Παρέμβαση στην διαβούλευση επί του κειμένου που δημοσιοποίησε η συσταθείσα από τον Πρωθυπουργό επιτροπή έκανε ο Κωνσταντίνος Κιλτίδης, Προέδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και πρώην βουλευτής και Υφυπουργός ΥΠΑΑΤ.
Παρατίθεται παρακάτω όλο το κείμενο της επιστολής που είχε ως αποδέκτη την ομάδα Εργασίας για την Ανασυγκρότηση της Ελληνικής Οικονομίας.“Σχέδιο Πισσαρίδη”
Η επιστολή ακόμη κοινοποιήθηκε:
1. Γραφείο Πρωθυπουργού
2. Υπουργό Εθνικής Οικονομίας
3. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
4. Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας
Με αφορμή το κείμενο, που ετέθη προς διαβούλευση από την επιτροπή, θεωρώ σκόπιμο να σας καταθέσω σκέψεις και προτάσεις για τον Γεωργοδιατροφικό Τομέα στη χώρα μας, όσο το δυνατόν συνοπτικά. Διαβάζοντας την περιληπτική αναφορά της επιτροπής με λύπη διαπιστώνω, ότι μόνο αποσπασματική αναφορά γίνεται στην ναυαρχίδα της ελληνικής οικονομίας, που είναι ο εν λόγω τομέας. Όταν μάλιστα η όλη προσπάθεια ανασύνταξης της εθνικής προσπάθειας, γίνεται μετά από μία 10ετή οικονομική καθίζηση και το ισχυρό κτύπημα της πανδημίας.
Οι δύο αυτές παράμετροι, η μία μακροχρόνια με συντριπτικά χαρακτηριστικά καθήλωσης και απορρύθμισης και η δεύτερη βραχυχρόνια, αλλά με έντονο αρνητικό αποτύπωμα. Ο τομέας όμως που έμεινε όρθιος και δείχνει αυταπόδεικτα την ελπίδα βιώσιμης οικονομίας και σταθερής ανάπτυξης είναι ο Γεωργοδιατροφικός Τομέας. Λειτουργεί στην μακροοικονομία, αλλά και στην ειδική ή τοπική παράμετρο της εθνικής οικονομίας. Μάλιστα στην πανδημία ήταν η ελληνική γεωργοδιατροφή και αμυντικός μηχανισμός, διαθέτοντας όλα τα συστατικά που έχει ανάγκη ο ανθρώπινος οργανισμός.
Ο Πρωθυπουργός διακήρυξε από την Αλεξανδρούπολη προσφάτως, ότι για να ανασαίνει το κέντρο πρέπει να λειτουργεί και να αναπτύσσεται η Περιφέρεια. Στην Περιφέρεια όμως κυρίαρχος χώρος είναι η Ύπαιθρος και κυρίαρχη ομάδα εργαζομένων αυτοί του Γεωργοδιατροφικού Τομέα. Εν κατακλείδι είναι η οικονομική ατμομηχανή που λειτουργεί ως σταθεροποιητής (stabilizer) και ως διεγέρτης (stimulator) (K. Mattas & E. Tsakiridou, Trends in Food Science & Technology, 2010).
Η κατάθεση των προτάσεών μου είναι εδραιωμένη σε απαράγραπτες επιστημονικές και πολιτικές παρακαταθήκες, με εποπτική διεθνή γνώση και ιστορική καταγραφή στην χώρα μας:
• Η συνθετική υπόσταση του Γεωργοδιατροφικού Τομέα (πρωτογενής παραγωγή-τυποποίηση, μεταποίηση και προβολή-προώθηση) έχει την ισχυρότερη αλληλεξάρτηση με μεγάλο αριθμό άλλων οικονομικών τομέων (μεταφορές, γαστρονομία, πολιτισμός, τουρισμός). Γι’ αυτό και αναδεικνύεται αυτονόητα και αυταπόδεικτα ως ο τομέας με τους υψηλότερους πολλαπλασιαστές παραγωγής και εισοδήματος (Mattas & Shresta, 1991).
• Η πρωτογενής παραγωγή (αγροτική καλλιέργεια, κτηνοτροφία, δασοπονία και αλιεία) από υπάρξεως συγκροτημένων κοινωνιών-κρατών επιδοτείται και ενισχύεται. Αυτή η ιστορική πραγματικότητα δικαιώθηκε, διότι η όποια ενίσχυση αποδίδει άνω των 80% στο κράτος και στην κοινωνία. Εάν συνυπολογισθούν και οι μετέπειτα κλίμακες και συνέργειες αποκτά διαστάσεις, που ξεπερνούν την οποιαδήποτε εξωστρεφή οικονομική δραστηριότητα. Η τελευταία έρευνα του ΟΟΣΑ καταγράφει ότι παγκοσμίως οι ενισχύσεις στην πρωτογενή παραγωγή ξεπερνούν τα 0,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, ετησίως.
• Κατά την έρευνα (Κ. Καραντινινής, 2020) η συμμετοχή μόνο από την μεταποίηση της εθνικής πρωτογενούς παραγωγής ανέρχεται στο 10% του ΑΕΠ, ενώ κατά το σύνολό του ο Γεωργοδιατροφικός Τομέας (Mattas & Shresta, 1991) ξεπερνά το 25% του ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί η επισήμανση του καθηγητή Κ. Καραντινινή, ότι η ελληνική μεταποίηση προσδίδει υπεραξία πέντε (5) φορές λιγότερη από την ευρωπαϊκή, για να αντιληφθούμε τα περιθώρια μεγιστοποίησης του οικονομικού οφέλους.
• Οι σύγχρονες αντιλήψεις και εφαρμογές περί καινοτομίας και έρευνας, που αναζητούνται για να δώσουν ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, όταν είναι σε εφαρμοστικό επίπεδο έχουν εκατό (100) φορές μεγαλύτερο αποτέλεσμα στον Γεωργοδιατροφικό Τομέα, έναντι άλλων. Όπως και η μεγαλύτερη δυνατότητα κάλυψης στην κοινωνική πρόνοια, είτε για εργασία και απολύτως για ζητήματα διατροφής.
• Η εδαφοκλιματική συνθήκη και το γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας δίνει γενικές και καθολικές δυνατότητες παραγωγής προϊόντων στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Δύσκολα συναντάται αυτή η συνθήκη, ακόμη και σε άλλες Μεσογειακές χώρες. Αρκεί να αναφέρω ότι στην ελληνική επικράτεια απαντάται πλέον του 80% της ευρωπαϊκής
χλωρίδας. Τα ποιοτικά γνωρίσματα των διατροφικών μας προϊόντων είναι ανυπέρβλητα, όχι λόγω διακήρυξης ή εθνικού εγωισμού, αλλά γιατί το όρισε η φύσις.
Διαχρονικό ζητούμενο επί δεκαετίες παραμένει η προσμονή των πολιτών για πολιτική και διοικητική υποστήριξη. Από αρχαιοτάτων χρόνων η ελληνική πολιτεία (με όλες τις μορφές της) έδωσε προτεραιότητα στον τομέα και ενίσχυσε ποικιλοτρόπως κάθε προσπάθεια ενδυνάμωσης. Αναζητούνται σε λάθος δρόμους οι αιτίες αυτού του εκφυλισμού και αποδίδονται ευθύνες κατά την ιεράρχηση αυτών αποσπασματικά. Απουσιάζει η έμπνευση και το όραμα για ζώσα Ύπαιθρο και ισχυρό Γεωργοδιατροφικό Τομέα, λες και ο τυφλός δεν θέλει το φως του.
Γι’ αυτό και για πολλά που παραλείπω, είναι ανάγκη η επιτροπή σας να σταθεί στις θεσμικές παρεμβάσεις, με περιεχόμενο και αναφορά πολιτική και διοικητική. Φυσική εξέλιξη θα είναι τότε η οικονομική πρόοδος και η αποστολή σας θα δικαιωθεί. Ο κίνδυνος μιας άλλης επιτροπής και μιας άλλης μελέτης χωρίς αποτέλεσμα ελλοχεύει.
Βάσει αυτών των δεδομένων παραθέτω τις κάτωθι προτάσεις:
1. Ανασύσταση και αναδιοργάνωση του Υπουργείου Γεωργίας ως παραγωγικού μοχλού ανάπτυξης της Υπαίθρου. Να ανακτήσει το περιεχόμενο των παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς τομέα (Αγροί, Κτηνοτροφία, Δασοπονία, Αλιεία). Είναι διαστροφή και αναπόφευκτα εκφυλισμός να εμπλέκονται παραγωγή και υπηρεσίες. Επαναφορά των δασικών υπηρεσιών αναγεννημένων και ενδυναμωμένων στο φυσικό τους χώρο, όπως και η αλιεία. Ο δασικός χώρος είναι η καρδιά της Υπαίθρου. Συνιστά το θεμέλιο και το υπόβαθρο άσκησης της γεωργίας (καλλιέργειες και κτηνοτροφία).
2. Περιφερειακή Διοίκηση της χώρας με ισχυρούς οικονομικούς πόρους σε επτά (7) ενότητες. Προφανώς με κατάργηση του δισυπόστατου της Αποκεντρωμένης και Αιρετής Περιφερειακής Διοίκησης και αν χρειασθεί με Συνταγματική Αναθεώρηση. Θα επιφέρει την ενίσχυση του Γεωργοδιατροφικού Τομέα, απελευθερωμένου από τον ασφυκτικό κλοιό της Ε.Ε., κατά τους περιορισμούς της ανταγωνιστικότητας και των περιορισμών. Η Ε.Ε. να αναδειχθεί ως ευλογία για ότι αξιοποιήσιμο και όχι ως κατάρα με τους αποκλεισμούς της στην κεντρική διοίκηση. Η Διοικητική Περιφερειακή αναδιάρθρωση, να συνοδευθεί με ολοκληρωμένο σχέδιο αναγέννησης της Ελληνικής Υπαίθρου. Το πρόβλημα της ερημοποίησης και πολλές φορές “ξεθεμελιώματος” της Υπαίθρου, από την αστυφυλία και τη φυγή στο εξωτερικό, δεν είναι πρωτίστως οικονομικό, αλλά ποιοτικών γνωρισμάτων ζωής. Ας το κατανοήσουμε, χωρίς ζώσα Ύπαιθρο, δεν λογίζεται Πατρίδα. Ούτε και σύγχρονο κράτος με την καθολική κατοίκηση της επικράτειας.
3. Με δεδομένο το πολίτευμα της χώρας και τις στρεβλώσεις του, συνταγματική θέσπιση δώδεκα (12) Υπουργείων με είκοσι (20) μέλη κυβερνήσεως και σταθερές Γενικές και Ειδικές Γραμματείες, όχι άνω των τριάντα (30). Σύσταση Διϋπουργικών Οργανισμών με πρώτο τον Διϋπουργικό Οργανισμό Γεωργοδιατροφικού Τομέα. Αυτοί οι οργανισμοί θα έχουν αυτοτέλεια και θα καλύπτουν την ανεπάρκεια των Υπουργείων να υπηρετήσουν αποτελεσματικά ύψιστες διοικητικές και οικονομικές συνθετικές δραστηριότητες, όπως της Γεωργοδιατροφής.
4. Πρόταγμα στην αξιοποίηση οικονομικών πόρων (π.χ. τα 72 δισ.), η ανάπτυξη του βιομηχανικού μεταποιητικού διατροφικού κλάδου, που βρίσκεται στο επίκεντρο του Γεωργοδιατροφικού Τομέα. Είναι αυτός που συνδέει την πρωτογενή παραγωγή με την εμπορία στην διατροφή. Είναι ο μοχλός του τομέα, για κάθε παραγωγή υποστηρικτικά, αξιοποιώντας την οικονομική απόδοση αυτής και προσδίδοντας δυναμική υπεραξία.
5. Προστασία των καλλιεργούμενων γαιών. Όσο η φύσις του ανθρώπου θα παραμένει αναλλοίωτη, η ενέργεια θα προέρχεται από διαφορετικές πηγές, η διατροφή ποτέ. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν άγονες γαίες, θαμνώδεις ή χορτολιβαδικές, βραχώδεις και αναξιοποίητες θαλάσσιες περιοχές για την συμπληρωματικότητα στην ενέργεια. Το έγκλημα που φαίνεται να συντελείται με καλλιεργούμενες γαίες να σταματήσει. Αξίζει δε να τονισθεί, ότι η μεγαλύτερη καταβόθρα του CO2 στην χώρα μας είναι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Κιότο που προσυπέγραψα ως Υφυπουργός της Κυβερνήσεως το 2008 και ακολουθεί ο δασικός χώρος.
6. Ενίσχυση, και ενδυνάμωση της έρευνας και των υποδομών στον Γεωργοδιατροφικό Τομέα, ιδίως στο επίπεδο της πρωτογενούς παραγωγής και της μεταποίησης. Αναβίωση καλλιεργειών σε σύγχρονο πλαίσιο, που έδωσαν κατά το παρελθόν συνθήκες επιβίωσης και ανάπτυξης της Υπαίθρου. Μεταποιητικό μεγαλείο που χάθηκε σταδιακά από το 1985. Η πρόκληση είναι μέγιστη και δεν πρέπει να διαλάθει της προσοχής σας.
7. Υπάρχει ανάγκη για ανάδειξη των ανεπανάληπτων ποιοτικών γνωρισμάτων της γεωργοδιατροφής και διασφάλιση της υγιεινής και ασφάλειας των παραγόμενων διατροφικών προϊόντων. Ενδυναμώστε τους θεσμούς, τις διοικητικές υπηρεσίες και προνοήστε για την κάθε οικονομική ενίσχυση σε αυτή την κατεύθυνση. Ότι επενδύεται στον Γεωργοδιατροφικό Τομέα, λειτουργεί πολλαπλασιαστικά εντός της κοινωνίας και πάνω απ’ όλα υπέρ αυτής».