Τη μνήμη του Αγίου Δημητρίου, της πολιούχου της, γιορτάζει σήμερα, 26 Οκτωβρίου, η Θεσσαλονίκη. Ο Άγιος Δημήτριος θεωρείται ένας από τους πιο λαοφιλείς και τιμώμενους αγίους της Ορθοδοξίας, η μνήμη του οποίου γιορτάζεται επίσης στις 8 Νοεμβρίου.
Ο Δημήτριος γεννήθηκε περί στο 280 στη Θεσσαλονίκη, επί αυτοκράτορος Μαξιμιανού, και σε νεαρή ηλικία κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό, φτάνοντας μέχρι τον βαθμό του χιλίαρχου, σε ηλικία μόλις 22 ετών. Πολύ σύντομα, βρήκε το αληθινό νόημα στη χριστιανική πίστη, της οποίας έγινε διαπρύσιος κήρυκας, σχηματίζοντας ένα κύκλο νεαρών μαθητών, στους οποίους δίδασκε την Αγία Γραφή.
Κατά τη διάρκεια μιας από τις συναθροίσεις, οι ειδωλολάτρες τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν ενώπιον του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, ο οποίος του ζήτησε να απαρνηθεί την πίστη του. Τότε, ο Δημήτριος του απάντησε: «Τω Χριστώ μου πιστεύω μόνον», με τον εξοργισμένο Μαξιμιανό να διατάζει τη φυλάκισή του.
Παράλληλα, ένας από τους μαθητές του Δημητρίου, ο Νέστορας, που παρουσιάστηκε στο στάδιο της Θεσσαλονίκης όπου ο Μαξιμιανός διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες, κατάφερε να κατατροπώσει τον εκλεκτό του αυτοκράτορα, τον θηριώδη και ακατανίκητο παλαιστή Λυαίο, με τον αυτοκράτορα, να διατάζει τελικά τον αποκεφαλισμό του Νέστορα, μετά τη νίκη του.
Μαζί με τον Νέστορα, θανατώθηκε και ο Δημήτριος, ο οποίος τάφηκε στον τόπο του μαρτυρίου του, όπου αργότερα χτίστηκε περίβλεπτος ναός προς τιμήν του.
Απολυτίκιο Αγίου Δημητρίου
«Μέγαν εύρατο εv τοις κιvδύvοις, σε υπέρμαχοv, η οικουμένη, Αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον. Ως ουν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν, εν τω σταδίω θαρρύvας τον Νέστορα, ούτως Άγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος».
