Γνωστή έχει γίνει η είδηση ότι θα τεθεί σε λειτουργία το ψηφιακό ευρώ, καθώς έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή, όπου τα τεχνολογικά μέσα συνεχώς αυξάνονται.
Το ψηφιακό ευρώ θα διευκόλυνε τη ζωή των ανθρώπων παρέχοντας κάτι το οποίο δεν υπάρχει σήμερα: ένα ψηφιακό μέσο πληρωμής που είναι καθολικά αποδεκτό σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, για πληρωμές σε καταστήματα, ηλεκτρονικές πληρωμές ή πληρωμές πρόσωπο με πρόσωπο.
Όπως τα μετρητά, το ψηφιακό ευρώ θα ήταν μηδενικού κινδύνου, ευρέως προσβάσιμο, εύχρηστο και χωρίς χρέωση για βασική χρήση.
Επιπλέον, ένα ψηφιακό ευρώ θα ενίσχυε τη στρατηγική αυτονομία και τη νομισματική κυριαρχία της ζώνης του ευρώ στηρίζοντας την αποδοτικότητα του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος πληρωμών στο σύνολό του, προωθώντας την καινοτομία και αυξάνοντας την ανθεκτικότητά του σε πιθανές κυβερνοεπιθέσεις ή τεχνικές διαταράξεις, όπως διακοπές ρεύματος.
Θα αντικαθιστούσε το ψηφιακό ευρώ τα μετρητά;
Όχι, το ψηφιακό ευρώ θα συμπλήρωνε τη λειτουργία των μετρητών και δεν θα τα αντικαθιστούσε. Θα ήταν διαθέσιμο παράλληλα με τα μετρητά ως απάντηση στην ολοένα μεγαλύτερη προτίμηση των πολιτών να κάνουν τις πληρωμές τους ψηφιακά, γρήγορα και με ασφάλεια.
Τα μετρητά θα εξακολουθούσαν να είναι διαθέσιμα στη ζώνη του ευρώ, όπως και τα άλλα ιδιωτικά ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος.
Ποια είναι η κατάσταση του έργου για το ψηφιακό ευρώ σήμερα;
Κατόπιν φάσης διερεύνησης που διήρκεσε δύο χρόνια, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να προχωρήσει σε προπαρασκευαστική φάση, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Νοεμβρίου 2023.
Η προπαρασκευαστική φάση θα περιλαμβάνει δύο στάδια: Το πρώτο στάδιο θα ξεκινήσει την 1η Νοεμβρίου 2023 και θα διαρκέσει δύο έτη. Με βάση τα αποτελέσματα του πρώτου σταδίου και τις εξελίξεις στη νομοθετική διαδικασία, το Διοικητικό Συμβούλιο στη συνέχεια θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε δεύτερο στάδιο και θα καθορίσει το πεδίο εφαρμογής και τη διάρκειά του.
Ποιος θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το ψηφιακό ευρώ;
Όπως αναφέρεται στη νομοθετική πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα ψηφιακό ευρώ θα ήταν διαθέσιμο σε πρόσωπα, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς που διαμένουν ή είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ σε προσωρινή ή μόνιμη βάση.
Πρόσωπα που ταξιδεύουν στη ζώνη του ευρώ για προσωπικούς ή επαγγελματικούς λόγους, ή τα οποία διέμεναν ή ήταν εγκατεστημένα σε χώρα της ζώνης του ευρώ στο παρελθόν, μπορεί επίσης να έχουν πρόσβαση στο ψηφιακό ευρώ.
Επιπλέον, πρόσωπα, επιχειρήσεις και δημόσιοι φορείς που διαμένουν ή είναι εγκατεστημένοι εκτός της ζώνης του ευρώ μπορεί να έχουν πρόσβαση στο ψηφιακό ευρώ ανοίγοντας λογαριασμούς σε ψηφιακό ευρώ σε παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που είναι εγκατεστημένοι ή δραστηριοποιούνται σε χώρα μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή σε τρίτη χώρα, με την επιφύλαξη προηγούμενης συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών ή/και ρυθμίσεων που συνάπτονται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών κεντρικών τραπεζών σε κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ και σε τρίτες χώρες.
Σε τι θα διέφερε το ψηφιακό ευρώ από τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins) και τα κρυπτοστοιχεία ενεργητικού;
Το ψηφιακό ευρώ θα ήταν χρήμα κεντρικής τράπεζας. Αυτό σημαίνει ότι θα είχε κάλυψη από την κεντρική τράπεζα και θα ήταν σχεδιασμένο για να ικανοποιεί τις ανάγκες των χρηστών.
Ως εκ τούτου, δεν θα παρουσίαζε κανέναν κίνδυνο και, επιπλέον, θα προστάτευε την ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν την εντολή να διατηρούν την αξία του χρήματος, ανεξάρτητα από το αν αυτό διατίθεται σε φυσική ή ψηφιακή μορφή.
Η σταθερότητα και η αξιοπιστία των σταθερών κρυπτονομισμάτων εξαρτώνται σε τελική ανάλυση από την οντότητα που τα εκδίδει και από την αξιοπιστία και την ικανότητα εκπλήρωσης της δέσμευσής της να διατηρεί την αξία του χρήματος διαχρονικά. Οι εκδότες από τον ιδιωτικό τομέα επίσης ενδέχεται να χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για εμπορικούς σκοπούς.
Δεν υπάρχει δυνατότητα προσδιορισμού της οντότητας που είναι υπεύθυνη για τα κρυπτοστοιχεία, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν απαιτήσεις δεν μπορούν να ικανοποιηθούν.
Γιατί οι πολίτες θα προτιμούσαν να χρησιμοποιούν το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα ήταν μια λύση πληρωμών για κάθε περίπτωση, που θα μπορούσε να χρησιμοποιείται οποτεδήποτε και οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ. Θα ήταν ένα καθολικά αποδεκτό ψηφιακό μέσο πληρωμής το οποίο οι καταναλωτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν χωρίς χρέωση σε καταστήματα, ηλεκτρονικές πληρωμές ή πληρωμές πρόσωπο με πρόσωπο.
Θα παρείχε στους πολίτες τη δυνατότητα να πληρώνουν ψηφιακά, εξακολουθώντας να χρησιμοποιούν ένα δημόσιο μέσο πληρωμής. Και θα ήταν διαθέσιμο τόσο διαδικτυακά (online) όσο και εκτός σύνδεσης (offline).
Το ψηφιακό ευρώ θα διατηρούσε χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των μετρητών. Θα παρείχε τον υψηλότερο βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ψηφιακές πληρωμές: το Ευρωσύστημα δεν θα είχε πρόσβαση ούτε θα αποθήκευε τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των χρηστών.
Οι επιλογές για υψηλότερο βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής θα ίσχυαν ιδίως για τις πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ που δεν θα γίνονταν σε απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση, οι λεπτομέρειες των οποίων θα ήταν γνωστές μόνο στον πληρωτή και τον δικαιούχο της πληρωμής.
Το ψηφιακό ευρώ θα ήταν ασφαλές και εύχρηστο και θα επιδίωκε επίσης να προωθήσει την ψηφιακή χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση διασφαλίζοντας ότι κανείς δεν μένει στο περιθώριο. Θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή δεν διαθέτουν ψηφιακές ή χρηματοοικονομικές δεξιότητες.