Έχεις παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα, όταν ξαφνικά το ανάχωμα σπάει. Το νερό τρέχει σα γρήγορο άλογο προς τα σπίτια και παρασύρει ότι βρει στο διάβα του. Του αρκούν μερικά λεπτά για να σκεπάσει τα σπίτια ενός ολόκληρου χωριού και να το μετατρέψει σε λίμνη. Η Μεταμόρφωση χορεύει στο ρυθμό των ορμητικών νερών που φτάνουν σε Κοσκινά και Παλαμά με το πρώτο φως του ήλιου.
Η αγωνία μεγαλώνει. Θα μας φτάσει; Θα πνιγούμε; Η στάθμη αυξάνεται και εσύ προσπαθείς να βρεις τρόπο διαφυγής. Αν δεν φοβάσαι, κολυμπάς προς στα ψηλά σπίτια και ανεβαίνεις στην ταράτσα τους. Ειδάλλως, σκαρφαλώνεις στο πιο ψηλό σημείο του σπιτιού σου και εύχεσαι να ζήσεις. Το νερό ανεβαίνει, κοιτάς γύρω γύρω. Πού να πας; Η ορμή του θα σε πνίξει. Ο Θεός ακούει τις προσευχές σου και η στάθμη σταματά να αυξάνεται. Παίρνεις μια βαθιά ανάσα, τον ευχαριστείς και εύχεσαι να είναι καλά και οι δικοί σου.
Η μπαταρία στο κινητό έχει τελειώσει και δεν μπορείς να ακούσεις τη φωνή τους. Ζουν; Είναι καλά; Οι ώρες περνάνε και ακούς μόνο το νερό να κυλάει. Καμία κίνηση, κανένας θόρυβος. Ποιος θα σε πάρει από εκεί; Περιμένεις, κοιτάς δεξιά και αριστερά και πάλι τίποτα. Ξεφυσάς και αναρωτιέσαι τι συμβαίνει γιατί δεν έρχεται κανείς; Εκεί θα σε αφήσουν; Περνάει μια μέρα, δυο και ξαφνικά την τρίτη βλέπεις μια κινητικότητα. Ελικόπτερα να πετάνε και να παίρνουν από τις ταράτσες ανθρώπους, βάρκες να «φορτώνουν» ανθρώπους και να τους μεταφέρουν σε ασφαλή σημεία.
Η νύχτα πέφτει και με ένα φαναράκι κάνεις σήμα στη λέμβο που περνά από το σπίτι σου. Κατεβαίνεις και σε οδηγούν μακριά, εκεί που θα είσαι ασφαλής. Βλέπεις τα αγαπημένα σου πρόσωπα ξανά, αγκαλιάζεστε και κλαίτε. Τρως και πίνες νερό ξανά. Οι μέρες περνάνε και το νερό φεύγει από τα σπίτια. Οπλίζεσαι με δύναμη και υπομονή και περπατάς δειλά δειλά προς την οικία σου. Μαύρα όλα, γεμάτα λάσπη και με μυρωδιά πετρελαίου. Τα δάκρυα φεύγουν ξανά από τα μάτια. Η ζωή σου χάθηκε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Είσαι ευγνώμων που ζεις αλλά πώς θα τα φτιάξεις όλα; Από πού να ξεκινήσεις; Ακούς τους πολιτικούς να παζαρεύουν τη ζωή σου και αναρωτιέσαι σε νιώθουν; Καταλαβαίνουν τι συνέβη; Όλος ο κάμπος έγινε λάσπη, η Θεσσαλία που ήταν γεμάτη χρώματα, έγινε μουντή.
11 ημέρες έχουν περάσει από την πρώτη σταγόνα που έπεσε στο θεσσαλικό κάμπο και ακόμη, οι κάτοικοι μετρούν τις πληγές του. Το νερό δεν έχει φύγει από αρκετά σπίτια και από αυτά που υποχώρησε, δεν έχει μείνει τίποτα. Κάτι φουσκωμένοι καναπέδες, κουφώματα, πόρτες, κρεβάτια. Η λάσπη βρίσκεται παντού. Προσπαθείς να βάλεις σε μια τάξη τα ασυμμάζευτα και με πόνο καρδιάς να πετάξεις στα σκουπίδια τις αναμνήσεις μιας ζωής και να περισυλλέξεις και τα ζώα, που με τόση αγάπη φρόντιζες και δεν τα κατάφεραν. Περιμένεις ένα χέρι βοηθείας από όσους κυβερνούν τον τόπο σου αλλά κανείς δεν βγαίνει μπροστά. Κρύβονται όλοι. Μόνο ο στρατός σε βοήθησε όταν πνιγόσουν και οι εθελοντές που σου έδωσαν ένα κομμάτι ψωμί. Τι μπορείς να περιμένεις;
Το Metrosport.gr ήρθε σε επαφή με τρεις κατοίκους των περιοχών αυτών καθώς και με τον πρόεδρο της κοινότητας της Μεταμόρφωσης, Πέτρο Κοντογιάννη, οι οποίοι διηγήθηκαν τις στιγμές αγωνίας και φόβου που βίωσαν, το σημάδι σωτηρίας που περίμεναν τρεις μέρες και τη βοήθεια που δεν ήρθε από εκεί που έπρεπε καθώς και τις ανησυχίες τους για το πώς θα ανθίσει και πάλι ο θεσσαλικός κάμπος.
Eύη, κάτοικος Παλαμά: «Στο Survivor είχαν όσο νερό ήθελαν, εμείς δεν έχουμε ούτε αυτό»
Πότε έσπασε το ανάχωμα και τι ενημέρωση είχατε;
«Το βράδυ πλημμύρισε ο Παλαμάς και η Μεταμόρφωση. Δεν μας ενημέρωσε κανείς, υποτίθεται ότι έπρεπε να χτυπήσουν σειρήνες αλλά δεν χτύπησαν επειδή δεν είχε ρεύμα. Το 112 χτύπησε 7 παρά 10 το πρωί και το ανάχωμα έσπασε 1:30 με 2 το βράδυ. Αρχίσαμε από τις πέντε το πρωί να ενημερώνουμε ο ένας τον άλλον. Στις περιοχές που ήταν κοντά στο ποτάμι, το νερό είχε φτάσει το 1.5 μέτρο εκείνη την ώρα. Στο κέντρο δεν ήταν τόσο υψηλή η στάθμη. Βλέπαμε το νερό να έρχεται. Δεν ξέραμε που να πάμε. Τρελάθηκαν όλοι.
Η γειτόνισσα μου ήταν τρελαμένη γιατί είχε τη μάνα, τη θεία και την ξαδέρφη της σε ένα σπίτι το οποίο είχε νερό μέχρι τη βεράντα και ούτε εκείνες μπορούσαν να μετακινηθούν λόγω προβλημάτων υγείας ούτε να πάει βοήθεια γιατί δεν ήταν προσβάσιμο το σημείο. Φαντάσου, ότι το τρακτέρ δεν μπορούσε να πλησιάσει γιατί η στάθμη ήταν μεγάλη. Οι σκηνές έμοιαζαν με πόλεμο. Πιστεύω πως κάπως έτσι είναι στον πόλεμο. Δεν υπήρχε ενημέρωση από κανέναν. Είχε δοθεί εντολή εκκένωσης για Μεταμόρφωση, Βλοχό και κάποια άλλα χωριά. Όμως, δεν υπήρξε καμία ενημέρωση ούτε εντολή εκκένωσης για Κοσκινά, Παλαμά και Μαραθέα».
Το νερό πλησίαζε, ποιες ήταν οι πρώτες σας κινήσεις;
«Βλέποντας το νερό να πλησιάζει, ξεκινήσαμε να καλούμε πυροσβεστικές και αστυνομίες και το 112 και είτε δεν παίρναμε απάντηση είτε μας έλεγαν ότι θα έρθουν. Δεν ήρθε κανένας. Το πρώτο ελικόπτερο ήρθε στις 5 το απόγευμα ενώ είχαμε πλημμυρίσει από τις 5 το πρωί και τους ενημερώσαμε κιόλας. 12 ώρες μετά! Εμφανίστηκε ο στρατός τη νύχτα της τρίτης ημέρας αλλά για κάποιους ήταν πολύ αργά. Ενημερωνόμασταν ο ένας από τον άλλον. Δεν υπήρχε επίσημη πηγή».
Ο Δήμαρχος τι έκανε;
«Ο Δήμαρχος ήταν αποκλεισμένος στο σπίτι του και έβγαινε με τη φανέλα στο μπαλκόνι. Δεν ζήτησε να πάει με βάρκα στο Δημαρχείο. Ήταν απών. Θα μπορούσε να φέρει το στρατό νωρίτερα. Μια ώρα νωρίτερα ίσως σωζόταν περισσότεροι. Έμεινε αποκλεισμένος σπίτι του και χωρίς μπαταρία στο κινητό του. Του είχε κλείσει γιατί μιλούσε με τον κόσμο που τον καλούσε. Τη επόμενη (δεύτερη) ημέρα πήγε ένα τρακτέρ και του έδωσε ένα power bank γιατί το έψαχναν από την Πολιτική Προστασία. Το νερό είχε φτάσει σε κάποιες γειτονιές πάνω από δύο μέτρα νερό. Ζήσαμε στιγμές πολέμου».
Οι γονείς σου ήταν στον Κοσκινά. Είχατε επικοινωνία;
Πλημμύρισε ο Παλαμάς το πρωί και μιλούσα με τους γονείς μου στον Κοσκινά και μου έλεγαν ότι έρχεται το νερό. Το σπίτι εκεί είναι ψηλό και το νερό έφτασε στα παράθυρα ενώ στο απέναντι σπίτι που ήταν χαμηλό έφτασε στο κλιματιστικό. Ο θείος μου πήγε στην ταράτσα ενός διώροφου σπιτιού και οι γονείς μου πήγαν στη σοφίτα, η οποία δεν ήταν κατοικήσιμη ακόμη. Κοιμόταν 2.5 βράδια σε κάτι καδρόνια μαζί με τρία σκυλιά. Ο θείος μου κολύμπησε στο νερό για να τους πάει νερό. Εκείνος μπόρεσε. Ήταν δυνατός και το κατάφερε. Άλλοι δεν μπόρεσαν και δεν είχαν φαγητό και νερό».
Βοήθεια δεν ήρθε από πουθενά; Ποιες ήταν οι κινήσεις της τοπικής αρχής;
«Υπήρχαν πολλοί εγκλωβισμένοι άνθρωποι και σε πολλά χωριά. Δεν υπήρχε συντονισμός. Πήρα να ζητήσω βοήθεια στο Κέντρο Πολλαπλών Χρήσεων του Δήμου και τους εξήγησα ότι υπάρχουν εγκλωβισμένοι και ο ένας από αυτούς μου είπε ότι πάει ελικόπτερο. Βρισκόμασταν ήδη στην τρίτη ημέρα. Του εξήγησα ότι δεν θα είναι εύκολο με το ελικόπτερο καθώς υπάρχουν σπίτι, τέντες, δέντρα και του πρότεινα τη λύση της βάρκας. Το σκέφτηκε και λέει ναι με βάρκα, αν βρω κανέναν θα του πω.
Δεν υπήρχε συντονισμός. Είναι ακατάλληλοι. Είναι πρωτόγνωρη η κατάσταση και δεν υπήρχε συντονισμός. Φεύγω από εκεί και γυρνώντας σπίτι είδα κάτι ανθρώπους με λέμβο και κάποιους φαντάρους να κάθονται σε μια καφετέρια. Ρώτησα αν θα πάνε στον Κοσκινά γιατί υπήρχαν άνθρωποι εγκλωβισμένοι και μου είπαν ότι θέλουν να το κάνουν αλλά περιμένουν εντολή. Είχαν κόκκινα μάτια οι άνθρωποι, είχαν ξενυχτήσει, βοηθούσαν να σωθούμε. Δεν μπορούσαν να πάνε μόνοι τους, που να πήγαιναν, ήξεραν που να πάμε; Περίμεναν εντολή.
Η Περιφέρεια ρίχνει τις ευθύνες στο Δήμο και το αντίστροφο. Δεν θα βρούμε το δίκιο μας πουθενά. Ακόμη και τώρα υπάρχουν εθελοντικές ομάδες που μας δίνουν νερά, ρούχα και τρόφιμα. Ο Δήμος δεν έχει συντονιστεί ακόμη. Είναι ακατάλληλοι. Ήταν υπερβολικά πολύ το νερό που έπεσε αλλά, όπως φάνηκε, δεν βάλαμε μυαλό μετά τον Ιανό. Είναι κρίμα γιατί χάθηκαν ζωές. Αν είχαν δράσει εγκαίρως, θα μπορούσε να είχαν ζήσει.
Υπήρχε εντολή εκκένωσης για τη Μεταμόρφωση αλλά έτσι το αφήνεις το σπίτι σου; Πώς το παρατάς; Αν δεν είχαν κάπου να πάνε; Μας βρήκε στον ύπνο. Εκεί, ο πρόεδρος αποφάσισε να τους μαζέψει όλους στην ταράτσα του κοινοτικού γραφείου και στο εξωκλήσι. Την τρίτη ημέρα πήγε η βάρκα και έβγαλε τα 70 άτομα που ήταν στην ταράτσα του κοινοτικού γραφείου. Ο παππούς 80 χρονών έβγαζε ανθρώπους μέσα από τα σπίτια. Οι άλλοι δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν;
Ο στρατός έκανε τη δουλειά, μετά μόνοι μας ό,τι κάναμε. Την πρώτη ημέρα που πλημμύρισε ο Παλαμάς, βλέπαμε εγκλωβισμένους. Φοβόσουν ότι θα πέσει και το σπίτι σου γιατί τα περισσότερα σπίτια στο χωριό είναι πλήθηνα. Άλλοι πνίγηκαν, άλλοι καταπλακώθηκαν, άλλοι ήταν εγκλωβισμένοι. Είναι τραγική η κατάσταση».
Φαγητό όσο ήσασταν εγκλωβισμένοι είχατε;
«Δεν είχαμε φαγητό τόσες μέρες. Τι να φας και τι να πιεις μέσα στο νερό; Πίναμε λίγο νερό και ένα κομμάτι ψωμί. Ευτυχώς είχαμε και ψωμί. Ούτε ρεύμα είχαμε για να μαγειρέψουμε. Και τώρα ό,τι γίνεται, γίνεται με εθελοντική βοήθεια. Εκείνοι πηγαίνουν πόρτα πόρτα για να μοιράσουν το φαγητό, το νερό. Ακόμη και να υπάρχει κρατική βοήθεια, δεν φαίνεται.».
Τι γίνεται με τη συλλογή των νεκρών ζώων;
«Στον Κοσκινά οι κάτοικοι έχουν μαζέψει τα νεκρά ζώα και τα έχουν βάλει σε μια πλατφόρμα στην αρχή του χωριού για να έρθουν να τα πάρουν. Δεν έχει έρθει κανένας τρεις μέρες τώρα. Κανένας δεν φάνηκε! Στον Παλαμά πέρασε ένα φορτηγό που μάζευε τα χαλασμένα φαγητά, μέσο για τα νεκρά ζώα εδώ στον Κοσκινά δεν είδαμε. Είμαστε σκουπιδούπολη. Μας είπαν ότι τα οικόσιτα ζώα θα τα θάψουμε μόνοι μας. Πώς να σκάψουμε; Έχει παντού λάσπη. Δηλαδή ένας άνθρωπος που έχει 30 ζώα, τι τρύπα να ανοίξει; Νεκροταφείο θα το κάνει; Νεκροταφείο ζώων θα γίνουμε; Τα συγκεντρώσαμε και απλά θέλουμε να έρθουν να τα πάρουν και να απολυμάνουν για να μην πάθουμε τίποτα. Πήγαν σε κάποιες στάνες που ήταν δηλωμένες. Με τα οικόσιτα ζώα τι θα γίνει;».
Τα σπίτια σε τι κατάσταση είναι;
«Όλα τα έπιπλα τα βγάζουμε έξω γιατί έχουν φουσκώσει. Κρεβάτια δεν έχουμε ακόμη να κοιμηθούμε, ούτε τα βασικά. Όλα είναι για πέταμα. Ακόμη και τα προσωπικά μας αντικείμενα. Τα έχουμε όλα διαλυμένα έξω από την πόρτα μας και περιμένουμε να έρθει κάποιος να τα μαζέψει. Πότε θα έρθει; Περιμένουμε τη σειρά μας. Είναι πολλά τα χωριά μας και κάποια χωριά είναι μέσα στο νερό ακόμη. Δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε, έτσι λένε. Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε μόνοι μας. Δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση. Είναι όλοι ακατάλληλοι».
Πόσιμο νερό έχετε;
«Ο αντιπεριφερειάρχης έστειλε μόνο μια υδροφόρα στον Παλαμά για πόσιμο νερό. Αναρωτιέμαι πώς θα φτάσουμε εκεί εμείς από τα χωριά χωρίς αυτοκίνητο; Δεν θα έπρεπε να βγάλει όλες τις υδροφόρες και να περνάνε από τα σπίτια; Δεν έχουμε πόσιμο νερό. Δεν έχουμε να πλυθούμε. Κάνουμε μπάνιο με εμφιαλωμένα νερά. Υγιεινή είναι και αυτό. Θα καθίσουμε να βρωμάμε; Τόσες ασθένειες, τόσα μικρόβια! Αλλά το μπουκάλι με το νερό το έχουμε για να πίνουμε. Ζούμε σαν τους πρωτόγονοι. Στο Survivor έπαιρναν λεφτά και νερό είχαν, εμείς δεν έχουμε. Ήρθε χθες το νερό και είναι λάσπη. Είναι λογικό να είναι λάσπη αλλά δεν ξέρω τι να κάνουμε. Πώς θα πιούμε; Πώς θα μαγειρέψουμε; Ρεύμα έχουμε αλλά πού να μαγειρέψουμε; Έχουμε και τίποτα. Η κατάσταση συνεχίζεται και δεν έχει τελειωμό. Κάτι νέο βρίσκουμε μπροστά μας καθημερινά».
Ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή;
«Όλη η Θεσσαλία έχει πρόβλημα. Όλος ο κάμπος πλημμύρισε. Στο Δήμο Παλαμά όλα τα χωριά έχουν ζημιές είτε σε σπίτια είτε σε καλλιέργειες. Δεν θα έπρεπε να πλένουν το δρόμο με υδροφόρες; Τα σπίτια τα καθαρίζουμε μόνοι μας. Με κόπο αλλά θα τα καθαρίσουμε. Εκείνοι που είναι; Η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική. Ειδικά το πρωί που έχει υγρασία, δεν μπορείς να βγεις από το σπίτι. Είναι αρρώστια. Πολλοί παθαίνουν μολύνσεις. Είμαστε μέσα στα λασπόνερα κάθε μέρα. Μας λένε φοράτε γαλότσες και γάντια. Πού να τα βρούμε; Ούτε οι εθελοντές δεν έχουν καλά καλά. Δεν θα έπρεπε να μας δώσουν κάτι; Όλα τα κάνουμε μόνοι μας με ό,τι μέσα έχουμε.
Καταλαβαίνω ότι έσπασε το ανάχωμα, ότι έφταιγε η Περιφέρεια, ότι έφταιγε ο καιρός. Έφταιγαν όλα αλλά τώρα τι κάνουμε; Πώς διαχειρίζεσαι την κρίση; Κανένα κτίριο δεν είχε γεννήτρια στον Δήμο Παλαμά και υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν οξυγόνο. Όσοι άντεξαν, τους πήγε ένα ελικόπτερο μετά από μέρες στο νοσοκομείο. Αν έχεις αναπνευστικό πρόβλημα, δεν ζεις εδώ αυτή τη στιγμή. Και ακόμη και να μην έχεις, αποκτάς. Τόσες μέρες μετά και δεν έχει γίνει τίποτα. Δεν ντρέπεται κανένας τους. Κυκλοφορούν και δεν σκύβουν το κεφάλι. Δεν ντρέπονται. Σε λίγο θα έρθουν να ζητήσουν και ψήφο. Εκεί θα φανεί ποιος κατάλαβε».
Μπήκε νερό στο Κέντρο Υγείας της περιοχής. Πώς αντιμετωπίστηκε;
«Μπήκε νερό και στο Κέντρο Υγείας και έχουν στήσει ένα πρόχειρο. Τι να κάνουν οι άνθρωποι; Ό,τι μπορούν κάνουν και αυτοί».
Τα μέτρα της Κυβέρνησης πιστεύετε ότι είναι επαρκή;
«Τα σπίτια δεν είναι κατοικήσιμα, έχουν υγρασία. Θα μπούμε όμως τι να κάνουμε; Ούτε στρώμα να κοιμηθούμε δεν έχουμε. Με τα χρήματα που μας δίνουν τι παίρνεις; Τι παίρνεις με 6.000 ή με 10 που λέει ότι θα δώσει σε όποιον καταστράφηκε το σπίτι του. Τι να πρωτοκάνουμε; Τα χωράφια που είναι όλα μέσα στη λάσπη; Η παραγωγή πήγε χαμένη. Κάποιοι δεν έχουν τρακτέρ αλλά και να είχαν πού να το βάλουν δίχως χωράφι. Σπίτια, αυτοκίνητα, μηχανήματα καταστράφηκαν. Είναι όλη μας η περιουσία.
Θα πάρει το ελικόπτερο ο Μητσοτάκης, θα περάσει από πάνω μας και θα μας λυπηθεί. Θα μας πει πάρτε επίδομα ενοικίου. Τι να το κάνω; Ο Παλαμάς έχει πρόβλημα με τις οικοδομικές άδειες εδώ και χρόνια, τόσα χρόνια δεν βρίσκουμε σπίτι, θα βρούμε τώρα; Είχαμε πρόβλημα να βρούμε σπίτι στον Παλαμά, τώρα θα βρούμε; Και αν πάμε στην Καρδίτσα, πώς θα πηγαίνουμε χωρίς αυτοκίνητο στη δουλειά του που μπορεί να είναι σε κάποιο χωριό; Τα πράγματα είναι παράλογα. Είναι κλεισμένοι στα γραφεία τους και λένε δώσε 6.000. Τι να κάνεις; Τι να αγοράσεις; Ένα πλυντήριο, ένα ψυγείο, μια κουζίνα, μια τηλεόραση. Τα βασικά και μπορείς να βγάλεις και την τηλεόραση δεν είναι τόσο απαραίτητη. Τα βασικά για να μπορεί να είναι βιώσιμο το σπίτι. Πώς θα τα πάρεις; Ένα κρεβάτι, ένα στρώμα; Θα τρώμε πέτρες το χειμώνα.
Θα καθαρίσουμε τα σπίτια μας, βγάζουμε τη λάσπη από μέσα, έχουμε πετάξει τα έπιπλα. Δεν επισκευάζεται κάτι και θα δούμε πώς θα προχωρήσουμε. Αν υπάρξει καμία δωρεά, θα μας βοηθήσει. Δεν αγοράζονται όλα από την αρχή. Από πού να αρχίσεις; Μπορεί να υπάρξει αποζημίωση; Θα πρέπει να πάμε και στην πλατφόρμα να δηλώσουμε τι χάσαμε. Οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να πάνε σε λογιστή για να το κάνουν αυτό, όπως και πολλοί άλλοι. Αυτός θα χρειαστεί χρήματα και αυτή τη στιγμή κάποιοι δεν έχουν 20 και 10 ευρώ. Δεν έχει προνοήσει κάποιος για αυτό. Η διαδικασία δεν είναι απλή.
Μπήκα στην πλατφόρμα για να κάνω για τους γονείς μου και δεν καταλάβαινα που έχω τελειώσει και ένα πανεπιστήμιο. Οι άλλοι; Πώς θα μπορέσουμε να το κάνουμε; Ήθελαν αποδεικτικό για μερική ή ολική καταστροφή. Πρέπει να έχουμε φωτογραφίες από ό,τι καταστράφηκε. Δεν καταλάβαινα τι ζητούσαν. Τα δικαιολογητικά αυτά πού θα τα βρει στο πλημμυρισμένο σπίτι του; Κλιμάκια στις περιοχές δεν έχουν περάσει για να ελέγξουν. Περιμένουμε. Ζούμε απίστευτα πράγματα. Πετάνε το μπαλάκι ο ένας στον άλλον και εμείς είμαστε στη μέση. Έχουμε χάσει τα πάντα και μας κάνουν μπαλάκι. Πώς θα βρεις τη δύναμη και να τρέξεις για όλα αυτά;. Είμαστε εντελώς μόνοι μας».
Bάσω, κάτοικος Μεταμόρφωσης: «Δεν ζητάμε παλάτια, τα κρεβάτια μας θέλουμε»
Ποιες ήταν οι πρώτες σας αντιδράσεις όταν βλέπατε το νερό να ανεβαίνει;
«Φύγαμε από το χωριό (Μεταμόρφωση) και ήρθαμε στον Κοσκινά γιατί το σπίτι του αδερφού μου είναι πιο ψηλό και νιώθαμε ασφαλείς. Δεν είχε ξαναγίνει πλημμύρα στο χωριό ενώ η Μεταμόρφωση είχε πλημμυρίσει άλλες τρεις φορές στο παρελθόν. Την επόμενη μέρα μάθαμε ότι έσπασε το ποτάμι, οι δρόμοι ήταν κλειστοί και δεν μπορούσες να φύγεις. Ήμασταν εγκλωβισμένοι. Ήμασταν στη βεράντα και σκεφτόμασταν ότι δεν θα φτάσει το νερό τόσο ψηλά. Δεν το περιμέναμε. Σιγά σιγά το νερό άρχισε να ανεβαίνει. Έφτασε στο πρώτο σκαλί, μετά στο δεύτερο και είπα στον αδερφό μου να βάλει τη σκάλα να ανεβούμε στη σοφίτα αν χρειαστεί.
Το νερό ερχόταν με ορμή! Μπήκε μέσα στο σπίτι και μέχρι να πάρουμε κάποια πράγματα είχε ανέβει η στάθμη. Στη βεράντα το νερό είχε φτάσει στο γόνατο. Ο αδερφός μου φώναζε να φύγουμε να πάμε σε ένα πιο ψηλό σημείο. Κατέβηκε στο δρόμο, ήταν μέσα στο νερό, εγώ φοβόμουν να πάω. Έβλεπα ότι το νερό του ερχόταν μέχρι το στήθος αλλά είναι ψηλός. Αν έμπαινα εγώ εκεί, θα με είχε καλύψει. Φοβόμουν να πάω. Έβλεπα από τη μια τη σκάλα και από την άλλη το νερό να ανεβαίνει. Δεν είχα επιλογές. Δεν έχω ανέβει ποτέ σε σκάλα, έχω ίλιγγο και άρχισα να κλαίω».
Και τι κάνατε;
«Ανέβηκα! Δεν μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Με βοήθησε και ο άνδρας μου. Η σοφίτα δεν ήταν έτοιμη, είχεδοκάρια και κάποιες σανίδες. Ανεβήκαμε εκεί και καθόμασταν για τρεις μέρες πάνω σε αυτές μαζί με τα τρία σκυλάκια μας. Το βράδυ έκανε κρύο, τη μέρα ζέστη και κανένας δεν ερχόταν. Δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Βλέπαμε το νερό να ανεβαίνει και φοβόμασταν ότι θα μας φτάσει. Σκεφτόμασταν ότι δεν θα έχουμε άλλο τρόπο να φύγουμε αν ανέβει το νερό και θα πνιγούμε. Ευτυχώς σταμάτησε 1.5 μέτρο πριν μας φτάσει. Ανακουφιστήκαμε».
Πόσες μέρες ήσασταν εκεί; Δεν ήρθε βοήθεια;
«Τρεις μέρες ήμασταν εκεί. Ευτυχώς είχαμε ένα φαναράκι και μας είδαν τα παιδιά μέσα στη νύχτα και μας έσωσαν. Δυο το βράδυ έπρεπε να κατέβουμε μια σκάλα. Φοβόμουν πολύ. Ευτυχώς, τα παιδιά μας κατέβασαν, περάσαμε και από άλλα σπίτια και σιγά σιγά μας έβγαλαν σε ένα χωριό. Από εκεί πήγαμε με τρακτέρ σε μια πλατφόρμα και μετά σε ένα λεωφορείο και μετά σε ένα γυμνάσιο που συγκεντρωνόταν ο κόσμος. Δεν είχα κινητό, δεν είχα μπαταρία ούτε εγώ ούτε ο σύζυγος. Οι δικοί μου ανησυχούσαν. Πώς να τους ενημερώσουμε;
Ήταν και είναι άσχημη η κατάσταση. Κανείς δεν ήρθε για τρεις μέρες. Την τρίτη μέρα είδαμε βάρκες και τα ελικόπτερα κατέβαιναν και έπαιρναν δυο με τρία άτομα. Οι εθελοντές μας βοήθησαν. Μεγάλη ήταν η λαχτάρα μας. Έχουμε φτάσει σε σημείο να λέμε ευτυχώς που ζούμε. Κινδύνευσε η ζωή μας».
Είδατε το σπίτι σας να πλημμυρίζει και το 1994. Υπάρχει η διαφορά του τότε και του τώρα;
«Όλα καταστράφηκαν, δεν υπάρχει τίποτα. Δεν ξέρω και τι γίνεται στο σπίτι μου στη Μεταμόρφωση. Δεν ξέρουμε αν υπάρχει. Καμία σχέση με το 1994. Και τότε είχαμε πλημμυρίσει και πετάξαμε τα πράγματα όλα αλλά δεν κινδύνεψε η ζωή μας! Είχαμε ένα σπίτι να μείνουμε τώρα δυο σπίτια καταστράφηκαν, ένα εδώ στο Κοσκινά του αδερφού μου και ένα το δικό μας στη Μεταμόρφωση, και το αυτοκίνητο χάθηκε. Τότε σιγά σιγά τα κάναμε όλα από την αρχή. Τώρα δεν έχουμε νερό να κάνουμε μπάνιο, να μαγειρέψουμε, να πιούμε. Το νερό τότε έφτανε μέχρι τις πρίζες και τώρα φτάνει στα κεραμίδια».
Ποια είναι η κατάσταση τώρα; Με τη συλλογή νεκρών ζώων τι γίνεται;
«Έχουν καταστραφεί όλα. Ούτε σπίτι ούτε καλλιέργεια. Τι να κάνουμε με αυτά που θα μας δώσουν; Πώς τα φτιάχνεις όλα από την αρχή; Ούτε ρούχα δεν έχουμε και είμαι με τις σαγιονάρες. Είμαστε αβοήθητοι. Κουραζόμαστε γιατί τα κάνουμε όλα μόνοι μας. Δεν έχουμε πάρει ανάσα. Βγαίνει η λάσπη μέσα από το σπίτι; Πετάξαμε ότι υπήρχε μέσα, ήταν όλα φουσκωμένα. Από πού να ξεκινήσεις; Μυρίζουν τα σπίτια πετρέλαιο, είναι γεμάτα λάσπη και είμαι αβοήθητοι. Δεν θα έπρεπε να μας βοηθήσουν;
Τα ζώα; Τα συγκεντρώσαμε και δεν έρχονται να τα πάρουν. Δεν έχει έρθει κανείς. Μας άφησαν στο έλεος του Θεού. Ούτε φαγητά δεν μας έδιναν στην αρχή. Να είναι καλά ο κόσμος που μας στέλνουν. Τους ευχαριστούμε πολύ. Είναι τεράστια η βοήθεια τους. Θα τα καθαρίσουμε τα σπίτια μας αλλά πώς θα μείνουμε μέσα; Είναι όλα μέσα στην υγρασία και μυρίζουν πετρέλαιο. Θα κοιμόμαστε σε ένα κατεστραμμένο σπίτι. Δεν υπάρχει αυτό που ζούμε.
Ανησυχώ και για το σπίτι μου στη Μεταμόρφωση. Δεν ξέρω τι θα δω εκεί. Το 1994 ήμασταν και νέοι, τώρα πώς θα τα κάνουμε; Και ποιος μας λέει εμάς ότι δεν θα ξαναπλημμυρίσουμε; Χειμώνας έρχεται. Το ανάχωμα έσπασε. Όλα τα χωριά είναι πλημμυρισμένα. Καταστραφήκαμε. Δεν είχαμε που να πάμε. Όλοι οι δρόμοι είχαν νερό. Δεν είχαμε να πάμε πουθενά. Δεν μας ειδοποίησαν στον Κοσκινά. Μας έπιασε στον ύπνο. Αν είχαν ενημερώσει θα είχαν φύγει μερικοί. Θα είχαν προλάβει. Τη λαχτάρα ζήσαμε.
Δεν έχουμε ξαναζήσει τέτοια γεγονότα ούτε οι νέοι ούτε οι ηλικιωμένοι. Κοντέψαμε να πνιγούμε. Θα μπορούσαμε να έχουμε πολλά θύματα. Πού θα πήγαινε ένας ηλικιωμένος; Έφτασα στο σημείο να σκεφτώ ότι ευτυχώς δεν ζουν οι γονείς μας. Πού θα τους πήγαινα; Θα τους έβλεπα να πνίγονται; Ξέρει τι είναι αυτό; Εδώ βλέπαμε τα κατσίκια να πνίγονται και δεν μπορούσαμε να τα σώσουμε και δεν φεύγει αυτή η εικόνα από το μυαλό μου.
Τα μεγαλώσαμε, έχουν ψυχή και τα βλέπαμε να πνίγονται γιατί δεν μπορούσαμε να τα φτάσουμε. Δεν θα σβήσει η εικόνα αυτή από το μυαλό μας. Όλα έχουν ένα μαύρο χρώμα από τη λάσπη. Μοιάζει σα να μας βομβάρδισαν. Πώς θα φτιαχτεί όλο αυτό; Και με τον Ιανό παρά τρίχα γλιτώσαμε εκεί στη Μεταμόρφωση. Γίνεται ξανά και ξανά αυτό; Κινδυνέψαμε να πεθάνουμε. Ανησυχούσαμε για τους ανθρώπους μας. Σβήνουν από τη μνήμη μας αυτά; Με πιάνει μια απελπισία.
Οι «παροχές» που υποσχέθηκε η Κυβέρνηση πιστεύετε είναι επαρκείς;
«Στην αρχή χρειαζόμαστε μια βοήθεια. Θα μας δώσουν 6000 λένε. Τι θα κάνουμε με αυτά; Ας βγάλουμε εκείνοι ό,τι έχουν μέσα στα σπίτια τους και να τους δώσουμε το ποσό αυτό να δούμε αν θα τους φτάσουν. Δεν ζητάμε παλάτια, τα κρεβάτια μας θέλουμε. Κάτσε να δούμε αν θα μας τα δώσουν και αυτά. Το νερό ήταν μέχρι τη στέγη, τι να έμεινε; Ούτε σπίτια, ούτε καλλιέργειες. Καταστραφήκαμε! Πρέπει να έρθουν τώρα να δουν τη λάσπη μέσα στα σπίτια μας. Μετά θα μας πουν είσαι εντάξει, δεν έπαθες ζημιές. Πώς θα καθαρίσουμε τα σπίτια; Πού θα μείνουμε;
Υπήρξε βοήθεια;
«Αν δεν ήταν ο στρατός θα είχαμε πολλά θύματα. Δυο μέρες δεν βλέπαμε να κινείται τίποτα. Την τρίτη μέρα είδαμε κάτι. Είναι ανίκανοι. Να έρθουν εδώ να ζητήσουν ψήφο. Ήρθε ο Αγοραστός και υπήρχαν γυναίκες που πετούσαν παντόφλες. Τον νοιάζουν οι εκλογές, για εμάς θα νοιαστεί; Στο σημείο που μοίρασαν τρόφιμα, ήταν ένας φωτογράφος και τραβούσε. Τον πλησίασε ένας από τη Δημαρχεία και του λέει μη τα δείξεις όλα. Άρχισε ο άνθρωπος να φωνάζει και τον έκανε ρεζίλι. Ακούς τι ζήτησε; Δείχνουν ότι είμαστε καλά. Δεν τα δείχνουν όλα. Να γιατί. Είσαι εγκλωβισμένος και δεν μπορείς να πας κάπου.
Αν βρέξει την επόμενη εβδομάδα τι θα γίνει; Χειμώνας έρχεται. Μας λένε να μην πιάσουμε, πού θα μείνουμε; Μας φιλοξένησε ο κόσμος αλλά μέχρι πότε θα μένουμε σε άλλους; Κάπου πρέπει να μείνεις. Έρχονται οι εθελοντές και μας αφήνουν πράγματα. Τους ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας, είναι πολύτιμη η βοήθεια τους. Ποιος είναι καλός από αυτούς; Όλοι για την καρέκλα τους νοιάζονται; Θα νοιαστούν για εμάς; Τους ψηφίζουμε, τι κάνουν; Δεν είδαμε τόσα χρόνια κάτι διαφορετικό. Από το λύκο στην αρκούδα πάμε. Τρέχουν από πίσω τους. Δεν το καταλαβαίνω.
Είχαμε τόσα πράγματα τον χειμώνα και πάλι ψηφίσαμε τα ίδια. Υποφέραμε και βγάλαμε τον ίδιο. Τι θα πω στο παιδί μου αν έρθει και μου πει θα πάει στο εξωτερικό; Πώς θα ζήσει εδώ; Θα του πω κάτσε εδώ να πεινάσεις; Με τρεις και 60; Ποια αρχή να κάνουμε όταν τα χρόνια περνάνε; Δεν βλέπαμε βάρκες και σκεφτόμασταν αν θα μείνουμε εκεί. Το νερό υπάρχει ακόμη στα σπίτια. Το σπίτι μου στη Μεταμόρφωση είναι μέσα στο νερό, πώς θα είναι; Θα βρω κάτι; Αν βρούμε και τη σκεπή, θα είμαστε τυχεροί.
Κρύφτηκαν τα σπίτια από τη βροχή. Ο κόσμος ήταν στην ταράτσα και στα διώροφα και φοβόταν ότι θα τους φτάσει το νερό. Θα έχουμε πάντα τη σκάλα στημένη από έξω. Ειδοποίησε το χωριό. Τα χωράφια μας καταστράφηκαν. Χωρίς παραγωγή είμαστε πώς θα βγάλουμε πέρα; Τώρα πάνε τα ζώα μας. Δεν υπάρχει ούτε κότα ούτε αυγό. Είμαστε εμείς και ο εαυτό μας. Αυτοί τα ξοδεύουν αυτά για ένα καφέ αλλά εμείς πρέπει με αυτά να τα πάρουμε όλα. Τι είναι ένας μισθός για αυτούς; Από πού να ξεκινήσω;
Είναι ένα βομβαρδισμένο σπίτι. Μέσα στη λάσπη είναι όλα. Δεν είχαμε παλάτια, είχαμε τα απαραίτητα για να ζούμε ανθρώπινα. Παλεύουμε για να ζήσουμε και να είμαστε λίγο άνετα. Ούτε αυτά δεν έχουμε τώρα. Χάθηκαν όλα. Έψαχνα στα ρούχα να βρω κάτι να βάλω. Ευτυχώς υπάρχουν οι εθελοντές και στέλνει πράγματα ο κόσμος. Χάθηκαν οι αναμνήσεις μιας ζωής. Τι άλλο να περιμένουμε;
Οι μισοί κάηκαν και οι άλλοι μισοί πλημμύρισαν. Καταστράφηκε όλη η Ελλάδα. Αν δεν ήταν από έξω τα παιδιά να παίρνουν τηλέφωνα και να ζητούν να απεγκλωβιστούμε και να μας δώσουν ένα κομμάτι ψωμί και ένα νερό. Η βάρκα μπορούσε να μας πλησιάσει, το ελικόπτερο δεν μπορούσε να το δεχθώ. Την τρίτη μέρα παιδιά από το χωριό μας έφεραν μπισκότα και νερό με μια βάρκα. Ούτε οι παππούδες δεν είχαν ξαναζήσει κάτι τέτοιο. Δυο φορές πλημμύρα στη Μεταμόρφωση μετά από 30 χρόνια πάλι ξανά από την αρχή; Με τι κουράγιο να τα φτιάξεις όλα; Δεν έχουμε τίποτα πια. Μας άφησαν στο έλεος του Θεού. Σιγά να μη μας σκεφτούν, ας κάνει ο καθένας ό,τι θέλει. Όλοι βγήκαν αλλά δεν έκανε κάποιος κάτι. Ας δώσουν ένα μισθό τους, τι θα πάθουν; Θα τους λείψει κάτι;».
Δημήτρης, Κάτοικος Κοσκινά: «Χάθηκαν όλα, δεν θα έχουμε εισόδημα»
Κολυμπήσατε; Δεν φοβηθήκατε;
«Τι να φοβηθώ; Στα χωριά της Θεσσαλίας οι περισσότεροι μάθαμε να κολυμπάμε πρώτα σε ποτάμι και μετά στη θάλασσα. Δεν υπήρχε κάτι να φοβηθώ. Ξέρουμε από δύσκολες καταστάσεις εδώ στη Θεσσαλία. Έμαθα να είμαι ψύχραιμος. Πήγα την επόμενη ημέρα κολυμπώντας ξανά στο σπίτι για να δω αν η αδερφή μου και ο γαμπρός μου ήταν ζωντανοί. Τι να έκανα; Ανησυχούσα. Δεν είχαν και κινητό γιατί είχε κλείσει από μπαταρία. Τους πήγα και νερό. Κινδύνεψε η ζωή μας».
Τι προβλήματα δημιουργήθηκαν;
«Ήμασταν αγχωμένοι και φοβισμένοι. Τα προβλήματα ξεκινούν από εδώ και πέρα. Η καταστροφή ήταν μεγάλη. Δεν έχουμε σπίτια, δεν έχουμε τρακτέρ και χάσαμε και τις δουλειές μας. Δουλεύαμε τόσο καιρό για να έχουμε παραγωγή και τώρα όλα πήγαν χαμένα. Χάθηκαν όλα, δεν θα έχουμε εισόδημα. Τα μηχανήματα μας χάλασαν και όσα γίνονται τα έχουμε πάει για επιδιόρθωση. Το κόστος θα είναι μεγάλο αλλά πρέπει να γίνουν. Με αυτά δουλεύουμε. Το καλαμπόκι και το βαμβάκι χάλασαν. Είναι νωρίς για να δούμε όλη τη ζημιά».
Είχατε κάποια βοήθεια από την τοπική αρχή;
«Παιδιά του χωριού αγόρασαν τρόφιμα και νερά με λεφτά από την τσέπη τους και μας τα έφερναν με βάρκες. Όταν ειδοποιήθηκε ο στρατός, ήρθαν να μας σώσουν. Δεν ξέραμε τι θα γίνει. Πώς θα σωθούμε. Τώρα φέρνουν μόνο νερό και τροφή οι εθελοντές. Κανείς άλλος δεν βοηθά. Δεν έχει έρθει κανένας υπεύθυνος. Μόνο εθελοντές υπάρχουν αλλά τι να κάνουν και αυτοί; Πόσους να προλάβουν».
Ποιες είναι οι συνθήκες τώρα;
«Τα ζώα τα μαζέψαμε μόνοι μας και τα πήγαμε σε μια πλατφόρμα έξω από το χωριό για να τα πάρουν. Δεν ήρθε κανένας ακόμη. Η κατάσταση είναι δραματική. Μοιάζει σα να είμαστε στον πόλεμο Ρωσίας και Ουκρανίας. Στους δρόμους υπάρχουν πεταμένα σαλόνια, κρεβάτια, ψυγεία. Όλα φούσκωσαν και τα βγάζουν έξω οι άνθρωποι. Περιμένουμε να έρθει κάποιος να τα φορτώσει. Δεν ξέρω τι βοήθεια θα μας δώσουν. Μια λένε το ένα και μια το άλλο. Μακάρι να μας βοηθήσουν. Θα συνηθίσουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Τι να κάνουμε; Μόνοι μας είμαστε».
Κοντογιάνης, πρόεδρος Κοινότητας Μεταμόρφωσης: «Δεν υπάρχει συντονισμός, είμαστε μόνοι μας»
Τι κάνατε όταν είδατε ότι το νερό ανεβαίνει;
«Γνωρίζαμε ότι θα πέσει βροχή εκείνο το διήμερο. Σκεφτόμασταν ότι θα είναι όπως τον Ιανό. Ξημερώματα Τετάρτης είχε νερό το χωριό και αποφάσισα να κάνω εκκένωση. Ενημέρωσα την αστυνομία και ζητήσαμε να αποχωρίσουν κάποιοι. Δεν έφυγαν όλοι. Κλείνω ένα ανάχωμα, προετοιμαστήκαμε αλλά το νερό ανέβαινε. Είχα μείνει μόνος μου με μια τσάπα και ένα φορτηγό. Δυο δούλευαν στα εργαλεία και είχα ένα ακόμη άτομο που με βοηθούσε. Κατάλαβα πως ότι και αν κάναμε δεν μπορούσαμε να κρατήσουμε το νερό και έστειλα τον ξάδερφο μου να περάσει από όλα τα σπίτια για να δει αν έμεινε κανένας. Πήρα το τρακτέρ και αρχίζαμε να φορτώνουμε τα άτομα που είχαν μείνει στο χωριό. Σπάει το ανάχωμα και το νερό ερχόταν με ορμή. Τρέχαμε να προλάβουμε. Το νερό έφτασε στο τρακτέρ αλλά συνέχισα. Αν γυρνούσα πίσω, θα πνιγόμασταν. Ευτυχώς, και παρόλο που δεν είχαμε φώτα, πήγαμε όλοι στο κοινοτικό γραφείο. Μαζευτήκαμε 70 άτομα εκεί. Δυστυχώς, δεν καταφέραμε να σώσουμε δυο ανθρώπους. Δεν ήξερα ότι ήταν εκεί, νομίζαμε ότι είχαν φύγει. Δεν πήραν ένα τηλέφωνο, δεν ειδοποίησαν και αυτοί. Αν ήξερα ότι ήταν εκεί θα τους είχα σώσει. Είχαμε την κηδεία τους. Είναι κρίμα που έφυγαν με τέτοιο τρόπο»
Είχατε κάποια βοήθεια;
«Έρχεται το ελικόπτερο και μας πάει στην Καρδίτσα. Τους είπα ότι υπήρχαν και άλλα άτομα. Δεν είχαμε βοήθεια. Δεν είχαν συντονισμό. Ενημέρωσα την Πυροσβεστική και μου είπε ότι θα πάει ο στρατός. Πήγα να δώσω τα φάρμακα σε όσους τα χρειαζόταν με μια βάρκα. Ήρθε ο στρατός τους έβγαλε, σώσαμε και κάποια σκυλάκια. Δώσαμε φαγητό στους ανθρώπους. Ευτυχώς σώθηκαν. Μετά έκαναν προσπάθειες ακόμη και οι βατραχάνθρωποι για να βρούμε τους δυο αγνοούμενους. Δεν μπορούσαν να ψάξουν παντού. Δεν βρήκαν τίποτα και την άλλη μέρα τους βρήκαμε όταν μπήκαμε από ένα παράθυρο που ήταν ανοιχτό. Τους μεταφέραμε. Θα μπορούσε ο γιος να στείλει τη μάνα του στην αδερφή του αλλά έμεινε εκεί μαζί της. Τώρα περιμένουμε να μας φέρουν μηχανήματα για να ανοίξουμε τους δρόμους. Ούτε απολύμανση κάνουν, ούτε τα ζώα πήραν. Δεν υπάρχει συντονισμός. Είμαστε μόνοι μας».
Ακολουθήστε τη σελίδα του metrosport.gr και στο google news.