Η ημερομηνία 5 Ιουλίου 1972 θα έχει πάντα ξεχωριστή θέση στις μνήμες και στις καρδιές των φίλων του ΠΑΟΚ, την ημέρα εκείνη ο «Δικέφαλος» σήκωσε το πρώτο τρόπαιο στην ιστορία του απέναντι στον Παναθηναϊκό στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας.
Έκτοτε ακολούθησαν και άλλοι τίτλοι και άλλες διακρίσεις, αλλά το πρώτο είναι πάντα το πιο ξεχωριστό από όλα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές τις επόμενης δεκαετίας χτίστηκε η μεγάλη ομάδα του ΠΑΟΚ, η οποία μεγαλούργησε εντός και εκτός συνόρων.
Η έλευση του Λες Σάνον στις αρχές του 1971 θεωρείται από πολλούς η αρχή των πάντων για όσα ακολούθησαν αργότερα. Τα θεμέλια, όμως, της ομάδας εκείνης είχαν μπει νωρίτερα με τον Ιβάν Χόρβατ στην άκρη του πάγκου.
«Ο Χόρβατ ήξερε πώς να χτίζει ομάδες»
Τη σεζόν 1969-70 ο ΠΑΟΚ τερμάτισε στην 5η θέση του πρωταθλήματος, ενώ είχε φτάσει μέχρι τον τελικό Κυπέλλου, στον οποίο και ηττήθηκε από τον συμπολίτη Άρη. Ο Γιώργος Παντελάκης αναζητούσε τον προπονητή που διαδεχόταν τον Γιέννε Τσακνάντι στην τεχνική ηγεσία των "ασπρόμαυρων". Στο πρόσωπο του Ιβάν Χόρβατ βρήκε τότε τον άνθρωπο που θα οδηγούσε την ομάδα στο επόμενο βήμα.
Ο Γιουγκοσλάβος τεχνικός δεν έμεινε πολύ στο πάγκο του «Δικεφάλου», αλλά κατάφερε να βάλει γερές βάσεις για την ομάδα που έγραψε τα πρώτα χρυσά γράμματα στην ιστορία του συλλόγου.
Ο Γιώργος Κούδας μιλώντας στο Metrosport.gr πριν δύο μήνες για την πορεία του ΠΑΟΚ το 1974 στην Ευρώπη, αναφέρθηκε στην σύντομη παρουσία Χόρβατ στον ασπρόμαυρο πάγκο.
«Εγώ έχω ως αρχή το 1968, από τότε και μετά είχαν έρθει νέοι παίκτες στην ομάδα, ο Σαράφης, ο Τερζανίδης, ο Παπαδόπουλος πιο πριν, από εκεί ξεκίνησε να χτίζεται η μεγάλη ομάδα του ΠΑΟΚ.
Οι ομάδες δεν χτίζονται σε μήνες αλλά σε χρόνια. Από το 68΄ μέχρι το 70΄ αυτή η ομάδα χτιζόταν. Πριν το Σάνον είχε έρθει ο Ιβάν Χόρβατ, οποίος ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε από ποδόσφαιρο και ήξερε πώς να χτίζει ομάδες. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έκατσε για πολύ, ήρθε έχτισε μια ομάδα με νέα ταλέντα και έφυγε. Για να καταλάβετε την παρεμβατικότητά του στο χτίσιμο του ΠΑΟΚ είχε κάνει τον Παύλο Παπαδόπουλο από επιθετικό, κεντρικό αμυντικό, τον Τερζανίδη από εξτρέμ τον έκανε χαφ, εμένα με έκανε καθαρό δεκάρι και το Σαράφη αριστερό χαφ. Χτίστηκε μια ομάδα και γευτήκαμε όλους τους καρπούς από το 70 μέχρι το 80», είχε πει χαρακτηριστικά ο «Μεγαλέξανδρος» του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Ο Χόρβατ αποχώρησε και την θέση του πήρε ο Λες Σάνον τον Φεβρουάριο του 1971. Ο Βρετανός τεχνικός ανέλαβε μια ομάδα με πεσμένη ψυχολογία εξαιτίας της βαθμολογικής θέσης που είχε στο πρωτάθλημα, αλλά προσπάθησε να μεταδώσει στην ομάδα το πνεύμα νικητή και από το πρώτο διάστημα στην ομάδα το κατάφερε, φτάνοντας την ομάδα για δεύτερη συνεχή χρονιά μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου, γνωρίζοντας πάλι όμως την ήττα, αυτή την φορά από τον Ολυμπιακό με 3-1.
Πολλοί εκτός της ομάδας μπορεί να πίστεψαν ότι η ομάδα έφτανε στον τέλος της, αλλά εντός όλοι γνώριζαν τις δυνατότητες αυτού του συνόλου, το οποίο ενισχύθηκε το καλοκαίρι του 1971. Ο Σάνον προχώρησε σε ορισμένες διορθωτικές κινήσεις. Ο Κώστας Ιωσηφίδης ήταν από τους πρώτους, ενώ ακολούθησε η επιστροφή του Κούλη Αποστολίδη από τις σπουδές του στην Αμερική, πλαισιώνοντας ιδανικά τους Γιώργο Κούδα, Αχιλλέα Ασλανίδη, Χρήστο Τερζανίδη και Σταύρο Σαράφη.
Από τα πρώτα φιλικά της σεζόν 1971-72 η ομάδα έδειξε την κλάση της και την ποιότητά της, με τον κόσμο να την αγκαλιάζει από την πρώτη στιγμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φιλική αναμέτρηση στις 3 Σεπτεμβρίου με την Ουνιβερσιτάλ Κατόλικα στην Τούμπα, στην οποία έγινε ρεκόρ προέλευσης με 38.013 εισιτήρια.
Ο τελικός είχε τη σφραγίδα του Κούδα
Οι κληρώσεις μέχρι τον τελικό εκείνης της σεζόν ήταν ιδανικές για τον ΠΑΟΚ, οποίος έδωσε όλα τα παιχνίδια, εκτός του τελικού, στη Θεσσαλονίκη. Στους πρώτους τρεις γύρους της διοργάνωσης απέκλεισε εύκολα τους Φοίνικα Πολίχνης (5-1), Πιερικό (3-1) και Αίαντα Σαλαμίνας (2-0).
Στα προημιτελικά βρήκε απέναντι του τον Άρη, περνώντας μέσα από το Κλεάνθης Βικελίδης με 2-1, σε μια αναμέτρηση που ολοκληρώθηκε νωρίτερα λόγω επεισοδίων. Μάλιστα, οι αρχές συνέλαβαν τρεις ποδοσφαιριστές των «κίτρινων», τον Αλεξιάδη, τον Συρόπουλο και τον Σπυρίδων. Ο «Δικέφαλος» προκρίθηκε στον τρίτο διαδοχικό τελικό Κυπέλλου. Αντίπαλος αυτή τη φορά ήταν ο Παναθηναϊκός του Φέρεντς Πούσκας, του Δομάζου, του Αντωνιάδη κ.α.
Το παιχνίδι ξεκίνησε ιδανικά για τους «ασπρόμαυρους» με τον Κούδα να σκοράρει μόλις στο 2ο λεπτό. Οι «πράσινοι» προσπάθησαν να απαντήσουν άμεσα και τρία λεπτά αργότερα η μπάλα βρήκε το δοκάρι και στη συνέχεια Μπέλλης και Ιωσηφίδης έδιωξαν τη μπάλα πάν στη γραμμή στα διαδοχικά σουτ των Αντωνιάδη και Δημητρίου.
Οι φάσεις διαδεχόντουσαν η μια την άλλη, αλλά έπρεπε να φτάσουμε στο 88ο λεπτό για να τινάξει πάλι η μπάλα τα δίχτυα. Ο ΠΑΟΚ κερδίζει φάουλ έξω από την περιοχή του Παναθηναϊκού και ο "Μεγαλέξανδρος" αναλαμβάνει την εκτέλεση, αρχηγός του «Δικεφάλου» στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα, κάνοντας το 2-0. Οι ποδοσφαιριστές του Πούσκας το μόνο που κατάφεραν ήταν να μειώσουν με τον Παπαδημητρίου στο 94΄. Το σφύριγμα της λήξης ακούστηκε σαν λύτρωση για παίκτες και κόσμο, με ορισμένους να μπαίνουν στον αγωνιστικό χώρο για να αγκαλιάσουν τους ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ.
ΠΑΟΚ ( Προπονητής: Λες Σάνον ): Xατζηιωάννου, Ιωσηφίδης, Γούναρης, Φουντουκίδης, Παπαδόπουλος Π., Τερζανίδης, Μπέλλης, Κούδας, Σαράφης (68′ Λάζος), Αποστολίδης, Ασλανίδης (76′ Μαντζουράκης)
Παναθηναϊκός ( Προπονητής: Φέρεντς Πούσκας ): Οικονομόπουλος, Καραμανλής (57′ Βλάχος), Γονιός, Σούρπης, Δημητρίου, Αθανασόπουλος, Ελευθεράκης, Γραμμός, Αντωνιάδης, Δομάζος, Παπαδημητρίου
Το σύνθημα των πανηγυρισμών δόθηκε και στη Θεσσαλονίκη με τον κόσμο να πλημμυρίζει το κέντρο της πόλης. Δημοσίευμα της εποχής αποτυπώνει πλήρως όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα: «Διαδηλώσεις, άνθρωποι που ρίχνονταν με τα ρούχα στη θάλασσα και τα σιντριβάνια του Λευκού Πύργου, φωταψίες, σημαιοστολισμοί, κωδωνοκρουσίες, συνθήματα, ιαχές, συμπλοκές, δάκρυα, γέλια, αγκαλιές, κορναρίσματα αυτοκινήτων, σημαίες με τον Δικέφαλο συνέθεταν το μωσαϊκό του θριάμβου…
Αμέσως μετά τη λήξη του ποδοσφαιρικού αγώνος, φίλαθλοι και μη εγκατέλειψαν τους δέκτες τηλεοράσεως και τα ραδιόφωνα και ξεκίνησαν για το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Κάθε είδος μέσο χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά των φιλάθλων που πανηγύριζαν. Δίκυκλα, τρίκυκλα, φορτηγά αυτοκίνητα, λεωφορεία και προπαντός μικρά Ι.Χ. προκάλεσαν συμφόρηση και μέγα θόρυβο με τα ηχητικά τους όργανα, καθώς προσπαθούσαν να προωθηθούν προς την περιοχή του Λευκού Πύργου. Οι νεαροί διαδηλωταί απαγγέλοντας ρυθμικά «εδώ- εκεί, εκεί – εδώ, το κύπελλο το φέραμε στον Πύργο τον Λευκό».
Τα πανηγύρια, όμως, δεν είχα τελειωμό, την επομένη του τελικού έφτασε η αποστολή της ομάδας στο αεροδρόμιο, με περίπου 2.500 αυτοκίνητα να δημιουργούν πομπή μέχρι το αεροδρόμιο για να υποδεχτούν τους θριαμβευτές. Το γλέντι συνεχίστηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Εκείνο το διήμερο θα έχει πάντα μια ξεχωριστή θέση στις καρδιές και στις μνήμες των φίλων του ΠΑΟΚ.
Γιατί το πρώτο είναι πάντα και το πιο γλυκό!
