Μια θέση στο οπλοστάσιο κατά της νόσου Αλτσχάιμερ διεκδικεί η μενθόλη, μετά τα ευρήματα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Napier του Εδιμβούργου, που έδειξαν ότι η εισπνοή της από ποντίκια με τη νευροεκφυλιστική νόσο βελτίωσε τις γνωστικές τους ικανότητες.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Immunology, δίνει ελπίδα για νέες θεραπείες έναντι της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας που εκτιμώνται σε 10 εκατ. νέα περιστατικά τον χρόνο -ή ένα περιστατικό κάθε 3,2 δευτερόλεπτα-, με στόχο τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής, ούτως ειπείν τη σταδιακή έκπτωση της μνήμης, της σκέψης και των κοινωνικών δεξιοτήτων.
Η ευεργετική μενθόλη
Στην προκείμενη μελέτη, οι ερευνητές θέλησαν να εξετάσουν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ οσφρητικού, ανοσοποιητικού και κεντρικού νευρικού συστήματος και αν η μενθόλη θα μπορούσε να βελτιώσει και τις γνωστικές τους ικανότητες στα πειραματόζωα. Σε παλαιότερή τους έρευνα, είχαν συμπεράνει ότι η επανειλημμένη έκθεση στο άρωμα μενθόλης είχε βελτιώσει την ανοσολογική απόκριση σε ποντίκια.
Για τις ανάγκες του πειράματος, γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, ώστε να εμφανίζουν παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ, εκτέθηκαν κατ’ εξακολούθηση σε μια ουσία με άρωμα μέντας επί έξι μήνες. Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία περί την ανοσολογική τους απόκριση και τις γνωστικές τους ικανότητες και τα συνέκριναν με αυτά υγιών ποντικιών.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν την ευεργετική επίδραση της μενθόλης, η οποία βελτίωσε την εικόνα των ποντικιών συμβάλλοντας στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη της γνωστικής φθοράς και στην ενίσχυση της μνήμης και των μαθησιακών ικανοτήτων.
Συγκεκριμένα, φάνηκε να μειώνει τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 1β (IL-1β), μιας πρωτεΐνης – «κυτοκίνης» που εμπλέκεται στη γνωστική εξασθένηση και προβλήματα μνήμης μέσω φλεγμονώδους διεργασίας στον εγκέφαλο. Μειώνοντας τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 1β, υποχωρεί η επικίνδυνη για τον εγκέφαλο φλεγμονή και προλαμβάνεται η περαιτέρω γνωστική παρακμή.
Παράλληλα, η μενθόλη έδειξε να μιμείται τις επιδράσεις της τεχνητής μείωσης των Τ-ρυθμιστικών κυττάρων, ανοσοκυττάρων που βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής και στη διατήρηση της ισορροπίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει μια πιθανή θεραπευτική οδό για καταστάσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, υπογραμμίζοντας τη δυνατότητα θεραπευτικής χρήσης συγκεκριμένων αρωμάτων.
Σύνδεση νευρικού – ανοσοποιητικού συστήματος
Προηγούμενες έρευνες έχουν αναδείξει τη σύνδεση της όσφρησης με το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα, ενώ είναι γνωστό ότι αρκετές νευρολογικές διαταραχές και παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η νόσος Πάρκινσον και η σχιζοφρένεια, συνοδεύονται ενίοτε από απώλεια όσφρησης.
Η επιστημονική ομάδα διευκρινίζει ότι τα πρόσφατα ευρήματα βασίζονται σε αρχικές παρατηρήσεις πειραματόζωων, οπότε δεν μπορούν να δώσουν κάποια εικόνα για ανθρώπους με νόσο Αλτσχάιμερ. Όχι μόνο λόγω διαφορετικών συνάψεων και εγκεφαλικών κυκλωμάτων από τα ποντίκια, αλλά και διότι δεν είναι σαφείς οι διαφορές στα οσφρητικά συστήματα και την αντίληψη των οσμών.
Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ της νόσου Αλτσχάιμερ και της όσφρησης, με στόχο ενδεχομένως την ανάπτυξη θεραπευτικών τεχνικών όπως η εκπαίδευση για χρήση της όσφρησης ως εργαλείο διαχείρισης ή ακόμη και επιβράδυνσης της εμφάνισης της νευροεκφυλιστικής νόσου.