Ήμουν σίγουρος ότι θα γίνει, αλλά δεν είχε περάσει από το μυαλό μου ότι θα το βρούμε μπροστά μας από την πρώτη κιόλας αγωνιστική. Ναι, άρχισε το Πρωτάθλημα κι αμέσως άρχισε να γυρίζει και ο μύλος με τα πέναλτι. Η αφορμή, μάλιστα, δόθηκε στην Τούμπα, λες και ήταν γραφτό να πιάσουν με το “καλημέρα” οι συνωμοσιολόγοι την (αναμενόμενη) σπέκουλα κατά του ΠΑΟΚ και του Μάκη Γκαγκάτση.
Με τη λήξη της φάσης των ομίλων στο Euro είχα γράψει, μεταξύ άλλων, τα εξής: “Η φάση των ομίλων στο Euro 2024 μάς έδειξε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι εξορθολογίζεται η χρήση του VAR στις περιπτώσεις των πέναλτι. Σε σύγκριση με την ίδια φάση της διοργάνωσης του 2020, καταλογίστηκαν λιγότερα από μισά πέναλτι, όχι γιατί τότε έγιναν περισσότερα από τα διπλάσια, αλλά γιατί τώρα δεν γίνεται κατάχρηση του VAR. Για την ακρίβεια, ο διαιτητής σφυρίζει ό,τι βλέπει και δεν σφυρίζει ό,τι δεν βλέπει σε ζωντανή ροή, ενώ ο VARίστας επεμβαίνει μόνο όταν διαπιστώνει κραυγαλέο λάθος ή κραυγαλέα αβλεψία. Παράδειγμα, ένα πέναλτι που καταλογίστηκε, αλλά το ριπλέι έδειξε ότι η ανατροπή είχε γίνει ελάχιστα έξω από τη γραμμή της μεγάλης περιοχής κι έτσι δόθηκε τελικά φάουλ.
Κοντολογίς, καταργείται η παθητική και ευθυνόφοβη τακτική του διαιτητή να καταλογίζει πέναλτι ακόμη και όταν… υποψιάζεται ή πιθανολογεί ότι έγινε, παραπέμποντας την οριστική απόφαση στο βίντεο, για να έχει τα νώτα του καλυμμένα. Και έτσι, μετατρέπεται πάλι σε “άρχοντα του αγώνα”, αφαιρώντας τον τίτλο αυτό από τον VARίστα, που αναλαμβάνει δράση μόνο όταν δει ότι ο “άρχων” έκανε “καραμπινάτο” λάθος.
Καμία αντίρρηση. Δεν είναι προς όφελος του ποδοσφαίρου να τιμωρείται με πέναλτι η παραμικρή επαφή, επειδή το ριπλέι θα δημιουργήσει την εντύπωση ότι δικαιολογείται καταλογισμός πέναλτι. Δεν είναι προς όφελος του ποδοσφαίρου τα πολλά “παρατραβηγμένα”... τηλεοπτικά πέναλτι. Όπως εκείνο, πάλι για παράδειγμα, που “ανακάλυψε” ο τραγικός Λαόθ στον τελικό Κυπέλλου του 2022 Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ, όταν το κεφάλι του Γκατσίνοβιτς “βρήκε” ελαφρά το πόδι του Βιειρίνια πάνω στο χόρτο. (Μάλιστα, τότε ο VARίστας τον έστειλε στην οθόνη, προφανώς διαφωνώντας, αλλά ο Λαόθ επέμεινε, πιθανότατα γιατί βρισκόταν σε διατεταγμένη υπηρεσία).
Ναι, καμία αντίρρηση, αλλά πώς μπορεί άραγε και με πόση επιτυχία, να εφαρμοστεί στην Ελλάδα η νέα σωστή οδηγία της ΦΙΦΑ και της ΟΥΕΦΑ σχετικά με τα πέναλτι; Τι είδους… σπρωξόμετρο θα εφαρμόσουμε εδώ; Τι θα γίνει με τα αγκαλιάσματα; Τι θα γίνει με τα πονηρά τραβήγματα από τη φανέλα; Τι θα γίνει με τις πλάτες, τους αγκώνες και τους γοφούς των αμυνόμενων που “γκρεμίζουν” τους επιτιθέμενους, αλλά θεωρείται ότι έγινε απλώς μια δυναμική διεκδίκηση της μπάλας; Το να ξεχωρίσει σ’ αυτές τις περιπτώσεις το πέναλτι από το τζαρτζάρισμα απαιτεί αντίληψη και εξυπνάδα από τον διαιτητή και τον VARίστα. Απαιτεί διαιτητές με ποιότητα. Την ίδια απαίτηση έχουν και τα πατήματα πάνω σε πόδια αντιπάλου. Ποιοι και πώς θα αξιολογούν ποιο πάτημα προκάλεσε ανατροπή και ποιο όχι;
Συγνώμη, αλλά προβλέπω στο Πρωτάθλημα και το Κύπελλο να γίνεται… μύλος. Διότι αν συνεχίσουμε με το μοντέλο “Έλληνας διαιτητής-ξένος VARίστας”, πού θα βρούμε Έλληνες διαιτητές με αντίληψη, εξυπνάδα, ποιότητα; Εμείς, εδώ στην Ελλάδα, θα είμαστε πάλι υποχρεωμένοι να περιμένουμε ισονομία από τον VARίστα και, να μου το θυμηθείτε, θα γίνουν σκηνικά που θα προκαλέσουν άφθονες ταραχές, αν οι ξένοι VARίστες, υπακούοντας στη νέα οδηγία, αποφεύγουν να επεμβαίνουν συχνά για να διορθώνουν τα λάθη και τις αβλεψίες των Ελλήνων διαιτητών”.
Ε, λοιπόν, δεν φτάσαμε ακόμη στα ντέρμπι για να έχουμε ξένους διαιτητές τουλάχιστον στο VAR. Aρχίσαμε με Έλληνες και στο χόρτο και στο VAR. Oπότε, πήραμε μια πρώτη έντονη γεύση από το αλαλούμ που μας περιμένει. Μη με ρωτήσετε πόσα και ποια από τα τρία πέναλτι που δόθηκαν και το τέταρτο που δόθηκε αλλά “αποσύρθηκε” στο ΠΑΟΚ-Πανσερραϊκός ήταν ή δεν ήταν κατά τη γνώμη μου. Απολύτως τυπικά και με βάση την τηλεοπτική εικόνα, όλα έγιναν σωστά, είπαν οι τηλεκριτικοί διαιτησίας, εκτός του Σπάθα, βεβαίως, που βλέπει μονίμως ευνοημένο τον ΠΑΟΚ. Προσωπικά, έχω πολλές επιφυλάξεις, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Εγώ κρατώ καθαρά στη μνήμη μου και στο τηλεοπτικό αρχείο μου και τις τέσσερις φάσεις και περιμένω να δω στην πορεία ποιες θα είναι οι αποφάσεις των διαιτητών σε πανομοιότυπες περιπτώσεις. Τότε, δηλαδή, που θα αποδειχθεί και πάλι περίτρανα στην πράξη ότι όλοι οι διαιτητές (και ιδιαίτερα οι Έλληνες) δεν βλέπουν με τον ίδιο τρόπο ίδιες φάσεις και δεν αποφασίζουν με τα ίδια κριτήρια...
Στέλιος Απ. Γρηγοριάδης