«Παρών» στην πολιτική δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας από το 9ο Οικονομικό Forum των Δελφών. Ο τέως πρωθυπουργός και τέως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για την «επόμενη μέρα» του και το Ινστιτούτο το οποίο ετοιμάζει, λέγοντας ότι θα δώσει σημασία στην «παραγωγή πολιτικής» και στην «επαναπροσέγγιση της πολιτικής».
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε και στα εύσημα που του απέδωσε στο βιβλίο του ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τους χειρισμούς του την περίοδο της κρίσης και συγκεκριμένα το 2015. «Οι ‘Βάστα Γερούν’ στήριξαν την πολιτική του εναντίον μου για το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Αυτό που οι υποστηρικτές του το είπαν ως ‘kolotoumpa’, ο ίδιος το λέει ως ‘γενναία στάση’».
Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στις επικείμενες ευρωεκλογές, λέγοντας ότι «ο κ. Μητσοτάκης τρέχει μόνος του και κινδυνεύει να βγει δεύτερος», σημειώνοντας ότι αυτό ακριβώς πρέπει να εκμεταλλευτεί η αντιπολίτευση. Επεσήμανε επίσης ότι θα έχει μεγάλη σημασία το ποσοστό που θα καταλάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις ευρωεκλογές.
Η ομιλία του:
Η συζήτηση ξεκίνησε με τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου:
Η μεγάλη εικόνα είναι σε όλη την Ευρώπη έχουμε μια αξιοπρόσεκτη άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού. Σε πολλές περιπτώσεις το διακύβευμα των εκλογών είναι τα ακροδεξιά κόμματα και τα ποσοστά που θα πιάσουν. Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί συμβαίνει αυτό.
Συμβαίνει για δύο λόγους. Πρώτον γιατί η Ευρώπη περνάει απανωτές μεγάλες κρίσεις μέσα σε μια ευρύτερη κρίση, την κλιματική. Η ανασφάλεια γεννά τον φόβο. Ο δεύτερος λόγος είναι η υποχώρηση της πολιτικής. Έχει απαξιωθεί η πολιτική για κάποιους.
Αν η Αριστερά δεν επαναπροσεγγίσει τις αξίες, αν χαρίσει το αίσθημα της ασφάλειας στη Δεξιά και την Ακροδεξιά… Πρέπει να αισθάνεται ο κόσμος ασφάλεια. Της οικονομικής ασφάλειας, της στεγαστικής, της γεωπολιτικής ασφάλειας. Η Αριστερά πρέπει να επαναπροσγγίσει το ζήτημα.
Στην Ελλάδα το διακύβευμα είναι να ισορροπήσει ξανά το πολιτικό σύστημα. Να έχει η αντιπολίτευση ένα αφήγημα και να μπορεί να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση. Η εικόνα είναι ο κ. Μητσοτάκης τρέχει μόνος του και κινδυνεύει να βγει δεύτερος. Πρέπει αυτό να το εκμεταλλευτεί η αντιπολίτευση.
Ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να μην έχει απέναντί του έναν κίνδυνο, αλλά έχει απέναντι του το χρονόμετρο. Δηλαδή το ποσοστό που θα λάβει. Είναι ένας κίνδυνος για τον κ. Μητσοτάκη και μια ευκαιρία για την αξιωματική αντιπολίτευση.
Ελληνική οικονομία
Οι βάσεις μπήκαν την περίοδο 2015-2019. Ρυθμίσαμε το χρέος και μπήκαμε σε μια άνοδο ανάπτυξης. Έκπληξη θα ήταν τα βραχυπρόθεσμα μεγέθη να μην είναι θετικά. Εκφράζω την ανησυχία μου σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο. Αν αναλύσουμε τα ποσοστά, περίπου το 70% του ρυθμού ανάπτυξης οφείλεται στην ιδιωτική κατανάλωση, έχουμε μια μείωση των επενδύσεων, έχουμε μια μείωση των άμεσων ξένων επενδύσεων, οι μισές εκ των οποίων οφείλονται στην κατοικία και έχουμε το έλλειμα των συναλλαγών.
Αυτά όλα πρέπει να μας προβληματίσουν. Όλα αυτά μας οδήγησαν στην κρίση. Αυτοί οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης δεν διαχέονται με δικαιοσύνη στην ελληνική κοινωνία. Αυτό που συμβαίνει δείχνει ότι η ακρίβεια που δεν είναι εισαγόμενη προκαλεί ασφυξία στα νοικοκυριά. Στο επίπεδο του κατά κεφαλήν εισοδήματος αποκλίνουμε από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Το 2007 ήταν στο 77% του μέσου όρου και το 2023 έχει κατρακυλήσει στο 47%. Το μεγάλο ερώτημα είναι όχι αν θέλουμε να μένουμε Ευρώπη, αλλά να γίνουμε Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή είμαστε κοντά στο επίπεδο της Βουλγαρίας και όχι της κεντρικής Ευρώπης.
Ευρωπαϊκή Άμυνα και η θέση της Αριστεράς
Η έννοια της γεωπολιτικής ασφάλειας εξαρτάται κυρίως από τη διπλωματία και την εξωτερική πολιτική. Να ενισχυθεί η Άμυνα. Έχουμε γύρω μας δύο πολέμους. Στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη. Δεν έχω δει κάποια κίνηση για την εξυπηρέτησης των δικών της στόχων. Θα περίμενα να είναι πιο δραστήρια για να σταματήσει η παράνομη εισβολή της Ρωσίας, μια πρωτοβουλία για τη Γάζα. Το 70% των νεκρών είναι άμαχοι στην Παλαιστίνη. Θα περίμενα μια καλύτερη παρέμβαση για την Κύπρο, για τα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι άβουλη στην προοπτική διεύρυνσης των δυτικών Βαλκανίων. Δεν τα λέω όλα αυτά για να επαναφέρω από το παράθυρο τη θεωρία ότι δεν πρέπει να μας νοιάζει η Άμυνα. Πρέπει να μας απασχολεί, αλλά αυτό να είναι συνυφασμένο με την εξωτερική πολιτική. Το ευρωπαϊκό ομόλογο θα πρέπει να είναι ένα εργαλείο. Υπάρχει και η κλιματική κρίση και το δημογραφικό.
Ντόναλντ Τραμπ
Η Ευρώπη θα πρέπει να ανησυχεί για τις δικές τις αδυναμίες. Το έχουμε ξαναζήσει. Δεν θα είναι μια έκπληξη. Θα είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη για τις ΗΠΑ, αλλά σε ό,τι αφορά στην εξωτερική πολιτική δεν νομίζω ότι θα έχουμε μεγάλες αλλαγές. Πιο πολύ την ενδιαφέρει η εκλογή της Λεπέν, παρά ο Τραμπ.
Ο Τραμπ έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να υλοποιεί πολιτικές που θεωρεί ο ίδιος επωφελείς για τις ΗΠΑ. Το θέμα είναι να θέσεις την πολιτική του σε τέτοιο σημείο ώστε να επωφεληθείς εσύ απ’ αυτό. Εμείς κυβερνήσαμε επί Τραμπ. Είδαμε δύο όψεις της κυβέρνησης Τραμπ. Είναι στο χέρι της δικής μας στρατηγικής. Θα ήταν κρίσιμο να έχουμε μια άλλη εξέλιξη από την εκλογή του Τραμπ.
Ελληνοτουρκικά
Η Τουρκία έχει μια σαφή στρατηγική. Για τη δικιά μας δεν είμαι σίγουρος. Οι θέσεις είναι σαφείς. Αυτή την περίοδο υπάρχει μια αποκλιμάκωση της έντασης για να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Η Τουρκία είναι μια ισχυρή δύναμη για τους εταίρους της. Είναι στο ΝΑΤΟ, αλλά δεν έχει σταματήσει να έχει σχέσεις με τη Ρωσία. Τα F-16 τα παίρνει κανονικά χωρίς όρους. Βοηθάει στην αποκλιμάκωση για να παίρνει η Τουρκία αυτά που θέλει από ΗΠΑ και Ευρώπη. Έχει μια στρατηγική. Η δικιά μας ποια είναι; Πως φανταζόμαστε τη συμβίωση όταν ο γείτονας γίνεται πιο ισχυρός και είναι προκλητικός. Θέλουμε μια δίκαιη λύση των διαφορών μας; Χωρίς όμως υποχωρήσεις; Δεν είναι σαφές.
Ο κ. Μητσοτάκης κατηγορεί τους αντιπάλους του και μετά λέει «πάμε να κάνουμε υποχωρήσεις με την Τουρκία». Η πολιτική της αναβλητικότητας δεν οδηγεί πουθενά. Αυτή την περίοδο θα πρέπει να την οδηγήσει στη λύση των διαφορών μας. Θεωρώ ότι χάνουμε κρίσιμο χρόνο. Θα έπρεπε να αξιοποιήσουμε τη θέση μας στο ΝΑΤΟ και στην περιοχή. Να συνδέσουμε τη καλή γειτονία με την ευρωτουρκική σχέση.
Για τα εύσημα Σόιμπλε στο βιβλίο του
Ο Σόιμπλε είχε εμμονή με την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ήθελε να ρίξει όλο το πολιτικό βάρος στην Ελλάδα. Ήταν ένας ιδιόμορφος λαϊκισμός. Του έλεγε η Bild μπράβο. Έριξε τόσο βάρος που δεν μπορούσε μετά να μετακινηθεί. Ζήσαμε απίστευτα πράγματα.
Εμένα αυτό που με εκπλήσσει είναι το θάρρος που είχε στο βιβλίο να πει κάποια πράγματα με το όνομα τους. Οι «Βάστα Γερούν» στήριξαν την πολιτική τους εναντίον μου. Αυτό που οι υποστηρικτές του είπαν «kolotoumpa», ο ίδιος το λέει ως «γενναία στάση». Ο ίδιος ανέφερε ότι εγώ του είπα ότι θα μείνω όπως και να έχει στην Ευρωζώνη. Αυτό που έχει αξία να δούμε είναι ότι το 2018 κατάφερε να παραμείνει στην Ευρωζώνη και να ολοκληρώσει τα προγράμματα μεταρρυθμίσεων και να βγει στις αγορές. Αυτό δεν ήταν καθόλου δεδομένο το 2015 και δεν ήταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το δημοψήφισμα έδωσε τη δυνατότητα και στην Ευρώπη και σε μας να κάνουμε ένα βήμα πίσω.
Για την «επόμενη μέρα» του
Έχω παραιτηθεί από την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ, απ’ αυτό που έκανα 15 χρόνια. Ήμουν στην πρώτη γραμμή. Δεν ήταν εύκολο και σε προσωπικό επίπεδο. Υπάρχει μεγάλη τοξικότητα, φθορά και άγχος. Δεν έχω παραιτηθεί από την πολιτική. Με τα λάθη και τα σωστά έχουμε αφήσει μια παρακαταθήκη. Η παραγωγή πολιτικής και η επαναπροσέγγιση της πολιτικής. Αυτό είναι το σημαντικό. Δεν είναι μόνο το ΤΙΚ ΤΟΚ πολιτική. Πρέπει να δώσουμε το όραμα στους νέους. Φτιάχνουμε ένα ινστιτούτο με νέους και για την Ελλάδα και για το εξωτερικό.
Η πρόταση για rebranding ήταν μια από τις πολλές προτάσεις που διαβάζω. Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι το κάθε δημόσιο πρόσωπο πρέπει να ξέρει τον τρόπο με τον οποίο τον προσλαμβάνει η κοινή γνώμη. Rebranding στις αξίες που πρεσβεύω δεν θα κάνω. Να παλεύω για τη Δικαιοσύνη, την Ειρήνη, την ανάπτυξη για ένα πιο δίκαιο μέλλον. Από μια άλλη γραμμή παραγωγής.