«Κλείδωσαν» οι αυξήσεις για 950.000 κύριες συντάξεις με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης και τον επανυπολογισμό των συντάξεων που χορηγήθηκαν με χρόνο ασφάλισης πάνω από τα 30 έτη.
Για περισσότερους από 400.000 συνταξιούχους ο επανυπολογισμός βγάζει αυξήσεις που θα φανούν στην τσέπη και θα ξεπερνούν τα 150 ευρώ το μήνα για όσους αποχώρησαν με 40 έτη και η αρχική τους σύνταξη υπολογίστηκε με μισθό πάνω από 2.100 ευρώ, ενώ όσοι είχαν μικρότερους μισθούς και λιγότερα έτη θα πάρουν αυξήσεις που κατά μέσο όρο είναι στα 80 ευρώ το μήνα.
Για περίπου 550.000 συνταξιούχους θα αυξηθεί μεν η ανταποδοτική σύνταξη λόγω των βελτιωμένων συντελεστών, όχι τόσο όμως ώστε να ξεπεραστεί το ποσό της προσωπικής διαφοράς και να έχουν «καθαρή» αύξηση στην τσέπη.
Για αυτήν την κατηγορία όμως το έμμεσο κέρδος που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της σύνταξης είναι ότι συντομεύει κατά πολύ ο χρόνος που θα πάρουν καθαρή αύξηση στην τσέπη. Για πολλούς θα γίνει εντός του 2023, που με τα έως τώρα δεδομένα ξεπαγώνει η εισοδηματική πολιτική και θα μπορούν να δίδονται κάθε χρόνο αυξήσεις συντάξεων.
Χωρίς τον επανυπολογισμό που γίνεται τώρα και αποκαθιστά εν μέρει τις συντάξεις για όσους έχουν πάνω από 30 έτη, οι συνταξιούχοι θα έπρεπε να περιμένουν τις αυξήσεις αρκετών ετών μετά το 2023 για να δουν κέρδος στην τσέπη, γιατί πρώτα θα έπρεπε οι αυξήσεις να φτάσουν στο ποσό της προσωπικής διαφοράς και ό,τι έπαιρναν στη συνέχεια θα πήγαινε στην τσέπη.
Η προσωπική διαφορά είναι ένα «συμπλήρωμα σύνταξης» που δόθηκε το 2019 με τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου σε 1,3 εκατομμύρια συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν μείωση σε σύγκριση με τη σύνταξη που έπαιρναν ως το 2018. Αυτό το συμπλήρωμα κάλυψε τη μείωση αλλά δεν ήταν βέβαιο ότι θα έμενε για πάντα, καθώς είχε αποσυνδεθεί από την παλιά σύνταξη και ονομάστηκε ποσό «προσωπικής διαφοράς» από την παλιά σύνταξη για τον κάθε συνταξιούχο.
Αυτές οι προσωπικές διαφορές είναι το μείζον ζήτημα του επανυπολογισμού που γίνεται τώρα με το νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020) γιατί όλοι οι συνταξιούχοι με 30 έτη ασφάλισης και άνω θα δουν αυξήσεις, και αν η αύξηση ξεπεράσει την προσωπική διαφορά, σημαίνει ότι το ποσό που αποσυνδέθηκε από τη σύνταξη στον επανυπολογισμό του 2019 με το νόμο Κατρούγκαλου θα συνδεθεί ξανά και θα αποτελεί κανονική σύνταξη. Αν η αύξηση δεν ξεπεράσει την προσωπική διαφορά, σημαίνει ότι επανασυνδέθηκε ένα μέρος της σύνταξης και το υπόλοιπο που απομένει θα συνδεθεί με το ξεπάγωμα των αυξήσεων της εισοδηματικής πολιτικής από το 2023.
Με τους νέους συντελεστές το «φιλέτο» των αυξήσεων είναι από τα 36 ως τα 40 έτη, όπου ανάλογα με τους μισθούς, προκύπτουν βελτιωμένα ποσά ως και 270 ευρώ πάνω για συνταξιούχους που βγήκαν με 40ετία.
Από 40,1 έτη ως 45 οι αυξήσεις κόβουν ταχύτητα γιατί ο στόχος ήταν να δοθεί ισχυρό κίνητρο στους ασφαλισμένους να πιάσουν όσο πιο κοντά γίνεται τα 40 έτη ασφάλισης, που είναι δύσκολο για τα δεδομένα της σημερινής εποχής.
Τα μυστικά των αυξήσεων και τα αναδρομικά στις παλιές συντάξεις
Η ανάκτηση σύνταξης μέσω του επανυπολογισμού αφορά κυρίως τους παλαιούς, μέχρι τον Μάιο του 2016, συνταξιούχους.
Για παράδειγμα:
Συνταξιούχος που έχει προσωπική διαφορά 100 ευρώ και με τον επανυπολογισμό που γίνεται τώρα παίρνει αύξηση 80 ευρώ, σημαίνει ότι κερδίζει στη σύνταξη 80 ευρώ και κρατάει ένα υπόλοιπο 20 ευρώ από την προσωπική διαφορά. Αν η σύνταξή του πάει στα 1.000 ευρώ και το 2023 πάρει μια αύξηση της τάξης του 2%, δηλαδή αύξηση 20 ευρώ, τότε θα έχει σβήσει τελείως την προσωπική διαφορά. Αν η αύξηση του 2023 είναι 3%, δηλαδή 30 ευρώ, τότε θα έχει καθαρή αύξηση 10 ευρώ στην τσέπη. Αν δεν ερχόταν ο νέος νόμος που βελτίωσε τους συντελεστές συντάξεων από τα 30 χρόνια ασφάλισης και πάνω, ο συνταξιούχος θα έμενε με την προσωπική διαφορά των 100 ευρώ και με παγωμένη τη σύνταξη για πολλά χρόνια μετά το 2023, γιατί οι αυξήσεις δεν θα περνούσαν στην τσέπη, αλλά θα πήγαιναν για να καλύψουν την προσωπική διαφορά και όταν αυτή μηδενιζόταν, τότε θα έπαιρναν αύξηση. Σε αυτήν την περίπτωση τα 100 ευρώ θα έσβηναν σε 5 χρόνια, με αυξήσεις των 20 ευρώ στα έτη 2023, 2024, 2025, 2026 και 2027 και ο συνταξιούχος θα περίμενε να πάρει πραγματική αύξηση το 2028! Με αυξήσεις των 30 ευρώ θα έσβηνε την προσωπική διαφορά το 2026, ενώ τώρα με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση θα καλύψει μεγάλο μέρος της προσωπικής διαφοράς και θα δει πραγματική αύξηση, αν όχι το 2023, σίγουρα το 2024, αντί το 2028.
Συνταξιούχος με προσωπική διαφορά 120 ευρώ παίρνει αύξηση 220 ευρώ με τον επανυπολογισμό, που σημαίνει ότι ανακτά τα 120 ευρώ από τη σύνταξη που αποσυνδέθηκε το 2019 και επιπλέον κερδίζει 100 ευρώ καθαρή αύξηση που περνάει στην τσέπη του. Προσοχή όμως: Η αύξηση των 100 ευρώ θα πληρωθεί σε 5 ετήσιες δόσεις, των 20 ευρώ, όπως προβλέπει ο νόμος 4670/2020 για τους παλαιούς συνταξιούχους. Οι δύο πρώτες δόσεις του 2020 και του 2021, δηλαδή τα 40 ευρώ της αύξησης, θα πληρωθούν πιθανότατα με την σύνταξη Μαΐου 2021 και τα άλλα 60 ευρώ θα δοθούν το 2022, το 2023 και το 2024. Πέραν των δύο δόσεων για το 2021, ο συνταξιούχος θα πάρει αναδρομικά από την πρώτη δόση της αύξησης (δηλαδή από τα 20 ευρώ) για 18 μήνες, γιατί ο νόμος ψηφίστηκε μεν το 2020, αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) του έδωσε αναδρομική ισχύ από τον Οκτώβριο του 2019. Αν μεσολαβήσει αύξηση συντάξεων το 2023 με το ξεπάγωμα της εισοδηματικής πολιτικής, αυτή θα δοθεί ως έξτρα ποσό.
Οι αυξήσεις παλιών συνταξιούχων με πραγματικά παραδείγματα επανυπολογισμού:
Συνταξιούχος πριν από το 2016 με 37,8 έτη παίρνει τώρα σύνταξη και προσωπική διαφορά 1.215 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό, η νέα σύνταξη βγαίνει στα 1.312 ευρώ, που σημαίνει ότι μηδενίζει την προσωπική διαφορά και έχει καθαρή αύξηση 97 ευρώ, που θα την πάρει σε 5 δόσεις των 19,4 ευρώ το χρόνο. Για το 2021 και πιθανότατα με τη σύνταξη Μαΐου, ο συνταξιούχος θα πάρει δύο δόσεις από την αύξηση με 39 ευρώ και αναδρομικά 350 ευρώ.
Συνταξιούχος πριν από το 2016 με 36,3 έτη παίρνει 1.289 ευρώ σύνταξη μαζί με προσωπική διαφορά 105 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό, η σύνταξη βγαίνει στα 1.381 ευρώ, που σημαίνει ότι έχει καθαρή αύξηση κατά 92 ευρώ. Η συνολική αύξηση είναι 197 ευρώ, εκ των οποίων τα 105 ευρώ ισοφαρίζουν και μηδενίζουν την προσωπική διαφορά και τα υπόλοιπα 92 ευρώ θα μπουν στην τσέπη με πέντε δόσεις των 18,4 ευρώ το χρόνο. Για φέτος η δόση θα είναι διπλή, δηλαδή η αύξηση θα είναι 36,8 ευρώ με αναδρομικά 331 ευρώ.