Η εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία ξύπνησε μνήμες από το παρελθόν, όταν η Γιουγκοσλαβία βομβαρδιζόταν από τις ρουκέτες του ΝΑΤΟ. Τότε ο πόλεμος δεν στάθηκε εμπόδιο στα ιδανικά του αθλητισμού, με την Παρτιζάν και την ΑΕΚ να διοργανώνουν ένα φιλικό αγώνα εν μέσω πολέμου, σε μια κίνηση που μέχρι και σήμερα μνημονεύεται από τους δύο λαούς.
Η ημέρα της 7ης Απριλίου 1999 πέρασε στο πάνθεο τόσο του ελληνικού ποδοσφαίρου όσο και του παγκόσμιου αθλητισμού. Το όνομα της ΑΕΚ και της χώρας μας αντήχησε σε κάθε γωνιά του πλανήτη, στέλνοντας μήνυμα αλληλεγγύης και ειρήνης προς κάθε κατεύθυνση.
Την άνοιξη εκείνου του έτους, η Γιουγκοσλαβία βρισκόταν σε κατάσταση πολέμου και η Σερβία είχε τη μυρωδιά του καμένου από τις ρουκέτες που εκτόξευε το ΝΑΤΟ, με κύριο στόχο το Βελιγράδι. Ο νυν πρόεδρος της Ένωσης, Δημήτρης Μελισσανίδης, πήρε τότε την ιστορική απόφαση, σε συνεργασία με τους διοικούντες της Παρτιζάν, να διεξαχθεί μια φιλική αναμέτρηση ανάμεσα στις δύο ομάδες, με σκοπό να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.
Οι δυσκολίες του ταξιδιού
Σύσσωμο το ποδοσφαιρικό τμήμα της ΑΕΚ αγκάλιασε αυτή τη σπουδαία κίνηση και ταξίδεψε στη σερβική πρωτεύουσα, αψηφώντας τους κινδύνους που εμπεριείχε αυτό το τολμηρό ταξίδι. Τα προβλήματα αυτού του εγχειρήματος δεν ήταν μόνο αυτά.
Ο τότε υπουργός εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας έστειλε διάβημα στην ελληνική κυβέρνηση να μην πραγματοποιηθεί η αναμέτρηση, καθώς η ιδιοκτήτρια εταιρία της ελληνική ομάδας ήταν η ENIC ( βρετανικών συμφερόντων), ενώ ο Δ. Μελισσανίδης τότε είχε το μάνατζμεντ της ΑΕΚ.
Παρόλα αυτά, η αγγλική εταιρεία στάθηκε στο πλευρό του ελληνικού συλλόγου και το ταξίδι πραγματοποιήθηκε. Η αποστολή της ομάδας έφτασε πρώτα στη Βουδαπέστη, καθώς ο εναέριος χώρος της Γιουγκοσλαβίας ήταν κλειστός, και από εκεί με λεωφορείο εισήλθε στα σερβικά εδάφη.
Πολλά μέλη της αποστολής, ανάμεσά τους δημοσιογράφοι και πολιτικοί της εποχής, εξιστορούν μέχρι και σήμερα την ευγνωμοσύνη των ανθρώπων προς τα πρόσωπά τους, βλέποντας μια ελπίδα σε όλη αυτή την προσπάθεια. Μάλιστα, αρκετοί προσέφεραν ψωμί και αλάτι που συμβολίζει τη σερβική φιλοξενία.
Τα εισιτήρια του παιχνιδιού είχαν εξαντληθεί, οι συνθήκες όμως δεν επέτρεπαν στον κόσμο να δώσει το παρών, με αποτέλεσμα 15.000 να παρευρεθούν στο γήπεδο.
Ο Δημήτρης Μελισσανίδης είχε δηλώσει τότε: «Η ιστορία δεν γράφεται μόνη της, τη γράφουμε εμείς οι ίδιοι. Έτσι αποφασίσαμε μια ελληνική ομάδα να κάνει αυτό το ταξίδι, το οποίο έχουμε ονομάσει ταξίδι της ειρήνης. Και να δείξουμε πως ο αθλητισμός και ειδικότερα το ποδόσφαιρο μπορεί να γίνει προπομπός της ειρήνης».
Η ομορφότερη διακοπή ποδοσφαιρικού αγώνα
Οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων, πριν την έναρξη του αγώνα, παρατάχθηκαν μαζί στο κέντρο του αγωνιστικό χώρου, κρατώντας ένα πανό: «ΝΑΤΟ STOP THE WAR – STOP THE BOMBING» ( ΝΑΤΟ σταμάτησε τον πόλεμο – σταμάτησε τους βομβαρδισμούς ). Στις κερκίδες του σταδίου ανέμιζαν σερβικές και ελληνικές σημαίες, ενώ το πλήθος φώναζε συνθήματα ειρήνης.
Στο ημίχρονο, στο κέντρο του γηπέδου, έλαβε χώρα άλλη μια συμβολική κίνηση, με πρωτοβουλία του Μανώλη Γλέζου, οποίος είχε ταξιδέψει μαζί με την ομάδα, φυτεύτηκε σε μια γλάστρα μια ελιά από την αρχαία Ολυμπία, συμβολίζοντας το ρίζωμα των ιδανικών του αθλητισμού.
Ο Μ. Γλέζος είχε πει χαρακτηριστικά: «Μετά το 1940/41 πρώτη φορά οι Έλληνες ομόθυμα στο πλευρό ενός λαού. Έχω γίνει πλέον φανατικός οπαδός της ΑΕΚ».
Η αναμέτρηση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, στο 61ο λεπτό ο κόσμος μπήκε στον αγωνιστικό χώρο κρατώντας σημαίες και η ομορφότερη διακοπή αγώνα έγινε πραγματικότητα, όπως μετέδωσε τότε ο Παύλος Τζίμας για λογαριασμό του MEGA. Tο σκορ μέχρι εκείνο το λεπτό ήταν 1-1, με τον Κέζμαν και τον Ζουμπούλη να σκοράρουν. Μικρή σημασία έχει όμως το αποτέλεσμα.
Το πόσο επικίνδυνο ήταν εκείνο το ταξίδι το αποδεικνύει και η επιστροφή της ΑΕΚ. Η ομάδα έπρεπε να πάρει το δρόμο της επιστροφής πριν πέσει το σκοτάδι και κάνουν την εμφάνισή τους βλήματα που φώτιζαν τον ουρανό της σερβικής πρωτεύουσας.
Αυτή η ημέρα πρέπει να αποτελεί την κορωνίδα του ελληνικού αθλητισμού. Μπορεί ο πόλεμος να μην σταμάτησε, αλλά το μήνυμα ταξίδεψε σε όλο τον πλανήτη. Ο αθλητισμός ενώνει, δεν χωρίζει τους ανθρώπους. Και στις μέρες μας έχουμε ανάγκη πιο πολύ από ποτέ να ενωθούμε και να μην χωριζόμαστε σε στρατόπεδα μπλε, κόκκινα, μαύρα, κίτρινα και πράσινα.
Τα διεθνή δημοσιεύματα για τον αγώνα Παρτιζάν-ΑΕΚ
Marca (Ισπανία): «Απίστευτο! Μια ελληνική ομάδα πήγε να παίξει ποδόσφαιρο στα χαρακώματα»
Bild (Γερμανία): «Η ΑΕΚ πήγε να παίξει εναντίον της Παρτιζάν, με το σύνθημα έξω ο πόλεμος από τη Γιουγκοσλαβία»
Gazzetta dello Sport (Ιταλία): «Παιχνίδι-παρένθεση στον πόλεμο με ειρηνευτικό χαρακτήρα»
Politika (Σερβία): «Νικήσαμε τον πόλεμο δίπλα στους Έλληνες ήρωες»
Borba (Σερβία): «Είναι Έλληνες και παραμένουν ήρωες»
Sport (Σερβία): «Αδέλφια με αδέλφια, κόντρα στον πόλεμο»
Sportski Zurnal (Σερβία): «Ανάσανε η ειρήνη»
Οι συνθέσεις των δύο ομάδων
Παρτιζάν ( Προπονητής: Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς ): Νταμιάνοβιτς, Κράσοβιτς, Σάβιτς, Σανόγεβιτς, Στογιάνοβιτς, Βούκοβιτς, Ιλιτς, Ιβιτς, Μπιέκοβιτς, Τόμιτς, Κέζμαν
ΑΕΚ ( Προπονητής: Όλεγκ Μπλαχίν ): Ατματσίδης (29’ Μιχαηλίδης – 40’ Κουρκούνας), Κοπιτσής (40’ Κωστένογλους), Μπαμπούνσκι, Μιλοβάνοβιτς (42’ Καψής), Τσέκολι (45’ Ζήκος), Κατσαβός, Σαβέβσκι (32’ Κασάπης), Μαλαδένης, Καλιτζάκης, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.