Έως και τις 1.000 θα φτάσουν οι «απάτητες παραλίες», στις οποίες θα απαγορευτεί η αξιοποίηση, η παραχώρηση και κατά συνέπεια και η τοποθέτηση ομπρελοξαπλωστρών σε όλη την Ελλάδα, όπως επισημαίνουν πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο «Εθνος».
Η ρύθμιση περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για τον αιγιαλό και την παραλία, το οποίο παρουσίασε την Πέμπτη ο υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης και θεσμοθετεί τις παραλίες υψηλής προστασίας, οι οποίες θα βρίσκονται αποκλειστικά σε περιοχές Natura 2000.
Το σχέδιο «Παρθένες παραλίες»
Πρόκειται ουσιαστικά για την εφαρμογή του σχεδίου «παρθένες παραλίες» που είχε ανακοινώσει ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς το 2022 σε συνέχεια των ρυθμίσεων προστασίας που θεσπίστηκαν για τα «απάτητα βουνά».
Αν και το αρχικό σχέδιο μιλούσε για τουλάχιστον 1.000 παραλιες σε πρώτη φάση, οι οποίες θα μπορούσαν να βρίσκονται σε περιοχές εντός ή εκτός Natura 2000, το νέο σχέδιο πιθανότατα θα καταλήξει σε λιγότερες. Αυτήν την περίοδο θα γίνει η επιλογή και η χαρτογράφηση από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος του υπουργείου. Δεδομένου ότι αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί, δεν είναι ακόμα γνωστός ο αριθμός τους με πηγές του υπουργείου να επισημαίνουν στο «Εθνος» ότι αυτός θα κυμαίνεται μεταξύ 500 και 1.000.
Τι αλλάζει στο καθεστώς των παραλιών
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο παλαιός αιγιαλός που συνορεύει με απάτητες παραλίες θα είναι κοινόχρηστος, ενώ τα υπόλοιπα τμήματα του παλαιού αιγιαλού επανέρχονται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άρα θα μπορούν να αξιοποιούνται από την ΕΤΑΔ.
Η απόφαση για τις απάτητες παραλίες θα εκδοθεί ύστερα από εισήγηση του ΟΦΥΠΕΚΑ και του γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής και βάσει του προγραμματισμού έως το τέλος Μαρτίου αναμένεται να είναι γνωστός ο κατάλογος των απάτητων παραλιών ώστε να ληφεί υπόψη και στις δημοπρασίες που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών για τις παραλίες και τις μισθώσεις της καλοκαιρινής περίοδου του 2024.
Οι παραλίες αυτές θα βρίσκονται σε όλη την επικράτεια, όπου κριθεί ότι υπάρχει ανάγκη να απλωθεί πρόσθετο δίχτυ προστασίας. Οι απάτητες παραλίες θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής (π.χ. η ύπαρξη προστατευόμενων οικοτόπων, σπάνιων ειδών χλωρίδας / πανίδας, τον χαρακτηρισμό τους ως καίριων περιοχών βιοποικιλότητας».
Πώς θα επιλεγούν οι απάτητες παραλίες
Στον κατάλογο των απάτητων παραλιών θα ενταχθούν κατά προτεραιότητα οι παραλίες, οι οποίες εξυπηρετούν σημαντικές οικολογικές λειτουργίες δηλαδή, είναι για παράδειγμα παραλίες με αμμοθίνες ή παραλίες στις οποίες γίνεται ωοτοκία της θαλάσσιας χελώνας. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δε θα συμπεριληφθεί το σύνολο των παραλιών όπου γεννούν οι χελώνες με τις ίδιες πηγές να σημειώνουν ότι δε θα απαγορευτεί η αξιοποίηση όλου του κόλπου του Λαγανά, δεδομένου ότι και ο πληθυσμός του είδους έχει ανακάμψει, όπως προσθέτουν.
Ωστόσο, τα κριτήρια βιοποικιλότητας δε θα είναι τα μοναδικά για τον χαρακτηρισμό μιας παραλίας ως απάτητης. Θα συνυπολογιστούν οικονομικά αλλά και κοινωνικά κριτήρια, τα οποία ήδη άλλωστε προβλέπονται από την Ευρωπαική Οδηγία για τους οικοτόπους ώστε εάν μια παραλία είναι κρίσιμη για την οικονομία και την ανάπτυξη ενός τόπου να μην απαγορευτεί η αξιοποίησή της.
Σε κάθε περίπτωση, η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί και από την κατάσταση του είδους που πρέπει να προστατευτεί και από το εάν βρίσκεται σε μεγάλη πίεση ο πληθυσμός του.
Εμφαση φαίνεται ότι θα δοθεί σε παραλίες, οι οποίες έχουν ...γλυτώσει από την «αξιοποίηση», καθώς δύσκολα θα απαγορευτούν οι παραχωρήσεις σε ακτές που ήδη αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης. Όπως λένε χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές: «Δε θα απαγορεύσουμε τις ξαπλώστρες στον Λαγανά αλλά δε θα τις επιτρέψουμε στον Κυπαρισσιακό που τώρα δεν έχει και δε θέλουμε να αποκτήσει γιατί εκεί γεννούν οι χελώνες. Προσανατολιζόμαστε σε παραλίες που αυτή τη στιγμή δεν τυγχάνουν εκμετάλλευσης, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν υπάρχει πίεση για να αξιοποιηθούν. Σε οποιαδήποτε παραλία πάει δρόμος, υπάρχει πίεση να μπουν καθίσματα και σε παραλίες που δεν πάει δρόμος υπάρχει πίεση να γίνει δρόμος για να μπουν καθίσματα», λένε χαρακτηριστικά.
Πότε εφαρμόζεται το σχέδιο
Η αρχική περίοδος ισχύος της σχετικής πρόβλεψης εκτιμάται ότι θα είναι περίπου μία διετία καθώς έως τότε υπολογίζεται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι (ήδη καθυστερημένες εδώ και πολλά χρόνια) Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες. Με την ολοκλήρωσή τους θα πρέπει να ακολουθήσουν και τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα προστασίας που θα ορίζουν συγκεκριμένες επιτρεπτές χρήσεις και οι υπουργικές αποφάσεις διαχείρισης.
Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι θεωρείται μάλλον απίθανό να έχουν προλάβει να γίνουν όλα αυτά που δεν ολοκληρώθηκαν σε είκοσι χρόνια, στα επόμενα δύο. Άλλωστε αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο πριν από λίγες ημέρες έλαβε διετή παράταση και το καθεστώς προστασίας που είχε θεσπιστεί για τα απάτητα βουνά δύο χρόνια νωρίτερα.
Στις παραλίες που εμπίπτουν στις περιοχές Natura, αλλά δε θα χαρακτηριστούν «απάτητες», θα προβλέπεται μικρότερο ποσοστό κάλυψης με ομπρελλοκαθίσματα της έκτασης που παραχωρείται και συγκεκριμένα το 30% του συνολικού εμβαδού έναντι 50% που προβλέπεται για τις παραλίες εκτός Natura.
Παράταση και για τα απάτητα βουνά
Στο μεταξύ δύο χρόνια παράταση δόθηκε με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρου Σκυλακάκη, στο καθεστώς προστασίας των λεγόμενων «Απάτητων Βουνών», το οποίο καθιερώθηκε με υπουργικές αποφάσεις τον Δεκέμβριο του 2021.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις που εκδόθηκαν πριν λίγες ημέρες, παρατείνεται για δύο έτη από τη λήξη τους η ισχύς των υπουργικών αποφάσεων της 13.12.2021, οι οποίες αφορούν τους όρους και περιορισμούς για την προστασία των περιοχών άνευ δρόμων:
Του όρους Ταΰγετος στην Πελοπόννησο
Του όρους Σάος (Φεγγάρι) στη Σαμοθράκη
Των Λευκών Ορέων στην Κρήτη
Του όρους Τύμφη εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου
Του όρους Σμόλικας εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου
Του όρους Χατζή στη Θεσσαλία
Στο σκεπτικό των υπουργικών αποφάσεων σημειώνεται το γεγονός ότι για τις παραπάνω περιοχές έχουν ανατεθεί και εκπονούνται Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, οι οποίες θα καταλήξουν σε πρόταση χαρακτηρισμού των περιοχών, καθώς και καθορισμού χρήσεων γης και δραστηριοτήτων μέσα σε αυτές, οδηγώντας στην έκδοση σχετικών προεδρικών διαταγμάτων.
