Το κουβάρι της ζωής του ξετύλιξε ο Νίκος Παππάς μιλώντας στο vice. Ο Έλληνας αθλητής μίλησε για τον Παναθηναϊκό, την Εθνική και το μπάσκετ ενώ εξήγησε την επιλογή του να γίνει ακτιβιστή και να είναι υποψήφιος στον Δήμο Αθηναίων.
Ένας άνθρωπος που στον μικρόκοσμο του επαγγελματικού αθλητισμού και των «αποδυτηρίων» ξεχωρίζει -δικαίως- ως ιδιαίτερη, ιδιόρρυθμη ή μοναδική περίπτωση. «Ή στον Παναθηναϊκό ή πουθενά», μου λέει. «Θα σταματούσα αν δεν ερχόμουν εδώ». Γιατί; Είχαν περάσει δυο χρόνια που έφυγα από την ομάδα. Έχω κάνει μια διαδρομή, δεν παίζω πλέον μπάσκετ βιοποριστικά.
Και όταν έχω συνηθίσει να παίζω για τον Παναθηναϊκό και τον κόσμο του, είναι πολύ δύσκολο να βρω κίνητρο με μοναδικό κριτήριο τα χρήματα ή την αγάπη για το σπορ. Μου αρέσει το μπάσκετ αλλά μπορώ να το κάνω και στη γειτονιά μου.
Άρα είναι καθαρά συναισθηματικοί οι λόγοι;
Ναι, ούτως ή άλλως δεν πληρώνομαι. Παίζω μόνο για να είμαι εδώ με την ομάδα, να έρχομαι στο ΟΑΚΑ και να βλέπω τον κόσμο, να το ζω όσο μπορώ.
Έχεις δώσει τα χρήματα αυτού του συμβολαίου στις κυρίες που εργάζονται στην καθαριότητα στο ΟΑΚΑ;
Ναι. Ο Παναθηναϊκός τόσα χρόνια μου έδωσε πολλά χρήματα, θέλησα όσο ακόμα μπορώ, να συμβάλλω με τον τρόπο μου και να τους πω ένα ευχαριστώ.
Πώς σκέφτηκες αυτή την ευγενική χειρονομία;
Τόσα χρόνια όλοι οι άνθρωποι που εργάζονται στον Παναθηναϊκό, από τους προπονητές και τους παίκτες μέχρι τους φροντιστές και τις εργαζόμενες στην καθαριότητα, όλοι είμαστε σαν οικογένεια. Δέκα χρόνια λέμε «καλημέρα», κοιταζόμαστε στα μάτια και πολλές φορές μπορεί να αφουγκραστεί ο ένας τον άλλο, πως νιώθει. Οι εργαζόμενες αυτές γυναίκες, στα αποδυτήριά μας, φροντίζουν τις δικές μας κακές συνήθειες και αμέλειες.
Μας τρέχανε σε κάτι εκκλησίες να κοινωνούμε, έρχονταν εδώ υπουργοί, πρωθυπουργοί, να δίνουμε υποκριτικά το χέρι. Δεν μου άρεσε αυτή η διαδικασία. Επίσης, το βρίσκω λίγο άδικο ο παίκτης να έρχεται στην Εθνική αφιλοκερδώς.
Πώς αντέδρασαν οι ίδιες;
Δεν τους το είπα εγώ. Κάποια στιγμή ήρθαν να με ευχαριστήσουν, βγάλαμε μια αναμνηστική φωτογραφία για τη στιγμή. Υπήρχε μια συναισθηματική φόρτιση, πρόκειται για γυναίκες που οι συγκυρίες τις έφεραν να κάνουν αυτή την τίμια, αξιοπρεπή, αλλά και τόσο δύσκολη, δουλειά. Την κάνουν για να βιοποριστούν με αξιοπρέπεια και αυτό ήθελα να τους το αναγνωρίσω εμπράκτως.
Το ΟΑΚΑ είναι και η έδρα της Εθνικής ομάδας. Πάντα είχα απορίες για αυτό το κεφάλαιο της καριέρας σου.
Για να είμαι ειλικρινής δεν έκλεινα ποτέ τα μάτια και ονειρευόμουνα την Εθνική! Δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός μου και η απόλυτη ονείρωξη η συμμετοχή μου στην Εθνική - ήταν ένας στόχος που τόνωνε τον αθλητικό εγωισμό μου και το ειδικό βάρος που είχα στον χώρο του μπάσκετ. Γιατί στην Εθνική ομάδα παίζουν οι καλύτεροι - συνήθως, τέλος πάντων. Κάποτε τουλάχιστον. Και το ήθελα αυτό και για την πάρτη μου, γιατί πίστευα ότι ανήκω σε αυτό το club αθλητών. Έπαιξα ένα Eurobasket, είχα και συμμετοχές στις μικρές Εθνικές, όπου η γενιά μας έκανε πολλές επιτυχίες - η επιθυμία μου πραγματοποιήθηκε. Από ‘κει και πέρα δεν νομίζω ότι ταίριαζε η δική μου ιδιοσυγκρασία με τον τρόπο λειτουργίας αυτού του πράγματος.
Βέβαια, μου άρεσε η ατμόσφαιρα, ότι βρισκόμουν με φίλους και συμπαίκτες, μου άρεσε η αίσθηση ότι πολλοί αγαπούν την ιστορία «εθνική ομάδα», βλέπουν τους αγώνες από το καφενείο ή το σπίτι τους και χαίρονται, αλλά μέχρι εκεί.
Μας τρέχανε σε κάτι εκκλησίες να κοινωνούμε, έρχονταν εδώ υπουργοί, πρωθυπουργοί, να δίνουμε υποκριτικά το χέρι και να μας πουλάνε εκδούλευση. Δεν μου άρεσε αυτή η διαδικασία. Και, επίσης, το βρίσκω λίγο άδικο ο παίκτης να έρχεται στην Εθνική αφιλοκερδώς - να θυσιάζει το κορμί του, να ρισκάρει τραυματισμούς, να χάνει τη μοναδική δυνατότητα ξεκούρασης που έχει όλον τον χρόνο - και να πληρώνεται, αδρά κιόλας, ο προπονητής. Ένας γυμναστής ή ο φυσιοθεραπευτής, προφανώς, έχουν ανάγκη τα χρήματα και πρέπει να πληρωθούν. Οι προπονητές, που παίρνουν εκατομμύρια στις ομάδες τους, θα μπορούσαν να έρθουν «για την πατρίδα», που λέτε κι εσείς.
Έτσι κι αλλιώς δεν ήμουν ο απόλυτος πρωταγωνιστής της Εθνικής για να πεις ότι άμα λείψω εγώ κάτι θα γίνει. Πήρα τη γλύκα, έπαιξα ένα ευρωπαϊκό. Μετά, πολλές φορές κι εγώ δεν «ψηνόμουνα» - το ήξεραν οι άνθρωποι στην ομάδα και δεν με καλούσαν. Όλα καλά.
Υπήρχε πάντα μια αύρα γύρω σου, ότι ο Παππάς είναι παιχταράς αλλά είναι δύσκολος χαρακτήρας, ιδιαίτερος.
Ο Παππάς, όπως κάθε παίκτης, είναι ένα προϊόν που παρέχει κάποια πράγματα. Μπορεί να παρέχει ταλέντο ή αντίληψη, αλλά έχει και μειονεκτήματα - όλοι έχουν. Μπορεί εγώ να έχω κάποια πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ενοχλούν. Αλλά θεωρώ ότι ο χαρακτήρας μου είναι κομμάτι του παιχνιδιού μου. Αν είμαι αντιδραστικός ή οξύθυμος, αυτό μπορεί να βγει και στο παιχνίδι μου - να είμαι απόλυτα ανταγωνιστικός και να θέλω την τελευταία μπάλα για να βάλω καλάθι. Το καλό παιδί ή ο απόλυτος επαγγελματίας μπορεί να μην τη βάλει. Όλα αυτά τα συν και πλην καθορίζουν και την τιμή που κοστίζει ο κάθε παίκτης - άλλος 5 και άλλος 100. Αλλά είναι νομοτελειακό ότι αν ήμουν διαφορετικός χαρακτήρας, δεν θα ήμουν κι αυτός ο παίκτης. Όλο μου το μπάσκετ πηγάζει από τον εγωισμό μου, από την ανταγωνιστικότητά μου.
Τόσα χρόνια στα γήπεδα, έχοντας γνωρίσει τόσους άλλους αθλητές, θεωρείς ότι είσαι αντισυμβατικός;
Αντισυμβατικός… Είχα διαφορετικό τρόπο σκέψης και συνήθειες έξω απ΄ το γήπεδο. Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο παιδί σε όλη τη διαδρομή μου που μπόρεσα να ταυτιστώ, να πω ότι ήμουν περίπου σαν κι αυτόν. Στον επαγγελματικό αθλητισμό οι παίκτες κινούνται σε ένα άλλο πλαίσιο, το οποίο χτίζεται απ’ έξω - από τους δημοσιογράφους, τους προπονητές, τις οικογένειες: Ότι υπάρχει μόνο το σπορ, η μπάλα.
Focus
εκεί, δηλαδή;
Ναι, προπόνηση. Μόνο. Εγώ από μικρό παιδί, ποτέ δεν είχα τέτοιο τρόπο σκέψης. Στο σπίτι μου ποτέ δεν άκουσα προστακτική, ποτέ δεν με χειραγώγησε κανένας. Κινούμουν ελεύθερα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο - κι εγώ ήμουν ευχαριστημένος και οι γονείς μου. Και έτσι θα ήθελα να μεγαλώσω αύριο τα παιδιά μου.
Ένα αρνητικό δημοσίευμα για σένα, το μόνο «κακό» που μπορεί να σου κάνει είναι να το δει η γιαγιά σου και να στενοχωρηθεί. Όλα τα άλλα είναι «να ‘χαμε να λέγαμε».
Δεν ήσουν λοιπόν κολλημένος ή αφοσιωμένος -ανάλογα πώς θα το εκλάβει κανείς- στο σπορ, στο μπάσκετ;
Σίγουρα ήμουν ο εαυτός μου - δεν σκεφτόμουν ότι πρέπει να μοιάζω σε ένα συγκεκριμένο πρότυπο επαγγελματία αθλητή, όπως αυτό που προβάλλεται. Δεν είχα κίνητρό μου τι θα πούνε, τι θα γράψουνε, τι θα σκεφτούνε οι άλλοι. Κινούμουν όπως ένιωθα. Άλλωστε στο τέλος της ημέρας, αν έμπαινες στο γήπεδο και τα ‘βαζες, ξεχνιούνταν όλα τα υπόλοιπα. Το ήξερα αυτό από την αρχή και μου άρεσε. Έπαιρνα και ζωή από αυτό - ότι εσύ μπορεί να έγραφες κάτι για μένα αλλά εγώ θα έμπαινα μες στο γήπεδο, θα το έβαζα και θα σου ‘λεγα «πάρτα, είμαστε εντάξει τώρα;».
Ξέρω ότι δεν με ζημίωσε ποτέ αυτός ο τρόπος σκέψης. Ένα αρνητικό δημοσίευμα για σένα, το μόνο «κακό» που μπορεί να σου κάνει είναι να το δει η γιαγιά σου και να στενοχωρηθεί. Όλα τα άλλα είναι «να ‘χαμε να λέγαμε».
Πως αντέχει ο παίκτης το βάρος της αρένας, την πίεση από τα χιλιάδες βλέμματα; Μήπως πρέπει τελικά να είναι και λίγο άνιωθος;
Κάποιοι βρίσκουν αυτοπεποίθηση από τη δουλειά τους: έχω προπονηθεί σκληρά, άρα θα μπω μέσα και θα είμαι έτοιμος. Άλλοι, από τον χαρακτήρα τους: να τη η στιγμή μου, κόσμο γεμάτο το σκηνικό, είμαι μάγκας, θα μπω μέσα να παίξω.
Δεν έχεις δει παιδιά να παίζουν μπασκετάρα στο street γηπεδάκι και να κωλώνουν στην αρένα;
Ρε συ, όλοι οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα, το θέμα είναι πώς τα διαχειρίζονται. Για μένα το να μπω σε ένα γεμάτο ΟΑΚΑ και να παίξω σε ένα ντέρμπι είναι κάτι που το ονειρεύομαι από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Όταν έρχεται η ώρα, απλά ζεις αυτό που σκέφτεσαι όλη τη ζωή σου.
Δεν αγχωνόσουν ποτέ; Ο Μέσι ξερνάει πριν βγει στο γήπεδο.
Δεν φτάνω σε τέτοια επίπεδα, καταλαβαίνω από το ζέσταμα τι θα επακολουθήσει - δεν ξέρω τι ορμόνες εκκρίνω εκείνη την ώρα, αλλά δεν κρατιέμαι. Πάντα είχα έξτρα ενέργεια στα μεγάλα παιχνίδια. Υπήρχαν άλλα ματς που ήταν πιο ξενέρωτα και μπορεί να μην είχα κάνει την ίδια πνευματική προετοιμασία.
Αν είσαι δειλός ή πιο soft, ε ρε φίλε δεν κάνεις για αυτή τη δουλειά. Ο χαρακτήρας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και για αυτό νομίζω ότι πρέπει να μένει ακατέργαστος, να μην τον ευνουχίζεις. Για μένα μπορεί να λέγονται διάφορα αλλά είμαι αυτός που είμαι. Αυτός που μπορεί να τον θέλανε όλοι οι προπονητές στον Παναθηναϊκό για να τελειώνει τα ματς. Γιατί είμαι αυτός που είμαι - όχι γιατί είχα καλύτερο σουτ από τους άλλους. Αλλά, γιατί μπορεί να είχα...
Κρύο αίμα;
Ναι. Ή την μαγκιά να βάλω το τελευταίο σουτ. Αλλά όταν μου λες κάτι που βρίσκω άδικο, να περιμένεις απάντηση. Γιατί είμαι πάλι ο ίδιος άνθρωπος, με τα θετικά και τα αρνητικά μου.
Στον κόουτς θα απαντήσεις αν σου πει κάτι που θεωρείς άδικο ή προσβλητικό;
Ε ναι, τι έχουμε; Χούντα; Θα απαντήσω.
Γενικά αυτή η «απάντηση» είναι αποδεκτή στον επαγγελματικό αθλητισμό; Ή είναι κάπως στρατός;
Αν κάτι με θίξει ή με ταπεινώσει, προφανώς θα απαντήσω. Θα το συζητήσω. Πάντα βάζω φίλτρα και μπορώ να δείξω κατανόηση. Και αν δεν ξεπεραστεί το όριο, μπορώ να καταλάβω τη δουλειά του προπονητή που καλείται να διαχειριστεί τόσους διαφορετικούς ανθρώπους.
Αν ξεπεράσω εγώ τα όρια -γιατί είμαι συναισθηματικός τύπος και μπορεί να βγάλω κακή αντίδραση- μπορώ να ζητήσω συγγνώμη, να μιλήσω για αυτό. Αλλά δεν έχω κανέναν μπαμπούλα, όλοι συνεργάτες είμαστε εδώ. Δεν έχω προπονητές-αφεντικά. Και έχω κόκκινες γραμμές με όλους τους ανθρώπους.
Το ίδιο ισχύει και για τους προέδρους των ομάδων;
Αν ξεπεραστούν τα όρια υπάρχει ο εσωτερικός κανονισμός και, κυρίως, υπάρχει η αξιοπρέπειά μας, που δεν πρέπει να την καταπατά κανένας.
Αγαπημένος σου κόουτς;
Μου αρέσουν οι προπονητές που είναι δίκαιοι. Το αίσθημα της δικαιοσύνης είναι πολύ έντονο μέσα μου. Για αυτό τα πήγαινα καλά και με τον Ιβάνοβιτς, που είναι ένας πολύ περίεργος άνθρωπος. Αλλά θα έβαζε φωνές στον Διαμαντίδη, όπως και στον 15ο παίκτη της ομάδας. Άρα όλοι ξέραμε ότι υπήρχε αξιοκρατία, υπήρχε δικαιοσύνη. Και ο Πασκουάλ ήταν καλός προπονητής και καλός τύπος, όπως και ο Πεδουλάκης, που με ωρίμασε ως παίκτη. Και ο Σφαιρόπουλος, στο ξεκίνημά μου, δεν με τάιζε «γλυκό του κουταλιού», ήταν αυστηρός αλλά δίκαιος - τα βρήκαμε μεταξύ μας.
Η δικαιοσύνη θεωρώ ότι είναι το σημαντικότερο εξωαγωνιστικό χαρακτηριστικό για να λειτουργήσει καλά μια ομάδα. Αν ξέρεις ότι η ομάδα θα τιμωρήσει και τον καλύτερο παίκτη για ένα παράπτωμα, δεν μπορείς να χαλαρώσεις, ούτε να αισθανθείς αδικημένος όταν θα έρθει η σειρά σου.
Έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ για τον τεράστιο Μπιλ Ράσελ. Όταν ήταν προπονητής, σε ένα τάιμ άουτ είπε στους παίκτες: «έχετε δει πιο γελοίο θέαμα από δέκα ημίγυμνους άνδρες να ανεβοκατεβαίνουν ένα γήπεδο μπροστά σε είκοσι χιλιάδες βλέμματα»;
Μπορώ να καταλάβω αυτό που λέει και, νομίζω, σε αυτή τη λογική κινούμαι, μόνο από άλλη κατεύθυνση. Κι εγώ έχω πιάσει τον εαυτό μου -και βλέπω και άλλους αθλητές- να νομίζουμε ότι είμαστε κάτι σπουδαίο, ότι είμαστε σημαντικοί. Διότι νομίζουμε ότι η φήμη και τα χρήματα που παίρνουμε μας δίνουν εξουσία. Αλλά στο τέλος της ημέρας εμείς «μπιστάμε» μια μπάλα επειδή γεννηθήκαμε λίγο ψηλότεροι. Όλοι μας βγάζουμε πολύ περισσότερα χρήματα από επιστήμονες, δουλευταράδες, βιοπαλαιστές. Τι παραπάνω έχουμε από αυτούς; Πνευματικά ή από διάθεση, μάλλον τίποτα. Απλά η φύση μας προίκισε με ένα ταλέντο και σωματικά προσόντα. Είναι αστείο και άδικο, όχι γιατί τα κλέβουμε, αλλά που έχουμε μια άλλη μεταχείριση έξω στην κοινωνία, επειδή μπιστάμε μια μπάλα και ο κόσμος γουστάρει να το βλέπει αυτό.
«Πάντα λειτουργούσα και έξω από το μπάσκετ, είχα τη “φασούλα” μου - για να εξελιχθώ και να προετοιμάσω το έδαφος για μετά το μπάσκετ».
Σε προβληματίζει αυτή η ηθική διάσταση του επαγγελματικού αθλητισμού;
Μπορούσα να το διακρίνω από νωρίς, από τα 22- 23 μου, που έπιασα καλά χρήματα στα χέρια μου. Ήμουν και τυχερός, είχα έναν κοινωνικό κύκλο που ήταν αξιόλογοι άνθρωποι, μπορούσα να διακρίνω την ευφυία και την οξυδέρκειά τους. Αλλά έβλεπα ότι αυτά τα προσόντα δεν αντικατοπτρίζονταν και στην τσέπη τους, ενώ η δικιά μου τσέπη ήταν γεμάτη. Ούτε κάποια ιδιαίτερη αναγνώριση είχαν από την κοινωνία. Σκέφτηκα τότε να εκμεταλλευτώ τη φήμη και τα χρήματα που δίνει το μπάσκετ για να βελτιωθώ ο ίδιος έξω από αυτό, εκτός του μπάσκετ.
Για να ανταποδώσεις κάπως;
Για να νιώσω καλύτερα, ότι δεν είμαι αυτός ο ημίγυμνος τύπος που τρέχει. Ξέρεις, πολλοί αθλητές που όλη τη μέρα είναι στο γήπεδο και δεν έχουν διαβάσει ένα βιβλίο ποτέ τους, νιώθουν άβολα σε παρέες ανθρώπων με μόρφωση, με κοινωνική δράση.
Δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι δεν μπορείς να πεις και κάτι άλλο πέρα από μπάσκετ. Οι περισσότεροι επαγγελματίες παίκτες θα τρων τα νύχια τους αν τους βάλεις να συζητήσουν με τους φίλους μου για κοινωνικά ή πολιτικά ζητήματα.
Και η δουλειά μας τελειώνει στα 35. Είναι αστείο. Μετά από αυτό τι γίνεται; Αν είσαι καλός θα έχεις βγάλει μερικά εκατομμύρια, αν είσαι μέτριος θα έχεις κάνει ένα καλό κομπόδεμα για να ρίξεις μερικές ζαριές ακόμα. Και μετά, τίποτα. Πώς θα τα αξιοποιήσεις όλα αυτά που σου έδωσε το μπάσκετ; Φεύγεις από την επιφάνεια, πέντε χρόνια μετά και στην πολυκατοικία σου μπορεί να μη σε ξέρουν και το μόνο πράγμα που έμαθες να κάνεις είναι το μπάσκετ. Πόσοι θα γίνουν προπονητές, πόσοι θα γίνουν παράγοντες; Και μετά έρχεται η οικογένεια, τα παιδιά. Τι θα μάθεις στα παιδιά σου; Μοιάζει τόσο μίζερο αυτό το πράγμα. Βλέπω παιδιά στο μπάσκετ και σκέφτομαι «πού θα πάνε αυτοί μετά»; Είναι τρομακτικό. Ακούς περιστατικά για τον τάδε τύπο που έκανε καριεράρα και τώρα δεν έχει μία.
«Είμαι μισός παίκτης από αυτό που ήμουνα. Και από αυτό που θα μπορούσα να είμαι - δεν είμαι ούτε το ένα δέκατο».
Στο NBA υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις, όντως.
Γιατί, στην Ευρώπη; Ή στην Ελλάδα; Νομίζεις δεν υπάρχουν; Απλώς δεν γίνονται τόσο γνωστά. Άπειρα παραδείγματα. Δεν υπάρχει μόνο το μπάσκετ και το να σουτάρεις καλά. Και η ζωή εκεί έξω; Υπάρχει ανθρωποφαγία, θα σε φάνε ζωντανό. Αν βγει εκεί έξω ένας επαγγελματίας αθλητής που δεν ξέρει πού πληρώνουν τη ΔΕΗ ή πού πέφτει το Σύνταγμα, θα τον φάνε ζωντανό.
Παίζουν τέτοια άτομα;
Αν παίζουν τέτοια άτομα; (γελάει). Γιατί, παίζουν άλλα; Αυτοί είναι όλοι, οι περισσότεροι έστω.
Παίκτες που σου άρεσαν;
Ο Οικονόμου, ο Μποντίρογκα, με αυτούς μεγάλωσα σαν γενιά. Εκτιμώ πολύ τον Ντέμη, τον έχω γνωρίσει και είναι πολύ ωραίος τύπος. Δεν είναι τυχαίο, το καταλάβαινες αυτό και στο γήπεδο και μετά με τις δηλώσεις του. Πάντα μου άρεσε ο τρόπος σκέψης του.
Θέλω να σε ρωτήσω κάτι άλλο. Είχες δύο τραυματισμούς σοβαρούς...
Τρεις. Τρία χειρουργεία, δύο χιαστούς και έναν αχίλλειο, πριν δύο χρόνια.
Πώς το διαχειρίστηκες;
Είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να τύχει στην καριέρα ενός αθλητή, σε αφήνει πάρα πολύ πίσω. Τελείως διαφορετική θα ήταν η εξέλιξή μου.
Το πιστεύεις;
Αν μου βρεις άλλον αθλητή που πέρασε τρία τέτοια χειρουργεία... Νομίζω δεν υπάρχει. Και αν υπάρχει, δεν ξέρω μέχρι πόσο άντεξε να παίξει. Είναι το χειρότερο σενάριο, φτιάχνεις ένα «καινούργιο» πόδι και ξεκινάς από το μηδέν.
Όμως, πάντα λειτουργούσα και έξω από το μπάσκετ, είχα τη «φασούλα» μου - για να εξελιχθώ και να προετοιμάσω το έδαφος για μετά το μπάσκετ. Οι τραυματισμοί ήταν κάτι πολύ ψυχοφθόρο αλλά τότε έχτιζα και το plan b μου. Και νομίζω καλά έκανα, γιατί με τέτοιους τραυματισμούς που καταδικάζουν την καριέρα στο μπάσκετ, σκέψου να μην είχα και plan b. Θα ήμουν στα πατώματα.
Και τώρα που είμαι στον Παναθηναϊκό, είναι τεράστια η προσπάθεια και η δουλειά που έχω ρίξει, αλλά είμαι μισός παίκτης από αυτό που ήμουνα. Και από αυτό που θα μπορούσα να είμαι - δεν είμαι ούτε το ένα δέκατο.
«Δεν γίνεται να μην έχεις τηλεδιοίκηση στα Τέμπη, να μην έχεις συστήματα πυρόσβεσης και να τα “σκας” για να γεμίζει η Αθήνα μπάτσους. Δεν γίνεται. Σε πονάει η ψυχή σου».
Θυμάμαι τον Λάρι Μπερντ, από τις πρώτες μου μπασκετικές εικόνες, να γιατροπορεύεται μόνος του, ξάπλα στα πατώματα, στο παρκέ του Μπόστον Γκάρντεν.
Γι’ αυτό και η απόφαση να ασχοληθείς με τον επαγγελματικό αθλητισμό είναι γενναία. Κάθε μέρα που μπαίνεις εδώ (δείχνει το γήπεδο) υπάρχουν πιθανότητες να τελειώσει η καριέρα σου.
Ποια είναι τα πλάνα σου για μετά;
Ήδη έχω δεχτεί μια πρόταση από την ομάδα να αναλάβω ένα σοβαρό διοικητικό πόστο.
Team manager;
Κάπως σαν γενικός αρχηγός. Εμπιστεύονται την κρίση μου, την αντίληψή μου, θέλουν να είμαι κοντά στην ομάδα και να παίρνω πρωτοβουλίες και αποφάσεις. Και τους ευχαριστώ για αυτή την αποδοχή και την εκτίμηση. Ένα σενάριο, λοιπόν, είναι αυτό.
Το άλλο είναι η πολιτική σκηνή. Πολλές φορές υπήρξαν προτάσεις που απέρριψα, αλλά έχω δικές μου ιδέες που θέλω να υλοποιήσω, άμεσα. Το σκέφτομαι κι αυτό σοβαρά.
Δεν υπάρχει κόμμα με το οποίο ταυτίζομαι απόλυτα αυτήν τη στιγμή για να «φορέσω τη φανέλα» του και να κατέβω στις εκλογές. Σκέφτομαι τα αυτοδιοικητικά, έχω δίψα, έχω ιδέες και, κυρίως, έχω απογοητευτεί τόσο μα τόσο πολύ με ότι συμβαίνει, που πλέον δεν μπορώ να κάνω αντιπολίτευση ή να μένω στα social και τις συνεντεύξεις.
Δυστυχώς, νιώθω ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για να μην κάνω κάτι. Θα μου πεις «και είσαι εσύ ικανός;». Το μόνο σίγουρο είναι ότι είναι αυτοί ανίκανοι. Και για αυτό νιώθω την ανάγκη να βγω εκεί έξω και να γίνω πιο ενεργός.
Ακούστηκε ότι θα σε στηρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ για δήμαρχο Αθηναίων;
Ναι, θα διεκδικήσω το Δήμο της Αθήνας. Αυτή η ιδέα έχει καλλιεργηθεί εδώ και καιρό μέσα μου. Θέλω να κατέβω και να δημιουργήσω μια διευρυμένη παράταξη, η οποία θα λάβει στήριξη από όσους ταυτίζονται με τις ιδέες μου. Χάρηκα πολύ που ήδη πήρα τη στήριξη από τον Αλέξη Τσίπρα.
Τη γενιά σου στην Ελλάδα, τους ανθρώπους 20- 40 ετών που ζουν εδώ, πώς τους «φιλτράρεις»; Αφουγκράζεσαι τα ζόρια που τραβάνε;
Έχω φίλους, κολλητούς, οικογένεια, μπορώ να καταλάβω. Και τυχαίνει κανείς από αυτούς να μην είναι από «τζάκι» ή να τα έχει βρει έτοιμα. Οι περισσότεροι είναι παιδιά της λαϊκής τάξης που προσπαθούν να επιβιώσουν. Ζούμε σε μια κοινωνία κι ένα κράτος όπου δεν έχουν όλοι ίσες ευκαιρίες - και αυτό είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, οκ, αλλά εδώ «χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα».
Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία -και αυτό αποτυπώνεται στις εκλογές- έχει μάθει να είναι μια υποτακτική κοινωνία. Στις ίδιες οικογένειες τόσα χρόνια, λες και είναι κληρονομικό αξίωμα να είσαι κυβέρνηση και εξουσία!
Η νεολαία είναι τόσο απογοητευμένη που δεν βγαίνει μπροστά, δεν πάνε καν να ψηφίσουνε. Μπορώ να τους καταλάβω, ανάθεμα αν υπάρχει κάποιος εκεί έξω που να τους «κάνει» και να ταυτιστούν. Κι έτσι κινητοποιούνται τα πρόβατα και τα κομματόσκυλα, αυτοί που έχουν ισχυρό κίνητρο να ρίξουν την ψήφο. Κι έχουμε τα ίδια και τα ίδια.
Δεν γίνεται να μην έχεις τηλεδιοίκηση στα Τέμπη, να μην έχεις συστήματα πυρόσβεσης και να τα «σκας» για να γεμίζει η Αθήνα μπάτσους. Δεν γίνεται. Σε πονάει η ψυχή σου.
Πρέπει οι νέοι άνθρωποι να βγούνε μπροστά, να σταματήσουν να βλέπουν τα πράγματα από την τηλεόραση ή από τα social τους. Να πάρουν πρωτοβουλίες, στους δρόμους, στις κάλπες. Να ευαισθητοποιηθούν. Να κινητοποιηθούν. Δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Οι δικές τους, οι δικές μας ζωές θάβονται.
Η αποχή στις εκλογές είναι τεράστια, βγαίνουν κυβερνήσεις με 60% αποχή, κυβερνήσεις που για μένα είναι αυθαίρετες. Δεν τις έχει αποφασίσει ο λαός, διότι απέχει η νεολαία. Για αρχή λοιπόν να σηκωθούν οι νέοι αυτή τη ρημάδα την Κυριακή των εκλογών και να πάνε να ψηφίσουν. Για αρχή.
Είμαστε μαλθακοί και αδρανείς. Εδώ γίνονται αίσχη και δεν κουνιέται φύλλο. Στη Γαλλία, για δυο χρόνια παραπάνω στο ασφαλιστικό, κάψανε το Παρίσι. Εδώ όταν έγινε κάτι αντίστοιχο, δεν άνοιξε μύτη.
Εδώ μας παρακολουθούνε, παραβιάζουν τη δημοκρατία, γίνονται δολοφονίες, αίσχη. Θα μου πεις, άμα κατέβεις να διαδηλώσεις ειρηνικά, θα φας και ξύλο από τους μπάτσους. Αλλά και για αυτό αξίζει να ξεσηκωθείς, να πας κόντρα σε μανάδες και μπαρμπάδες. Δική μας ζωή είναι, ας πάψουμε να τους αφήνουμε να μας τη γαμάνε.
Πολύς κόσμος έχει πάθει ψυχολογική καθίζηση, «βούλιαξαν» οι άνθρωποι.
Πρέπει, όμως, να ξεσηκωθείς για να τα καταφέρεις. Τα παιδιά που εργάζονται delivery, διεκδίκησαν και κέρδισαν. Και όχι μόνο αυτοί. Και οι καλλιτέχνες το ίδιο. Θα φάμε και ξύλο, αλλά στο τέλος θα κερδίσουμε. Δέχονται οι άνθρωποι και πλύση εγκεφάλου από συστημικά μίντια που τους ποτίζουνε με fake news, αλλά πρέπει να αντιδράσουμε. Εξακόσια ευρώ μισθός, πεντακόσια ευρώ νοίκι. Τι άλλο θες για να βγεις στον δρόμο και να διαδηλώσεις;
Γίνεται μεγάλη κουβέντα στο ελληνικό μπάσκετ για τα χαμένα ταλέντα, για τις ευκαιρίες που δεν παίρνουν οι νέοι παίκτες. Είναι το ελληνικό μπάσκετ και η ελληνική κοινωνία εχθρικά προς τους νέους;
Η ελληνική κοινωνία καταστρέφει τα όνειρα των νέων - μετά τους δίνει λίγο «τυράκι» και από το να ξενιτευτούν μακριά από τους φίλους και την οικογένειά τους, επιλέγουν να μείνουν εδώ και να κάνουν τον δούλο, τον είλωτα. Ελπίζοντας ο ένας μέσα στους πόσους να διακριθεί μέσα από αυτή την κατάντια και να κάνει τη διαφορά, ένα βήμα προς μια καλύτερη ζωή. Εγώ έχω φίλους, πτυχιούχους και παίρνουν ψίχουλα. Τι όνειρα να κάνουν; Πως να κάνουν οικογένεια;
Έχουν φύγει φίλοι σου για έξω;
Μισοί μείναμε. Κι αν έχω χάσει φίλους! Λονδίνο, Σκωτία, ΗΠΑ. Και δεν έχουν καμία διάθεση να γυρίσουν. Τους λείπει η Ελλάδα αλλά δεν πρόκειται να επιστρέψουν - αυτό λένε όλοι. «Να πάω πού; Να δουλέψω για τι»; Είναι θέμα αξιοπρέπειας. Έξω, για πάντα.
Να μιλήσουμε για τον ακτιβισμό;
Έχει γίνει ένας ντόρος, όπως τώρα όλα αναπαράγονται γρήγορα στα social. Στην Εύβοια με τις φωτιές προφανώς υπήρχε ανάγκη, αλλά δεν είμαι πυροσβέστης και ούτε έχω γνώσεις πυρόσβεσης, το χωριό μου είναι εκεί και πήγα μήπως χρειαστεί να βάλω ένα χεράκι. Ουσιαστικά δεν έκανα κάτι. Αν με ρωτάς, περισσότερο μου άρεσε που με πήρε ένας φίλος και πήγαμε στον Άγιο Στέφανο για να σώσουμε ζωάκια από τις φωτιές.
Το μπάσκετ με αμαξίδιο;
Ναι, παίζω μπάσκετ με αμαξίδιο, περνάω καλά με τα παιδιά. Κάθε ομάδα έχει δικαίωμα να έχει έως δύο μη ανάπηρους αθλητές στο ρόστερ της. Εγώ είμαι στο ρόστερ του Παναθηναϊκού.
Είναι δύσκολο το μπάσκετ σε αμαξίδιο;
Ναι, είναι. Αλλά εγώ φτάνω στο γήπεδο άνετα, ενώ οι συναθλητές μου για να φτάσουν να προπονηθούν, περνάνε μια επίπονη διαδικασία. Ακόμα και για να μπουν στο αμάξι τους χρειάζεται τεράστια σωματική δύναμη, εγώ δεν θα μπορούσα. Έχουν απίστευτη δίψα και θέληση για να αθληθούν - αυτό με ευαισθητοποίησε για να αρχίσω να τους παρακολουθώ πιο στενά και να αναπτύξουμε τη σχέση που έχουμε τώρα.
«Δεν έχω δόγματα, ούτε ακολουθώ μια συγκεκριμένη ιδεολογία ή κουλτούρα. Όσο μεγαλώνω, εξελίσσομαι. Τοποθετήσεις μπορεί να αλλάξω, αυτό που δεν θα αλλάξει είναι οι αξίες μου».
Eίχες βοηθήσει να φτιαχτεί κι ένα γήπεδο μπάσκετ στις φυλακές;
Είχαμε φτιάξει ένα γήπεδο στις φυλακές Κορυδαλλού πριν πέντε-έξι χρόνια. Έχει πλάκα που συναντώ παιδιά που αποφυλακίστηκαν και μου λένε «ήμουνα μέσα κι έπαιζα μπάσκετ».
Σου έχει τύχει;
Πολλές φορές. Αυτό το «ευχαριστώ» είναι όλα τα λεφτά - αυτή είναι η επιβράβευσή μου, όχι τα αφιερώματα ή οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Όταν με βρίσκει κάποιο παιδί που ήταν μέσα και μου λέει και την ιστορία, τότε νιώθω πάρα πολύ όμορφα. Έτσι «πληρώνομαι» εγώ από αυτά τα πράγματα.
Πότε σου έγινε πρώτη φορά το «κλικ» του ακτιβισμού;
Είχα λόγω δουλειάς γεμάτο πορτοφόλι - και δεν με συγκινούσε ποτέ να πετάξω στα μπουζούκια δέκα χιλιάρικα. Οκ, έχω ταξιδέψει κι έχω κάνει πράγματα. Αλλά σε ό,τι έχει να κάνει με αδύναμες ομάδες πληθυσμού, είχα πάντα μια ευαισθησία.
Κάποια χειρουργεία με παιδιά που δεν είχαν τη δυνατότητα να τα πληρώσουνε, πήγαινα στον ορθοπεδικό της ομάδας και μου ‘λεγε κι αυτός «δεν θέλω λεφτά, Νίκο». Δεν είμαι μόνο εγώ λοιπόν. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα ακουστεί η δική τους φιλανθρωπία. Ο Θανάσης Κονίδης, γιατρός του Παναθηναϊκού, τρεις φορές έχει βοηθήσει αφιλοκερδώς. Του ζήτησα να χειρουργήσει στο ισχίο ένα παιδί που είχε περάσει καρκίνο. Μου λέει «δεν θέλω λεφτά» - και πλήρωσα μόνο τους αναισθησιολόγους κάτι ψιλά. Το παιδί ευχαριστούσε εμένα, του είπα για τον γιατρό αλλά δεν τον βρήκε ποτέ να του πει «μπράβο γιατρέ». Τρεις φορές το έκανε αυτό ο Κονίδης και αυτό είναι πολύ σπουδαίο γιατί το έκανε στην αφάνεια τελείως, χωρίς να προσδοκά ούτε credits ούτε τίποτα.
Το μπάσκετ πού συναντιέται με την ιδεολογία σου; Με τις ιδέες σου;
Αν δεν έπαιζα μπάσκετ, αν δεν είχα διακρίσεις, ποιος θα άκουγε τη φωνή μου; Κανένας. Δεν θα μου δινόταν καν το βήμα για να ακουστώ.
Ο κόσμος αναγνώριζε και εκτιμούσε ότι εγώ ήμουν τέτοιος άνθρωπος. Και για αυτό, μαζί με όποια άλλα αγωνιστικά χαρακτηριστικά μου, υπήρχε ένα γήπεδο που φώναζε το όνομά μου. Κι αυτό με βοηθούσε στο παιχνίδι μου. Υπήρχε λοιπόν ένα μιξ, το ένα έφερνε το άλλο.
Γιατί λίγοι αθλητές μιλάνε ανοιχτά όπως εσύ; Μήπως κάποιοι αυτολογοκρίνονται για να αυτοπροστατευτούν;
Για μένα όποια ιδέα δεν την επικοινωνείς και δεν την πραγματώνεις κάπως, είναι άχρηστη. Αν δεν παρακινείς κάποιους ανθρώπους που μπορεί να σε έχουν σαν πρότυπο, να σε θαυμάζουν και να σε ακούσουν. Οι περισσότεροι από όσους «κλείνονται» σε ένα άθλημα, δεν έχουνε πολλά να πούνε. Δεν τους αδικώ - αν δεν το πάνε έτσι θα γίνουν δακτυλοδεικτούμενοι, θα τους πουν «άντε τεμπέλη, αργόσχολε, τράβα να δουλέψεις». Έτσι είναι το σύστημα.
Στον Νίκο Παππά παρατηρείς αντιφάσεις; Ο Μποντλέρ σε μια ανάλογη ίσως ερώτηση είχε απαντήσει το ωραίο τσιτάτο - «επικαλούμαι το δικαίωμά μου να αντιφάσκω».
Δεν έχω δόγματα, ούτε ακολουθώ μια συγκεκριμένη ιδεολογία ή κουλτούρα. Όσο μεγαλώνω, εξελίσσομαι. Προοδεύω, μαθαίνω και κάλλιστα μπορεί να επαναπροσδιορίσω, να κάνω λάθη και να μετανιώσω. Τοποθετήσεις μπορεί να αλλάξω, αυτό που δεν θα αλλάξει είναι οι αξίες μου. Γνώμη για ένα ζήτημα καμιά φορά είναι και υγιές να αλλάξεις, τοξικό και άρρωστο είναι να αλλάζουν οι αξίες σου.
Ήρθες πιτσιρικάς στην Αθήνα για το μπάσκετ. Πώς ήταν η φάση τότε, πως το βίωσες;
Όταν πρωτοήρθα, 14- 15 χρονών, έμενα μόνος στα Σεπόλια. Ο Πανελλήνιος μου νοίκιασε ένα σπίτι, έτρωγα σ’ ένα εστιατόριο δίπλα στο γήπεδο και είχα έναν μισθό.
Εντάξει ήταν μια λίγο άγρια γειτονιά τότε τα Σεπόλια. Υπήρχε κάποιος φόβος, γίνονταν σκηνικά - δύο φορές μου έκλεψαν το κινητό με την απειλή μαχαιριού. Γαλουχείσαι πάντως έτσι, μαθαίνεις να προσέχεις και να βλέπεις τα προβλήματα. Τώρα ξέρω πώς είναι η ζωή στα Σεπόλια και την Κυψέλη. Ήταν καλή εμπειρία, σκληραγωγήθηκα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα έβγαλες πέρα.
Κοίτα, ήμουν πειθαρχημένος, ήμουν ανταγωνιστικός σαν πιτσιρικάς σε όλα. Ήμουν και καλός μαθητής, ήθελα να είμαι καλός με ό,τι καταπιανόμουνα, είχα στόχους. Δεν με κέρδιζαν εμένα ποτέ ούτε ναρκωτικά, ούτε αλητείες τρελές - θα τις έκανα και τις μαγκιές μου, γιατί αυτός είναι ο τύπος μου, αλλά με μέτρο. Δεν ήμουνα νταής.
Street basket;
Το λατρεύω - πήγαινα στα ανοιχτά, είχα και καλό όνομα. Μου έλεγαν «εσύ είσαι καλός, πρέπει να παίξεις με τον τάδε που είναι σε εκείνο το γήπεδο». Στην Αιδηψό δεν έχανα. Όχι, ψέματα, έχανα στην αρχή από έναν μεγαλύτερό μου. Έτσι ξεκίνησα να παίζω. Έχω παίξει πολύ μονό, μου άρεσε. Και ένας με έναν, εκεί υπήρχε και στοιχηματική παράμετρος.
Είναι καψούρα το μπάσκετ;
Το γουστάρω το μπάσκετ, μου αρέσει πολύ. Δεν μου αρέσει το πώς λειτουργεί το γύρω-γύρω από το μπάσκετ. Το να μου δώσεις μια μπάλα και να παίξω, μπορώ να το κάνω κάθε μέρα για όλη μου τη ζωή. Το γύρω-γύρω από το παιχνίδι δεν μου ταιριάζει και το θεωρώ ψυχοφθόρο.
Μάνατζερ, διοικήσεις, δημοσιογράφοι. Αυτά εννοείς «γύρω- γύρω»;
Όλα αυτά, ναι - το πώς σε προσεγγίζουν. Αυτά δεν μου αρέσουν. Το ίδιο το παιχνίδι το λατρεύω.
Πώς νιώθεις όταν ακούς το όνομά σου σε σύνθημα;
Είναι κάτι υπέροχο, είμαι Παναθηναϊκός από παιδί - όταν παίζεις για την ομάδα σου και ένα ολόκληρο γήπεδο φωνάζει το όνομά σου είναι ανατριχιαστικό, κυριολεκτικά. Σίγουρα δεν είμαι ο καλύτερος παίκτης που έχει περάσει από τον Παναθηναϊκό, υπάρχουν δεκάδες άλλοι, άρα μπορεί ο κόσμος να εκτιμά κι άλλα πράγματα σε μένα. Κι αυτό δίνει μια έξτρα αξία, το κάνει ακόμα πιο σημαντικό για μένα.
Στον δρόμο, έξω από το γήπεδο, σου μιλάει ο κόσμος;
Ναι, μου μιλάνε.
Σε ενοχλεί;
Όχι, για καλό λόγο μου μιλάνε. Όμορφα. Μπορεί να μου πουν τα παράπονά τους για την ομάδα. Ακόμα κι αν έχω τα «δικά μου» και είμαι σε άλλο mood, προσπαθώ να είμαι θετικός. Αν κάποιοι ξεπεράσουν τα όρια, μεμονωμένες περιπτώσεις που θα πουν μια «μαγκιά», μόνο τότε αντιδρώ διαφορετικά.
Σου έχουν τύχει και τέτοια «πεσίματα»;
Έχουν συμβεί κάποια περιστατικά - δεν έχω κάνει ποτέ πίσω. Συνήθως αυτοί είναι δειλοί - νομίζουν ότι επειδή είμαι επαγγελματίας, δεν θα απαντήσω. Αλλά όταν τους τσιγκλίζω, όταν απαντήσω «έλα, πες μου», ξεκινάνε τις κωλοτούμπες.
Είσαι χορτασμένος, αισθάνεσαι πλήρης στα 32-33 σου σήμερα;
Σε ό,τι αφορά το μπασκετικό κομμάτι δεν έχω απωθημένα. Κατέκτησα πολλούς τίτλους, έπαιξα στην ομάδα μου, άκουσα το όνομά μου, γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους, κέρδισα εμπειρίες - μέχρι και το αγαπημένο μου συγκρότημα (Active Member) έκανε τραγούδι για μένα. Το μπάσκετ μου πρόσφερε πάρα πολλά. Από ‘κει και πέρα, ως άνθρωπος, θα ήθελα κάποια στιγμή να κάνω και οικογένεια, να ζήσω και αυτόν τον προορισμό. Είμαι νέος, έχω όρεξη, νιώθω ικανός - και ας ακουστεί αυτό κάπως, εγώ το νιώθω. Ανυπομονώ.
Ανήκεις στην κατηγορία “happy people”;
Δεν μπορώ να δηλώσω «ευτυχισμένος» - νομίζω ότι είναι και κάτι αδύνατον να το ζήσω ποτέ, είμαι ανήσυχος άνθρωπος. Να έχω, όμως, κάποιες στιγμές πραγματικά χαρούμενες, ναι, μπορώ. Και μπορώ να τις κάνω και περισσότερες. Αλλά δεν μπορώ να τα «γράψω» όλα και να πω ότι είμαι ευτυχισμένος.
Αισιόδοξος;
Θέλω να είμαι. Αλλά μάλλον απαισιόδοξος είμαι τελικά - από αυτούς που βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο. Πρέπει να γίνουν πράγματα. Να αλλάξουν πράγματα.
Πηγή: vice