Ενώ η κυβέρνηση επαίρεται για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και του επιχειρείν, το νέο Focus report του Ινστιτούτου ΈΝΑ καταγράφει μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Οι «λιμνάζοντες» και αναξιοποίητοι πόροι από το Ταμείο φτάνουν τα 4,5 δισ. ευρώ και μόλις το 8% των κονδυλίων έχει απορροφηθεί. Εξόχως σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία, το 85,9%, του συνολικού ποσού αφορά δανειοδοτήσεις που έχουν δοθεί σε μόλις 35 εταιρείες-ομίλους μεγάλη δυναμικής και εμβέλειας.
Όχι μόνο, δηλαδή, η απορρόφηση των πόρων είναι αναιμική αλλά και τα ευρωπαϊκά κονδύλια-μέσω του δανειακού σκέλους- έχουν μοιραστεί στους μεγάλους του ελληνικού επιχειρείν. Η βεντάλια των δανειοδοτήσεων και της ουσιαστικής ενίσχυσης του επιχειρηματικού κόσμου είναι πολύ περιορισμένη, κάτι που προφανώς λειτουργεί αρνητικά κυρίως προς τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που ούτως ή άλλως έχουν δυσκολίες πρόσβασης στη δανειοδότηση από τις τράπεζες.
Η λογιστική απορρόφηση επί των συνολικών πόρων έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023, είναι τουλάχιστον διπλάσια της πραγματικής απορρόφησης, δημιουργώντας μια πλασματική εικόνα σχετικά με την ταχύτητα υλοποίησης των ενταγμένων έργων. Η διάκριση μεταξύ λογιστικών και πραγματικών πληρωμών είναι σημαντική καθώς οι λογιστικές πληρωμές, ως απλές ενδιάμεσες μεταφορές χρημάτων, δεν συμμετέχουν στον υπολογισμό του ΑΕΠ και δεν έχουν κάποια επίπτωση στην πραγματική οικονομία.
Ειδικότερα υπολογίζεται ότι επί των συνολικών πόρων του Εθνικού Σχεδίου:
η συνολική λογιστική απορρόφηση είναι 22%, ενώ η συνολική πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε μόλις 8%.
η λογιστική απορρόφηση του σκέλους των επιχορηγήσεων είναι 21%, ενώ η πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε 10%.
η λογιστική απορρόφηση του σκέλους των δανείων είναι 23%, ενώ η πραγματική απορρόφηση υπολογίζεται σε 6%.
Οι κύρια ωφελούμενοι – μέχρι σήμερα – από το δανειακό σκέλος του Σχεδίου μέσω του προνομιακού επιτοκίου, είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Αυτό προκύπτει από την επεξεργασία των διαθέσιμων στοιχείων για 161 δανειοδοτήσεις επιχειρήσεων από το «Ελλάδα 2.0» σύμφωνα με την οποία:
Το 85,9% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά σε δανειοδοτήσεις μεγαλύτερες των 10 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 63 δάνεια τα οποία έχουν λάβει μόλις 36 εταιρείες/όμιλοι.
Το 8,3% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά σε δανειοδοτήσεις από 5 – 10 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 30 δάνεια τα οποία έχουν λάβει 30 εταιρείες.
Το 5,4% του συνολικού ποσού των δανείων αφορά σε δανειοδοτήσεις από 1 – 5 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 48 δάνεια τα οποία έχουν λάβει 48 εταιρείες.
Το 0,4% του συνολικού αριθμού των δανείων αφορά σε δάνεια μικρότερα του 1 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 20 δάνεια τα οποία έχουν λάβει μόλις 20 εταιρείες.
ΕΣΠΑ 2014 – 2020 | Η μεγάλη εικόνα
Η συνολική απορρόφηση όλων των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, πλην του ΠΑΑ, μέχρι 30.09.2023 ήταν 88%. Απαιτείται εντός του υπολειπόμενου διαστήματος του 2023, τελευταία επιλέξιμη χρονιά, η απορρόφηση ενός σημαντικού ποσοστού της τάξης του 12%, που αντιστοιχεί σε περίπου 2,34 δισ. ευρώ κοινοτικής συνδρομής (για το ΠΑΑ απαιτούνται επιπλέον 1,75 δισ. ευρώ).
Τα Προγράμματα που χαρακτηρίζονται ως υψηλής επικινδυνότητας απώλειας πόρων είναι:
Πρόγραμμα Υποδομών Μεταφορών και Περιβάλλον (71%)
Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης απορρόφηση (73%).
Πρόγραμμα Θάλασσας και Αλιείας (74%)
Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας Interreg (76%).
Περιφερειακό Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας (79%).
Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης Δημοσίου Τομέα (80%)
Περιφερειακό Πρόγραμμα Στερεάς Ελλάδας (89%).
Πηγή: sofokleousin.gr