Πλήθος ερευνών έχουν κατατάξει τα ω-3 λιπαρά οξέα στα απαραίτητα συστατικά μιας υγιεινής διατροφής για καλή καρδιαγγειακή υγεία. Επιπλέον, νέα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο New England Journal of Medicine από τη δοκιμή Reduction of Cardiovascular Events with Icosapent Ethyl-Intervention Trial (REDUCE-IT) το 2018 για τη θετική επίδραση του EPA (εικοσαπεντεανοϊκό οξύ) στη μείωση των καρδιαγγειακών συμβάντων, έδειξαν πως μια μεγάλη δόση των εν λόγω ω-3 λιπαρών οξέων αποδείχτηκε πράγματι ευεργετική για τους ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου.
Σημειώνεται ότι οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι των ω- 3 λιπαρών οξέων είναι δυο: τα EPA ή αλλιώς εικοσαπεντεανοϊκό οξύ και τα DHA ή αλλιώς δοκοσαξεξανοϊκό οξύ. Το εικοσαπεντεανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαξεξανοϊκό οξύ (DHA) είναι οι τύποι που απαντώνται σε λιπαρά ψάρια, όπως ο σολοµός, η πέστροφα, ο τόνος, το σκουµπρί και οι σαρδέλες, ορισµένα άλλα είδη θαλασσινών και άλγη. Βρίσκονται επίσης σε συµπληρώµατα διατροφής, όπως το ιχθυέλαιο.
Σε συνέχεια της νέας μελέτης, ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), το Υπουργείο Υγείας του Καναδά και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) αξιολόγησαν το παραπάνω εύρημα και προχώρησαν στην έγκριση χορήγησης EPA σε ασθενείς με αυξημένα τριγλυκερίδια. Εντούτοις, μελέτες επί τα ω-3 λιπαρά οξέα που ακολούθησαν ή προηγήθηκαν κατέληξαν σε αντικρουόμενα συμπεράσματα σχετικά με τον συνδυασμό EPA και DHA.
Ερευνητές από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s και από άλλα ερευνητικά κέντρα με επικεφαλής τον Δρ Deepak L. Bhatt, MD, MPH, εκτελεστικό Διευθυντή στα Προγράμματα Επεμβατικής Καρδιολογίας του Brigham επικεφαλής της μελέτης REDUCE-IT, εκπόνησαν μια συστηματική ανάλυση και μετα-ανάλυση 38 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών με ω-3 λιπαρά οξέα και διαπίστωσαν ότι ενώ τα συγκεκριμένα θρεπτικά στοιχεία προστατεύουν πράγματι έναντι του καρδιαγγειακού κινδύνου, η αποτελεσματικότητά τους είναι μεγαλύτερη όταν προέρχονται αποκλειστικά από το εικοσιπεντανοϊκό οξύ παρά συνδυαστικά με το δοκοσαεξανοϊκό. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο eClinical Medicine.
Οι μελέτες που αναλύθηκαν είχαν συμπεριλάβει περισσότερους από 149.000 συμμετέχοντες, για τους οποίους εκτιμήθηκαν δείκτες όπως η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά επεισόδια, μη θανατηφόρα καρδιαγγειακά συμβάντα, αιμορραγικά επεισόδια και κολπικής μαρμαρυγής.
Οι ειδικοί επικαλούνται σημαντικές βιολογικές διαφορές μεταξύ των δύο οξέων και διαφορετικές χημικές ιδιότητες του καθενός που καθορίζουν τη σταθερότητα και ένταση της επίδρασής του στα μόρια της χοληστερόλης και τις μεμβράνες των κυττάρων. Ωστόσο, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα κάποια δοκιμή για τις καρδιαγγειακές επιπτώσεις του δοκοσαεξανοϊκού οξέος αποκλειστικά.
Πάντως τα παραπάνω ευρήματα είναι προφανές ότι αφορούν μεμονωμένα τα εν λόγω ω-3 λιπαρά οξέα κάτι που θα μπορούσε να συμβεί μόνο τεχνητά, δηλαδή με τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. Από την άλλη μεριά η διατροφή με λιπαρά ψάρια και άλλες διατροφικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων εξασφαλίζει την ισορροπημένη πρόσληψη αυτών των λιπαρών οξέων που αναμφίβολα ωφελούν την καρδιά. Προς το παρόν βέβαια η έρευνα αποκαλύπτει ότι πρωτίστως ευεργετική είναι η δράση των EPA, ενώ αναμένουμε περισσότερα στοιχεία για την συνδυαστική τους δράση καθώς και τη μεμονωμένη δράση των DHA.
Το μήνυμα ωστόσο της έρευνας είναι ότι τα ω-3 δεν πρέπει να πάψουν να αποτελούν αναπόσπαστο κοµµάτι της διατροφής µας. Η ένταξή τους στο πιάτο θα πρέπει να επιδιώκεται σε όλα τα στάδια της ζωής, µιας και τα οφέλη της κατανάλωσής τους είναι πολλά και διαφορετικά.