Με αφορμή δημοσίευμα που αναφέρεται στην “εν κρυπτώ” αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση. Στις 21 Μαρτίου, ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είχε προβεί σε ανάρτηση στην οποία αναφερόταν στην εφαρμογή συμφωνιών που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουκρανία και την «συνεχιζόμενη αμυντική μας συνεργασία, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενίσχυση της αεράμυνάς μας».
Τότε, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε απαντήσει ότι δεν υπήρξε καμμία συμφωνία αλλά «η Ελλάδα εξακολουθεί να στηρίζει σταθερά τη δυνατότητα της Ουκρανίας να αμύνεται, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση να θέτει εν αμφιβόλω την επιχειρησιακή δυνατότητα των ενόπλων δυνάμεών μας».
Στην πραγματικότητα η Ελλάδα πουλάει παλαιό και μη επιχειρησιακά αναγκαίο υλικό στις ΗΠΑ και την Τσεχία, στο πλαίσιο συμφωνιών σε επίπεδο ΝΑΤΟ και ΕΕ, με σκοπό την στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας. Περί αυτού δε, στις 27 Μαρτίου έγινε λεπτομερής ενημέρωση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής των Ελλήνων για τα αντικείμενα της τελευταίας συμφωνίας. Εκτός από την ενημέρωση για το ενεργοποίηση προγράμματος προμήθειας ελικοπτέρων Black Hawk για τον Ελληνικό Στρατό, το δεύτερο θέμα που αναπτύχθηκε, αφορούσε την Αξιοποίηση Μη Επιχειρησιακά Αναγκαίων Πυρομαχικών και Οπλικών Συστημάτων, ποσού 174.408.466 €.
Στην ενημέρωση αυτή διευκρινίσθηκε ότι η κίνηση αφορούσε κυρίως αριθμό ρυμουλκουμένων οβιδοβόλων M114 των 155 mm και διαφόρων τύπων πυρομαχικών που έχουν χαρακτηρισθεί ως Μη Επιχειρησιακά Αναγκαίος Στρατιωτικός Εξοπλισμός (ΜΕΑΣΕ). Κατά την χρονική περίοδο 2002-2018 το ΓΕΣ δρομολόγησε αλλεπάλληλες ενέργειες για την αποστρατιωτικοποίηση αποθεμάτων απαξιωμένων πυρομαχικών που τηρούνται σε αποθήκευση. Δεν υπήρξαν σοβαρά αποτελέσματα κυρίως λόγω της ελλείψεως διαθέσιμων πιστώσεων και παρά το ότι από το 2016 η αποστρατιωτικοποίηση ή αξιοποίηση των εν λόγω πυρομαχικών, αποτέλεσε κύριο στόχο για το ΓΕΣ, η κατάσταση παρέμεινε αμετάβλητη.
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έγινε στα μέλη της Επιτροπής, ο χαρακτηρισμός των συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών ως ΜΕΑΣΕ έγινε επειδή:
Πλεόναζαν, καθώς τα υπάρχοντα πυρομαχικά υπερέβαιναν το σύνολο των απαιτούμενων για την συμπλήρωση των πολεμικών αποθεμάτων και για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών για τα επόμενα 10 έτη.
Τα ανασκευάσιμα πυρομαχικά 155 mm δεν υπολογίζοντο στα τηρούμενα αποθέματα καθώς πλεόναζαν, έφεραν φθορές και διαβρώσεις και η επαναφορά τους σε επιχειρησιακή κατάσταση θα είχε σημαντικό κόστος.
Τα εκρηκτικά βλήματα τύπου Μ1 των 105 mm με κρουστικό πυροσωλήνα M51A5 δεν υπολογίζοντο στα τηρούμενα αποθέματα καθώς ο πυροσωλήνας που έφεραν είναι παλαιάς τεχνολογίας και δεν πληρούσε τους κανόνες ασφαλούς χρήσης τους.
Τα οβιδοβόλα M114 των 155 mm είναι παλαιάς τεχνολογίας, δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες επιχειρησιακές απαιτήσεις, έχουν αντικατασταθεί με αυτοκινούμενα οβιδοβόλα ιδίου διαμετρήματος και δεν συμπεριλαμβάνονται στον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Ελληνικού Στρατού.
Στο προσεχές χρονικό διάστημα, οι ελαφρές αντιαρματικές νάρκες M7A2 θα περιληφθούν στο καθεστώς απαγόρευσης των διεθνών συμβάσεων και θα απαιτείτο σημαντικό κόστος για την αποστρατιωτικοποίησή τους.
Τα οπλικά συστήματα τα οποία βάλουν τα συγκεκριμένα πυρομαχικά έχουν αποσυρθεί και δεν χρησιμοποιούνται πλέον.
Ήταν τεχνολογίας Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με ελάχιστες εξαιρέσεις (όπως τα πυρομαχικά 105 mm των αρμάτων μάχης AMX-30 και 90 mm).
Η πλειοψηφία τους είχε υπερβεί τα 75 έτη από την ημερομηνία κατασκευής (ο μέγιστος χρόνος καλής λειτουργίας που δίνεται από τις εταιρείες δεν υπερβαίνει τα 20 έτη). Τα πλέον σύγχρονα εξ αυτών (κυρίως πυρομαχικά για άρματα AMX-30 και μικρή ποσότητα πυρομαχικών 90 mm) ήταν κατασκευής δεκαετίας 1970 και συμπληρώνουν στο αμέσως προσεχές διάστημα 50 έτη στο απόθεμα.
Η ποιοτική τους κατάσταση επιδεινωνόταν σταδιακά με τον χρόνο, με πιθανό αντίκτυπο στον ασφαλή χειρισμό και αποθήκευσή τους.
Η αξιοποίηση του συγκεκριμένου υλικού κρίθηκε αναγκαία και σκόπιμη για τους παρακάτω λόγους:
Δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου πεδίου μάχης αφού ήταν παλαιάς τεχνολογίας και η ποιοτική τους κατάσταση επιδεινωνόταν με την πάροδο του χρόνου.
Λόγω της παρωχημένης τεχνολογίας, η χρησιμοποίησή τους δεν απέφερε πλέον σημαντικό επιχειρησιακό αποτέλεσμα και για τον λόγο αυτό παρέμεναν αποθηκευμένα, καταλαμβάνοντας εξαιρετικά μεγάλο όγκο πολύτιμου αποθηκευτικού χώρου.
Απαιτείτο η περιοδική επιθεώρηση και ο έλεγχός τους για λόγους ασφαλείας, ο οποίος σήμαινε εργατοώρες και απασχόληση προσωπικού, με επιπρόσθετο κόστος.
Επιτυγχάνεται αποσυμφόρηση πολύτιμων αποθηκευτικών χώρων των Μονάδων που τηρούσαν τα εν λόγω πυρομαχικά, με άμεσες θετικές επιπτώσεις στα μέτρα ασφαλείας προσωπικού, υλικών και εγκαταστάσεων.
Ως προς το γενικό όφελος, σημειώθηκε ότι επιλύεται ένα μακροχρόνιο πρόβλημα του Ελληνικού Στρατού, αυτό της διαχείρισης και αποστρατιωτικοποίησης μεγάλου όγκου και διαφορετικών τύπων πυρομαχικών. Πέραν του οικονομικού ανταλλάγματος που ελήφθη, αναφέρθηκε ότι εξοικονομήθηκε χρηματικό ποσό που θα έπρεπε να καταβληθεί για την αποστρατιωτικοποίηση των απαξιωμένων πυρομαχικών, το οποίο εκτιμήθηκε σε 25 εκατ. € κατ’ ελάχιστο.
Στην συγκεκριμένη ενημέρωση, ως ΜΕΑΣΕ είχαν χαρακτηριστεί τα παρακάτω οπλικά συστήματα και πυρομαχικά:
Συνδεδεμένα φυσίγγια καπνού Λευκού Φωσφόρου 90 χιλ. (πυροβόλου άρματος μάχης M48A3): 35.521 φυσίγγια τύπου M313 με πυροσωλήνα, 1.876 φυσίγγια τύπου DM15 με πυροσωλήνα DM15A2.
Φυσίγγια 30 χιλ. αντιαεροπορικού πυροβόλου ARTEMIS 30: 193.284 φυσίγγια τύπων HEI, HEI-T (εκρηκτικά – εμπρηστικά με ή άνευ καταδείκτη), 53.957 φυσίγγια τύπου TP-T ασκήσεων.
Φυσίγγια 7,62 x 54R χιλ.: 9.091.103 φυσίγγια για πολυβόλα PKT.
Ρουκέτες 73 χιλ.: 45.392 ρουκέτες EKP-A/T 73 χιλ., 73.994 ρουκέτες EKP 73 χιλ..
Πυρομαχικά 105 χιλ.: 239.114 εκρηκτικά βλήματα τύπου M1 με κρουστικό πυροσωλήνα M51A5).
Πυρομαχικά 155 χιλ.: 20.457 εκρηκτικά βλήματα (ανασκευάσιμα) τύπου M107, 15.000 εκρηκτικά βλήματα τύπου M107.
Πυρομαχικά 8 ιντσών: 17.000 εκρηκτικά βλήματα υποβοηθούμενων με πύραυλο (HERA) τύπου M650, 3.000 εκρηκτικά βλήματα τύπου M106.
Ρυμουλκούμενα οβιδοβόλα 155 χιλ.: 71 M114.
Πυρομαχικά 175 χιλ.: 18.676 εκρηκτικά βλήματα M437A2 με κρουστικό πυροσωλήνα M572.
Ελαφρές Αντιαρματικές Νάρκες: 114.568 νάρκες M7A2.
Βλήματα 105 χιλ. αρμάτων μάχης AMX-30: 1.500 εκρηκτικά βλήματα με πυροσωλήνα FU 1-56, 2.000 εκρηκτικά ΑΤ F-1, 500 καπνογόνα λευκού φωσφόρου.
Βλήματα 90 χιλ. αρμάτων μάχης: 24.000 εκρηκτικά, 23.000 εκρηκτικά Α-Τ, 45.000 εκρηκτικά με τροχιοδείκτη.
Βλήματα 57 χιλ.: 1.000 εκρηκτικά, 25.000 διατρητικά.
Βλήματα 40 χιλ. αντιαεροπορικά: 500.000 εκρηκτικά τροχιοδεικτικά, 100.000 διατρητικά τροχιοδεικτικά.
Βλήματα 37 χιλ.: 15.000 εκρηκτικά, 30.000 διατρητικά.
Βλήματα 5,5 ιντσών πυροβολικού: 1.500 εκρηκτικά 100 λιβρών, 36.000 εκρηκτικά 80 λιβρών.
Βλήματα 25 λιβρών πυροβολικού: 240.000 εκρηκτικά.