Στο τραπέζι βρίσκονται δύο σενάρια για "κούρεμα" οφειλών ελευθέρων επαγγελματιών, αυταπασχολούμενων και "μπλοκάκηδων" προς τα Ταμεία.
Το πρώτο σενάριο, το οποίο εξετάζεται είναι η θεσμοθέτηση της παραγραφής οφειλών μετά την παρέλευση της 10ετίας.
Το δεύτερο σενάριο, το οποίο έχει πέσει ως σκέψη, αλλά για την ώρα δεν έχει κερδίσει έδαφος, αφορά στην επαναφορά της δυνατότητας επανυπολογισμού των οφειλών του 2002-2016 με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου.
Και τα δύο αυτά σενάρια (τα οποία δεν αλληλοαποκλείονται) οδηγούν σε σημαντική –ακόμα και πάνω από 50%– μείωση των οφειλών των επαγγελματιών προς τα Ταμεία σε σημείο τέτοιο που να μπορούν να βγουν στη σύνταξη. Κάτι τέτοιο όχι μόνο θα οδηγούσε στην ελάφρυνση των ίδιων των οφειλετών και των Ταμείων, αλλά και στη μείωση του "στοκ" των ληξιπροθέσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης, η οποία αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης προκειμένου να εκπληρωθούν (από πλευράς e-ΕΦΚΑ) οι όροι της εξόδου από τη μετα-μνημονιακή εποπτεία ενδεχομένως και το 2022.
Υπενθυμίζεται πως όποιος επαγγελματίας χρωστά πάνω από 20.000 ευρώ στα Ταμεία (τέως ΟΑΕΕ, τέως ΕΤΑΑ) δεν μπορεί να βγει στη σύνταξη, εκτός αν πληρώσει τη διαφορά (πάνω από τα 20.000 ευρώ) και έπειτα εξοφλήσει σε έως 60 δόσεις τις οφειλές του μέσω από αντίστοιχες παρακρατήσεις στη σύνταξή του.
Σύμφωνα με το Capital.gr αρμόδια στελέχη αναφέρουν πως το ακανθώδες πρόβλημα των ελευθέρων επαγγελματιών οι οποίοι έχουν φτάσει ή θα φτάσουν στον "προθάλαμο" της σύνταξης και δεν μπορούν να βγουν λόγω πολύ υψηλών χρεών έχουν κινητοποιήσει υπηρεσιακούς παράγοντες του e-EΦΚΑ στην εξεύρεση τρόπων για τη μείωσή τους, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη συνταξιοδότησή τους.
Τα σενάρια
Πιο αναλυτικά:
1. "Κούρεμα" μέσω παραγραφής
Σε σχέση με τη δυνατότητα παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών μετά τη 10ετία, υπενθυμίζεται πως το Συμβούλιο της Επικρατείας πρόσφατα εξέδωσε απόφαση, σύμφωνα με την οποία η παραγραφή στην 20ετία είναι αντισυνταγματική.
Αυτό σηματοδοτεί την ύπαρξη δυνατότητας για παραγραφή στη 10ετία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο χρειάζεται νομοθετική πρωτοβουλία, την οποία πρέπει να αναλάβει η κυβέρνηση, καταργώντας την αντισυνταγματική διάταξη της προηγούμενης διάταξης.
Είναι γι' αυτόν τον λόγο (δηλαδή η αναμονή μίας σχετικής διάταξης), μεταξύ άλλων, που στα Ταμεία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν "τρέχουν" την εκκαθάριση κοντά 20.000 μεγαλοφειλετών (δηλαδή με χρέη πολύ πάνω από 20.000 ευρώ) στα Ταμεία.
Και αυτό γιατί κρίνουν πως είναι προτιμότερο να περιμένουν να περάσει διάταξη για τη δυνατότητα παραγραφής των οφειλών πάνω από τη 10ετία και έπειτα να επαναξιολογήσουν τις υφιστάμενες αιτήσεις συνταξιοδότησης από το να απορρίψουν τις υφιστάμενες αιτήσεις.
Εναλλακτικά, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, πως ο e-ΕΦΚΑ θα μπορούσε να απορρίψει μεμιάς τις εκκρεμείς αιτήσεις αυτές, μειώνοντας αποφασιστικά το "στοκ" των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης, φέρνοντας, έτσι πιο κοντά τον στόχο του εκμηδενισμού τους έως τον Ιούνιο του 2022.
Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, θα έπρεπε, αφότου περάσει η σχεδιαζόμενη διάταξη περί παραγραφής των οφειλών μετά την παρέλευση της 10ετίας, οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν ξανά αιτήσεις συνταξιοδότησης, προκαλώντας νέα ταλαιπωρία στους ίδιους αλλά και νέα "βάρη" στον e-ΕΦΚΑ.
Το αρνητικό της εφαρμογής ενός τέτοιου σεναρίου, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, είναι πως, όποιος ασφαλισμένος ζητήσει την παραγραφή των οφειλών του πάνω από τη 10ετία, θα διαγραφούν μαζί και τα αντίστοιχα έτη ασφάλισης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει κάποιους ακόμα και σε απώλεια της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματός τους, εκτός από τη μείωση της μελλοντικής σύνταξής τους.
2. "Κούρεμα" μέσω επανυπολογισμού
Υπενθυμίζεται πως μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου 2019 δόθηκε, από την προηγούμενη κυβέρνηση, η δυνατότητα στους επαγγελματίες να αιτηθούν τον προσδιορισμό των οφειλών τους για την περίοδο 2002-2016.
Όσοι εξ αυτών ήθελαν, μπορούσαν να ζητήσουν επανυπολογισμό τους με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου και έπειτα να τις εντάξουν στη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Αυτό οδήγησε σε "κούρεμα" της κύριας οφειλής ακόμα και πάνω από 60%.
Για όσους έχει καθυστερήσει ο προσδιορισμός των οφειλών, έχει δοθεί άλλη μία παράταση υποβολής αίτησης για τις 120 δόσεις, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021.
Ωστόσο, όρος για αυτό είναι να έχουν υποβάλλει αίτημα προσδιορισμού των οφειλών έως τις 7 Οκτωβρίου 2019. Έτσι, όσοι δεν υπέβαλαν αίτημα προσδιορισμού των οφειλών έως την παραπάνω ημερομηνία, δεν έχουν δικαίωμα επανυπολογισμού-"κούρέματος" των οφειλών τους.
Η διάκριση αυτή έχει γεννήσει οφειλέτες δύο "ταχυτήτων". Στην πρώτη ταχύτητα ανήκουν όσοι πρόλαβαν να αιτηθούν προσδιορισμού και έτσι να κατοχυρώσουν δικαίωμα επανυπολογισμού -"κουρέματος" μέσα σε ένα 6μηνο (Μαΐου-Οκτωβρίου 2019) και στη δεύτερη όσοι δεν προλάβουν, αποκλειόμενοι έτσι άπαξ από αυτή τη δυνατότητα.
Την άρση αυτής διάκρισης συζητούν στελέχη του e-ΕΦΚΑ, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του "Κ", μέσω της επαναφοράς της δυνατότητας επανυπολογισμού των οφειλών προ του 2017, έτσι ώστε να μπορέσουν περισσότεροι οφειλέτες να μειώσουν τις οφειλές τους κάτω από τα 20.000 ευρώ και να ανοίξει ο δρόμος για τη σύνταξη.
Το θετικό αυτό του σεναρίου, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, είναι πως η διαγραφή των χρεών μέσω επανυπολογισμού, αν και οδηγεί σε χαμηλότερη σύνταξη (καθώς έχει μειωθεί η βάση υπολογισμού των εισφορών) δεν σημαίνει διαγραφή ασφαλιστικών ετών. Επίσης, η λύση αυτή δεν αποκλείει και τη δυνατότητα παραγραφής οφειλών πάνω από τη 10ετία, εφόσον κάτι τέτοιο δεν οδηγεί στην απώλεια της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.