Προς «παράλληλες» και πιθανότατα ταυτόχρονες εκλογές με ημερομηνία-κλειδί την 14η Μαΐου, οδεύουν Αθήνα και Αγκυρα, με το Μέγαρο Μαξίμου να θεωρεί πως δεν υφίσταται φόβος θερμού επεισοδίου, ενώ στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας «ομπρέλας ασφαλείας» στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχουν ενεργοποιηθεί πλήρως, τόσο το Βερολίνο, όσο και η Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρώτο βήμα για μια ομαλή πορεία των δύο χωρών προς τις κάλπες έγινε μέσω της πρωτοβουλίας του Γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς να πραγματοποιηθεί στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, στις Βρυξέλλες, η τριμερής συνάντηση της διευθύντριας του Διπλωματικού Γραφείου του πρωθυπουργού κ. Αννας Μαρίας Μπούρα, του εξ απορρήτων του κ. Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν και του διπλωματικού συμβούλου του κ. Σολτς, Γενς Πλέτνερ. Κατά τις ίδιες πηγές, η συνάντηση είχε συγκεκριμένα παραγωγικά αποτελέσματα:- Πρώτον, με «εγγυητή» το Βερολίνο καταγράφηκαν οι «κόκκινες γραμμές», η υπέρβαση των οποίων θα μπορούσε να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτη ένταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Δεύτερον, συμφωνήθηκε –και το κυριότερο η συμφωνία τηρείται– οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ Μπούρα και Καλίν, που το προηγούμενο διάστημα είχαν ατονήσει πλήρως, να παραμείνουν ανοικτοί καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στις δύο χώρες.
Μέχρι τις εκλογές στις δύο χώρες, δηλαδή, επί της ουσίας θα υφίσταται ένα κρίσιμο κανάλι απευθείας επικοινωνίας μεταξύ των γραφείων των κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν.
Καθοριστική, όμως, θεωρείται και η δραστηριοποίηση της Ουάσιγκτον που είναι επίσης σαφές πως δεν επιθυμεί την εκδήλωση μιας μείζονος κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς μάλιστα ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ενδεικτική των διαθέσεων των ΗΠΑ να λειτουργήσουν πυροσβεστικά στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι εξάλλου η επιλογή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ να μεταβεί σε Αθήνα και Αγκυρα το διάστημα από 20 μέχρι 22 Φεβρουαρίου, στην αιχμή δηλαδή της προεκλογικής περιόδου στις δύο χώρες, παρότι η επίσκεψη του κ. Αντονι Μπλίνκεν στην περιοχή δεν βρισκόταν μέχρι πρόσφατα στην ατζέντα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Είναι, δε, προφανές πως στην παρούσα συγκυρία η Ουάσιγκτον διαθέτει μοχλούς πίεσης έναντι του κ. Ταγίπ Ερντογάν, καθώς μια θετική εξέλιξη στην υπόθεση του εκσυγχρονισμού και της προμήθειας των F-16 θα ήταν ένα χρήσιμο δώρο στη μάχη που δίνει ο τελευταίος για μια νέα θητεία στην τουρκική προεδρία. Σε κάθε περίπτωση, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπάρχει πλέον πλήρης εικόνα για τους κινδύνους από ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο στην περιοχή, με την πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον κ. Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου να έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Τέλος, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, συμφέρει και τον ίδιο τον Τούρκο πρόεδρο να επιδείξει «αυτοσυγκράτηση». Οπως τονίζεται, ο κ. Ταγίπ Ερντογάν έχει αρχίσει να αναπτύσσει δυναμική εκλογικής επικράτησης, ενώ παράλληλα μέσω της δικαστικής απόφασης για τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, έχει επιφέρει ισχυρό πλήγμα στην αντιπολίτευση. Υπό το ανωτέρω πρίσμα θα ήταν ιδιαίτερα μεγάλο ρίσκο να προκαλέσει μια μείζονα περιπέτεια, για την τελική έκβαση της οποίας δεν μπορεί να είναι βέβαιος, με δεδομένη και την αποφασιστικότητα που έχει επιδείξει η ελληνική κυβέρνηση κατά τις προηγούμενες κρίσεις. Αν και προεξοφλείται πως ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα εγκαταλείψει προεκλογικά την επιθετική του ρητορική έναντι της Αθήνας, μια ανεξέλεγκτη κρίση θα είναι μια εξέλιξη lose-lose, αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το ημερολόγιο
Ενδεικτική των διαθέσεων των ΗΠΑ να λειτουργήσουν πυροσβεστικά είναι η επιλογή ο Μπλίνκεν να επισκεφθεί Αθήνα και Αγκυρα στην αιχμή της προεκλογικής περιόδου, στα τέλη Φεβρουαρίου. Οπως προαναφέρθηκε, η κρίσιμη εκλογική ημερομηνία σε Αγκυρα και Αθήνα είναι η 14η Μαΐου: Ο Ταγίπ Ερντογάν την «φωτογράφισε» στις αρχές της περασμένης εβδομάδας και την επισημοποίησε χθες ως ημέρα διενέργειας του πρώτου γύρου των τουρκικών προεδρικών εκλογών.
Ομως, σύμφωνα με πληροφορίες, την έχει «κυκλώσει» και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρότι, βεβαίως, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να «ετεροπροσδιοριστεί» από τις αποφάσεις του Τούρκου προέδρου. Σύμφωνα λοιπόν με το επικρατέστερο σενάριο, όπως έχει αναφέρει και πάλι η «Κ», οι εκλογές με την απλή αναλογική θα πραγματοποιηθούν στις 9 Απριλίου και οι δεύτερες στις 14 Μαΐου. Ο χρόνος ανάμεσα στις δύο αναμετρήσεις θεωρείται συνταγματικά επαρκής, καθώς ούτε ο κ. Μητσοτάκης, ούτε ο Αλέξης Τσίπρας –εάν όπως αναμένεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δεύτερο κόμμα– δεν πρόκειται να εξαντλήσουν το προβλεπόμενο τριήμερο για τη διερευνητική εντολή που θα λάβουν από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως η 14η Μαΐου θα είναι πιθανότατα με βάση τον σχεδιασμό του Μεγάρου Μαξίμου η ημέρα των εθνικών εκλογών ακόμη και στο απομακρυσμένο σενάριο κατά το οποίο ο πρωθυπουργός επιλέξει η πρώτη εκλογική αναμέτρηση με απλή αναλογική να διεξαχθεί πιο αργά την άνοιξη. Σε αυτή την περίπτωση οι δεύτερες εκλογές θα διεξαχθούν στις 15 ή 22 Ιουνίου.
Στο κυβερνητικό επιτελείο θεωρούν θετικό οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία να διεξαχθούν παράλληλα, και, το κυριότερο, ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, στις 21 Μαΐου, να πραγματοποιηθεί αφού η πρώτη αναμέτρηση στην Ελλάδα θα έχει ολοκληρωθεί. Οπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η πιο «επικίνδυνη» εβδομάδα στα ελληνοτουρκικά θα είναι εκείνη μεταξύ 14 και 21 Μαΐου. Τότε ενδεχομένως, και εάν το αποτέλεσμα της πρώτης κάλπης δεν τον ευνοεί, ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιδιώξει τη δημιουργία έντασης προκειμένου να συσπειρώσει ένα μέρος του εθνικιστικού ακροατηρίου της χώρας του ή ακόμη και ως όχημα προκειμένου να αναβάλει τις εκλογές, καθώς το Σύνταγμα της Τουρκίας του δίδει τη δυνατότητα. Οπότε, θα είναι σημαντικό, όπως λέγεται, το πρωί της 15ης Μαΐου, στην Ελλάδα να υπάρχει κανονική και όχι υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Το προβάδισμα
Πάντως, η «παράλληλη» διεξαγωγή των εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία δίδει και ένα πολιτικό πλεονέκτημα στον πρωθυπουργό. Εκ των πραγμάτων στην τελική ευθεία προς τις 14 Μαΐου οι πιθανές κινήσεις Ερντογάν θα αποτελέσουν μέρος της δημόσιας συζήτησης, εξέλιξη που ευνοεί τη Ν.Δ. καθώς ο κ. Μητσοτάκης προηγείται σαφώς έναντι του Αλέξη Τσίπρα σε όλες τις δημοσκοπήσεις στο πεδίο της διαχείρισης των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής. Ενώ, παράλληλα, μπορεί να προβάλει την επιτυχή αντιμετώπιση των δύο μεγάλων κρίσεων της προηγούμενης τριετίας, δηλαδή την προσπάθεια «εισβολής» μεταναστών στον Εβρο και την έξοδο του ερευνητικού «Ορούτς Ρέις».
kathimerini.gr