«Καμπανάκι» για τη μυστηριώδη ασθένεια που οδηγεί χιλιάδες πλατάνια στον αφανισμό κρούουν οι απανταχού γεωπόνοι.
Ο λόγος για τον μύκητα Ceratocystis platani, ο οποίος μόλις εισχωρήσει στα πλατάνια οδηγεί στην πλήρη νέκρωσή τους, σε μια διαδικασία χωρίς επιστροφή, αφού θεραπεία δεν υφίσταται.
Μάλιστα, πριν από δυο δεκαετίες, ο τέως διευθυντής του Εργαστηρίου Δασικής Παθολογίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, Παναγιώτης Τσόπελας, έκανε λόγω για μελέτες που έδειχναν προς τον συγκεκριμένο μύκητα.
Παρά τις προειδοποιήσεις ότι εκατομμύρια δέντρα, ακόμη και αιωνόβια ή μέλη εμβληματικών πλατανόδασων κινδυνεύουν με πλήρη αφανισμό, τα απαραίτητα μέτρα για επιπλέον μελέτη ή για λήψη μέτρων αντιμετώπισης ουδέποτε ελήφθησαν.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, που έχει ταχθεί στην προσπάθεια αναχαίτισης του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου, η ασθένεια έχει δημιουργήσει εκτεταμένες καταστροφές και τα τελευταία χρόνια έχει προσβάλει περιοχές της Πελοποννήσου, της Ηπείρου, της Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας, αλλοιώνοντας πλήρως το οικοσύστημα και οδηγώντας σε αφανισμό ακόμη και αιωνόβιων πλατάνων που έχουν χαρακτηριστικά φυσικού μνημείου.
Η κατάσταση είναι δραματική στον Σπερχειό στη Στερεά Ελλάδα ή στο περίφημο πλατανόδασος της κοιλάδας των Τεμπών, ενώ πολύ άσχημα είναι τα νέα και για άλλα εμβληματικά δάση στην Εύβοια και την Ήπειρο, ειδικά σε παραποτάμια σημεία στον Αχέροντα, στον Άραχθο, στον Καλαμά και στον Λούρο. Για την ώρα έχουν γλιτώσει τα πλατάνια των νησιών, όπου δεν έχει περάσει ακόμη η ασθένεια, το Πήλιο και ορισμένα σημεία στην Μακεδονία και στην Θράκη.
Όπως εκτιμάται, η βασική αιτία εξάπλωσης είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, καθώς αυτή μπορεί να αφορά εκσκαφές για διάφορους λόγους, κλαδέματα των δέντρων και γενικότερα οποιαδήποτε επαφή μηχανήματος ή εργαλείου που στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθεί σε κάποιο υγιές δέντρο.
Και ο μόνος τρόπος αποτροπής της εξάπλωσης της μόλυνσης είναι η δημιουργία συνθηκών καραντίνας. Αυτό προϋποθέτει φυσικά την απομάκρυνση των δέντρων που έχουν προσβληθεί αλλά και πολλών ακόμη που δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα της ασθένειας ώστε να υπάρξει μια «νεκρή» ζώνη, όπως δηλαδή θα συνέβαινε και με αντίστοιχα αντιπυρικά μέτρα.
Οι γεωπόνοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά: Η μυστηριώδης ασθένεια που εξαφανίζει κατά χιλιάδες τα πλατάνια από την Ελλάδα
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δεν μιλάμε για κάτι απλό. Η διαδικασία προϋποθέτει εργατοώρες μελετών, εκπόνηση συγκεκριμένων σχεδίων και πολλή πρακτική εργασία, καθώς και συντονισμένες ενέργειες ενός μηχανισμού υπό την εποπτεία των ειδικών.