Χαραμάδα φωτός διαφαίνεται σε ένα από τα πλέον προβληματικά εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας, τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ) Ρ-3Β ORION του Πολεμικού Ναυτικού.
Μετά από πολλές παλινωδίες και μεγάλη καθυστέρηση, το πρώτο, πλήρως αναβαθμισμένο MLU Ρ-3Β αναμένεται, εκτός απροόπτου, να πραγματοποιήσει πτητικές δοκιμές στις αρχές του καλοκαιριού.
Αφού λύθηκε το πρόβλημα με την προσαρμογή των πτερύγων και τοποθετήθηκαν οι κινητήρες, το πρώτο από τα τέσσερα Ρ-3Β βγήκε από το υπόστεγο της ΕΑΒ μετά από σχεδόν επτά χρόνια.
Έμφαση στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο
Στο εκσυγχρονισμένο Ρ-3Β τοποθετούνται τώρα τα ηλεκτρονικά συστήματα και οι αισθητήρες ενώ σχεδόν έτοιμο είναι το νέο πιλοτήριο (glass cockpit) με οθόνες αφής. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του αεροσκάφους όμως, είναι το νέο σύστημα αποστολής, στο οποίο καταλήγουν όλες οι πληροφορίες που συγκεντρώνουν οι αισθητήρες του.
Το σύστημα επεξεργάζεται και ταξινομεί τα δεδομένα τα οποία μεταφέρονται σε πραγματικό χρόνο μέσω του Link 11/16/22 σε άλλες πλατφόρμες των Ενόπλων Δυνάμεων, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας ακριβέστερης εικόνας του πεδίου επιχειρήσεων.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του εκσυγχρονισμένου Ρ-3Β είναι το ραντάρ επιφανείας που του επιτρέπει να εντοπίζει πλοία και υποβρύχια σε μεγάλες αποστάσεις, άνω των 350 χιλιομέτρων, αλλά και το πανίσχυρο σύστημα υποκλοπών που διαθέτει.
Μόλις το Ρ-3Β ολοκληρώσει τις δοκιμές εδάφους θα ξεκινήσει εξαντλητικές πτητικές δοκιμές με προοπτική να αποδοθεί στην Αεροπορία Ναυτικού ακόμη και εντός του 2023.
Το συγκεκριμένο ΑΦΝΣ θα αποτελέσει και τον «πιλότο» για τα υπόλοιπα Ρ-3 που θα ακολουθήσουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εργασίες στο δεύτερο έχουν προχωρήσει σε ποσοστό 70% και αναμένεται να αποδοθεί το 2024 και θα ακολουθήσουν δύο ακόμη το 2025.
Επαναφορά σε υπηρεσία
Το συγκεκριμένο αεροσκάφος θα είναι το δεύτερο από τα πέντε που διαθέτει το ελληνικό οπλοστάσιο, το οποίο επανέρχεται σε πτήσιμη κατάσταση, καθώς είχε προηγηθεί το Ρ-3 της «ενδιάμεσης λύσης» που αποδόθηκε το 2019 χωρίς όμως να υποστεί εκσυγχρονισμό.
Αν και πρόκειται για τελείως διαφορετικό αεροσκάφος, καθώς δεν διαθέτει τα εξελιγμένα συστήματα που θα τοποθετηθούν στα υπόλοιπα τέσσερα, το Ρ-3 της ενδιάμεσης λύσης συμμετέχει σε ασκήσεις και επιχειρησιακές δραστηριότητες του Πολεμικού Ναυτικού, όπως η Noble Dina 23 που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η άσκηση έχει ως αντικείμενο την εκπαίδευση σε σενάρια πολέμου επιφανείας και ανθυποβρυχιακού πολέμου, πεδία στα οποία το Ρ-3 είναι σχεδιασμένο να επιχειρεί.
Προβληματισμός για το πρόγραμμα
Δεν αποτελεί μυστικό βέβαια, ότι η χρησιμότητα του προγράμματος εκσυγχρονισμού των Ρ-3Β έχει αμφισβητηθεί και έχει βρεθεί στο στόχαστρο επικρίσεων τόσο για το υψηλό του κόστος όσο και για τις πρωτοφανείς καθυστερήσεις.
Η σύμβαση ύψους περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ που υπεγράφη στις 15 Μαρτίου 2015, προέβλεπε ότι το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2022. Όμως, μέχρι στιγμής μόνο ένα, μη εκσυγχρονισμένο αεροσκάφος, βρίσκεται σε πτήσιμη κατάσταση και το δεύτερο αναμένεται να αποδοθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.
Εκτός από τις μεγάλες αποκλίσεις από το χρονοδιάγραμμα, για τις οποίες εν μέρη ευθύνεται και η ΕΑΒ αφού στα Ρ-3 εργάζεται το μισό προσωπικό από αυτό που προβλέπει η σύμβαση, το πρόγραμμα έχει δεχτεί κριτική και για το κόστος με αρκετούς να αναρωτιούνται αν ορθώς δόθηκε προτεραιότητα στον εκσυγχρονισμό αεροσκαφών 50 ετών τα οποία η Ελλάδα απέκτησε το 1996 από τα αποθέματα του αμερικανικού Ναυτικού και όχι στην αναβάθμιση των τεσσάρων Φρεγατών ΜΕΚΟ, οι οποίες αποτελούν την κύρια Μονάδα Κρούσης του Πολεμικού Ναυτικού.