Διανύοντας την Ιωάννου Χρυσοστόμου, στον αριθμό 16 συναντάς ένα γυμναστήριο. Η αλήθεια είναι ότι εξωτερικά ο χώρος ούτε σου γεμίζει το μάτι, ούτε σε προϊδεάζει για το τι βρίσκεται μέσα. Ένας μικρός θησαυρός είναι κρυμμένος. Μια αγκαλιά για μέλη που η κοινωνία έχει επιλέξει να κρατά έμμεσα στο περιθώριο.
Το metrosport.gr χτύπησε την πόρτα και με τη βοήθεια της Τάνιας Κεραμυδά ήρθε σε επαφή με τον άνθρωπο που ονειρεύτηκε και υλοποίησε τον σύλλογο «Ελπίδα». Ο Χρήστος Μητσιόπουλος αθλητής του στίβου και μετέπειτα, προπονητής έχει αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην ανάδειξη και την εξέλιξη αθλητών.
Η «Ελπίδα» άνοιξε την αγκαλιά της σε κάθε παιδί με αναπηρία, του χάρισε μια διαφορετική πνοή και μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε αθλητές όπως οι Στέλιος Μαλακόπουλος, Στέλλα Σμαραγδή, Ζωή Μαντούδη, Ευστράτιος Νικολαΐδης, Βαλασία Κυργιοβανάκη, Βλασακίδης Απόστολος, Μπουρτζής Ιωάννης, Γεωργιάδης Χαράλαμπος.
Ο κ. Χρήστος μας ξενάγησε στο χώρο και παράλληλα, μας αφηγούνταν πώς προέκυψε όλο αυτό το εγχείρημα, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και τα καθημερινά εμπόδια που καλούνται να ξεπεράσουν. Επιπλέον, αναφέρθηκε στις πηγές εσόδων, στη στήριξη που δέχονται από την Παραολυμπιακή Ομοσπονδία και τα παράπονα του που έχει από το Δήμο Θεσσαλονίκης γιατί δείχνει να αγνοεί τις επιτυχίες των αθλητών αυτών.
Φυσικά, από τη συζήτηση δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι ιστορίες για κάθε μικρή και μεγάλη επιτυχία των αθλητών αλλά και κάποιες διευκρινίσεις για τον τρόπο με τον οποίο αγωνίζονται (πάνω σε πατέντα) και εντάσσονται σε κάθε κατηγορία.
Τα μάτια του γέμισαν με δάκρυα όταν έφερε στο νου τον Κυριάκο Καλαϊτζίδη, ένα παιδί που χάθηκε τόσο άδικα και χάρισε πολλά στο σύλλογο, και του έδωσε την ευκαιρία να μιλήσει για την ανάγκη αυτών των παιδιών για αποδοχή και την έλλειψη ερεισμάτων στη ζωή τους.
Τέλος, έγινε αναφορά στις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για τις προπονήσεις και τους κινδύνους που ελλοχεύουν λόγω της αδυναμίας στην πρόσβαση τις περισσότερες φορές.
«Να βγουν από τα δωμάτια τους - Έχουμε καταφέρει πολλά μέσα σε λίγα χρόνια»
Πώς δημιουργήθηκε ο σύλλογος;
«Σκέφτηκα να συγκεντρώσω τα παιδιά από ειδικά σχολεία και έτσι, δημιούργησα τον σύλλογο το 2006. Με ενδιέφερε να βγουν από τα δωμάτια τους και να ασχοληθούν με κάτι. Έκανα το κάλεσμα και άρχισαν να ανταποκρίνονται. Φυσικά, η συμμετοχή τους στο σύλλογο είναι δωρεάν. Με ενδιέφερε να ενταχθούν τα παιδιά και να αρχίσουν να γυμνάζονται. Στην αρχή είχαμε λίγα παιδιά αλλά όσο περνούσε ο καιρός, ο αριθμός μεγάλωνε. Ένα χρόνο μετά, ο σύλλογος δυνάμωσε τόσο πολύ που δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να χάσουμε τη θέση σε πανελλήνιο πρωτάθλημα. Έχουμε καταφέρει πολλά μέσα σε λίγα χρόνια. Κερδίσαμε ακόμη και 88 μετάλλια σε ένα πανελλήνιο. Τα παιδιά είναι καλοί χαρακτήρες, δραστήρια και φιλότιμα. Πλέον, αριθμούμε 80 εν ενεργεία».
Πώς έγινε η επιλογή του χώρου;
«Η γυναίκα μου δούλευε σε αυτόν τον χώρο και μάς τον παραχώρησε όταν σταμάτησε να εργάζεται. Κάναμε κάποιες διορθώσεις, αγόρασα και τα μηχανήματα που χρειαζόταν χρησιμοποιώντας το ΕΦΑΠΑΞ που είχα πάρει και δημιουργήσαμε ένα χώρο φιλόξενο και ζεστό για τα παιδιά».
Γιατί ονομάστηκε «Ελπίδα»;
«Η νύφη μου έδωσε το όνομα. Εγώ σκεφτόμουν να το ονομάζουμε Σέργιο για δύο λόγους. Αυτό είναι το όνομα του πατέρα μου και το σέργω σημαίνει σε αγαπώ. Υπερίσχυσε η γνώμη της νύφης μου και τελικά είχε δίκιο για την επιλογή της. Ο σύλλογος δίνει ελπίδα στα παιδιά αυτά και εμείς είμαστε δίπλα τους και βοηθάμε για να έχουν επιτυχία».
Υπάρχει κάποια οικονομική στήριξη; Ποια είναι η πηγή των εσόδων σας; Πώς πληρώνονται οι υποχρεώσεις;
«Προσπαθούμε να πληρώσουμε με τις συνδρομές από τα μέλη μας. Οι αθλητές δεν πληρώνουν, τα υπόλοιπα μέλη έχουν μια ετήσια συνδρομή και κάποιοι κάνουν δωρεές. Μια άλλη πηγή εσόδων είναι τα χρήματα που μας χορηγούνται για ό,τι πετυχαίνουμε στη διάρκεια μιας σεζόν από την Παραολυμπιακή Ομοσπονδία και το Υφυπουργείο Αθλητισμού. Επιπλέον, επειδή τα έξοδα είναι πολλά, διοργανώνουμε χορούς, δημιουργούμε ημερολόγια και τα πουλάμε. Η αλήθεια είναι ότι τις περισσότερες φορές, βάζουμε το χέρι στην τσέπη».
«Είναι δυνατόν να θέλεις το παιδί σου εγκλωβισμένο σε ένα δωμάτιο;»
Πώς άρχισε το ταξίδι σας στην προπονητική;
«Ήμουν αθλητής στον Ηρακλή και όταν σταμάτησα αποφάσισα να γίνω προπονητής. Είχα τρέλα με το στίβο. Πέρασα από αρκετά τμήματα. Γνώρισα τα καλά και κακά αυτής της θέσης. Εν τέλει, αποφάσισα να κάνω ένα δικό μου σύλλογο. Είχα παραστάσεις που μου έδωσαν την εμπειρία για να μπορέσω να προχωρήσω σε αυτό το εγχείρημα. Είμαι 72 χρονών και η αλήθεια είναι ότι νιώθω πολύ μικρότερος κάθε φορά που βλέπω το χαμόγελο τους. Τα παιδιά είναι καλοί χαρακτήρες. Το να πηγαίνω έξι ώρες στο στάδιο με βοηθά ψυχολογικά. Συνδέομαι συναισθηματικά με τα παιδιά. Μου δίνουν ζωή και χαίρομαι για αυτό που κάνω. Το καλό είναι ότι με στηρίζουν τα παιδιά μου και ο γιος μου είναι και προπονητής εδώ στην ομάδα. Ο ήρωας, βέβαια, είναι η γυναίκα μου. Αν δεν συμβαδίσεις με έναν άνθρωπο που αγαπάς και σε αγαπάει δεν μπορείς να τον αφήνεις και να φεύγεις. Είναι το στήριγμα μου και η βοήθεια πάνω στην οικογένεια. Δεν είναι εύκολο να κάνεις οικογένεια και να φεύγεις. Χρειάστηκε να κάνω αρκετά ταξίδια ως προπονητής και έλειπα μέρες. Εκείνη ήταν, είναι και θα είναι το στήριγμα μου».
Πόσο εύκολη είναι η πρώτη επαφή με έναν αθλητή ΑΜΕΑ;
«Για να κερδίσεις ένα παιδί ΑΜΕΑ πρέπει να έχεις κατεβασμένα χέρια και να ανοίξεις την αγκαλιά σου. Αυτό είναι το καλύτερο για αυτά τα παιδιά. Μόνο που ανοίγεις την αγκαλιά σου, σημαίνει πολλά για αυτό το παιδί. Θα πρέπει να το ακούσεις, να καταλάβεις τι θέλουν και αν σου ζητήσουν να σου μιλήσουν να δεχθείς. Σιγά σιγά συνηθίζουν, μπαίνουν στο χώρο και ασχολούνται. Για παράδειγμα, όταν ήμουν σε ένα σχολείο στη Λακιά, υπήρχαν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Ένα κορίτσι με πλησίασε και μου είπε «Κύριε είστε όμορφος πολύ, μπορώ να σας αγκαλιάσω». Την κοίταξα και της είπα φυσικά και μπορείς. Άνοιξα την αγκαλιά μου και εκείνη ήρθε. Ήταν τόσο χαρούμενη. Είναι απλός ο τρόπος προσέγγισης απλά αν δεν γνωρίζεις το πως δημιουργούνται παρεξηγήσεις».
Τι κερδίζει ένα παιδί ερχόμενο στην «Ελπίδα»;
«Μαθαίνουν βασικά πράγματα. Να σέβονται τον μεγαλύτερο, να σηκώνονται και να παραχωρούν τη θέση τους όταν χρειάζεται, να πιστεύουν στον εαυτό τους, να συμπεριφέρονται σωστά και να μην παρεκκλίνουν από τις αξίες τους. Το κυριότερο μέλημα μας, όμως, είναι να βγουν από το δωμάτιο τους, να έρθουν, να γνωρίσουν και άλλα παιδιά και να αρχίσουν να αθλούνται.
Είναι σημαντικό αυτό που λέω γιατί υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που τα παιδιά, ειδικά τα κορίτσια, μένουν εγκλωβισμένα σε ένα χώρο. Αρκετοί γονείς δεν θέλουν να φαίνεται το παιδί τους και θεωρούν ότι ο κατάλληλος χώρος είναι ένα δωμάτιο. Είναι κάτι που με προκαλεί δυσάρεστη εντύπωση γιατί δεν είναι και λογικό. Είναι δυνατόν να θέλεις το παιδί σου εγκλωβισμένο σε ένα δωμάτιο; Ερχόμενα τα παιδιά σε εμάς, μπορούν να καταλάβουν ότι δεν είναι τα μόνα, υπάρχουν και άλλα παιδιά.
Είμαστε μακριά από τους ξένους σε αυτό το κομμάτι. Στο εξωτερικό αν δείτε πώς φέρονται οι προπονητές και γονείς στους αθλητές με αναπηρία θα εκπλαγείτε. Νιώθουν τόσο τυχεροί, τόσοι χαρούμενοι. Σε εμάς, δεν θέλουν να δείξουν ότι έχουν παιδί με αναπηρία. Υπάρχει ταμπού, ειδικά για τα κορίτσια. Πιστεύω ότι οι γονείς πρέπει να σπρώξουν τα παιδιά να ασχοληθούν. Έπειτα, θα καταλάβουν και οι ίδιοι πόσο χαρούμενο θα είναι το παιδί και πόσο χαρούμενοι θα είναι και ίδιοι στο πρώτο μετάλλιο».
«Σημαντική η ψυχολογία τους - Τα παιδιά αυτά δεν έχουν στηρίγματα»
Με τι κριτήριο επιλέγετε το άθλημα που θα κάνει ένα παιδί;
«Τους κάνω τεστ. Δοκιμάζουμε και πηγαίνει στην ανάλογη κατηγορία. Βλέπουμε σε ποιο άθλημα είναι καλό και εκεί εστιάζουμε. Βέβαια, δεν είναι όλες οι κατηγορίες διαθέσιμες για κάθε αναπηρία. Υπάρχουν 30 διαφορετικές κατηγορίες, στις οποίες ο αθλητής μπαίνει ανάλογα με την πάθηση του. Για παράδειγμα, η Στέλλα η Σμαραγδή μπορεί να κάνει μήκος ή τριπλούν».
Κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπορεί κάποιος αθλητής να βγάλει μια αντίδραση. Πώς αντιμετωπίζεται; Έχετε βιώσει ανάλογες περιπτώσεις;
«Ένας αθλητής ΑΜΕΑ χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση. Τι εννοώ; Πρέπει να τον ρωτήσεις αν νιώθει καλά, αν μπορεί να κάνει προπόνηση, αν πονάει, αν έχει την ψυχολογία να ρίξει μια βολή ή να τρέξει, αν δυσκολεύεται σε κάτι. Δεν μπορείς να τον πιέσεις και κυρίως, όταν θα σου πει κουράστηκα, να το καταλάβεις. Είναι σημαντικό να τον προσεγγίσεις με αγάπη και κατανόηση.
Πρέπει να τον ανιχνεύσεις, να πιάσεις το σφυγμό του. Να καταλάβεις πότε δεν μπορεί. Θα πρέπει όλοι να προσέχουμε γιατί μπορεί να μην έχουμε τις ανάλογες επιδόσεις ή και να τους δημιουργήσουμε περισσότερα προβλήματα. Να είμαστε γονείς εκτός από προπονητές. Για παράδειγμα, η Μαντούδη με φωνάζει μπαμπά. Θυμάμαι μια φορά, μια κοπέλα την αποκάλεσε χαζή. Εκείνη πήρε τα κύπελλα και άρχισε να τα καταστρέφει. Τα παιδιά με αυτισμό, μαθησιακές δυσκολίες και νοητικές αναπηρίες είναι αγνά, ήρεμα, σε αγκαλιάζουν και πρέπει να τους το επιτρέψεις. Η ψυχολογία τους είναι σημαντική».
Ποιοι αθλητές χρειάζονται πατέντα;
«Υπάρχουν τέσσερα όργανα που μπορούν να ρίξουν οι αθλητές από την πατέντα, ο δίσκος, η σφαίρα, το ακόντιο και η κορίνα. Δεν υπάρχει σφύρα ούτε στους καθιστούς ούτε στους όρθιους».
Όταν υπάρχουν πρόσθετα μέλη, ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
«Μπορούν να τραυματιστούν πιο εύκολα οι αθλητές. Δεν έχει σημασία να μπει η θήκη αλλά σε ποια θέση είναι κατάλληλο να μπει. Η κατασκευή τους είναι από βινύλιο και είναι σκληρό και δέχεται τόνους στα πατήματα. Αν δημιουργηθεί φυσαλίδα, θα υπάρξει πρόβλημα. Θυμηθείτε τι είχε γίνει με τον Μαλακόπουλο στην Πολωνία».
Υπάρχουν κάποια πριμ για τους νικητές;
«Αργούν τα πριμ και υπάρχουν και διάφορες «δικλείδες» για να μπορέσεις να το πάρεις. Για παράδειγμα, κάποιοι δεν τα παίρνουν γιατί δεν υπάρχουν αθλητές από οχτώ διαφορετικές χώρες σε ένα άθλημα. Είναι δυνατόν να μην αμείβεται ο αθλητής για το λόγο αυτό;».
Η «Ελπίδα» έχασε έναν αθλητή της ξαφνικά. Πώς το μάθατε; Τι συνέβη;
«Ο Κυριάκος (Καλαϊτζίδης) ήταν παιδί μου. Τον χάσαμε μόλις στα 19 του χρόνια. Οι γονείς του τον είχαν παρατήσει. Η μητέρα του κάπου δούλευε, ο πατέρας του δεν ήθελε να τον δεχθεί και το παιδί ήταν παρατημένο. Πώς παρατάς το παιδί σου; Τον άφησαν να γυρίζει στους δρόμους και να τρώει από τα βαρέλια; Το παιδί είχε ένα τρίτο όρχι και δεν είχε πει κουβέντα. Ερχόταν εδώ, τον πρόσεχα, του έδινα κάποια χρήματα και φαγητό. Εκείνη τη σεζόν, ετοιμαζόμασταν για τους αγώνες και τον περίμενα να έρθει για προπόνηση και να του δώσω και το φαγητό. Δεν φάνηκε. Σκέφτηκα κάτι θα του έτυχε.
Την επόμενη μέρα ήταν και πάλι άφαντος. Περίμενα, περίμενα και εν τέλει πήρα τηλέφωνο. Το σήκωσε η γιαγιά του και μου είπε ότι βρισκόταν στο Θεαγένειο. Το παιδί είχε καρκίνο. Έτρεξα εκεί και άρχισα να τον ψάχνω. Όταν τον βρήκα, σχεδόν δεν τον αναγνώρισα. Είχε χάσει εννέα κιλά σε μια εβδομάδα και ήταν κίτρινος. Μου έπιασε το χέρι και μου είπε «φεύγω, με χάνεις». Πήγαμε στους αγώνες, εξήγησα στα παιδιά ότι ο Κυριάκος είναι στο νοσοκομείο και προσπάθησαν περισσότερο για τη νίκη σε κάθε αγώνα τους. Ήθελαν να του δώσουν λίγη χαρά πηγαίνοντας του όλα τα μετάλλια.
Όταν γυρίσαμε, όμως, ο Κυριάκος δεν ήταν μαζί μας. Είχε φύγει. Ειδοποίησα την Ομοσπονδία και έστειλαν χρήματα για τον τάφο του παιδιού. Ο πατέρας του ήρθε στην κηδεία και είπε «παιδί μου». Πού ήταν τόσα χρόνια; Νοιάστηκε ποτέ για εκείνον; Τον είχε παρατήσει μόνο του! Ο Κυριάκος ήταν το καμάρι του συλλόγου. Το θεωρούσα παιδί μου. Η ιστορία αυτή μας δείχνει ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν στηρίγματα. Αυτό είναι το πρόβλημα τους. Θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν κάποια άτομα για να βοηθήσουν οικονομικά και σε φαγητό. Όσο ζούμε θα τους βοηθάμε και ελπίζουμε να σταθούν δίπλα μας και να πορευτούμε σε μια καλή ζωή».
«Αν γίνει το ατύχημα, θα μπλέξουν όλοι!»
Σε ποιους χώρους κάνετε προπονήσεις;
«Χρησιμοποιούμε το Καυτανζόγλειο και το Αλεξάνδρειο. Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε πρόσβαση στο χώρο των ρίψεων. Παρακαλάμε εδώ και τρία χρόνια να γίνει πρόσβαση και «σκοντάφτουν» σε πολεοδομίες. Είπαν ότι θα το κάνουν. Περιμένω να δω το πότε. Ζητήσαμε να έχουμε κλειδί από την πίσω πόρτα στο Καυτανζόγλειο για να μπαίνουμε από εκεί. Περιμένουμε».
Υπάρχουν, όμως, αθλητές των ρίψεων. Πώς κάνετε προπόνηση στις ρίψεις;
«Αναγκάζομαι να κατεβάσω τον εκάστοτε αθλητή με το αμαξίδιο από τα πλάγια από την πλευρά με τα πευκάκια με τα χέρια μου. Τους κατεβάζω αλλά μετά πώς θα το ανεβάσεις; Αν δεν υπάρχει άλλο άτομο δεν ανεβαίνουμε. Περιμένουμε μέχρι να εμφανιστεί κάποιος».
Ναι, αλλά αυτό είναι επικίνδυνο…
«Υπάρχει κίνδυνος και για τον αθλητή και για εμένα. Ελπίζω απλά να μη συμβεί κάτι και να κάνουν κάτι άμεσα. Για αυτό ζήτησα κλειδί για το Καυτανζόγλειο από την πίσω πόρτα. Θα είναι πιο εύκολο για εμάς να μπαίνουμε από εκεί και να κινούμαστε με τα αμαξίδια. Έχω 12 αθλητές σε αμαξίδιο. Αν γίνει το ατύχημα, θα μπλέξουν όλοι! Μακάρι να μην γίνει ποτέ το ατύχημα».
Δεν υπάρχουν εθελοντές να βοηθήσουν;
«Δεν έχουμε εθελοντές. Η προπόνηση γίνεται με πολλά εμπόδια. Δεν είναι μόνο ότι πρέπει να κατεβάσω τους αθλητές αλλά και να τους δέσω στην πατέντα για να ρίξουν δίσκο, ακόντιο ή σφαίρα. Ρίχνει ο ένας, τρέχω να φέρω πίσω από που έριξε και μετά πάλι από την αρχή. Δεν είναι μόνος ένας αυτός που κάνει προπόνηση, όμως».
«Θέλουμε το καλύτερο»
Ποιοι οι στόχοι σας για τη φετινή αγωνιστική περίοδο;
«Θα προσπαθήσουμε για το καλύτερο. Ελπίζω σε ένα μεγάλο αποτέλεσμα της Μαντούδη στους Παραολυμπιακούς του Παρισιού και περιμένω μεγάλα πράγματα από την Κεραμυδά. Είμαστε ο πρώτος σύλλογος στην Ελλάδα, πήραμε 59 μετάλλια πέρυσι με 12 ελλείψεις. Αν βρεθεί ένας χορηγός θα μας βοηθήσει περισσότερο».
Υπάρχει ενδιαφέρον από νέους αθλητές;
«Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανάπτυξη. Αν σταματήσουν οι παρόντες αθλητές. Δεν μπορούμε να βγάλουμε τα παιδιά από τα δωμάτια και να έρθουν σε εμάς. Το ζητούμενο είναι να ξεκινήσουν να έρχονται. Δεν ζητάμε τίποτα άλλο! Ας ελπίσουμε να είμαστε όρθιοι και να βοηθάμε».
«Είναι δυνατόν να τους καλούν οι δήμοι των Αθηνών και όχι ο δικός μας;»
Ποια η στάση της Ομοσπονδίας; Είναι βοηθητική;
«Στην Ομοσπονδία ενδιαφέρονται πολύ. Μας έχουν στηρίξει και σε κάθε αγώνα τους στέλνω επιστολή για να τους ευχαριστήσω. Δεν είναι εύκολο να οργανώσεις αγώνες. Έχουν διορθωθεί αρκετά τα πράγματα προς το καλύτερο γιατί μας καταλαβαίνει η πρόεδρος της Ομοσπονδίας. Τους συγχαίρω που δουλεύουν και νοιάζονται. Δίνουν τον εαυτό τους. Και στην Παραολυμπιακή επίσης.».
Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει βοήθεια από τις τοπικές αρχές;
«Εχουμε παράπονο από το Δήμο Θεσσαλονίκης γιατί τόσα χρόνια δεν κάλεσε τα παιδιά αυτά για να τα τιμήσει. Να τους δείξει ότι ενδιαφέρεται. Είναι δυνατόν να τους καλούν οι δήμοι των Αθηνών και όχι ο δικός μας; Από τον Άγιο Νικόλαο στον Όρμο της Παναγίας τίμησαν ένα παιδί που έχω. Εμείς, δεν κάνουμε τίποτα; Είναι δυνατόν; Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι για το παιδί και περισσότερο για τους γονείς αυτών των παιδιών;».
Τι είναι για εσάς ο σύλλογος «Ελπίδα»;
«Είναι το παν. Σκοπός μας είναι να ασχολούνται τα παιδιά με αναπηρία με κάτι. Να βρίσουν μια διέξοδο. Είμαι χαρούμενος για την εξέλιξη που έχει ο σύλλογος και ελπίζω όταν θα αποχωρήσω, όσου αναλάβουν να έχουν το κουράγιο να συνεχίσουν».