Εν μέσω των διδύμων κρίσεων ο κρατικός προϋπολογισμός δέχεται μια πρόσθετη απειλή από τα εγγυημένα δάνεια του δημοσίου που σκάνε στα χέρια των τραπεζών με αποτέλεσμα το δημόσιο να πρέπει να τα καλύψει με κρατικό χρήμα!
Πρόκειται για δάνεια που δόθηκαν σε μεγάλο βαθμό για επιχειρηματικούς και κοινωνικούς σκοπούς, έπειτα από σεισμούς, πλημμύρες κ.λπ. εδώ και μια δεκαετία περίπου, στη συνέχεια δεν εξοφλήθηκαν και οι τράπεζες διεκδικούν τώρα τις εγγυήσεις που δικαιούνται.
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών οι εγγυήσεις του δημοσίου (εντός και εκτός της γενικής κυβέρνησης) αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια κατά 5,24 δισ. ευρώ. Έφτασαν τα 12,11 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2021 από 7,53 δισ. ευρώ το 2019. Από αυτά τα 2,4 δισ. ευρώ αφορούν δράσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορωνοϊού.
Το ποσόν που έχει «σκάσει» και πρέπει να καλυφτεί από το δημόσιο ανέρχεται σε περίπου 3 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης δεσμεύθηκε στους θεσμούς, να το μηδενίσει σε δύο χρόνια, δίνοντας όμως δείγμα γραφής από τώρα. Επίσης το υπουργείο Οικονομικών έχει κάνει πρόβλεψη για νέες καταπτώσεις εγγυήσεων ύψους 2,4 δισ. ευρώ για την πενταετία 2021-2025.
Μάλιστα έχει επιμερίσει το κόστος από την πληρωμή των εγγυημένων δανείων ανά έτος, ώστε να ξέρει κάθε χρόνο τι θα πρέπει να πληρώσει και να μην αλλάζει συνεχώς τις προβλέψεις του για έλλειμμα και χρέος.
Σχετικά μικρότερο κίνδυνο για καταπτώσεις έχουν τα δάνεια που εγγυήθηκε το δημόσιο στην ΕΤΕπ και τα οποία δόθηκαν στους δικαιούχους μέσω των εμπορικών τραπεζών. Τούτο, με δεδομένο ότι τα δάνεια αυτά χορηγήθηκαν με αυστηρότερα τραπεζικά κριτήρια και είναι σχετικά διασφαλισμένα ως προς την αποπληρωμή τους.
Βάσει της νομοθεσίας σε περίπτωση κατάπτωσης το Ελληνικό Δημόσιο προβαίνει ως εγγυητής σε εξόφληση της υποχρέωσής του, ήτοι καταβολή του ποσού της εγγύησης στην δικαιούμενη τράπεζα, μετά από σχετικό αίτημα που απευθύνει η τελευταία στην αρμόδια Διεύθυνση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, προσκομίζοντας όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάπτωση της εν λόγω εγγύησης αποτελεί η βεβαίωση σε βάρος των πιστούχων στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. των ποσών της εγγύησης ως εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου. Με την βεβαίωση αυτή το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα και στις ασφάλειες του πιστωτικού ιδρύματος που χορήγησε το δάνειο και ως εκ τούτου ο πιστούχος γίνεται οφειλέτης του Δημοσίου για το ποσό που κατέβαλε το τελευταίο ως εγγύηση.
Βάσει της νομοθεσίας σε περίπτωσης κατάπτωσης το Ελληνικό Δημόσιο προβαίνει ως εγγυητής σε εξόφληση της υποχρέωσής του, ήτοι καταβολή του ποσού της εγγύησης στην δικαιούμενη τράπεζα, μετά από σχετικό αίτημα που απευθύνει η τελευταία στην αρμόδια Διεύθυνση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, προσκομίζοντας όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάπτωση της εν λόγω εγγύησης αποτελεί η βεβαίωση σε βάρος των πιστούχων στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. των ποσών της εγγύησης ως εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου. Με την βεβαίωση αυτή το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα και στις ασφάλειες του πιστωτικού ιδρύματος που χορήγησε το δάνειο και ως εκ τούτου ο πιστούχος γίνεται οφειλέτης του Δημοσίου για το ποσό που κατέβαλε το τελευταίο ως εγγύηση.
Το καλό είναι ότι δημοσιονομικά η εκκαθάριση αυτή είναι ουδέτερη, καθώς η υποχρέωση έχει ήδη εγγραφεί στα ελλείμματα των δύο προηγούμενων ετών, όταν δεν υπήρχαν δημοσιονομικοί περιορισμοί, λόγω ρήτρας γενικής αποφυγής.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έχει υποβάλει στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα μια πρόταση για νέα τραπεζικά προϊόντα που θα διαμοιράζουν τον κίνδυνο μεταξύ κράτους και τραπεζών. Το κριτήριο της χορήγησής τους θα είναι η συνολική βιωσιμότητα της επιχείρησης και όχι απλώς η μείωση του τζίρου. Θα αποκλείονται δηλαδή επιχειρήσεις-ζόμπι, οι οποίες κανονικά θα έπρεπε να είχαν βάλει λουκέτο αλλά λειτουργούν εικονικά για να απορροφούν οι ιδιοκτήτες τους τα επιδόματα, τα προνομιακά δάνεια και τις άλλες ενισχύσεις που δίνονται κατά καιρούς.
Πρακτικά, για να μπορεί μια μικρομεσαία επιχείρηση να αντλήσει ρευστότητα για κεφάλαια κίνησης, αγορά παγίων, ασφάλιση εξαγωγών κ.λπ. θα πρέπει να αποδεικνύει την οικονομική της οντότητα τα τελευταία χρόνια και ότι διαθέτει τις βάσεις για να είναι βιώσιμη και τα επόμενα.
Πηγή: protothema