Ορισμένοι μεσήλικες ή μεγαλύτερη ηλικίας ενήλικες αναπτύσσουν μαλακές υποκίτρινες, δερματικές αλλοιώσεις σαν φουσκάλες στο εσωτερικό των οποίων συσσωρεύεται υγρό πλούσιο σε χοληστερόλη. Οι βλάβες ονομάζοντα ξανθελάσματα και συχνότερα εντοπίζονται περιμετρικά των ματιών κυρίως κοντά στη μύτη.
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Οι αλλοιώσεις αυτές δεν είναι επώδυνες και σπανίως επηρεάζουν την όραση. Μπορούν ωστόσο να αποτελούν σημάδι υψηλών επιπέδων χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων ή άλλων λιπιδίων στο αίμα. Τα ξανθελάσματα είναι συχνότερα στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Συνιστάται όσοι τα παρουσιάζουν να κάνουν έλεγχο λιπιδίων.
Τα ξανθελάσματα είναι πιο συχνά σε ανθρώπους με γενετικές διαταραχές που προκαλούν εξαιρετικά υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, όπως η οικογενής υπερχοληστεροναιμία που μπορεί να απογειώσει τις τιμές της κακής LDL χοληστερόλης πάνω από 190mg/dL (ιδανικά η τιμή της πρέπει να είναι κάτω από 100mg/dL).
Σε περίπτωση υψηλών τιμών χοληστερόλης συνιστάται συστηματική άσκηση και διατροφή μεσογειακού τύπου πλούσια σε φυτικές ίνες με στόχο την μείωσή της. Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει και στατίνες οι οποίες ορισμένες φορές, αλλά όχι πάντα μπορεί να μειώσουν το μέγεθος ενός ξανθελάσματος.
Από την άλλη μεριά το 50% όσων έχουν ξανθελάσματα έχουν φυσιολογικές τιμές λιπιδίων και αυτές οι δερματικές αλλοιώσεις συνιστούν αισθητικό πρόβλημα. Ωστόσο όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου θα πρέπει να διασφαλίσιουν ότι ο γιατρός τους γνωρίζει για αυτό το ενδχόμενο σημάδι αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου.
Σύμφωνα πάντως με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας συνιστάται ο οφθαλμολογικός έλεγχος κάθε 2-4 χρόνια σε άτομα 40-64 ετών χωρίς προβλήματα υγείας. Μετά τα 65 ο έλεγχος γίνεται ανά 1-2 έτη, ενώ για τους πάσχοντες από διαβήτη συνιστάται πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος με τη διάγνωση της νόσους και στη συνέχεια ετησιώς.
Τα ξανθελάσματα δεν υποχωρούν μόνα τους. Για να απαλλαγείτε απαιτείται ιατρική παρέμβαση είτε με χρήση λέιζερ είτε χειρουργικά. Πάντως ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος επανεμφάνισής τους ιδιαίτερα σε όσους έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Σε περίπτωση επανεμφάνισης αφαιρούνται με τον ίδιο τρόπο.