Αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα έρχεται από τις αρχές του 2024. Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, κανείς εργαζόμενος στην χώρα -είτε απασχολείται στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα- δεν θα λαμβάνει λιγότερα από 700 ευρώ καθαρά μετά την 01/05/2024 αρκεί να απασχολείται με πλήρες ωράριο.
Οι αυξήσεις στους μισθούς αναμένεται να πραγματοποιηθούν σε τρεις φάσεις:
- από την 1/1/2024 για τους δημοσίους υπαλλήλους με το νέο μισθολόγιο,
- από την 01/05/2024 στον ιδιωτικό τομέα για περίπου 600.000 εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό των 780 ευρώ και
- «ξεπάγωμα» των τριετιών από το 2025 για 1,6 εκατ. εργαζόμενους, υπό την προϋπόθεση ότι η ανεργία θα πέσει μεσοσταθμικά θα πέσει κάτω από 10%.
Οι αυξήσεις στο δημόσιο τομέα θα ξεκινήσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2024, στον ιδιωτικό τομέα όμως, η επόμενη αναπροσαρμογή θα γίνει από τα μέσα του επόμενου έτους.
Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, πέρα από τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, θα υπάρξει σχέδιο «ήπιας προσαρμογής» που θα αποτρέπει τις απότομες αναπροσαρμογές στους μισθούς των υπόλοιπων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα με την επαναφορά των λεγόμενων «τριετιών», οι οποίες ουσιαστικά θα αρχίσουν να δίνουν πρόσθετο εισόδημα στους εργαζόμενους μετά το 2025.
Για την αύξηση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα η κυβέρνηση θα ακολουθήσει την νομοθετημένη διαδικασία χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο μικρής επίσπευσης ώστε να έχουμε ενεργοποίηση του νέου μισθού από τον Μάιο του επόμενου έτους και να προσαρμοστεί η αγορά ενόψει της επόμενης καλοκαιρινής σεζόν και για να γίνει μια ακόμη μαζική αύξηση μισθών πριν από τις ευρωεκλογές.
Το βέβαιο είναι ότι ο κατώτατος μισθός θα «σπάσει» το φράγμα των 800 ευρώ αν και καθοριστικό ρόλο θα παίξει η φετινή πορεία της οικονομίας και ο τελικός ρυθμός ανάπτυξης, αλλά και η αντίστοιχη στις αρχές του 2024.
Τα 810 ευρώ μεικτά (από 780 ευρώ που είναι σήμερα) ανεβάζουν τις καθαρές αποδοχές από τα 667 ευρώ στα 690 ευρώ.
Τα 820 ευρώ μεικτά βελτιώνουν τις καθαρές αποδοχές στα 698 ευρώ. Το δεύτερο αυτό σενάριο θα είναι και το πιθανότερο καθώς τα 820 ευρώ αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό αύξησης της τάξεως του 5%, λίγο πάνω από τον εκτιμώμενο πληθωρισμό του 2023.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα υπάρξει αύξηση του μέσου μισθού πάνω από 25% μέσα στην τετραετία 2023-2027 (στα 1.500 από 1.170 ευρώ) και αύξηση κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ εντός της τετραετίας.
Ο καθορισμός του κατώτατου μισθού από το 2025 θα καθορίζεται ψηφιακά, σύμφωνα με σχετική σύμβαση που έχει υπογράψει το υπουργείο Εργασίας στο πλαίσιο υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η σύμβαση για το έργο του υπουργείου Εργασίας αφορά στον σχεδιασμό, ανάπτυξη και εφαρμογή ενός ψηφιακού μηχανισμού συγκέντρωσης και ανάλυσης στοιχείων καθώς και τη διασφάλιση των κατάλληλων υπολογιστικών εφαρμογών, ώστε να εξάγεται εμπεριστατωμένα ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.
Επίδομα προϋπηρεσίας -«τριετίες»
Το «ξεπάγωμα» των τριετιών είναι εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα για τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άδωνι Γεωργιάδη.
Ο προϋπολογισμός του 2024 θα ενσωματώσει πρόβλεψη για μείωση της ανεργίας κοντά στο 10%. Ήδη από τον Μάιο του 2023, το ποσοστό έχει πέσει στο 10,8% που είναι και το χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2009.
Είναι δεδομένο ότι για τις τριετίες, θα ληφθεί υπόψη το μέσο ετήσιο ποσοστό της ανεργίας και όχι ο μηνιαίος δείκτης. Ήδη για το διάστημα Ιουνίου 2022 – Μαΐου 2023 το μέσο ετήσιο ποσοστό έχει περιοριστεί στο 11,7% και πέφτει. Άρα, υπάρχει πιθανότητα -ειδικά αν συνεχιστεί και του χρόνου η ανάπτυξη- το 10% ως μέσος όρος να καταγραφεί ακόμη και μέσα στο 2024. Κάτι τέτοιο, βάσει του μνημονιακού νόμου, θα ενεργοποιήσει τις 3ετίες.
Ο κ. Γεωργιάδης έχει εκτιμήσει ότι το ξεπάγωμα των τριετιών θα γίνει σε περίπου 1,5 χρόνο, επισημαίνοντας ότι θα προχωρήσει στις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις για τις τριετίες πριν πέσει η ανεργία κάτω από το 10%, για να ξέρουν όλοι οι εργαζόμενοι τι θα ισχύσει στο μισθό τους. Σημειώνεται ότι για να υποχωρήσει η ανεργία κάτω από το 10% θα πρέπει να δημιουργηθούν επιπλέον 400.000 νέες θέσεις απασχόλησης.
Η αναπροσαρμογή αναμένεται να γίνει σταδιακά κι όχι αναδρομικά. Δηλαδή, δεν θα υπάρξει αύξηση 30% σε κάποιον που εξακολούθησε να εργάζεται από το 2012 και μετά όταν και «πάγωσαν» οι 3ετίες του. Για κάθε τριετία αντιστοιχεί προσαύξηση μισθού 10%. Αυτό θα σήμαινε απότομη αύξηση του μισθολογικού κόστους και κίνδυνο απώλειας θέσεων εργασίας. Το πιο ισχυρό σενάριο προβλέπει ότι η προϋπηρεσία θα αρχίσει να αναγνωρίζεται και πάλι από ένα χρονικό ορόσημο και μετά, σταδιακά και σε βάθος χρόνου, καθώς ταυτόχρονα θα «τρέχει» και η διαδικασία περαιτέρω αύξησης του κατώτατου μισθού.
Η μη αναγνώριση προϋπηρεσίας δημιουργεί και μια άλλη στρέβλωση στην αγορά εργασίας, καθώς κάποιοι νέοι που έχουν ενταχθεί στην αγορά εργασίας μετά τις 14.02.2012, δεν δύνανται να αποζημιωθούν για αυτή την προϋπηρεσία τους, ενώ κάποιοι άλλοι που εντάχθηκαν πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία και δεν αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, λαμβάνουν πλέον λιγότερα από κάποιον που παίρνει τον κατώτατο.