει.
Μετά την εγκατάλειψή της το 1922, την καταστροφή και τις λεηλασίες που υπέστη, εκτός από του εκατοντάδες πιστούς ποντιόφωνους Μουσουλμάνους Τούρκους πολίτες, που σύμφωνα και με το ιερό βιβλίο σας το Κοράνι (Σούρα Αλ. Ιμράν-42) έτρεφαν σεβασμό στο πρόσωπό της Maria manna Panagiaς, προσέτρεχαν κάθε χρόνο στη χάρη της, παρά τις όποιες απαγορεύσεις, μετά την δεκαετία του 1960 άρχισαν να επισκέπτονται μεμονωμένα, και αθεράπευτοι νοσταλγοί του Πόντου, από την Ελλάδα.
Όπως ασφαλώς σας είναι γνωστό, ύστερα από και σειρά πρωτοβουλιών και ενεργειών μας και μετά και το αίτημα του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίου, το αρμόδιο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας παρεχώρησε, 88 χρόνια μετά την εγκατάλειψη της Μονής, σχετική άδεια για την πραγματοποίηση λειτουργίας στις 15-08-2010, ενώ ξαναπροχωρήσατε σχετική άδεια τα τελευταία τρία χρόνια για την λειτουργία της, στις 15 Αυγούστου.
Η λειτουργία της Μονής, έστω και μόνον την ημέρα της εορτής της, αλλά και οι επισκέψεις στην Μονή 1.000.000 προσκυνητών και τουριστών από όλο τον κόσμο κάθε χρόνο, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι τοπικές Τουρκικές αρχές, Νομάρχης, Δήμαρχοι της περιοχής, Επιμελητήρια, επιχειρηματίες και απλός κόσμος, συνέβαλε ουσιαστικά στην αναζωπύρωση του προσκυνηματικού τουρισμού και αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι σήμερα τον οικονομικό πνεύμονα για όλες στις κατηγορίες των επαγγελμάτων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Και ενώ περιμέναμε την παραχώρηση από το αρμόδιο Υπουργείο σας και εφέτος της σχετικής άδειας για την λειτουργία της Μονής στις 15-08, για να επισκεφτούμε τα χώματα που έζησαν οι πρόγονοί μας και να ανάψουμε ένα κερί για την ανάπαυση των ψυχών τους, σε μια περίοδο μάλιστα που φαινομενικά υπάρχει ύφεση στις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας, δυστυχώς, ενημερωθήκαμε ότι εφέτος θα παραχωρηθεί σχετική άδεια για λειτουργία στις 23-08-2023.
Για την απόφαση αυτή μας δεν θα κάνουμε κάποιο σχετικό σχόλιο, αφού μας εκφράζει η ανακοίνωση του οικουμενικού πατριαρχείου, που παραθέτουμε εδώ.
Ανακοινωθέν του Οικουμενικού πατριαρχείου, περί της Θείας Λειτουργίας εις Παναγίαν Σουμελά
Είναι η πρώτη φορά μετά την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο, το 2010, όπου δεν παρίσταται ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, και της Θείας Λειτουργίας θα προστή ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εθνικιστικοί κύκλοι έχουν αντιδράσει όλα αυτά τα χρόνια για την πραγματοποίηση της Θείας Λειτουργία τον Δεκαπενταύγουστο, και ζητούσαν να μην δοθεί άδεια πραγματοποίησης από το τουρκικό κράτος.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός και πέρυσι οι τουρκικές αρχές τις τελευταίες ημέρες είχαν δώσει άδεια για την πραγματοποίηση της Θείας Λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο, την οποία και τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Εκατοντάδες απόγονοι των Ελλήνων του Πόντου, τόσο από την Ελλάδα, τη Ρωσία, τη Γεωργία, αλλά και απ’ όλο τον κόσμο, προγραμματίζουν να βρίσκονται την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου στην Τραπεζούντα για να συμμετέχουν στην Θεία Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά, στο όρος Μελά στην Ματσούκα της Τραπεζούντας του Πόντου, γεγονός το οποίο εκτιμούν ιδιαίτερα θετικά οι τουριστικοί παράγοντες της Τραπεζούντας.
Ταυτόχρονα όμως είναι και ένα βάλσαμο στην ψυχή των μουσουλμάνων οι οποίοι έχουν την ποντιακή διάλεκτο, τα ρωμαίικα ως μητρική γλώσσα και περιμένουν κάθε χρόνο το καλοκαίρι τα αδέλφια της καρδιάς του, να μιλήσουν μαζί τους,να γλεντήσουν στους ήχους της ποντιακής λύρας, να πουν μέσα από τα λόγια και τους στίχους, τα βάσανα, τους καημούς και τις χαρές της ζωής, που πριν από 100 χρόνια, διακόπηκαν βίαια με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, λόγω θρησκεύματος, με την Συνθήκη της Λωζάννης.
Το γεγονός αυτό της επικοινωνίας, δεν αρέσει στους εθνικιστικούς κύκλους της Τουρκίας, αλλά και του Ευξείνου Πόντου και κάνουν ότι είναι δυνατόν να διαρραγεί.
Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια σκληραίνει τη στάση της και χαρακτηρίζει ως ανεπιθύμητους απογόνους προσφύγων οι οποίοι επισκέπτονται τον Πόντο και τους απαγορεύει την είσοδο, δίχως η επίσημη ελληνική κυβέρνηση να θεωρεί αυτό το γεγονός αξιοσημείωτο, όταν αντίστοιχα Τούρκοι εθνικιστές επισκέπτονται την Ελλάδα, τα νησιά και τη Θεσσαλονίκη και χαρακτηρίζουν την προσφυγομάνα πόλη της Μακεδονίας, ως κατεχόμενη και ευελπιστούν να την απελευθερώσουν.
Αξιότιμοι κ. Πρόεδροι,
Η μοίρα, αλλά και τα ιστορικά γεγονότα που ακολούθησαν, έφεραν τις χώρες μας να είναι υποχρεωμένες να ζήσουν η μια απέναντι στην άλλη, δυστυχώς τα τελευταία πενήντα χρόνια, με κλιμακούμενες κάθε τόσο αντιπαραθέσεις και εντάσεις,
Η πρόθεση των 2.000.000 εκατομμυρίων Ελλήνων Ποντιακής καταγωγής πουζουν σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου, παρά τα όσα υπέστησαν οι πρόγονοί μας, είναι οι χώρες μας, να ζήσουμε δίπλα-δίπλα ειρηνικά και δημιουργικά προς όφελος των λαών μας.
Το Υπουργείο Τουρισμού της Τουρκίας, το 2017, αναζητούσε τα διασωθέντα κειμήλια της μονής για να επιστρέψουν στην Τουρκία. Εμείς επικοινωνήσαμε μαζί τους και τους ενημερώσαμε ότι στις αποθήκες του μουσείου της Άγκυρας φιλοξενούνται δεκάδες κειμήλια τη μονής.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα τα αρμόδια Υπόγεια πολιτισμού Τουρκίας και Ελλάδος, παρόλο που έχουν ενημερωθεί από μέρους μας επανειλημμένως, κωφεύουν και δεν έχουν προβεί σε καμμιά απολύτως κίνηση.
Εμείς από την πλευρά μας θέλουμε να σας ενημερώσουμε, ότι εφόσον προχωρήσετε στην λήψη σχετικής απόφασης, να τοποθετήσετε δηλαδή τα υπάρχοντα κειμήλια της Μονής της «ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ» στους χώρους της ανακαινισμένης Μονής, θα ήταν χαρά μας να συμβάλουμε με κάθε τρόπο στην δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την φύλαξη τους, για να έχουν την ευκαιρία οι επισκέπτες της να τα βλέπουν και να μελετούν την ιστορία τους.
Περιμένοντας την απάντησή σας, στο αίτημά μας, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων.
