Την απορία των πολιτών προκάλεσαν παράξενα φωτεινά αντικείμενα που πετούσαν σε γραμμικό σχηματισμό στον ουρανό. Δεν ήταν εξωγήινοι ούτε UFO αλλά το τμήμα των δορυφόρων του σχεδίου Starlink της εταιρείας του Elon Musk, Space X.
Τι είναι όμως αυτοί οι δορυφόροι και γιατί εμφανίστηκαν;
Το Starlink είναι το όνομα ενός δορυφορικού δικτύου το οποίο αναπτύσσει η ιδιωτική εταιρεία SpaceX για να παρέχει ίντερνετ χαμηλού κόστους σε απομακρυσμένες τοποθεσίες.
Το SpaceX ελπίζει να έχει έως και 12.000 δορυφόρους σε αυτό το λεγόμενο megaconstellation. Το μέγεθος και η κλίμακα του έργου έχουν συγκλονίσει αστρονόμους και ερασιτέχνες skywatchers, οι οποίοι φοβούνται ότι τα φωτεινά αντικείμενα όταν θα μπουν σε τροχιά θα επηρεάσουν το σύμπαν.
Το αρχικό σχέδιο
Η πρόταση δορυφορικού διαδικτύου της SpaceX ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο του 2015. Αν και δεν είχε δοθεί όνομα εκείνη την εποχή, ο Διευθύνων Σύμβουλος Elon Musk είπε ότι η εταιρεία είχε υποβάλει έγγραφα σε διεθνείς ρυθμιστικές αρχές για να τοποθετήσει περίπου 4.000 δορυφόρους σε τροχιά χαμηλή της Γης.
Η αρχική εκτίμηση για τον αριθμό των δορυφόρων αυξήθηκε σύντομα καθώς ο Musk είχε την ελπίδα ότι θα λάβει ένα μέρος της εκτιμώμενης αγοράς συνδεσιμότητας στο διαδίκτυο ύψους ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων και θα βοηθήσει το όραμα του αποικισμού του Άρη.
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ έδωσε άδεια στο SpaceX να πετάξει 12.000 δορυφόρους. Κάτι που έμοιαζε με επίτευγμα καθώς 2000 τεχνητοί δορυφόροι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη και μόλις εννέα χιλιάδες είχαν εκτοξευτεί μέχρι τότε σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για το διάστημα.
Η SpaceX παρουσίασε το 2018 τα πρώτα δύο δοκιμαστικά σκάφη Starlink. Το TinTinA και το TinTinB. Η εταιρεία ζήτησε από τις ρυθμιστικές αρχές να επιστρέψουν στο στόλο της να λειτουργήσει σε χαμηλότερο ύψος από ότι είχε αρχικά προγραμματιστεί. Η Επιτροπή Επικοινωνιών συμφώνησε.
Οι πρώτοι 60 δορυφόροι Starlink κυκλοφόρησαν στις 23 Μαΐου 2019, σε έναν πύραυλο SpaceX Falcon 9. Οι δορυφόροι έφτασαν με επιτυχία σε υψόμετρο 340 μιλίων (550 χιλιόμετρα).
Πώς λειτουργούν οι δορυφόροι
Κάθε δορυφόρος Starlink ζυγίζει 500 λίβρες, δηλαδή 227 κιλά. Έχει περίπου το μέγεθος ενός τραπεζιού. Ο δορυφόρος, σύμφωνα με την Business Insider, αντί να στέλνει σήματα διαδικτύου μέσω ηλεκτρικών καλωδίων, λειτουργεί με ακτινοβολία πληροφοριών μέσω του κενού χώρου, που του επιτρέπει να ταξιδεύει 47% πιο γρήγορα από το καλώδιο των οπτικών ινών.
Το υπάρχον δορυφορικό διαδίκτυο λειτουργεί χρησιμοποιώντας μεγάλα διαστημόπλοια που βρίσκονται σε τροχιά 22.236 μίλια (35.786 χλμ.) πάνω από τη Γη. Όντας πιο κοντά στον πλανήτη μας, οι δορυφόροι της Starlink θα μπορούν να μεταφέρουν γρήγορα μεγάλες ποσότητες πληροφοριών σε οποιοδήποτε σημείο της Γης, ακόμη και πάνω από τους ωκεανούς και σε εξαιρετικά δυσπρόσιτα μέρη όπου τα καλώδια οπτικών ινών θα ήταν ακριβά.
Ο Musk είχε υποστηρίξει ότι το δίκτυο Starlink θα είναι σε θέση να παρέχει «μικρή» κάλυψη στο διαδίκτυο αφού τεθούν σε λειτουργία 400 διαστημόπλοια και «μέτρια» κάλυψη μετά από περίπου 800 δορυφόρους που τέθηκαν σε λειτουργία.
Γιατί είναι τόσο φωτεινοί
Κοιτάζοντας έναν δορυφόρο Starlink στον ουρανό, εντύπωση προκαλεί η φωτεινότητα του. Μοιάζει με αστέρι που κινείται γρήγορα και λάμπει. Η λάμψη του είναι ιδιαίτερα αισθητή καθώς οι δορυφόροι ανεβαίνουν σε τροχιά υψηλή λόγω της γωνίας των πλαισίων.
Ποιος είναι ο σκοπός του
To SpaceX δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με οργανισμούς και διαστημικές υπηρεσίες για τον μετριασμό των επιπτώσεων και θα συνεχίσει την ανάπτυξη του Starlink. Η εταιρεία άρχισε μια δεύτερη παρτίδα δορυφόρων τον Νοέμβριο του 2019 και μια τρίτη τον Ιανουάριο του 2020, και αναμένει να εκκινήσει την ευρυζωνική διαδικτυακή υπηρεσία έως το τέλος του 2020.
Το SpaceX προσπάθησε να μετριάσει τις ανησυχίες των αστρονόμων για την επίδραση του Starlink στο νυχτερινό ουρανό. Στην παρτίδα του Ιανουαρίου 2020, ένας δορυφόρος Starlink, που ονομάζεται DarkSat, βάφτηκε μαύρος για να μειώθει τη φωτεινότητά του.
«Το SpaceX είναι απολύτως δεσμευμένο να βρει έναν δρόμο προς τα εμπρός, ώστε το έργο μας Starlink να μην εμποδίζει την αξία της έρευνας που αναλαμβάνετε όλοι» τόνισε η Patricia Cooper, αντιπρόεδρος της δορυφορικής κυβέρνησης SpaceX.
To Space X είναι ένα δώρο για τους ηγέτες του κόσμου καθώς είναι το πιο αμερόληπτο έργο που έχει δημιουργηθεί για να προστατεύει τους ουρανούς μας, όπως είχε τονίσει ο Arwen Rimmer στο The Space Review.
Οι αντιδράσεις
Δεν πέρασαν αρκετές ημέρες από την πρώτη εκτόξευση όταν οι παρατηρητές του ουρανού εντόπισαν μια γραμμική σειρά αντικειμένων που έμοιαζαν με μαργαριτάρια φωτισμένα. Οι διαδικτυακοί οδηγοί έδειξαν σε όλους τον τρόπο για να τα εντοπίσουν στην οθόνη.
«Ήταν ένα εκπληκτικό θέαμα» είπε ο παρατηρητής της Ολλανδίας, Marco Langbroek, τονίζοντας παράλληλα ότι ήταν πιο φωτεινά από ότι περίμενε.
Αυτή η έντονη φωτεινότητα ήταν μια έκπληξη για όλους, συμπεριλαμβανομένου του SpaceX και της αστρονομικής κοινότητας. Οι ερευνητές άρχισαν να πανικοβάλλονται και ήταν ανήσυχοι για τις μελλοντικές εικόνες από εξαιρετικά ευαίσθητα τηλεσκόπια ενώ οι εκπρόσωποι του ραδιοφώνου εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους καθώς δεν ήξεραν τι μέλλει γενέσθαι με τις κεραίες που βασίζονται στο ραδιόφωνο Starlink.
Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση εξέφρασε και εκείνη την έντονη ανησυχία της τον Ιούνιο του 2019 υποστηρίζοντας ότι: «Οι δορυφορικοί αστερισμοί μπορούν να αποτελέσουν σημαντική ή εξουθενωτική απειλή για σημαντικές υπάρχουσες και μελλοντικές αστρονομικές υποδομές. Παροτρύνουμε τους σχεδιαστές και τους υπεύθυνους ανάπτυξης καθώς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να συνεργαστούν με την αστρονομική κοινότητα ώστε να αναλύσουν και να κατανοήσουν τον αντίκτυπο των δορυφόρων».
Τρεις μήνες μετά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος ενημέρωσε ότι είχε καθοδηγήσει τον δορυφόρο Aeolus να προβεί σε αποφυγή ελιγμών και να αποφύγει τη σύγκρουση με το «Starlink 44». Το πρακτορείο έλαβε δράση αφού έμαθε από τον στρατό των ΗΠΑ ότι η πιθανότητα σύγκρουσης ήταν 1 στα 1.000.