Η φάση των ομίλων στο Euro 2024 μας έδειξε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι εξορθολογίζεται η χρήση του VAR στις περιπτώσεις των πέναλτι. Σε σύγκριση με την ίδια φάση της διοργάνωσης του 2020, καταλογίστηκαν λιγότερα από μισά πέναλτι, όχι γιατί τότε έγιναν περισσότερα από τα διπλάσια, αλλά γιατί τώρα δεν γίνεται κατάχρηση του VAR.
Για την ακρίβεια, ο διαιτητής σφυρίζει ό,τι βλέπει και δεν σφυρίζει ό,τι δεν βλέπει σε ζωντανή ροή και ο VARίστας επεμβαίνει μόνο όταν διαπιστώνει κραυγαλέο λάθος ή κραυγαλέα αβλεψία. Παράδειγμα, ένα πέναλτι που καταλογίστηκε, αλλά το ριπλέι έδειξε ότι η ανατροπή είχε γίνει ελάχιστα έξω από τη γραμμή της μεγάλης περιοχής κι έτσι δόθηκε τελικά φάουλ.
Κοντολογίς, καταργείται η παθητική και ευθυνόφοβη τακτική του διαιτητή να καταλογίζει πέναλτι ακόμη και όταν… υποψιάζεται ή πιθανολογεί ότι έγινε, παραπέμποντας την οριστική απόφαση στο… βίντεο, για να έχει τα νώτα του καλυμμένα. Και έτσι, μετατρέπεται πάλι σε “άρχοντα του αγώνα”, αφαιρώντας τον τίτλο αυτό από τον VARίστα, που αναλαμβάνει δράση μόνο όταν δει ότι ο “άρχων” έκανε “καραμπινάτο” λάθος.
Καμία αντίρρηση. Δεν είναι προς όφελος του ποδοσφαίρου να τιμωρείται με πέναλτι η παραμικρή επαφή, επειδή το ριπλέι θα δημιουργήσει την εντύπωση ότι δικαιολογείται καταλογισμός πέναλτι. Δεν είναι προς όφελος του ποδοσφαίρου τα πολλά “παρατραβηγμένα”... τηλεοπτικά πέναλτι. Οπως εκείνο, πάλι για παράδειγμα, που “ανακάλυψε” ο τραγικός Λαόθ στον τελικό Κυπέλλου του 2022 Παναθηναικός-ΠΑΟΚ, όταν το κεφάλι του Γκατσίνοβιτς “βρήκε” ελαφρά το πόδι του Βιειρίνια πάνω στο χόρτο. (Μάλιστα, τότε ο VARίστας τον έστειλε στην οθόνη, προφανώς διαφωνώντας, αλλά ο Λαόθ επέμεινε, πιθανότατα γιατί βρισκόταν σε διατεταγμένη υπηρεσία).
Ναι, καμία αντίρρηση, αλλά πώς μπορεί άραγε και με πόση επιτυχία, να εφαρμοστεί στην Ελλάδα η νέα σωστή οδηγία της ΦΙΦΑ και της ΟΥΕΦΑ σχετικά με τα πέναλτι; Τι είδους… σπρωξόμετρο θα εφαρμόσουμε εδώ; Τι θα γίνει με τα αγκαλιάσματα; Τι θα γίνει με τα πονηρά τραβήγματα από τη φανέλα; Τι θα γίνει με τις πλάτες, τους αγκώνες και τους γοφούς των αμυνόμενων που “γκρεμίζουν” τους επιτιθέμενους, αλλά θεωρείται ότι έγινε απλώς μια δυναμική διεκδίκηση της μπάλας; Το να ξεχωρίσει σ’ αυτές τις περιπτώσεις το πέναλτι από το τζαρτζάρισμα απαιτεί αντίληψη και εξυπνάδα από τον διαιτητή και τον VARίστα. Απαιτεί διαιτητές με ποιότητα.
Συγνώμη, αλλά προβλέπω στο Πρωτάθλημα και το Κύπελλο να γίνεται… μύλος. Διότι αν συνεχίσουμε με το μοντέλο “Ελληνας διαιτητής-ξένος VARίστας”, πού θα βρούμε Ελληνες διαιτητές με αντίληψη, εξυπνάδα, ποιότητα; Εμείς, εδώ στην Ελλάδα, θα είμαστε πάλι υποχρεωμένοι να περιμένουμε ισονομία από τον VARίστα και, να μου το θυμηθείτε, θα γίνουν σκηνικά που θα προκαλέσουν άφθονες ταραχές, αν οι ξένοι VARίστες, υπακούοντας στη νέα οδηγία, αποφεύγουν να επεμβαίνουν συχνά για να διορθώνουν τα λάθη και τις αβλεψίες των Ελλήνων διαιτητών. Και, βέβαια, ποιος μας λέει, ότι μετά από όσα έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, θα δέχονται να έρχονται στην Ελλάδα ξένοι VARίστες, αλλά και διαιτητές για τα ντέρμπι μεταξύ των διεκδικητών των τίτλων σε Πρωτάθλημα και Κύπελλο;
Ας ελπίσουμε ότι η νέα ηγεσία της ΕΠΟ θα κατορθώσει να συνεργαστεί καλύτερα με τις ανώτερες ευρωπαικές ομοσπονδίες ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ξένους διαιτητές από το “πάνω ράφι”, διότι η “παραγωγή” ικανών Ελλήνων είναι μια διαδικασία που απαιτεί πολύ χρόνο…
Στέλιος Απ. Γρηγοριάδης