Άρθρο για το πόσο σοβαρά πλήττονται οι νέοι στην Ελλάδα από τους χαμηλούς μισθούς και την αύξηση των τιμών στα ενοίκια αλλά και στην ενέργεια και τα τρόφιμα, δημοσίευεσε το Reuters, στο οποίο, μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά στην φετινή δημοσκόπηση του think tank Eteron με έδρα την Αθήνα η οποία έδειξε ότι για το 83% των 1.007 ερωτηθέντων ηλικίας 18-44 ετών, η οικονομικά προσιτή στέγαση ήταν η κύρια ανησυχία τους.
«Όπως πολλοί νέοι Έλληνες, η Χριστίνα Παππά έπρεπε να αναζητήσει ένα φθηνότερο διαμέρισμα σε ένα προάστιο της Αθήνας μετά την αύξηση του ενοικίου της και ανακουφίστηκε όταν βρήκε ένα μέσω γνωστών. Με ενοίκιο στα 200 ευρώ το μήνα στάθηεκ τυχερή, σημειώνει το δημοσίευμα.
Ενώ η οικονομία της Ελλάδας αναπτύσσεται φέτος με ρυθμό σχεδόν διπλάσιο του ρυθμού της ευρωζώνης χάρη στην ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού, οι νέοι αποκλείονται όλο και περισσότερο από την αγορά ακινήτων λόγω της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισμού, της εκτίναξης των ενοικίων και της μειωμένης προσφοράς μικρών διαμερισμάτων.
Η 27 ετών Χριστίνα, επίδοξος ηθοποιός, λέει ότι δεν είναι η κατάσταση που ήλπιζαν οι νέοι μετά από μια καταστροφική κρίση χρέους και μια δεκαετία λιτότητας. "Η ενεργειακή κρίση με φοβίζει πολύ. Με τρομάζει η ιδέα του πώς θα τα καταφέρω και θα συνεχίσω να ζω μόνη μου", σημείωσε.
Η αύξηση των ενοικίων και η μη προσιτή στέγαση αποτελεί ένα πρόβλημα σε πολλές βιομηχανικές οικονομίες, αλλά στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα οξύ, καθώς το βιοτικό επίπεδο και ο πλούτος των νοικοκυριών έχουν ήδη πληγεί από την κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2009 και τα χρόνια λιτότητας που ακολούθησαν.
Το ενοίκιο του νέου διαμερίσματος 25 τετραγωνικών μέτρων της Χριστίνας στο Νέο Ψυχικό δεν περιλαμβάνει τα κοινόχρηστα. Η Χριστίνα μετακόμισε τον περασμένο μήνα, αφού το ενοίκιο του διαμερίσματός της στην Καισαριανή αυξήθηκε κατά 12,5%, ανεβάζοντας τη συνολική μηνιαία δαπάνη, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, στα 500 ευρώ, με αποτέλεσμα "να είναι δύσκολο να τα βγάλεις πέρα όταν ο μισθός σου είναι 650 ευρώ το μήνα".
"Πολλοί άνθρωποι στην ηλικιακή μου ομάδα είναι αντιμέτωποι με το ίδιο πρόβλημα. Είτε επιλέγουν συγκάτοικο είτε συνεχίζουν να ζουν με τους γονείς τους", δήλωσε και πρόσθεσε: "Μπορείς να το κάνεις αυτό όταν είσαι 19 ετών, αλλά όχι όταν μεγαλώσεις".
Μια δημοσκόπηση του think tank Eteron με έδρα την Αθήνα φέτος έδειξε ότι για το 83% των 1.007 ερωτηθέντων ηλικίας 18-44 ετών, η οικονομικά προσιτή στέγαση ήταν η κύρια ανησυχία τους. Σχεδόν οι μισοί δήλωσαν ότι αντιμετώπιζαν δυσκολίες ή δεν μπορούσαν να πληρώσουν το ενοίκιο τους, ενώ το 77% μετά βίας τα έβγαζε πέρα.
"Δαγκώνει" ο πληθωρισμός
Ενώ η ελληνική οικονομία έχει δείξει ανθεκτικότητα, με ετήσια ανάπτυξη στο 7,7% το β' τρίμηνο, ο πληθωρισμός βρίσκεται κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών, στο 12%, σε ένα παό τα υψηλότερα επίπεδα της ευρωζώνης.
Ο δείκτης κόστους στέγασης της ΕΛΣΤΑΤ, ο οποίος αντανακλά τα ενοίκια και το κόστος των ενυπόθηκων δανείων, σημείωσε "άλμα" 35,4% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο, με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος να αυξάνονται κατά 30,5% και του πετρελαίου θέρμανσης κατά 65,1%.
Το γεγονός αυτό πλήττει το διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό έχει αυξηθεί κατά 13% από το 2018, λέει ο Νίκος Μαγγίνας, επικεφαλής οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας. Ο ίδιος αποδίδει την άνοδο των ενοικίων κυρίως σε "μια υπερβολικά στενή αγορά κατά τη διάρκεια της κρίσης (χρέους)". "Τώρα έχουμε ένα σοκ από τον συνδυασμό στηνς αύξηση των τιμών ενέργειας, τροφίμων και του κόστους στέγασης. Μέχρι τώρα αυτό δεν έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, καθώς η κυβέρνηση στηρίζει τα αδύναμα εισοδήματα, αλλά υπάρχουν ανησυχίες αν αυτό συνεχιστεί και το επόμενο έτος", πρόσθεσε.
Οι τιμές των οικισιτκών ακινήτων στην Ελλάδα υποχώρησαν κατά 42% κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, αλλά τώρα έχουν αυξηθεί πάνω από 29% από το χαμηλό τους επίπεδο το 2017, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Η ανάκαμψη έχει επίσης συμπαρασύρει τα ενοίκια προς τα πάνω.
Υπάρχουν επιπλέον παράγοντες που παίζουν ρόλο στην επιδείνωση του προβλήματος, ύμφωνα με τους μεσίτες ακινήτων. Από την πλευρά της προσφοράς, ένα μεγάλο μέρος των μικρών διαμερισμάτων 45-50 τετραγωνικών μέτρων έχει μετατραπεί σε διαμερίσματα Airbnb για τουρίστες, ενώ οι υποψήφιοι αγοραστές κατοικιών βρίσκονται αντιμέτωποι με τον αυστηρό έλεγχο των τραπεζών.
Η επιφυλακτικότητα των τραπεζών στηρίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά θα μπορούσε επίσης να κρατήσει τους νέους εργαζόμενους μακριά από την αγορά ακινήτων για δεκαετίες.
"Η κατάσταση είναι δύσκολη... θα δούμε πολλούς να επιστρέφουν στα παιδικά τους δωμάτια", δήλωσε ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος της E-Real Estate, προσθέτοντας ότι η ιδιοκτισία κατοικίας στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες τα τελευταία τρία χρόνια σε περίπου 73%.
"Μετά από μια δεκαετία οικονομικής κρίσης και μια διετή πανδημία είναι δύσκολο για έναν νέο άνθρωπο να έχει αποταμιεύσει 45.000-60.000 ευρώ για την προκαταβολή ενός διαμερίσματος 150.000 ευρώ", σημείωσε. Στις περισσότερες ελληνικές πόλεις τα ενοίκια αυξήθηκαν, αλλά στο κέντρο της Αθήνας σημειώθηκε η μεγαλύτερη άνοδος, έως και 40% τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Έχοντας επίγνωση της στενότητας, σημειώνει το Reuters, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ένα πρόγραμμα ύψους 1,74 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση, σημειώνει, αύξησε την ετήσια επιδότηση στέγασης για τους φοιτητές σε 1.500 ευρώ από 1.000, και σε 2.000 αν επιλέξουν συγκάτοικο. Επίσης, τον Ιανουάριο θα ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα χαμηλότοκων δανείων για την αγορά διαμερισμάτων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το 2007 και είναι μέχρι 120 τετραγωνικά μέτρα. Οι αξιωματούχοι αναμένουν ότι περίπου 10.000 νέα ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών θα επωφεληθούν από το πρόγραμμα που προσφέρει επιτόκιο 1% για δάνεια έως 150.000 ευρώ.
Αλλά η Στεφανία Παπαδοπούλου, μια 20χρονη φοιτήτρια που βγάζει 35 ευρώ την ημέρα ως σερβιτόρα και στηρίζεται στην οικογένειά της για οικονομική στήριξη, λέει ότι η φυγή από τη χώρα αποτελεί τη μόνη διέξοδο. "Βγήκαμε από μια κρίση για να μπούμε σε μια άλλη, δυσκολότερη", δήλωσε στο Reuters και συμπλήρωσε: "Αν δεν αλλάξει κάτι, σίγουρα βλέπω το μέλλον μου στο εξωτερικό".»