Οξυγόνο άνω των 13 δισ. αναμένεται να εισρεύσει στην οικονομία και τις επιχειρήσεις έως το τέλος του 2022, στηρίζοντας τις επενδύσεις και σηματοδοτώντας την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, μέσα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον λόγω της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης και της εξάπλωσης της μετάλλαξης Όμικρον.
Το επενδυτικό άλμα 23,4%, στο οποίο ποντάρει η κυβέρνηση για την επόμενη χρονιά και καταγράφεται στον προϋπολογισμό, θα προέλθει κατά το ήμισυ από την ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων, με βασικά οχήματα το Ταμείο Ανάκαμψης, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ. Κατά συνέπεια, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, η έγκαιρη απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και η διασφάλιση ότι το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα διοχετεύσει γρήγορα την απαιτούμενη ρευστότητα στην αγορά, μαζί με την ορθή αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, αποτελούν το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη ημέρα της οικονομίας.
Για το επόμενο έτος υπολογίζεται ότι οι δημόσιες επενδύσεις θα ξεπεράσουν τα 10,5 δισ. ευρώ.
Από τα 10,5 δισ., περί τα 7,450 δισ. θα είναι τα έργα και οι δράσεις που θα περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με τα 6,250 δισ. ευρώ να προέρχονται από κοινοτικούς πόρους και 1,2 δισ. ευρώ να είναι το αμιγώς εθνικό σκέλος του ΠΔΕ.
Η συνεισφορά των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα φτάσει τα 3,2 δισ. ευρώ. Άλλα 3 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα πέσουν στην οικονομία μέσω του νέου ΕΣΠΑ.
ΕΣΠΑ
Όσον αφορά το ΕΣΠΑ, στόχος είναι οι πρώτες δράσεις να ξεκινήσουν να υλοποιούνται από τις αρχές του νέου έτους. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων έχει καταφέρει να απλοποιήσει σημαντικά το νέο ΕΣΠΑ ώστε να μην καθυστερούν οι επιχειρήσεις να βρουν την πρόσκληση που τους χρειάζεται, ενώ σχεδιάζονται «έξυπνα εργαλεία» για τις επιχειρήσεις. Προτεραιότητα μέσω του νέου ΕΣΠΑ θα δοθεί σε υφιστάμενες αλυσίδες αξίας που περιλαμβάνουν εξωστρεφείς, δυναμικούς κλάδους, όπως για παράδειγμα η αγροδιατροφή, ο τουρισμός, αλλά και κλάδοι όπως τα logistics, η ανακύκλωση, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα ποσά που θα διατεθούν μέσω των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ αναμένεται να αρχίσουν να εκταμιεύονται το πρώτο τετράμηνο της επόμενης χρονιάς.
Ταμείο Ανάκαμψης
Στην αρχή του 2022 επιχειρείται να ξεκινήσουν οι προκηρύξεις για τις τρεις πιο μεγάλες από τις επιδοτήσεις που θα διατεθούν προς τις επιχειρήσεις μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης, ενώ μέχρι τον Μάρτιο θα γίνουν οι πρώτες εκταμιεύσεις προς επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων.
Τα προγράμματα αφορούν την ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων και τα ειδικά προγράμματα για τον αγροτικό τομέα και για τον τουρισμό. Η κίνηση αυτή συνδέεται με την ανάγκη να υπάρξουν άμεσα μεγάλες απορροφήσεις, αλλά και μεγάλη επίδραση στην οικονομία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επένδυση στην ανάπτυξη και στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με προγράμματα για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και ευεξίας (αξιοποίηση ιαματικών πηγών), τον αγροτουρισμό και τη γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον καταδυτικό τουρισμό, την προσβασιμότητα στις παραλίες.
Το πρόγραμμα για τον αγροτικό τομέα αποτελεί ένα από τα μεγάλα στοιχήματα του ελληνικού Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς φιλοδοξεί να καταστήσει περισσότερο εμπορεύσιμα και εξαγώγιμα τα ελληνικά προϊόντα πρωτογενούς παραγωγής, εφαρμόζοντας καθετοποιημένη διαχείριση από την παραγωγή και την τυποποίηση μέχρι το μάρκετινγκ για την πώλησή τους, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η επένδυση, ύψους 520 εκατομμυρίων ευρώ, στοχεύει στην αύξηση της ποιότητας και της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων, στην αύξηση της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και στην αύξηση των εξαγωγών. Εως τον Μάρτιο αναμένεται να εισρεύσει η πρώτη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 3,5 δισ. ευρώ.
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
Βασικός στόχος του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους είναι η απορρόφηση των πόρων, «έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εισροή της αναλογούσας κοινοτικής συνδρομής στο πλαίσιο των αναπτυξιακών στόχων».
Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, στους τομείς:
των μεγάλων έργων υποδομών (οδικά έργα, σιδηρόδρομοι, μετρό κ.λπ.),
της επιχειρηματικότητας (κυρίως στους τομείς της μεταποίησης και του τουρισμού),
της δημιουργίας απασχόλησης, της εκπαίδευσης και κατάρτισης,
της υγείας και της πρόνοιας,
των έργων για την προστασία του περιβάλλοντος,
των έργων υποδομών των ΟΤΑ όλης της χώρας και
των δράσεων για τη διοικητική μεταρρύθμιση.
Σε ό,τι αφορά το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ, χρηματοδοτεί αναπτυξιακές δράσεις του κράτους που δεν είναι επιλέξιμες σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, αναπτυξιακές δράσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δράσεις ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και της πολιτικής προστασίας, εξυπηρετούνται οι ανάγκες των επενδυτικών νόμων και καλύπτονται έκτακτες ανάγκες, όπως η αποκατάσταση ζημιών σε έργα υποδομής από σεισμούς, πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές και η κρατική αρωγή για την αντιμετώπιση συνεπειών που αυτές επιφέρουν. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στον ορθό προγραμματισμό και τη στόχευση για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025, που τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου.