Μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει στους ειδικούς αλλά και στην κυβέρνηση η εμφάνιση της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης του κορωνοϊού στη χώρα μας. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι στέλεχος της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης μεταδίδεται ταχύτατα ενώ εκφράζουν την ανησυχία τους ότι τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί ίσως να μην προσφέρουν ικανοποιητική προστασία από τη μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής.
Το πρώτο κρούσμα με της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης στη χώρα μας ανιχνεύτηκε την Κυριακή 31 Ιανουαρίου σε έναν 36χρονο ιερέα, ο οποίος είναι προσωπικός διάκονος του Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα στη Θεσσαλονίκη. Σημειώνεται ότι ο ίδιος ιερέας είχε νοσήσει με κορονοϊό πριν από δύο μόλις μήνες, ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε το νοτιοαφρικανικό στέλεχος να τον προσβάλει.
Τη Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr θετικός φαίνεται ότι εντοπίστηκε και δεύτερος ιερέας της Ιεράς Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, ο οποίος λειτουργεί σε ιερό ναό στην περιοχή του Κορδελιού, του Δήμου Κορδελιού - Ευόσμου. Για το λόγο αυτό έχει προγραμματιστεί από τον ΕΟΔΥ η διενέργεια μαζικών rapid tests για την Τρίτη 2 Φεβρουαρίου, στην πλατεία του Ευόσμου, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν και άλλα θετικά κρούσματα με τη μετάλλαξη. Την ίδια στιγμή, μαζικά τεστς διενεργούνται από το πρωί της Δευτέρας στο Δήμο Νεάπολης – Συκεών, όπου εντοπίστηκε το πρώτο θετικό κρούσμα στη χώρα μας με το μεταλλαγμένο στέλεχος.
Οι ειδικοί φοβούνται τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη
Τα τελευταία 24ωρα οι ειδικοί λοιμωξιολόγοι προειδοποιούν για την επικινδυνότητα της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης. Ο λοιμωξιολόγος, Νίκος Σύψας, μιλώντας στον ΣΚΑΙ σημείωσε ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη μολύνει περισσότερο (όπως και εκείνες της Βρετανίας και της Βραζιλίας) ενώ προειδοποίησε ότι «για τη μετάλλαξη της Αφρικής υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις ότι τα εμβόλια είναι λιγότερο αποδοτικά». Στη συνέχεια υποστήριξε ότι εάν τελικά επικρατήσει η μετάλλαξη στην Ελλάδα θα επιστρέψουμε στην εποχή της Γουχάν. «Εάν, λόγου χάρη, επικρατήσει το στέλεχος της Νότιας Αφρικής στην Ελλάδα, η νόσηση δεν μας καλύπτει, έχουμε έναν νέο ιό και τα εμβόλια δεν μας καλύπτουν», ξεκαθάρισε.
Από την πλευρά του ο Επίκουρος Καθηγητής Κλινικής Ιολογίας - Βιολογίας Εξωκυττάριου Χώρου της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αλέξανδρος Ζαφειρόπουλος μίλησε στο ethnos.gr για τις μεταλλάξεις και υποστήριξε ότι η νοτιοαφρικανική είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. «Δεδομένα δείχνουν ότι έχει την δυνατότητα να διαφύγει την προστασίας που προσφέρουν κάποια από τα νέα εμβόλια. Είναι πολύ σημαντικό να υποστηριχθεί η προσπάθεια που ξεκίνησε τον Ιανουάριο στην χώρα για την επιστράτευση της ανάλυσης ιικών γονιδιωμάτων στην επιδημιολογική επιτήρηση της χώρας, Η αναγνώριση των νέων στελεχών του ιού που εμφανίζονται στον πληθυσμό μας θα μας επιτρέψει να λάβουμε εγκαίρως αποτελεσματικότερα μέτρα ώστε να εμποδίσουμε την διασπορά εντός των τειχών».
Για τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη είχε προειδοποιήσει και ο καθηγητής και μέλος της επιτροπής Λοιμωξιολόγων, Χαράλαμπος Γώγος. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «δεν έχουμε ακόμη σαφή δεδομένα, ωστόσο, τα δύο εμβόλια που έρχονται, της Johnson & Johnson και της Novavax, έχουν δοκιμάσει και την νοτιοαφρικανική μετάλλαξη με πολύ λιγότερη όμως αποτελεσματικότητα».
Τι γνωρίζουμε για τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη
Μελέτη του Πανεπιστημίου του Ντέρμπαν στη Νότιο Αφρική απομόνωσε από ασθενείς το νέο στέλεχος (μετάλλαξη 501Y.V2), το οποίο φέρει πολυάριθμες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα που επιτρέπει στον ιό να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Στη συνέχεια πρόσθεσαν το μεταλλαγμένο στέλεχος σε δείγματα αίματος από έξι άτομα που είχαν αναρρώσει από το αρχικό πανδημικό στέλεχος και διαπίστωσαν ότι τα αντισώματα που είχαν αναπτυχθεί δεν εξουδετέρωναν ικανοποιητικά το νέο στέλεχος. Στη Νότιο Αφρική δοκιμάζονται αύτη τη στιγμή αρκετά εμβόλια και οι κλινικές μελέτες θα δείξουν αν η αποτελεσματικότητά τους στη μετάλλαξη 501Y.v2 είναι επαρκής ή όχι.
Ο κ. Σύψας σημείωσε ότι δύο μεγάλες κλινικές μελέτες της Johnson και της Novamax που γίνονται στη Νότιο Αφρική έδειξαν με μεγάλη σαφήνεια ότι το εμβόλιο είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικό. «Συγκεκριμένα αυτά τα δύο εμβόλια είναι περίπου 90% στην Αγγλία και Βόρεια Αμερική και 50% ή και κάτω από 50% στην Νότιο Αφρική. Άρα μιλάμε για μεγάλη πτώση αλλά παρ' όλα αυτά κάπως προστατεύουν», είπε χαρακτηριστικά στον ΣΚΑΙ.
Επομένως με τα μέχρι στιγμής δεδομένα γνωρίζουμε ότι η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη
- μεταδίδεται ταχύτερα από το απλό στέλεχος του κορονοϊού
- τα εμβόλια μέχρι τώρα δείχνουν να μην είναι αποτελεσματικά σε ικανοποιητικό βαθμό
- όσοι έχουν νοσήσει ήδη με κορονοϊό μπορεί να νοσήσουν και από τη μετάλλαξη της Νοτιας Αφρικής
- δεν υπάρχει κάποια απόδειξη ότι προκαλεί σοβαρότερες επιπτώσεις ή ότι είναι περισσότερο θανατηφόρα
- όπως και το απλό στέλεχος είναι περισσότερο επικίνδυνο όταν προσβάλει άτομα μεγάλης ηλικίας και άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες
- τα μέτρα υγιεινής όπως η μάσκα το πλύσιμο χεριών και η τήρηση των αποστάσεων είναι απαραίτητα καθώς η μετάλλαξη μεταδίδεται πιο εύκολα
Σύμφωνα με το BBC, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ακόμα και στην απευκταία περίπτωση που τα εμβόλια δεν αποδειχθούν ιδιαίτερα αποτελεσματικά απέναντι στη συγκεκριμένη μετάλλαξη, ή απέναντι σε κάποια άλλη), έχουν αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο, που είναι ζήτημα εβδομάδων ή μηνών να επανασχεδιαστούν και να τροποποιηθούν καταλλήλως.
Θεοδωρίδου: Αποτελεσματικά τα εμβόλια απέναντι στις μεταλλάξεις
Σε ερώτηση για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων απέναντι στις μεταλλάξεις απάντησε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου, κατά τη διάρκεια της απογευματινής ενημέρωσης για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού. «Δεν νομίζω ότι είναι περίοδος για να κάνουμε σενάρια μεταβολές εμβολίων γιατί είναι σαν να δεχόμαστε ότι αυτά που έχουμε δεν είναι αποτελεσματικά -και αυτό χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση-.
Αυτό δεν συμβαίνει, έχουμε πολύ καλά εμβόλια που μας προστατεύουν από τις μεταλλάξεις. Μόνο άμα σημειωθεί μια φοβερή μεταβολή στον ιό μπορεί ένα εμβόλιο να θεωρηθεί μη αποτελεσματικό. Μάλιστα έκανε και συγκεκριμένες αναφορές για τις μεταλλάξεις της Μεγάλης Βρετανίας και της Βραζιλίας: «Εκείνο που είναι γνωστό είναι ότι η βρετανική μετάλλαξη χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη μεταδοτικότητα -όχι από βαρύτητα- αλλά η μεταδοτικότητα είναι αρκετή για να επιβαρύνει το σύστημα Υγείας», σημείωσε.
Για το βραζιλιάνικο στέλεχος ξεκαθάρισε ότι δεν μπορούμε ακόμα να ξέρουμε εάν τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά ενώ υπογράμμισε ότι ακόμα δεν έχει έρθει στην Ελλάδα. Για το ενδεχόμενο μίας τρίτης δόσης εμβολίου, που θα καλύπτει τις μεταλλάξεις σημείωσε: «Νομίζω με τη δεύτερη δόση με αυτά τα εμβόλια που έχουμε, αλλά ακόμα δεν ξέρουμε πόση προστασία προσφέρουν, ο βασικός εμβολιασμός είναι καλυμμένος. Εάν επομένως χρειαστεί μια τρίτη δόση θα είναι αν διαπιστωθεί ότι φθίνει η ανοσία και χρειάζεται ένας ετήσιος επανεμβολιασμός».