Για όλους κι για όλα μίλησε στο πορτογαλικό ''maisfutebol'' ο Ζοσέ Μπότο. Ο τεχνικός διευθυντής του ΠΑΟΚ, αναφέρθηκε στις διαπραγματεύσεις με τον Ιβάν Σαββίδη, τον απολογισμό του μετά από έναν χρόνο στον σύλλογο, τη σχέση του με τον Ραζβάν Λουτσέσκου, τους Πορτογάλους της ομάδας,τον αποκλεισμό από τη Λέφσκι και άλλα πολλά...
-Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που βρίσκεσαι στον ΠΑΟΚ, είσαι περίπου 10 μήνες στην θέση του αθλητικού διευθυντή. Ποιο είναι το πρόσημο μέχρι στιγμής;
Το πρόσημο είναι θετικό, λαμβάνοντας υπόψιν αυτό που ζήτησε ο ιδιοκτήτης του συλλόγου να γίνει ανανέωση στην ομάδα. Προσπαθούμε να φτιάξουμε μια ομάδα που θα μπορούσε να επιστρέψει στους τίτλους, αλλά ταυτόχρονα να διαρκέσει στο χρόνο. Στον ΠΑΟΚ κάνω ό,τι έκανα σε άλλους συλλόγους: ψάχνω για νεότερους παίκτες, με δυνατότητες να είναι ανταγωνιστικοί, αλλά και εξελίξιμοι και που μπορούν να κάνουν τον σύλλογο βιώσιμο. Αυτή ήταν η ιδέα που έχουν και είναι αυτό που μου αρέσει να κάνω, αυτό που νιώθω πιο άνετα να δουλεύω. Έχουμε μια εντελώς ανανεωμένη ομάδα, με έντεκα νέους παίκτες, συν τρεις στην ενδεκάδα που αγωνίζονται. Αυτό κάνουμε. Μερικές φορές με κάποιο κόστος, αλλά στο τέλος πιστεύω ότι τα πράγματα θα πάνε καλά.
- Ήταν το πρότζεκτ του ΠΑΟΚ που σου παρουσιάστηκε που σε έκανε να φύγει από την Σαχτάρ να και να συνεχίσεις στη Θεσσαλονίκη;
Ένιωσα τέλεια στη Σαχτάρ. Ταυτίστηκα με τον σύλλογο και ο σύλλογος με τις ιδέες μου. Νόμιζα ότι ο σύλλογος είχε ήδη φτάσει σε ένα σημείο όπου τα πράγματα κινούνταν ήδη αυτόματα και χρειαζόμουν άλλη μια νέα πρόκληση στην καριέρα μου. Από την άλλη, υπήρχαν ήδη φήμες ότι κάτι μπορεί να συμβεί στην Ουκρανία και δυστυχώς έγινε. Όλα ήρθαν να συμβάλουν στην αλλαγή συλλόγου, σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο. Η Ελλάδα είναι ένα πολιτισμικά διαφορετικό πλαίσιο από οτιδήποτε άλλο στην Ευρώπη όσον αφορά το ποδόσφαιρο.
-Πώς ήταν η προσαρμογή στη χώρα και στο ελληνικό πρωτάθλημα, εκτός από τον ΠΑΟΚ;
Είναι μια χώρα με πολλές ομοιότητες με την Πορτογαλία. Στο φαγητό, στο κλίμα, στους ανθρώπους ακόμα και στον τρόπο που ζουν τη ζωή τους. Όσον αφορά την προσαρμογή στη χώρα δεν είχα κανένα πρόβλημα. Η Ουκρανία ήταν πιο δύσκολη. Όσον αφορά το ποδόσφαιρο, είναι διαφορετικό από οτιδήποτε ήξερα. Έχουν τελείως διαφορετική νοοτροπία. Υπάρχει ένας σχεδόν ανθυγιεινός ανταγωνισμός μεταξύ των συλλόγων, που κάνει το πρωτάθλημα να μην αναπτύσσεται πολύ και αυτό αντανακλάτεια και στην Ευρώπη. Είναι το 17ο πρωτάθλημα, νομίζω, το οποίο, για μια χώρα που της αρέσει το ποδόσφαιρο και που παράγει κάποιο ταλέντο, είναι κακό. Ήταν μια δύσκολη προσαρμογή καθώς έχω εντελώς διαφορετικές ιδέες και συχνά πρέπει να παλέψω γι' αυτές τις ιδέες. Υπάρχει κάποια αντίσταση στην αλλαγή.
- Ήταν εύκολες οι συζητήσεις - διαπραγματεύσεις με τον Ιβάν Σαββίδη;
Ναι, ήταν εύκολες. Μου παρουσίασε ποια είναι η ιδέα του για το μέλλον του συλλόγου. Ο σύλλογος έχει όλες τις δυνατότητες να βγει νικητής, ακόμα και για την εγκατάστασή του σε εκείνη την περιοχή της Ελλάδας, για το πάθος των φιλάθλων. Ιστορικά, δεν έχει κερδίσει πολλούς τίτλους, ανάλογα με το πόσο μεγάλη είναι η ομάδα. Η ιδέα, περισσότερο από το να κερδίσει ήδη έναν τίτλο, είναι να δημιουργήσει μια σταθερή βάση επιτυχίας.
Αυτή είναι η ιδέα που προσπαθώ να κάνω πράξη. Έχοντας μια νεότερη ομάδα, κρατώντας αυτή την ομάδα για τέσσερα ή πέντε χρόνια, δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στην ακαδημία, όπου υπάρχει πολύ ταλέντο. Ο σύλλογος έχει μια εντυπωσιακή μάζα οπαδών που δεν έχω δει ποτέ πουθενά, και δούλεψα στην Μπενφίκα.
Το πάθος που έχει η πόλη για τον σύλλογο είναι κάτι που δεν έχω ξαναδει! Αυτό μας βοηθά πολλές φορές, αλλά αυτό, επίσης, λόγω κάποιας έλλειψης κατανόησης, λόγω έλλειψης αντίληψης για τη δουλειά που γίνεται, ασκεί επίσης κάποια πίεση και αρνητικότητα σε αυτή τη διαδικασία. Αυτό θα πάρει μερικούς μήνες για να εδραιωθεί η ομάδα. Η ομάδα παίζει το καλύτερο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα, αλλά χάσαμε επτά βαθμούς τα τελευταία λεπτά. Κάτι που δείχνει ότι υπάρχει η ιδέα, ότι υπάρχει ποιότητα, αλλά και έλλειψη συνέπειας κάτι που η ομάδα θα κερδίσει με τον καιρό. Αυτό που χρειαζεται είναι οι οπαδοί να έχουν λίγη υπομονή, μέσα στην υποστήριξη που δίνουν στον ΠΑΟΚ. Σε 4-5 μήνες αυτή η ομάδα θα τους κάνει πολύ περήφανους. στο πλαίσιο της υποστήριξής τους.
- Πώς είναι η συνεργασία σας με τον Ραζβάν Λουτσέσκου;
Είναι εύκολο να συνεργαστείς μαζί του. Εκτός από εξαιρετικός προπονητής, όπως έχει δείξει όπου κι αν έχει βρεθεί, είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος. Πολύ ευγενικός. Κάποιος με τον οποίο μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά για θέματα της ομάδας. Με μια έστω και λίγο προχωρημένη ποδοσφαιρική ιδέα για το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά εύκολο να δουλέψεις μαζί του.
Σε συνέχεια των δηλώσεων του, ανέφερε: «Πάντα χαίρομαι όταν κάποιος δεν κοιτάζει ταυτότητα. Και χαίρομαι που έχω κάποιον στην ομάδα μου που ήδη προκαλεί την περιέργεια των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων. Ο τερματοφύλακάς μας, Ντόμινικ Κοτάρσκι. Σε αυτό το παιχνίδι με τον Ολυμπιακό υπήρχαν πολλοί σκάουτερ, το οποίο σχολιάστηκε πολύ, γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχει... εμπιστοσύνη στους νέους και γι' αυτό η Λίγκα δεν προσελκύει τόσους σκάουτερ. Έχουμε πέντε παίκτες κάτω των 22 ετών. Αυτό προκαλεί μεγαλύτερη... εισροή σκάουτερ στους αγώνες μας»
- Πόσο εφικτό ήταν το άνοιγμα του ΠΑΟΚ στην αγορά της Βραζιλίας;
Οι Πορτογάλοι είναι από τους καλύτερους στην Ευρώπη. Όταν έφτασαν στον ΠΑΟΚ, υπήρχαν ήδη δύο Πορτογάλοι (σ.σ. Βιεϊρίνια, Ολιβέιρα). Εξετάσαμε την πορτογαλική αγορά, την οποία γνωρίζω καλά, και προσπαθήσαμε να εκμεταλλευτούμε κάποιες επιχειρηματικές ευκαιρίες, και κάποιες πρόσθεσαν πολλά στην ομάδα. Άλλοι δυσκολεύτηκαν περισσότερο να επιβληθούν, άλλοι συνεισφέρουν με τη δουλειά τους και εξελίσσονται. Μια ομάδα δεν είναι μόνο έντεκα παίκτες. Γενικά, είμαστε όλοι ευχαριστημένοι.
- Είναι αλήθεια πως ο Τιάγκο Ντάντας έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στην ομάδα;
Ο Τιάγκο ήταν πάντα βασικός. Και ένας πολύ έξυπνος παίκτης, με μια υπέροχη κουλτούρα παιχνιδιού. Ταιριάζει πολύ με τις ιδέες του προπονητή, ένα παιχνίδι με περισσότερη κατοχή και έλεγχο. Έχει επιβληθεί και πολλές φορές έχει θεωρηθεί ο MVP των αγώνων, τόσο από τους φιλάθλους, όσο και από τον Τύπο. Είναι ένας από τους κορυφαίους παίκτες του ελληνικού πρωταθλήματος, ακόμη και σε αυτήν την ηλικία. Ο Τιάγκο δεν ήταν πολύ γνωστός, ήταν ένας παίκτης που είχα ήδη προσπαθήσει να... στρατολογήσω. Προσπαθήσαμε να τον κάνουμε να πάει στη Σαχτάρ. Ταίριαζε στο προφίλ της Σαχτάρ. Αλλά εμφανίστηκε η Μπάγερν και δεν ήταν δυνατό. Στην Πορτογαλία δεν χρησιμοποιήθηκε όπως θα έπρεπε. Στην Τοντέλα ήταν βασικός. Σε κάθε περίπτωση νομίζω πως το στοίχημα γι΄αυτόν ήταν εύκολο, συμφωνήσαμε με την Μπενφίκα για δανεισμό και κάνει την καλύτερη σεζόν του.
- Ποιος είναι ο προϋπολογισμός του ΠΑΟΚ συγκριτικά με αυτό των αντιπάλων;
Για να σας δώσω να καταλάβατε: Η πιο ακριβή μας μεταγραφή φέτος ήταν 1.800.000 ευρώ. Ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός αγόρασαν παίκτες με 5.000.000 - 6.000.000 ευρώ. Ήταν -επίσης- μια προσαρμογή για μένα στον ΠΑΟΚ αυτό το δεδομένο. Είχα συνηθίσει να υπογράφω παίκτες για 8.000.000 ευρώ εκατομμύρια στην Σαχτάρ και να περιμένω να παίξουν σε δύο ή τρία χρόνια.
- Ο ΠΑΟΚ τερμάτισε δεύτερος στο πρωτάθλημα, στο Conference League έφτασε στα προημιτελικά και χάθηκε ο τίτλος στο Κύπελλο στον τελικό με τον Παναθηναϊκό. Ήταν μια σεζόν πετυχημένη ή όχι;
Γι' αυτό που αντιπροσωπεύει ο ΠΑΟΚ σε εκείνο το βόρειο τμήμα της Ελλάδας, το ζητούμενο είναι πάντα η νίκη. Κάθε χρόνο υπάρχει αυτή η απαίτηση να κατακτά τίτλους. Ο σύλλογος κέρδισε την τελευταία φορά το 2019 το πρωτάθλημα σε μια εξαιρετική σεζόν. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε: να δημιουργήσουμε μια σταθερή βάση, να παλέψουμε για τίτλους για αρκετά χρόνια. Με αυτά τα βήματα που κάνουμε, πιστεύω ότι θα γίνει πραγματικότητα.
- Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε από τη Λέφσκι στα προκριματικά του Conference League και είχε κάποιες γκέλες στο πρωτάθλημα, αλλά τώρα προέρχεται και από μεγάλη νίκη επί του Ολυμπιακού. Πώς αναλύεις την σεζόν της ομάδας;
Η ομάδα ξεκίνησε καλά στο πρωτάθλημα. Ακόμη και μετά το σοκ του αποκλεισμού στην Ευρώπη. Είναι κάτι που πρέπει να σκεφτεί ο κόσμος παγκοσμίως: έχει συμβεί σχεδόν σε κάθε ελληνική ομάδα. Αλλά ήταν πραγματικά ένα σοκ για εμάς. Στη συνέχεια η ομάδα μαζεύτηκε, είχε άλλες τρεις εβδομάδες δουλειάς, που έδωσαν την ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά οι παίκτες και ο προπονητής
Εκτός από το ντέρμπι με τον Άρη, που είναι ένα ξεχωριστό παιχνίδι και στο οποίο ο αντίπαλος μας πίεσε πραγματικά, σε όλα τα άλλα παιχνίδια, ήμασταν ανώτεροι. Καταλήξαμε να χάσουμε βαθμούς σε δυο παιχνίδια από γκολ στις καθυστερήσεις. Και είχαμε άλλο ένα, με τον Παναθηναϊκό, στο οποίο κάναμε ένα υπέροχο πρώτο ημίχρονο, και μετά δεχθήκαμε δύο γκολ χωρίς πολλές εξηγήσεις στην αρχή του δευτέρου ημιχρόνου. Αυτό αφαίρεσε λίγη από την αυτοπεποίθηση της ομάδας.
Αυτή η νίκη στην έδρα του Ολυμπιακού ελπίζω να ανακτήσει την αυτοπεποίθηση. Ήταν μια σημαντική νίκη με 2-1. Θα μπορούσε να ήταν και μεγαλύτερη η νίκη μας. Υπάρχει ένα πέναλτι που δεν κατάλαβε κανείς γιατί πάρθηκε πίσω. Ο Νέλσον Ολιβέιρα -μάλιστα- αστειεύθηκε, λέγοντας ότι υπήρξαν δύο πέναλτι, καθώς χτυπήθηκε από τον αμυντικό και τον τερματοφύλακα. Ο διαιτητής δίνει αρχικά πέναλτι, και μετά το VAR, που ήταν ο Ζοάο Πινέιρο, δεν ξέρω γιατί έστειλε τον διαιτητή να το δει και το ακύρωσε. Θα μπορούσαμε να είχαμε κερδίσει 3-1, αλλά είναι μια νίκη που δίνει αυτοπεποίθηση για το υπόλοιπο του πρωταθλήματος, κυρίως επειδή υπάρχει πλέι οφ στην Ελλάδα.
- Όσο για τον Πορτογάλο Αντρέ Βιεϊρίνια;
Ο Αντρέ είναι είδωλο στον ΠΑΟΚ. Κάποιος που ήδη μιλάει τέλεια ελληνικά, για παράδειγμα. Έχω μια πολύ άμεση σχέση μαζί του, ως αρχηγός της ομάδας. Ως άνθρωπος είναι εξαιρετικός. Ως παίκτης, παρά την ηλικία του, συμβάλλει στο να δώσει περισσότερη ποιότητα στην ομάδα. Σωματικά, δεν είναι πλέον σε θέση να έχει την υψηλότερη συνεισφορά, κάτι που είναι φυσικό, στα 37 του, αλλά από όλες τις απόψεις είναι κάποιος που τον βλέπω πολύ θετικά και με τον οποίο έχω εξαιρετική σχεση μαζί του.
- Να περιμένουμε σύντομα περισσότερους Πορτογάλους στον ΠΑΟΚ;
Αυτό που μπορεί να περιμένετε είναι ότι κάποιοι παίκτες που δεν έχουν 100% προσαρμοστεί, θα έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στους αγώνες. Η δουλειά που έχουν κάνει είναι εξαιρετική. Ο Ράφα Σοάρες ξεκίνησε καλά, αλλά στη συνέχεια έμεινε εκτός για ένα μήνα λόγω τραυματισμού, και ακόμα δεν μπόρεσε να φτάσει στο 100% κατά την επιστροφή του. Ο Φιλίπε Σοάρες έχει εμφανίσεις και... εξαφανίσεις, κάτι που είναι φυσιολογικό για έναν νεαρό παίκτη. Υπάρχει πολύ έντονος ανταγωνισμός εκεί στη μεσαία γραμμή, συμπεριλαμβανομένου του Τιάγκο Ντάντας. Ο Αντρέ Ρικάρντο δεν έχει παίξει για πολύ καιρό. Όλοι αναγνωρίζουμε τις τεράστιες δυνατότητες, αλλά πρέπει να κάνει τον δρόμο του, παίζοντας στον ΠΑΟΚ Β αλλά πάντα προπονείται μαζί μας. Αργά ή γρήγορα θα εμφανιστεί και αυτός...