Η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών εκπόνησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μελέτη σχετικά με τη σύσταση της αφρικανικής σκόνης.
Κάθε χρόνο επαναλαμβάνεται το φαινόμενο της μεταφοράς σαχαριανής σκόνης στη χώρα μας, ενώ περίπου ανά 15 με 20 χρόνια η εμφάνισή της γίνεται με μεγάλη ένταση, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Ακαδημίας Αθηνών, Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική αλλαγή, Χρήστος Ζερεφός, ο οποίος μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινή Παρέα» με τον Διονύση Χατζημιχάλη, ανέφερε πως είναι κάτι που συμβαίνει από τότε που σχηματίστηκε η Μεσόγειος, εκατομμύρια χρόνια πριν.
«Οι πρώτοι που περνούν το πρώτο κύμα αυτής της σκόνης είναι οι νότιες περιοχές, η Κρήτη, η Πελοπόννησος» σημείωσε, ενώ παρομοίασε τις «πορτοκαλί» εικόνες από διάφορες περιοχές της χώρας με το Star Wars, «επιβλητικές και με πολύ κόκκινο, επίσης θυμίζουν άλλα ακραία φυσικά φαινόμενα, όπως οι εκρήξεις πολύ μεγάλων ηφαιστείων, συνέπεια των οποίων είναι να κοκκινίζει στη δύση του ηλίου, να έχει πολύ ωραία χρώματα και τα έχουμε μελετήσει».
«Πολύ περισσότερο από 4.000 χρόνια, από τότε που έγινε η Μεσόγειος, μεταφέρεται η σκόνη και μάλιστα είναι και γνωστό ότι υπάρχουν άνεμοι οι οποίοι δημιουργούνται από υφέσεις της Σαχάρας που λέγονται σαχαριανές υφέσεις και την άνοιξη, αυτή την εποχή δηλαδή, φυσάει, σηκώνει σκόνη από την έρημο. Και η ιστορία αυτή, κατά την αραβική παράδοση, ονομάζεται η περίοδος που έχουμε χαμσίν, είναι ο αριθμός 50 στην αραβική γλώσσα. Επί 50 μέρες λοιπόν μπορεί να φυσάνε τέτοιοι άνεμοι ώστε να σηκώνεται σκόνη και μάλιστα σε ακραίες περιπτώσεις, όπως αυτή που είχαμε και προχθές, να έχει δημιουργήσει νέφος τόσο μεγάλο ώστε να μεταφερθεί προς την Ευρώπη, δηλαδή από τη Σαχάρα, από τη Λιβύη βασικά γι’ αυτό και ο αέρας που έρχεται από εκεί ονομάζεται λίβας, από την αρχαία ελληνική λέξη λιψ. Αυτός λοιπόν μεταφέρει ζεστό αέρα, μαζί και η σκόνη. Και όταν είναι τέτοια τα καιρικά συστήματα στην περιοχή μας μπορούν να μεταφέρουν αυτή τη σκόνη μέχρι και την Αγγλία. Μάλιστα, είναι γνωστές οι λιτανείες που γινόντουσαν στο Μεσαίωνα διότι η βορειοδυτική Ευρώπη την άνοιξη έχει αρκετές βροχές και όταν βρέξει κατεβαίνει αυτή η σκόνη και επειδή προέρχεται από άμμο και οξείδια του σιδήρου και άλλα μέταλλα, είναι κόκκινη και βρέχει όξινη βροχή και τη λέγανε αιματοβροχή, ήταν κακός οιωνός για τη Δυτική Ευρώπη του Μεσαίωνα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ζερεφός.
Αυτό που εισπνέουμε είναι σκόνη, εξήγησε, δηλαδή οξείδια του πυριτίου και οξείδιο του σιδήρου και άλλες ανόργανες ενώσεις, από τις οποίες, τα πιο βαριά σωματίδια πέφτουν κοντά στην πηγή τους, δηλαδή τη Σαχάρα. Αυτά που μεταφέρονται μακριά είναι τα πιο μικρά και αυτά που πάνε πολύ μακριά, στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο, είναι ακόμα πιο μικρά. Όσο πιο μικρά είναι τα σωματίδια που μεταφέρονται, τόσο πιο επικίνδυνα είναι, γιατί μπορούν να διεισδύσουν στους πνεύμονες. Ερωτηθείς, κατά πόσον θα έχουμε περισσότερες σαχαριανές υφέσεις όταν είναι πιο θερμό το κλίμα ή όχι, σύμφωνα με τον κ. Ζερεφό είναι ένα θέμα ανοιχτό. «Όλα τα φυσικά φαινόμενα φυσιολογικά θα αυξηθούν και σε συχνότητα και σε ένταση. Η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα η οποία έχει ήδη υπερθερμανθεί. Πολλές περιοχές της Μεσογείου, ιδίως της Ανατολικής Μεσογείου, οι θερμοκρασίες οι επιφανειακές της θάλασσας είναι πάνω από δύο βαθμούς Κελσίου πάνω από ό,τι ξέραμε τα προηγούμενα εκατό χρόνια και επομένως υπάρχει αυτή η ανησυχία, το μελετάμε, αλλά ακόμα δεν υπάρχει μια σαφής εικόνα τι θα κάνουν οι σαχαριανές υφέσεις στο εξελισσόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου, έτσι όπως το έχει υποβοηθήσει ο άνθρωπος και έχει δημιουργήσει όλα αυτά τα σπουδαία ακραία φαινόμενα σε όλο τον κόσμο».
Τι έδειξε το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο
Η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών εκπόνησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μελέτη σχετικά με τη σύσταση της αφρικανικής σκόνης.
Συλλέγοντας και αναλύοντας, με τη χρήση του νέου ηλεκτρονικού μικροσκοπίου σάρωσης JSM-IT500L τελευταίας τεχνολογίας, το οποίο έχει τη δυνατότητα μεγέθυνσης έως 300.000 φορές, δείγμα της αφρικανικής σκόνης που έχει καλύψει την Αττική επιβεβαίωσε αυτό για το οποίο οι πνευμονολόγοι έκρουαν το καμπανάκι όλο το προηγούμενο διάστημα.
Ότι δηλαδή εκτός από την αφρικανική σκόνη στο αναπνευστικό μας σύστημα περνούν και επικίνδυνα στοιχεία (αιωρούμενα σωματίδια) που μεταφέρονται λόγω αυτής.
Ειδικότερα, ενώ οπτικά η σκόνη δεν ξεπερνάει τα 10μm σε μέγεθος, η χημική της σύσταση περιλαμβάνει τα στοιχεία αργιλίου (Al), πυριτίου (Si) και ασβεστίου (Ca) με ένα ελάχιστο ποσοστό σε σίδηρο (Fe) και τιτάνιο (Ti). Και όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του ΕΑΓΜΕ η αφρικανική σκόνη είναι στην ουσία παιπάλη η οποία αιωρείται και μετακινείται λόγω τον ανέμων και του μικρού μεγέθους της.
Η αφρικανική σκόνη που μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM10, PM2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα σύμφωνα με τον μετεωρολόγο της ΕΡΤ Παναγιώτη Γιαννόπουλο απομακρύνεται σταδιακά από τα δυτικά της χώρας. Ειδικότερα σήμερα το απόγευμα το φαινόμενο θα έχει περιοριστεί στο ανατολικό Αιγαίο και μέχρι το βράδυ θα έχει πλέον η ατμόσφαιρα καθαρίσει.