Το κινητό είναι απαραίτητο για όλες μας και για την ακρίβεια δεν μπορούμε να μείνουμε πολύ ώρα χωρίς αυτό. Καθόλου παράλογο καθώς με το κινητό επικοινωνούμε τηλεφωνικά, διαδικτυακά, διαβάζουμε ειδήσεις, στέλνουμε email, πληρώνουμε λογαριασμούς και κάνουμε άλλα πολλά που βρίσκονται μέσα σε αυτή τη μικρή συσκευή. Χωρίς αυτό πολλοί από εμάς είμαστε χαμένοι.
Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι όμως που νιώθουν βαθιά ανήσυχα και διέπονται από οδυνηρά συναισθήματα όταν αποχωρίζονται από το κινητό τους. Αυτό ονομάζεται nomophobia. Η λέξη αυτή είναι η συντομευμένη εκδοχή του: NO MObile PHone PhoBIA. Η nomophobia δεν είναι ακόμη μια κλινικά αναγνωρισμένη πάθηση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει μελετηθεί τόσο από ερευνητές όσο και από επαγγελματίες υγείας.
Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ο όρος ήταν σε μια μελέτη του 2008 στο Ηνωμένο Βασίλειο που ανατέθηκε από την υπηρεσία του Ταχυδρομείου, και η έρευνα διαπίστωσε ότι έως και το 53% των χρηστών κινητών τηλεφώνων στο Ηνωμένο Βασίλειο ένιωσαν αισθήματα άγχους όταν δεν μπορούσαν να συνδεθούν ή έχασαν τα τηλέφωνά τους. Όπως είπε ο κλινικός ψυχολόγος Blair Steel στο CNBC Make It: «Ορισμένα άτομα μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν nomophobia — όπως για παράδειγμα, όσοι έχουν άγχος και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή αισθάνονται μόνοι. Τα συμπτώματα της νομοφοβίας περιλαμβάνουν αλλαγές στην αναπνοή σας, εφίδρωση, αποπροσανατολισμό και ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό». Σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς υγείας, είναι σίγουρα ένας από αυτούς τους ύπουλους τρόπους με τους οποίους το κινητό μας βλάπτει την υγεία μας.
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βιώνουν nomophobia
Αν νόμιζες ότι η nomophobia είναι πρόβλημα της Δύσης, ξανά σκέψου το. Μια μελέτη του 2021/2022 που διεξήχθη σε 5 αραβικές χώρες διαπίστωσε ότι το άγχος ενώ ήταν μακριά από το τηλέφωνό τους ήταν ένα κοινό πρόβλημα μεταξύ των φοιτητών πανεπιστημίου στη Μέση Ανατολή. Αυτή η έρευνα θέτει επίσης το ερώτημα στο πώς οι έφηβοι μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην ανάπτυξη nomophobia.
«Οι έφηβοι θέλουν να είναι με τους φίλους τους σε 24ωρη βάση», μοιράστηκε ο ψυχολόγος Michael Carr-Gregg στο Health Digest. Ο ψυχολόγος πρόσθεσε ότι τα κινητά τηλέφωνα έχουν αντικαταστήσει τα παραδοσιακά λούτρινα ζώα και κάποιοι από τους πελάτες του κοιμούνται με τα τηλέφωνά τους στο κρεβάτι. «Ενώ ο Τέντι, το αρκουδάκι δεν επικοινωνεί, το τηλέφωνο επικοινωνεί».
Ωστόσο, μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Indian Journal of Community Medicine, στην οποία συμμετείχαν φοιτητές ιατρικής σχολής, διαπίστωσε ότι 1 στους 5 φοιτητές ήταν νομοφοβικοί. Ο συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής του Indian Journal of Community Medicine, Dr. Sanjay Dixit είπε στο CNN Business ότι: «Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της χρήσης κινητών τηλεφώνων στην Ινδία. Η ανάλυση δείχνει ότι περίπου το 45% του ινδικού πληθυσμού, όχι μόνο οι φοιτητές ιατρικής, είναι νομοφοβικοί», ανέφερε το Dixit. Αν και μπορεί να μην είναι δυνατό να αποκοπεί εντελώς από τη συνδεσιμότητα που παρέχει ένα τηλέφωνο, το να έχουμε μια εξουθενωτική σύνδεση στο κινητό μας δεν είναι ποτέ υγιές και πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Ίσως χρειαστεί να ξεκινήσεις αντιμετωπίζοντας τους φόβους σου
Μέρος του λόγου για τον οποίο αναπτύσσεται η nomophobia είναι ο φόβος κάποιου να χάσει μηνύματα κειμένου, κλήσεις ή άλλες ειδοποιήσεις που μπορεί να εμφανιστούν στη συσκευή. Για μερικούς, μπορεί να είναι ακόμη και ο φόβος να χάσουν τη συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο ή να πέσει η μπαταρία. «Η αντιμετώπιση αυτών των φόβων με τη θεραπεία έκθεσης μπορεί να είναι ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε», προτείνει η Verywell Mind, «Αναγκάστε τον εαυτό σας να κάθεται ήσυχα σε ένα δωμάτιο χωρίς το τηλέφωνό σας για λίγα λεπτά κάθε μέρα και να κάνετε προσεκτικές ασκήσεις όπως εισπνοή και εκπνοή ή ακόμα και διαλογισμό. Εάν οι ειδοποιήσεις σας ενοχλούν, μπορείτε ακόμη και να απενεργοποιήσετε το κινητό σας. Θα πρέπει επίσης να αυξήσετε σταδιακά τον χρόνο που περνάτε μακριά από το τηλέφωνό σας. Μπορείτε να ξεκινήσετε αφήνοντάς το στο σπίτι όταν βγάζετε τον σκύλο σας βόλτα ή συναντάτε έναν φίλο για καφέ».
Οι κλινικοί ψυχολόγοι Leno και Steel συνιστούν την εύρεση εναλλακτικών εργαλείων που θα εκπλήρωναν τους ρόλους του τηλεφώνου σου, παραδείγματα περιλαμβάνουν την αγορά ενός παραδοσιακού ξυπνητηριού ή την αγορά ενός ημερολογίου. Η εκ νέου εκμάθηση και η δημιουργία αλληλεπιδράσεων πρόσωπο με πρόσωπο με τους φίλους σου μπορεί επίσης να βοηθήσει. Αυτοί είναι μερικοί τρόποι για να μειώσεις το άγχος σου χωρίς φάρμακα. Εάν αυτά δεν λειτουργούν για εσένα, μπορεί να χρειαστεί να δεις έναν θεραπευτή που θα μπορούσε να προτείνει γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ή φαρμακευτική αγωγή. Το σημαντικό είναι να βρεις πιο υγιείς τρόπους για να διατηρήσεις μια ισορροπημένη σχέση με τη συσκευή σου.
Είναι πανεύκολο να παραμείνουμε κολλημένοι στα κινητό μας. Αν στο έλεγε αυτό κανείς πριν από 20 χρόνια θα γελούσες τόσο πολύ που θα έμοιαζε με αστείο… από άλλον πλανήτη! Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μάς κρατούν συνδεδεμένους με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα ενώ η αποστολή γραπτών μηνυμάτων καθιστά δυνατή τη συνομιλία με οποιονδήποτε σε μια στιγμή.
Για να μη μιλήσουμε για τα παιχνίδια και τις εφαρμογές που μας διασκεδάζουν για ώρες. Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε ακόμη και τα τηλέφωνά μας ως ξυπνητήρια για να ξυπνάμε το πρωί, καθιστώντας τα μια τεχνολογία στην οποία βασιζόμαστε πραγματικά καθημερινά. Έχεις σκεφτεί όμως πως το κινητό σου μπορεί να σε αρρωσταίνει;