Του Γρηγόρη Ιωαννίδη*
Προσφάτως το διαιτητικό δικαστήριο της Λοζάνης (ΚΑΣ) διατύπωσε ευκρινώς το σκεπτικό της απόφασής του στην υπόθεση πολύ-ιδιοκτησίας που έχει ταλανίσει το Ελληνικό ποδόσφαιρο. Ακολουθώντας για μια ακόμη φορά την νομολογία του ως προς την εφαρμογή της φυσικής δικαιοσύνης και των γενικών αρχών της νομικής επιστήμης, και ειδικότερα του αθλητικού δικαίου, συνόψισε την ανάλυσή του σε τέσσερα (4) σημεία (βλ. παράγραφο 93 της Απόφασης), τα οποία επικεντρώνονται στην εφαρμογή της πειθαρχικής δικονομίας. Με άλλα λόγια, το ΚΑΣ δεν αποφάσισε επί της ουσίας (δηλαδή αν υπάρχει πολυ-ιδιοκτησία ή όχι, αν και θα μπορούσε να το πράξει), αλλά ως προς το κατά πόσο η δικονομία ενώπιον των αρμοδίων πειθαρχικών οργάνων στην Ελλάδα ακολουθήθηκε σωστά.
Εν αντιθέσει με την θριαμβολογία που πλημμύρισε τα ΜΜΕ στην Ελλάδα και η οποία δεν αντανακλούσε την πραγματική εικόνα των πραγμάτων, η κριτική ανάλυση που ακολουθεί επιδιώκει να βοηθήσει τον αναγνώστη να καταλήξει σε ξεκάθαρα συμπεράσματα, όπως αυτά διατυπώνονται παρακάτω.
- Ο ΠΑΟΚ κατέθεσε στην επιχειρηματολογία του ότι η ΕΠΟ δεν έχει δικαιοδοσία για να επιβάλλει πειθαρχικές ποινές σε κατηγορίες περί πολύ-ιδιοκτησίας (βλ. παράγραφο 101 της Απόφασης) και παρουσίασε ειδικούς μάρτυρες προς επίρρωση αυτής της επιχειρηματολογίας. Εν συνεχεία, το ΚΑΣ απέρριψε αυτήν την επιχειρηματολογία και στις παραγράφους 109-121 της Απόφασής του τονίζει ξεκάθαρα ότι ο ΠΑΟΚ όφειλε να γνωρίζει ότι ο νόμος 2725/1999 και οι διατάξεις του περί εφαρμογής ποινών εφαρμόζονται στην πειθαρχική διαδικασία (το ΚΑΣ αναφέρεται επίσης στην αρχή της νομιμότητας και στην αρχή nulla poena sine lege scripta et certa). Επομένως το ΚΑΣ, σε αυτό το σημείο, συμφώνησε με την επιχειρηματολογία της ΕΠΟ, ότι τα πειθαρχικά της όργανα μπορούν να επιβάλλουν ποινές στην συγκεκριμένη υπόθεση.
- Το δεύτερο σημείο για το οποίο το ΚΑΣ κλήθηκε να αποφασίσει συνδέεται με την σχετική επιχειρηματολογία του ΠΑΟΚ ότι η απόφαση της ΕΕΑ έπρεπε να κατατεθεί πρώτα στον Αθλητικό Εισαγγελέα και ακολούθως στην Πειθαρχική Επιτροπή (βλ. παράγραφο 122 της Απόφασης του ΚΑΣ). Και αυτό το επιχείρημα του ΠΑΟΚ απορρίφθηκε από το ΚΑΣ (βλ. παράγραφοι 124-125), καθώς δεν υπάρχει σχετική αξίωση στο δίκαιο κανόνων της ΕΠΟ ή στην συγκεκριμένη ελληνική νομοθεσία.
- Το τρίτο σημείο, για το οποίο το ΚΑΣ κλήθηκε να αποφασίσει αφορά αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως η άμεση επιχειρηματολογία του Ολυμπιακού και η αντίστοιχη έμμεση επιχειρηματολογία της ΕΠΟ. Σχετικά με το ερώτημα που τέθηκε για το αν η απόφαση της ΕΕΑ είναι δεσμευτική προς τα πειθαρχικά όργανα της ΕΠΟ, το ΚΑΣ κατέληξε στο εύλογο συμπέρασμα (στο οποίο είχε καταλήξει και ο υπογράφων στην τηλεοπτική εκπομπή του κ. Θωμαΐδη https://www.youtube.com/watch?v=B0fwlqMtmKk αλλά και σε προηγούμενη γραπτή παρέμβαση του http://dikisports.blogspot.com/2020/07/blog-post_238.html ), ότι οι εκθέσεις της ΕΕΑ δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα (βλ. παράγραφοι 182-183 της Απόφασης του ΚΑΣ). Για τη λήψη της εν λόγω απόφασης συνεκτιμήθηκαν τα πραγματικά περιστατικά, τα συνοδευτικά στοιχεία καθώς και οι επί μέρους διατάξεις των σχετικών άρθρων του δικαίου κανόνων της ΕΠΟ, επικουρικά δε οι διατάξει της σχετικής ελληνικής νομοθεσίας.
- Το τέταρτο και τελευταίο σημείο που εξετάστηκε από το ΚΑΣ αποτελεί και το ratio decidendi (λογική/σκεπτικό της απόφασης) της Απόφασης του ΚΑΣ. Το ερώτημα που θέτει το ΚΑΣ είναι: αν οι αποφάσεις της ΕΕΑ δεν είναι δεσμευτικές, τότε τι συνεπάγεται ο μη δεσμευτικός χαρακτήρας των αποφάσεων; Το ΚΑΣ, με μια ορθολογική και άκρως διδακτική απόφαση διασαφηνίζει ότι οι αρμόδιες επιτροπές της ΕΠΟ λανθασμένα απέφυγαν να αποφασίσουν επί της ουσίας της υπόθεσης και ότι, στην παρούσα χρονική στιγμή, βρίσκονται σε αρμοδιότερη θέση εν συγκρίσει με το ΚΑΣ να αποφασίσουν για ένα τόσο περίπλοκο ζήτημα που απασχολεί το Ελληνικό ποδόσφαιρο. Αυτό το σημείο αποτελεί και μία δικαίωση της επιχειρηματολογίας του ΠΑΟΚ όσον αφορά στη μη εφαρμογή σωστών δικονομικών πράξεων εκ μέρους της ΕΠΟ.
Συμπερασματικά, δύο σημεία αξίζουν ιδιαίτερης αναφοράς. Καταρχάς, το ΚΑΣ εφάρμοσε βασικές γενικές αρχές του Αθλητικού Δικαίου οι οποίες διδάσκονται σε εγκεκριμένα μεταπτυχιακά του εξωτερικού (https://www.shu.ac.uk/courses/law/llm-international-sports-law-in-practice/distance-learning) και εφαρμόζονται αδιακρίτως σε όλες τις υποθέσεις ενώπιον του ΚΑΣ. Με άλλα λόγια, η φυσική δικαιοσύνη και η σωστή εφαρμογή των κανόνων δικαίου είναι αδιαπραγμάτευτα χαρακτηριστικά της επιστήμης του Αθλητικού Δικαίου που πρέπει να εφαρμόζονται πάντα με γνώμονα την νομιμότητα και την ισονομία. Με αυτό το σκεπτικό ακύρωσε τόσο την πρωτόδικη απόφαση όσο και την απόφαση της Επιτροπής Εφέσεων της ΕΠΟ ζητώντας ουσιαστικά από την τελευταία να αποφασίσει επί της ουσίας. Κατά δεύτερον (και έχοντας κάνει την έφεση του ΠΑΟΚ εν μέρει δεκτή), το ΚΑΣ διέταξε την ΕΠΟ να πληρώσει το 60% των εξόδων της διαιτησίας, ενώ στους ΠΑΟΚ και Ολυμπιακό επέβαλε στον καθένα το 20% αυτών των εξόδων.
Καταλήγοντας, ο υπογράφων θα ήθελε να εκφράσει την αντίθεση του με απόψεις στην Ελλάδα που τονίζουν ότι οι αποφάσεις του ΚΑΣ είναι δεσμευτικές. Αυτές, με όλο τον σεβασμό, είναι λανθασμένες απόψεις και οδηγούν σε σύγχυση. Είναι γενική αρχή της διεθνούς διαιτησίας ότι αποφάσεις διαιτητικών οργάνων όπως είναι το ΚΑΣ, δεν έχουν και δεν μπορούν να έχουν ποτέ δεσμευτικό χαρακτήρα. Μπορεί το δίκαιο κανόνων μιας εθνικής ομοσπονδίας να αναγνωρίζει και να σέβεται τις αποφάσεις του ΚΑΣ, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί δέσμευση προς τις πειθαρχικές της επιτροπές. Είναι πάντοτε ευπρόσδεκτο οι εθνικές επιτροπές να ακολουθούν τις αποφάσεις του ΚΑΣ και όταν αποφασίσουν να μην τις ακολουθήσουν, θα πρέπει να τονίζουν τους λόγους για τους οποίους δεν τις ακολουθούν. Όμως θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι οι αποφάσεις του ΚΑΣ δεν είναι δεσμευτικές για τις εθνικές πειθαρχικές επιτροπές και οι φοιτητές/σπουδαστές του Αθλητικού Δικαίου θα πρέπει να υποσημειώσουν αυτήν την αρχή.
*Δρ. Γρηγόρης Ιωάννη Ιωαννίδης
Δικηγόρος Αθλητικού Δικαίου
Διευθυντής Προγράμματος LLM International Sports Law in Practice