Ο τίτλος
«επίσημη αγαπημένη» δεν δόθηκε τυχαία
στην εθνική μας ομάδα μπάσκετ. Ήταν η
πρώτη ελληνική εθνική ομάδα που κατέκτησε
ευρωπαϊκό τίτλο ανδρών σε οποιοδήποτε
άθλημα. Κατέκτησε το Ευρωμπάσκετ δύο
φορές (1987, 2005), μετρώντας ακόμη ένα αργυρό
και δύο χάλκινα μετάλλια, το Παγκόσμιο
Πρωτάθλημα Νέων το 1995 και έχει βρεθεί
στο φάιναλ φορ σε τρία από τα έξι τελευταία
Παγκόσμια Πρωταθλήματα (1994, 1998, 2006). Με
Το ελληνικό μπάσκετ, εξάλλου, πρόσφερε
στο άθλημα καλαθοσφαριστές θρύλους,
όπως οι Νίκος Γκάλης, Παναγιώτης
Γιαννάκης, Παναγιώτης Φασούλας, Φάνης
Χριστοδούλου, Δημήτρης Διαμαντίδης,
Θοδωρής Παπαλουκάς, Βασίλης Σπανούλης
κ.α.
Η παρθενική
παρουσία
Η πρώτη
παρουσία της Ελλάδας σε διεθνή διοργάνωση
ήταν στο Ευρωμπάσκετ του 1949 στο Κάιρο,
όπου συμμετείχαν επτά ομάδες. Μάλιστα,
στέφθηκε με επιτυχία, αφού κέρδισε το
χάλκινο μετάλλιο με απολογισμό τέσσερις
νίκες και δύο ήττες. Οι ήττες ήταν από
την Αίγυπτο και τη Γαλλία. Έδωσε το παρών
και στο Ευρωμπάσκετ του 1951 στο Παρίσι.
Ήρθε δεύτερη στον προκριματικό όμιλο
με δύο νίκες και μία ήττα και προκρίθηκε
στον ημιτελικό γύρο. Εκεί, αντιμετώπισε
τις πανίσχυρες εθνικές ομάδες της
Σοβιετικής Ένωσης και της Τσεχοσλοβακίας
καθώς και την Ιταλία, χάνοντας και τους
τρεις αγώνες και, τελικά, κατέληξε στην
8η θέση σε σύνολο 18 ομάδων.
Κατά τη
διάρκεια των δύο δεκαετιών '60 και '70 η
εθνική μας ομάδα μετά από μια απουσία
10 ετών από το Ευρωμπάσκετ (1951-1961) κατάφερε
να έχει μια σταθερή παρουσία στην
διοργάνωση χωρίς όμως να καταφέρει να
διακριθεί. Συμμετείχε στα Ευρωμπάσκετ
1961 (17η θέση), 1965 (8η θέση), 1967 (12η θέση) 1969
(10η θέση), 1973 (11η θέση) 1975 (12η θέση) και
1979 (9η θέση). Αξίζει να σημειωθεί, ότι από
το 1961 έως σήμερα έχει απουσιάσει μόνο
τέσσερις φορές από Ευρωμπάσκετ (1963,
1971, 1977, 1985).
Η πρώτη
περίοδος άνθισης και το ιστορικό 1987
Από τα μέσα της δεκαετίας του '80, όταν η Ελλάδα προκρίθηκε για πρώτη φορά στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986 και τερμάτισε 10η, είχε γίνει σαφές σε όλους ότι ήταν θέμα χρόνου να έρθουν μεγάλες επιτυχίες. Το 1987 η χώρα μας διοργάνωσε το Ευρωμπάσκετ και η επίσημη αγαπημένη ανάγκασε όλους τους Έλληνες να βγούνε στους δρόμους. Στον πρώτο αγώνα εναντίον της Ρουμανίας η Εθνική νίκησε εύκολα με 109-77, με πρωταγωνιστή τον Γκάλη, ο οποίος σκόραρε 44 πόντους.
Ο τρομερός Νικ οδήγησε το αντιπροσωπευτικό
μας συγκρότημα, σκοράροντας ξανά 44
πόντους, σε επιτυχία και επί της πανίσχυρης
Γιουγκοσλαβίας. Στη συνέχεια γνώρισε
δύο σερί ήττες, μία από την Ισπανία
(106-89 και μία από τη Σοβιετική Ένωση (66-
69). Στον κρίσιμο τελευταίο αγώνα των
ομίλων επικράτησε της Γαλλίας (82-69) και
προκρίθηκε στην οκτάδα. Στον προημιτελικό
κέρδισε την Ιταλία με 90-78, με κορυφαίους
τον Γκάλη και τον Γιαννάκη (38 και 22
πόντους αντίστοιχα), ενώ στον ημιτελικό
επιβλήθηκε για δεύτερη φορά της
Γιουγκοσλαβίας (81- 77).
Στον τελικό,
έχοντας την ψυχολογία στα ύψη, ολοκλήρωσε
την αποστολή της, κατακτώντας το χρυσό
μετάλλιο με το 103-101 στην παράταση (89-89 η
κανονική διάρκεια) επί της Σοβιετικής
Ένωσης. Οι δύο εύστοχες βολές του Αργύρη
Καμπούρη και το άστοχο τρίποντο του
Γιοβάισα στην εκπνοή, χάρισαν στην
Εθνική μπάσκετ την πρώτη της μεγάλη
διάκριση. Αυτή η επιτυχία, είναι αλήθεια,
ότι έκανε το μπάσκετ το εθνικό άθλημα
στη χώρα μας.
Άγγιξε ξανά
το χρυσό το 1989
Στο Ευρωμπάσκετ
του 1989 η Ελλάδα έφτασε και πάλι στον
τελικό, αποδεικνύοντας ότι ο θρίαμβος
της δύο χρόνια νωρίτερα δεν ήταν
«πυροτέχνημα». Αφού ξεπέρασε στον όμιλο
τα εμπόδια της Γαλλίας και της Βουλγαρίας,
αναμετρήθηκε στον ημιτελικό με τη
Σοβιετική Ένωση και την απέκλεισε με
81-80 σε μία από τις κορυφαίες βραδιές του
Νίκου Γκάλη (45 πόντοι). Στον τελικό
υποκλίθηκε στην ανωτερότητα της
Γιουγκοσλαβίας. Από εκεί και πέρα, στο
Ευρωμπάσκετ του '91 η Ελλάδα ήρθε 5η. Στις
επόμενες τρεις διοργανώσεις (1993, 1995,
1997) έφτασε στα ημιτελικά, αλλά τερμάτισε
4η.
Οι ριζικές
αλλαγές και ο νέος θρίαμβος
Η ομάδα άλλαξε
σε μεγάλο βαθμό για το Ευρωμπάσκετ του
2003, με καινούριο προπονητή τον Γιάννη
Ιωαννίδη και νεότερη σύνθεση και
τερμάτισε στην 5η θέση. Τα αποτελέσματα
των αλλαγών αποδείχθηκαν ευεργετικά
και στο Ευρωμπάσκετ του 2005 που έγινε
στο Βελιγράδι, υπό την καθοδήγηση του
Παναγιώτη Γιαννάκη, κατάφερε να κατακτήσει
και πάλι την κορυφή ύστερα από 18 χρόνια.
Η Ελλάδα
προκρίθηκε ως δεύτερη του ομίλου, μετά
τη Σλοβενία. Στον πρώτο αγώνα του τουρνουά
επικράτησε της Εθνικής Γαλλίας με 64-50.
Έπειτα ηττήθηκε από την Σλοβενία με
68-56, ενώ στον τρίτο αγώνα νίκησε την
Εθνική Βοσνίας και Ερζεγοβίνης με 67-50.
Στη συνέχεια κέρδισε σε αγώνα μπαράζ
το Ισραήλ με 67-61, περνώντας στα προημιτελικά.
Εκεί, αντιμετώπισε την Εθνική Ρωσίας
κερδίζοντας με 66-61. Στα ημιτελικά, η
Ελλάδα κέρδισε τη Γαλλία με 67-66 σε ένα
δραματικό αγώνα, με το απίστευτο τρίποντο
του Διαμαντίδη. Η Γαλλία προηγούνταν
με 51-58 ένα λεπτό πριν τη λήξη του αγώνα,
αλλά η Εθνική μας ομάδα κατάφερε να
επανέλθει και να κερδίσει το παιχνίδι.
Στον τελικό κέρδισε τη Γερμανία με 78-62
και στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
* Τσαρτσαρής, Διαμαντίδης και Παπαδόπουλος πανηγυρίζουν την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ το 2005
Στο Ευρωμπάσκετ
2007, παρά την απουσία δύο βασικών αθλητών
της (Αντώνης Φώτσης, Σοφοκλής Σχορτσιανίτης),
κατάφερε να προκριθεί από τις δύο
διαδοχικές φάσεις ομίλων, στην προημιτελική
φάση πέταξε εκτός τη Σλοβενία με μια
απίστευτη ανατροπή στα τελευταία λεπτά,
επικρατώντας με 63-62. Έχασε στις λεπτομέρειες
το εισιτήριο του τελικού από τη
διοργανώτρια Ισπανία, καθώς ηττήθηκε
με 77-82 και τερμάτισε τέταρτη χάνοντας
στον μικρό τελικό από τη Λιθουανία με
69-78.
Χάλκινο
μετάλλιο παρά τις ηχηρές απουσίες
Για ακόμη
μία φορά με σημαντικές απουσίες
(Διαμαντίδης, Παπαλουκάς, Τσαρτσαρής)
και νέα πρόσωπα, κατάφερε να βρεθεί στην
3η θέση στο Ευρωμπάσκετ του 2009 στην
Πολωνία παραμένοντας έτσι στην ελίτ
του Ευρωπαϊκού μπάσκετ. Στον ημιτελικό
έχασε με 82-64 από την Ισπανία, ενώ με
επιτυχία (57-56) με αντίπαλο τη Σλοβενία
ανέβηκε στο βάθρο με το χάλκινο μετάλλιο
για πρώτη φορά μετά το Ευρωμπάσκετ του
1949.
Στο Ευρωμπάσκετ
του 2011 που διεξήχθη στη Λιθουανία το
αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα
τερμάτισε στην 6η θέση παρά τις επτά
μεγάλες απουσίες των Διαμαντίδη,
Σπανούλη, Περπέρογλου, Σχορτσιανίτη,
Μαυροκεφαλίδη, Τσαρτσαρή και Παπαλουκά.
Το 2013, με τον Ιταλό προπονητή Αντρέα
Τρινκιέρι στο τιμόνι, και χωρίς τους
Καλάθη, Κουφό, Σχορτσιανίτη, δεν κατάφερε
καν να προκριθεί στη φάση των προημιτελικών,
με τέσσερις νίκες και τέσσερις ήττες
μετά και τη δεύτερη φάση των ομίλων,
καταλαμβάνοντας την 11η θέση του τουρνουά.
Το 2015 ήταν η
πρώτη φορά που το Ευρωμπάσκετ θα
διεξαγόταν σε τέσσερις χώρες (Γαλλία,
Γερμανία, Κροατία, Λετονία). Στον πρώτο
αγώνα, η Ελλάδα νίκησε με 85-65 τα Σκόπια
με μεγάλη άνεση, ενώ την επόμενη μέρα
δυσκολεύτηκε πολύ απέναντι στην
οικοδέσποινα του ομίλου Κροατία, αλλά
επικράτησε με 72-70, καθώς ο Σίμον αστόχησε
σε δίποντο που θα οδηγούσε το ματς στην
παράταση. Ακολούθησε η επιτυχία με 79-68
επί της Γεωργίας και η νίκη επί της
Σλοβενίας με 83-72, όπου της εξασφάλισε
και μαθηματικά την πρώτη θέση στον
όμιλο.
Στους 16, η
Ελλάδα δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα
απέναντι στο Βέλγιο, το οποίο και
συνέτριψε με 75-54, αλλά δεν άντεξε στον
προημιτελικό με την μετέπειτα πρωταθλήτρια
Ισπανία και έχασε τις λεπτομέρειες με
71-73. Δύο μέρες μετά, μετά από επίσης
μεγάλο ντέρμπι, κατάφερε να κερδίσει
τη Λετονία με 97-90, εξασφαλίζοντας τη
συμμετοχή της στο Προολυμπιακό τουρνουά
του Ρίο.
Τέλος, στο Ευρωμπάσκετ του 2017 η Ελλάδα κατάφερε να προκριθεί με το... στανιό από τον όμιλό της. Κέρδισε την Ισλανδία με 90-61 και μετά έχασε τρεις συνεχόμενες φορές, από τη Γαλλία (87-95), από τη Σλοβενία (72-78) και από τη Φινλανδία (77-89). Στη συνέχεια κέρδισε την Πολωνία με 95-77 και προκρίθηκε ως τέταρτη με επτά πόντους. Παρά το ντεφορμάρισμα, στη φάση των 16 ξαναβρήκε το καλό της πρόσωπο και κέρδισε τη Λιθουανία 77-64. Ωστόσο, στα προημιτελικά αποκλείστηκε από τη Ρωσία με σκορ 69-74.