Πολύμηνη και κοπιαστική θα είναι η προσπάθεια για την επανεκκίνηση του ελληνικού σιδηροδρόμου, ένα μήνα μετά την τραγωδία των Τεμπών που γεμίζει την κυβέρνηση και τις σιδηροδρομικές εταιρείες με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Η χθεσινή δρομολόγηση των επιβατικών μεταφορών, παρουσία του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη, της διοίκηση του ΟΣΕ και στελεχών της Hellenic Train σε κλίμα έντονης συναισθηματικής φόρτισης, επιβεβαιώνει την προσπάθεια της κυβέρνησης να γυρίσει σελίδα μετά το δυστύχημα και να μεγιστοποιήσει τα επίπεδα ασφαλείας. Τόσο για τους εργαζόμενους που καλούνται να παρακάμψουν ελλείψεις και δισταγμούς και να επιστρέψουν με ασφάλεια στο τιμόνι των αμαξοστοιχιών αλλά και για τους χιλιάδες επιβάτες που θα χρειαστεί να απομονώσουν την οργή, την καχυποψία και τον φόβο και να εμπιστευτούν ξανά τα τρένα της Hellenic Train. Ο δισταγμός πάντως του κόσμου ήταν εμφανής και χθες μετά από ένα μήνα ακινησίας καθώς η εξομάλυνση των ταξιδιών και η ομαλοποίηση των εμπορευματικών μεταφορών που δυσχεραίνονται ξανά λόγω της απεργίας του Σκοπιανού σιδηροδρόμου, προβλέπεται ότι θα πάρει χρόνο.
6 ώρες το χθεσινό ταξίδι για Θεσσαλονίκη
Τα επιβατικά δρομολόγια επέλεξαν χθες 101 επιβάτες από την Αθήνα έως την Θεσσαλονίκη (με τους ενδιάμεσους σταθμούς) και 78 στην επιστροφή από Θεσσαλονίκη προς Αθήνα. Για την Καλαμπάκα επιβιβάστηκαν 197 επιβάτες και στην επιστροφή προς Αθήνα 147 επιβάτες.
Η διάρκεια του δρομολογίου που έφτασε σχεδόν τις 6 ώρες για Θεσσαλονίκη, με μία στάση μισής ώρας στην Λάρισα και τα 4.43 λεπτά για Καλαμπάκα, όταν οι επιβάτες για χρόνια ακούν για ταχύτητες που θα πέσουν στις 3.30 ώρες, ώστε ο σιδηρόδρομος να ανταγωνιστεί τις αεροπορικές μεταφορές (!), σίγουρα δεν αποτελεί μια νίκη των ελληνικών τρένων. Είναι όμως το επιστέγασμα μιας διαχρονικής παθογένειας που αποκάλυψε με εκκωφαντικό θόρυβο, το πολύνεκρο δυστύχημα και που χρειάζεται συλλογική προσπάθεια για να καλυφθούν μέσα σε λίγους μήνες οι τραγικές ελλείψεις και τα κενά δεκαετιών.
Χθες ο κ. Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι η επανεκίννηση της επιβατικής αμαξοστοιχίας για Θεσσαλονίκη και Καλαμπάκα γίνεται με μια μικρή χρονική απόκλιση (είχε προγραμματιστεί για την 1 Απριλίου).Επανέλαβε όμως τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης ώστε όλες οι συμβάσεις οι οποίες συνδέονται με τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης να ολοκληρωθούν έγκαιρα έτσι ώστε «τέλος Σεπτεμβρίου να είναι σε λειτουργία ένα απολύτως ασφαλές δίκτυο, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα σε όλα τα διεθνή standards για την προστασία των επιβατών».
Bελτίωση της ασφάλειας
Σήμερα, η απουσία αυτών των συστημάτων δυσκολεύει το restart του σιδηροδρόμου με πραγματικούς όρους, με αποτέλεσμα τα τρένα να μπαίνουν στις ράγες με βραδυπορίες και όριο ταχύτητας στα 100 χιλιόμετρα την ώρα για λόγους ασφαλείας. Έτσι, η προγραμματισμένη διάρκεια του ταξιδιού από 4 ώρες πριν τον συμβάν στα Τέμπη, ανεβαίνει πλέον σε 5 ώρες και 20 λεπτά για Θεσσαλονίκη με τρεις σημαντικές αλλαγές, την ύπαρξη δύο μηχανοδηγών, ενός συνοδού και δύο σταθμαρχών. Ενθαρρυντικό επίσης στοιχείο είναι ότι στο χρόνο των 4 εβδομάδων που μεσολάβησε, αρκετά από τα προβλήματα στις σήραγγες των Τεμπών και του Πλαταμώνα έχουν επιλυθεί με την συνδρομή και των εργαζομένων ενώ βελτιωτικές κινήσεις γίνονται και σε άλλα σημεία. Ήδη, στις σήραγγες έχει αποκατασταθεί ο φωτισμός και τα συστήματα πυρόσβεσης, ανεμιστήρων (Jet funs) και επικοινωνίας των συρμών με τους σταθμούς (GSMR). Έχουν επίσης τοποθετηθεί στις εξόδους διαφυγής συστήματα παρακολούθησης και συναγερμοί ενώ τις επόμενες μέρες θα ανακοινωθεί ο σχεδιασμός και των υπόλοιπων εργασιών αποκατάστασης εντός των σηράγγων.
Παράλληλα, σε όλες τις σήραγγες του τμήματος Τιθορέα-Δομοκός και του τμήματος Κιάτο Ροδοδάφνη και Αγίων Αναργύρων, έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν πλήρως τα συστήματα ραδιοεπικοινωνίας VHF (ασύρματος). Σύστημα GSMR και κάμερες παρακολούθησης σε 24ωρη βάση, έχουν εγκατασταθεί και στις 5 σήραγγες του τμήματος Άνω Λιόσια –Κιάτο με σκοπό την καταγραφή των συρμών από την είσοδο μέχρι την έξοδο.
Τις επόμενες μέρες, εκτιμάται ότι θα υπάρξει χρονοδιάγραμμα αποκατάστασης όλων των συστημάτων εντός των σηράγγων ενώ πριν το Πάσχα θα έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες αποκατάστασης του φωτισμού και αερισμού εξόδων. Για τα τέλη Απριλίου προσδιορίζεται η κάλυψη της ραδιοεπικοινωνίας VHF στις δύο σήραγγες της Κακιάς Σκάλας.
Για την επικοινωνία εντός των σηράγγων με την χρήση του συστήματος ενδοεοικοινωνίας GSMR εκκρεμεί η πιστοποίηση των φορητών συσκευών από την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Η πιστοποίηση αυτή αναμένεται να έχει δοθεί έως τα τέλη Απριλίου. Μέχρι τότε στο κύριο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, με απόφαση του ΟΣΕ έχει εγκατασταθεί υπάλληλος, πλοηγός του Οργανισμού με σκοπό να χειρίζεται τον ασύρματο εξοπλισμό.
Ο Οργανισμός έχει δηλώσει ότι η Hellenic Train έχει παραλάβει 30 φορητές συσκευές GSMR που θα επιτρέψουν την επικοινωνία μεταξύ αμαξοστοιχιών κι σταθμών.Υποστηρίζει μάλιστα με έγγραφα ότι από τον περασμένο Ιούλιο ζητούσε από την Hellenic Train να ξεκινήσει η τρίμηνη δοκιμαστική λειτουργία. Η τελευταία όμως καθυστερούσε το πιλοτικό στάδιο, με σιδηροδρομικές πηγές να αποδίδουν τις καθυστερήσεις στην προσπάθειά της να αποφύγει το κόστος εγκατάστασης στους συρμούς, υποστηρίζοντας ότι το τροχαίο υλικό δεν της ανήκει αλλά ότι μισθώνεται από την ΓΑΙΑΟΣΕ.
Η δύσκολη συμπόρευση
Τα μέτρα αυτά όσο και αν αποκαταστήσουν την πληγωμένη εικόνα του ελληνικού σιδηροδρόμου, κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό αν δεν γεφυρωθεί το χάσμα που χωρίζει τις σχέσεις ΟΣΕ και Hellenic Train και αν ο λειτουργός δεν επενδύσει και ο ίδιος στην αναβάθμιση της ποιότητας του μέσου.
Το γεγονός ότι πρόσφατα ο Πρωθυπουργός έβαλε στο δημόσιο διάλογο, την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης με την Τrenitalia, αναμφίβολα δεν αποτελεί μια τυχαία δήλωση. «Θα πετύχουμε μία καλύτερη συμφωνία για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επενδύσουμε στον ελληνικό σιδηρόδρομο και οι δύο» ανέφερε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η ελληνική πολιτεία οφείλει να κάνει για το τρένο, αυτά τα οποία πρέπει να κάνει ως ιδιοκτήτης της δημόσιας υποδομής (ΟΣΕ). «Και πρέπει η Hellenic Train και αυτή να επενδύσει στα ελληνικά τρένα με καλύτερα τρένα -δε θα πω πιο γρήγορα τρένα, ούτε πιο ασφαλή- γιατί τα τρένα πρέπει να είναι απολύτως ασφαλή».
Στο επίκεντρο, θα βρεθεί η ευνοϊκή συμφωνία μεταξύ Hellenic Train και της μητρικής ιταλικής FSI – Trenitalia με το ελληνικό δημόσιο, χάρη στην οποία οι Ιταλοί επιδοτούνται με 750 εκατ. ευρώ για περίοδο 10 συν 5 χρόνων, για την εκτέλεση των άγονων δρομολογίων της χώρας. Μέσα στο οποίο περιλαμβάνεται και το Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Στην κυβέρνηση καταλαβαίνουν, έστω και καθυστερημένα ότι η ιδιωτικοποίηση της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν έφερε βελτίωση των επιβατικών υπηρεσιών, κάτι άλλωστε που παραδέχονται και οι ίδιοι επιβάτες μετά την ομοβροντία ακυρώσεων δρομολογίων και βροχής παραπόνων. Eπίσης, δεν απάλλαξε το ελληνικό δημόσιο από τα δυσβάσταχτα βάρη της επιδότησης των ταξιδιών, τα οποία συνεχίζει να χρηματοδοτεί με πόρους άνω των 120 εκατ. ευρώ (κόστος άγονων δρομολογίων και επιδότησης ΟΣΕ).Ούτε φυσικά βελτίωσε την ασφάλεια και τα απανωτά σιδηροδρομικά ατυχήματα είναι οι αδιάψευστοι μάρτυρες μιας προβληματικής και μέχρι πρόσφατα άκρως επικίνδυνης λειτουργίας του ελληνικού σιδηροδρόμου.
