Συνέντευξη: Παναγιώτα Μίχου
Μπορεί κανείς να πει κάλλιστα πως έχει ζήσει δύο ζωές. Μία πριν το ατύχημα και μία μετά. Ο λόγος για τον Δημήτρη Οικονόμου ο οποίος πριν από 15 χρόνια ήταν ένας νεαρός εκπαιδευτικός χωρίς προβληματισμούς και ανησυχίες. Το 2009 ένα ατύχημα με τη μηχανή άλλαξε τη ζωή του, αφήνοντάς του ένα πρόβλημα στην ποδοκνημική το οποίο πλέον επηρεάζει ολόκληρη την αριστερή του πλευρά.
Τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα όπως αναφέρει, έχοντας φτάσει σε σημείο να μη θέλει να βγει από το σπίτι του. Μέσω του αθλητισμού και πιο συγκεκριμένα του τριάθλου άλλαξε τη ζωή του, μπόρεσε να επαναποκτήσει την αυτοπεποίθησή του και να ξαναβρεί όρεξη για τη ζωή.
«Αν δεν είχα αυτού του είδους την αναπηρία δεν θα είχα κατακτήσει όσα έχω κατακτήσει αθλητικά και δεν θα ήμουν αυτός που είμαι σήμερα. Χάρη σε αυτήν την αναπηρία, χάρη σε αυτό το ατύχημα του 2009 είμαι αυτός που είμαι σήμερα...», αναφέρει κατά τη διάρκεια της κουβέντας.
- Ας τα πάρουμε από την αρχή. Πώς ξεκίνησε η αθλητική σου πορεία;
«Η ενασχόλησή μου με τον αθλητισμό ξεκίνησε το 2009 όταν ήμουν 25 χρονών, μετά από ένα ατύχημα που είχα με τη μοτοσυκλέτα. Η αλήθεια είναι πως δεν ξεκίνησα αμέσως. Χρειάστηκαν 2-3 χρόνια μετά το τροχαίο για να ορθοποδήσω σωματικά και ψυχολογικά».
- Τι φόβους είχες όταν έπαθες το ατύχημα; Ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις που πέρασαν από το μυαλό σου;
«Πέρα από τον τρόμο που ένιωσα εκείνη τη στιγμή, επειδή είχα τις αισθήσεις μου, θεώρησα ότι μπορεί να έχω μείνει τετραπληγικός. Θυμάμαι δεν μπορούσα να σηκωθώ από το οδόστρωμα, είχα σπάσει την κλείδα μου και νόμιζα ότι θα μείνω σε αναπηρικό αμαξίδιο για πάντα. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τι ακριβώς είχα πάθει.
Όταν έπεσα, το πόδι μου μπήκε στο πίσω μέρος του τροχού και μου το διέλυσε. Ευτυχώς, φορούσα μπότες και δεν ακρωτηριάστηκε επί τόπου. Αφού έγιναν οι απαραίτητες επεμβάσεις και τα χειρουργεία ο γιατρός μού είπε πως το πόδι μου σώθηκε, θα μπορώ να περπατήσω αλλά όχι να ξανατρέξω».
«Χάρη σε αυτήν την αναπηρία, χάρη σε αυτό το ατύχημα του 2009 είμαι αυτός που είμαι σήμερα...»
- Ποια ήταν η διαδικασία αποκατάστασης; Πώς ξεπέρασες το μετατραυματικό στρες;
«Η αλήθεια είναι πως στο σωματικό σκέλος κάνεις αυτά που σου υποδεικνύουν οι γιατροί. Το ψυχολογικό ήταν το πιο δύσκολο. Αισθανόμουν πως δεν μπορούσα να κάνω κάποια πράγματα που έκανα πριν το ατύχημα, όχι γιατί δεν ήθελα αλλά επειδή νόμιζα ότι δεν μπορώ.
Είχα άρνηση για τη ζωή. Δεν ήθελα να βγω ούτε για καφέ με τους φίλους μου. Ένιωθα πολύ χάλια και μου πήρε πολύ καιρό (2.5-3 χρόνια) για το ξεπεράσω.
Τότε αισθανόμουν πως έχω πιάσει πάτο και σε αυτές τις περιπτώσεις έχεις δύο επιλογές: να οδηγηθείς προς την καταστροφή ή να βγεις και να ζήσεις με όποιον τρόπο μπορείς.
Οι δομές και οι υποδομές που έχουμε ως κράτος δεν βοηθάνε έναν άνθρωπο που έχει αναπηρία να βρίσκεται έξω στην κοινωνία ως μέλος του κοινωνικού συνόλου.
Πολύ απλά σε αναγκάζει να μείνεις μέσα στο σπίτι σου και να περιορίσεις τη ζωή σου στους ''τέσσερις τοίχους''».
«Αισθανόμουν πως δεν μπορούσα να κάνω κάποια πράγματα που έκανα πριν το ατύχημα, όχι γιατί δεν ήθελα αλλά επειδή νόμιζα ότι δεν μπορώ. Είχα άρνηση για τη ζωή»
- Πώς ξεκίνησες το τρίαθλο;
«Ήρθε κάποια χρονική στιγμή που αποδέχτηκα τα νέα δεδομένα στη ζωή μου και πως δεν μπορεί να γυρίσει ο χρόνος πίσω. Κατάλαβα πως εάν έκανα απλά κάποιες επεμβάσεις δεν θα είχα κάποια σημαντική βελτίωση και θα ήμουν ''καταδικασμένος'' να μπαινοβγαίνω στα χειρουργεία για όλη μου τη ζωή.
Μετά το ατύχημα έκανα φυσικοθεραπείες αλλά δεν έβλεπα μεγάλη πρόοδο. Αποφάσισα ότι πρέπει να κάνω κάτι για να ''ξεφύγω'' από την άσχημη κατάσταση που βρισκόμουν τόσο σωματικά όσο και σε ψυχικά.
Ευτυχώς, τότε κάτι αφυπνίστηκε μέσα μου. Είπα πως δεν μπορώ να ζω άλλο έτσι και ξεκίνησα σιγά σιγά την κολύμβηση. Είδα ότι δεν πονάω, αντίθετα ήταν ανακουφιστικό. Επιλέον, άρχισα να νιώθω πως καταφέρνω πράγματα και ήταν τεράστιο ψυχολογικό boost για εμένα.
Έβγαλα μέχρι και τη σχολή ναυαγοσωστικής. Είχα πλέον άλλη διάθεση».
«Οι δομές και οι υποδομές που έχουμε ως κράτος δεν βοηθάνε έναν άνθρωπο που έχει αναπηρία να βρίσκεται έξω στην κοινωνία ως μέλος του κοινωνικού συνόλου»
- Μετά πώς προστέθηκαν τα άλλα δύο αγωνίσματα (ποδήλατο, τρέξιμο);
«Αυτό έγινε σταδιακά. Έτυχε στα ξενοδοχεία όπου δούλευα ως ναυαγωσώστης να έχω γνωστούς που έκαναν bike tours στους πελάτες.
Γύρω στο 2015 (έξι χρόνια μετά το τροχαίο) άρχισα σιγά σιγά να δοκιμάζω να κάνω ποδήλατο επειδή ανέκαθεν μου άρεσε. Αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά, καθώς μέχρι τότε πίστευα ότι δεν μπορούσα λόγω του μειωμένου εύρους κίνησης που έχει το αριστερό μου πόδι. Με επιμονή αλλά και την παρακίνηση των φίλων μου μπόρεσα να ξεκλειδώσω το μυαλό μου.
Έναν χρόνο αργότερα, βρέθηκα ως αναπληρωτής νηπιαγωγός στη Μυτιλήνη. Είχα αρκετό ελεύθερο χρόνο και σκέφτηκα να δοκιμάσω αρχικά γρήγορο περπάτημα και στη συνέχεια τρέξιμο. Για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα περπατούσα τρία χιλιόμετρα και χρειαζόμουν μία εβδομάδα για να ξεπεράσω τους πόνους.
Επέμενα κάθε φορά περισσότερο και άρχισα να ανεβάζω την απόσταση που έκανα. Έτσι, έφτασα σε σημείο να τρέχω έστω και σχετικά μικρές αποστάσεις.
Όταν γύρισα στην Κρήτη, με εντόπισε σε ένα κολυμβητήριο ένας προπονητής και μου πρότεινε να ασχοληθώ με το παρατρίαθλο».
- Θεωρείς ότι ο αθλητισμός έδωσε έναν νέο σκοπό στη ζωή σου; Έπαιρνες κουράγιο από το ότι είχες έναν νέο στόχο κάθε φορά;
«Μέσα από τον αθλητισμό κατάλαβα ότι μπορώ να κάνω περισσότερα πράγματα από αυτά που πίστευα ότι δεν μπορούσα.
Θεωρούσα πως είναι ανέφικτο να κάνω κάποια αθλητική δραστηριότητα με την κατάσταση του ποδιού μου μετά το ατύχημα.
Επιπλέον, κανένας από τους φυσικοθεραπευτές που πήγα δεν μου πρότειναν την άσκηση ως μέσο αποκατάστασης και βελτιώσης του προβλήματός μου.
Μόνο ένας γιατρός μου είπε πως η κατάστασή μου θα είναι καλύτερη εάν αθληθώ. Ειδάλλως θα έπρεπε να μπαινοβγαίνω στα χειρουργεία».
«Έγινα πιο δυνατός σε ψυχολογικό επίπεδο. Κατάλαβα ότι οι άνθρωποι εάν πιστέψουμε κάτι μπορούμε να κάνουμε πράγματα που μας φαίνονται αδύνατα»
- Άλλαξε η κοσμοθεωρία σου μετά το τροχαίο; Θεωρείς ότι έφερε κάτι «θετικό» έφερε στη ζωή σου το ατύχημα;
«Η αλήθεια είναι ότι άλλαξα πάρα πολύ. Εν μέρει, ''χαίρομαι'' που το έπαθα γιατί αναθεώρησα πολλά πράγματα. Έγινα πιο δυνατός σε ψυχολογικό επίπεδο. Κατάλαβα ότι οι άνθρωποι εάν πιστέψουμε κάτι μπορούμε να κάνουμε πράγματα που μας φαίνονται αδύνατα.
Επιπλέον, με βοήθησε πολύ το γεγονός, ότι εντάχθηκα σε ένα σωματείο ΑμεΑ (Α.Σ.Α.ΜΕ.Α Μεγαλόνησος Ηρακλείου) και είδα άτομα που βρίσκονται σε αναπηρικό αμαξίδιο να μπαίνουν στην πισίνα για να κολυμπήσουν, τότε συνειδητοποίησα πως δεν έχω δικαιολογία.
Πλέον, για εμένα δεν υπάρχει το ''δεν μπορώ''».
- Γιατί επέλεξες το τρίαθλο. Τι σου προσφέρει το συγκεκριμένο άθλημα;
«Το τρίαθλο για εμένα λειτούργησε αρχικά ως μέσο αποκατάστασης και στην πορεία ως κριτήριο για το ότι μπορώ να καταφέρω. Στο μυαλό μου λειτούργησε ως μια ''ψυχολογική εξίσωση'' σύμφωνα με την οποία σκεφτόμουν πως εάν κάνω τρίαθλο με αυτό το πόδι, σημαίνει ότι είμαι ικανός να θέσω και να πετύχω ορισμένους στόχους παρά το πρόβλημά μου».
- Το τελευταίο πανελλήνιο πρωτάθλημα παρατριάθλου δεν έγινε όπως πρέπει σε ανοιχτό χώρο αλλά στο ΟΑΚΑ πώς το σχολιάζεις αυτό;
«Ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό το φετινό Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Παρατριάθλου που διεξήχθη στο ΟΑΚΑ φέτος. Ωστόσο, όλοι οι αθλητές ήταν αρνητικοί με αυτήν την επιλογή. Υπήρχαν πολλές δυσκολίες όσον αφορά το πως θα βγαίναμε από την πισίνα, ενώ ο τρόπος με τον οποίο είχαν τοποθετηθεί οι σημάνσεις για το ποδηλατικό σκέλος μας μπέρδευε και γι’αυτόν τον λόγο κάποιοι ακυρώθηκαν.
Είναι πολύ σημαντικό τέτοιες διοργανώσεις να γίνονται έξω στον δρόμο για να δουν οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν πώς είναι να αγωνίζεται ένας παρατριαθλητής».
«Προσπαθώ να κάνω τα παιδιά να καταλάβουν ότι πρέπει να γίνουν δυνατοί άνθρωποι και να μην το βάζουν κάτω με την κάθε μικρή ή μεγάλη δυσκολία»
- Παράλληλα με το παρατρίαθλο είσαι και νηπιαγωγός. Πώς είναι να δουλεύεις με παιδιά, ιδίως μετά το ατύχημα. Προσπαθείς να τους εμφυσήσεις συγκεκριμένες αρχές και αξίες;
«Η αλήθεια είναι πως δεν θέλω να κάνω υποδείξεις στα παιδιά, όμως από όλα αυτά που έχω περάσει μου βγαίνει αυθόρμητα να θέλω να τους μεταφέρω την πεποίθηση ότι ''μπορούμε να πετύχουμε ό,τι θέλουμε, παρά τα εμπόδια που προκύπτουν. Αρκεί, να μην προσβάλουμε κανέναν άλλο''.
Προσπαθώ να κάνω τα παιδιά παρότι είναι σε μικρή ηλικία να καταλάβουν ότι πρέπει να γίνουν δυνατοί άνθρωποι και να μην το βάζουν κάτω με την κάθε μικρή ή μεγάλη δυσκολία που θα εμφανιστεί στη ζωή τους».